ENOKA araki bakuru kusayo. Si ima rengba ka mbu furani ani berẽ gupai nga ko araki tipa agarã 365 nga gu du wa bara biama kuti bagbanga gu raka aboro arakaha areme! Ono ti gako regbo, ko aagbinza nga ni kerehe te. Ti agu aregbo re, agarã wa 50 akama agarã kusayo, aboro anaaraka ni gbangaha susi wai aboro araka areme. Ti gu regbo i avungu Enoka re, gu bambata kumba nangia Adamu aima raka tipa agarã sita kama, na Adamu araki berewe tipa agarã biata kama! Gu kura atita Adamu araki ni gbangaha susi gure. Ho Enoka adu ni na garãko nga 365, ko adu kindi na ome tiko, wa gu kumba naadu na bakere apai kindi fuko kumbatayo rogo raka yo. Wa si avura du nga, ko aamanganga ha te.

Si nangera wa Enoka adu ngbapai yo. Mo makianga pa ko ko ni oro ka gbu, kaa berãpa wai gu mangapai nga ga agu aboro ko nagumba gu pangbanga fuyo nga ga Mbori awere. Kpakpuyo yo adu na bakere zinga. Agu aboro re aasoga ko. I abisirapa gako pangbanga, na ki sogo gu Mbori nakedi ko ni kerehe. I aarengbanga ka sovura na ga Enoka Mbori nga Yekova te, ono i aima rengba ka sovura na gako kumba! Si nangera wa Enoka aabakabangiriko singia ko abi gako aborokporo berewe. Ya mo ko aberẽ tipa diako gbiati awiriko nangia adegude watadu tipa wiriko nangia Metusera watadu titako nangia Remeke? (Bambata Pai 5:21-23, 25) Ya mo yangada gako raka naadu?

Enoka nga gu boro ka boro ainongo pai wenengai tipa ni rogo agu apai du rogo Ziazia Kekeapai yo ya. Guruguru papara Ziazia Kekeapai gbua biata fura tipa ko. (Bambata Pai 5:21-24; AEbere 11:5; Yuda 14, 15) Wa vura duhe wo, agu averesi re ima fu kpia gu kumba furani naadu na bakere idapase re. Ya mo mo nangerafuo gako aborokporo? Ya mo mo agbianga tiro na gu kpakarapai nga ka ru nyanyaki tipa gupai mo nainihe nga si nga rurupai? Ka si du wo, mo ima rengba ka wirika dungu apai ti ga Enoka idapase.

Ti gu regbo Enoka adu ti ni re, aboro adu ngba gbegberẽ gene. Si angia saba riko rogo gu ngbatunga nangia ga Adamu. Nirengo, aboro aima mbeda kuti wai aAdamu na Eva adu ni rengberengbe yo mbata fu i ingipai. Si du nangia ndu gupai aboro aaraka kindi ti ni ni gbangaha. Wa si avura du wo, gayo mangaapai adu ni gbegberẽhe na i aadunga wenengai rogo toro yo te. Zuu aima du ni bakerehe gbe. Gipai re aima enga ti kina gu ue riko aboro, ho Kaina aimi wirinako ni nangia Ebere. Kura atita Kaina ayugu tiyo ni aboro rukö na ni aboro zuu gbiati nyemu irobape susi Kaina! Rogo kura biata riko aboro, kura gbegberẽpai akuru berewe. Aboro atona ka yamba rimo Yekova ono angianga ngba gu gene nga ka fu iriso fu ko ya. I aamangasunge na ziazia rimo Mbori ngba kere gbegberẽ gene, ngba gu gene ayugongo irisa ya.—Bambata Pai 4:8, 23-26.

Gi ngbatunga pambori nga ga biriki re aima nge ti gu regbo Enoka aaraka ti ni. Wa Enoka aasona, si aidi ko mangi diaberã. Ya mo ka ko akodi tiko na agu aboro naadu ti gako regbo? Watadu ka ko agbata ndikidi Mbori nga Yekova, nambakadi ngbangbaturũ na kpotosende? Nyemu ka wirikapai tipa Ebere aima du tiko ni kerehe, nga gu ko nakpidipa iriso Yekova ngba gu gene nasa ngbarago Tiko. Enoka kini idi ka ru nyanyaki  wakina ko. Bambata Pai 5:22 naya furani: “Enoka ki nita na Mbori.” Nga gu fugo nayugo Enoka ni gu vurumbori naadu rogo gu zegino nangia ga azanga sino Mbori. Ko nga gu bambata boro Ziazia Kekeapai nafura tipa ko ngba gi gene re.

Kina gu bangisa veresi nga ga Ziazia Kekeapai re naya Enoka aata na Yekova kindi fuo vungako wiriko nangia Metusera. Enoka adu na kina aborokporo beko ho garãko adu ni nga 65. Diako adu kina ti ni i agumbanga pa ri rogo Ziazia Kekeapai yo ya, gbiati awiriko “nga akumba na adee.” i agumba nga pa bangeyo ya. Tipa bagude nita na Mbori kini sonosi awirini na kini ngere fuo gani aborokporo, ni du wa ka ni mangihe ngba ga Mbori gene. Enoka aima inoho nga Yekova naida ko nye ni ruruko fu diako. (Bambata Pai 2:24) Na ko aima manga nyanyaki asadatise ka yugopai fu awiriko tipa Yekova Mbori. Si aye na gini sangbanaha?

Ziazia Kekeapai agumbanga badungu apai tipa gipai re te. Si agumbanga pai tipa gu idapase nga ga wiri Enoka nangia Metusera du pa gako raka ni gbangaha rogo Ziazia Kekeapai yo nga gu nadigi ti regbo Ime Akangbii te. Ono tie, Metusera avungu wiriko ni paranga nangia Remeke. Remeke araki ti bangisa regbo sa na titako nangia Enoka tipa dungu agarã. Na Remeke asono kidu na nyanyaki idapase. Yekova amangisunge na Remeke ko gumba sangbanebi tipa Noa, nangia wiriko, na gu sangbanebi re ada ti rengo fuo Ime Akangbii. I gumbapa Noa nga ko aata na Mbori wakina tita ko nangia Enoka. Noa abingo Enoka te. Ono Enoka aima mbu ũkumbo. Noa awiriki pa gi ũkumbo re be bako nangia Remeke, watadu be titako nangia Metusera watadu be Yerede, nangia ba Enoka, nga guko nakpi mbu garã Noa nga 366.—Bambata Pai 5:25-29; 6:9; 9:1.

Mo berẽnga pa gu kparakpara pai du bangbanda Enoka na Adamu. Wa Adamu avurangia rengberengbe boro, ko aingipai kuti Yekova ki mbu gu ũkumbo fu atitako nga ga samungu gbiati gberãrago. Wa Enoka avurangia kpakpa boro, ko ata na Mbori ki mbu gu ũkumbo fu atitako nga idapase. Adamu akpi ti gu regbo garã Enoka adu nga 308. Ya mo ga Adamu aborokporo akpari tipa gi titayo nangia boro gbangbati re? Ani ainongo ho te. Ka si vura du kina wai vuru, Enoka ‘anaata kindi na Mbori.’—Bambata Pai 5:24.

Ka singia mo nangerafuo aborokporo, mo makia gupai rengbe mo ka wirikaha ti gu idapase nga ga Enoka. Wa vura duhe nga, si ni nyanyakipa pai ka ngerafuo gamo aborokporo, pai ho nyanyakipaha ki susi gupai nga ka ngerafuoyo rogo toro yo te. (1 Timoteo 5:8) Tipa ka manga gipai re, si naida mo yuguhe rogo fugoyo gbiati gamo mangaapai. Ka singia mo naida ka ta na Mbori wa Enoka, si naida mo mbu agu arugute nga ga Mbori si ngbe foro kumbatayo rogo gamo raka, mo ima rengba a ka mbu wene ũkumbo fu gamo aborokporo—nga wene kpiapai tipa i pekefuo ho.

Enoka aima rengba kaa bi tiko nisako wa ko angia gu kumba nadu na idapase rogo gu zegino naadunga na idapase ya. Ya mo gako Mbori nga Yekova aberẽpa ko? Ii, ko aima berãpa ko. Uru adu kinaho Yekova afura na gi gako ruru moyambu re. Mbori agumba pangbanga fu ko ko gumba ha fu agu aboro naaraka ti gu regbo re. Ko amoi Enoka ni nebi, nga gu bambata boro i nayugupa gani sangbanebi rogo  Ziazia Kekeapai yo. Ani naino gipai re mbiko Mbori asa Yuda nangia wirina Yesu ko ke gi sangbanebi nga ga Enoka re dungu kama agarã naima susa. *

Ga Enoka sangbanebi angia gene? Si aya: “Oni ngére, Gbia aye na gako aboro ni dungu kutu yo, ka sapa ngbanga aboro dunduko, ka yugo gayo gbegberẽ mangapai dũ fu azangasinombori dunduko, nga gu azangasinombori anamanga ni gayo zangasinombori na gu nyanyaki afugo dunduko agu aboro ingapai zanga sino Mbori nagumba kuti ko.” (Yuda 14, 15) Awere tie, gu bambatapai rengbe mo ka bihe nga Enoka aafura wa ka i ya gu pai re aima susa, wa ka i ya Mbori aima manga gupai ko agumba paha rogo gu sangbanebi re. Si nga gu kpiapai agu anebi naye tifuo ko apekafuo ho. Gu pai i aida ka gumbaha nga: Gi nebi re aafura tipa gupai ata manganga ya si ki du wa ka i ya si aima manga!—Yesaya 46:10.

Si adu wai fu Enoka tipa ka gumba ki nyanyakipa pangbanga re, fu agu aboro dunduko narengbe ka giaha? Mo bingo wai gi zahe re adu na ome ti ni, i mangisunge bara biama na gu fugo nga “azangasinombori” tipa ka gumbapa agu aboro re, gayo mangaapai, gbiati gu gene i amanga agu apai re ngbaha. Gi sangbanebi re afu zahe fu aboro dunduko nga gu gbegberẽ mangaapai natona Edene yo nagberã kina kumbatayo. Agi aboro re nika nyasa ho Yekova nika ye ni na “gako aboro ni dungu kutu yo” nga badungu amaraika nga ga vurayo tipa i ye na gbarasahe. Enoka agumba gu zahe re fuyo zanga gunde, na ko aamangaha nisako. Si nangera wa ka i ya tooni Remeke adu kinaho kaa bi ko, kaa bi gu wingbaduse nangia ga titako. Ka si du wo ani ima gia tirani tie nzunzu na ni.

Ga Enoka idapase ima rengba ka sa ro mo sana tiro singia mo nabi gi zegino ani araka rogoyo re wa gu Mbori abihe. Gu sapangbanga Enoka agumbapaha zanga gunde re kindi areme; si naringbisa tihe aringbisa areme wakina wai si adu ti regbo ko. Nibipa ga Enoka zahe, Yekova aye na Ime Akangbii ki gbirisi agu azangasinombori naadu ti regbo Noa. Ono gu gberesa he re nayugo kpia gu bakere gbirisa he naye kumbatayo. (Matayo 24:38, 39; 2 Petero 2:4-6) Kina wai si adu mbata, Mbori ru na badungu amaraika tipa ka ye na ruru sapangbanga kuti agu azangasinombori du rogo gi zegino re. Ani ni basasa si aida ani di gu zahe nga ga Enoka ku ngbaduraniyo na kini gumbapaha fu kura aboro. Gaani aborokporo gbiati abakurearani ima rengba ka kparatiyo tirani. Ani ima rengba ka du ni sarani ti kura aregbo. Ono Yekova aambunga Enoka te; na ko ambunga gako ruru amoyambu areme a te!

Wai du ga Enoka raka adigi? Ko akpi ngba gu gene ka boro ainongo pai tipaha ya, susi wai gako raka adu. Gu pangbanga du rogo Bambata pai naya: “Enoka ki nita na Mbori; ko ki birikpo, bambiko Mbori adi ko.” (Bambata Pai 5:24) Wai gu Mbori adi Enoka? Gu mokedi nangia Pauro asaki rogo yo kusa ki ya: “Mbiko idapase Mbori adi Enoka ya ka ko bi nga kpio ya; ka i abi nga ko ya, mbiko Mbori adi ko, bambiko mbata fu dia ko dezire aima du tipa ko ya gako pai angba angba bangiri Mbori.” (AEbere 11:5) Gini pai du Pauro aaida ka gumbaha na gu fugo nga “ya ka ko bi nga kpio ya”? Kura sasa afugo Ziazia Kekeapai naya Mbori adi Enoka ku ngbangbaturũ yo. Ka pai mangingo wo te. Ziazia Kekeapai nayugo gupai nga Yesu Kristo nga gu bambata boro i azingisiko ku ngbangbaturũ yo.—Yoane 3:13.

Ngba gini gene tie i “adi” Enoka ya ka ko “bi nga kpio ya”? Yekova adi ko rogo raka yo ku rogo kpio yo, tipa ka batasa ko be gu gbegberẽ kpio ka ko akpihe be asogoko. Ono mbata fu gure, Enoka abi gupai nga  “dezire aima du tipa ko ya gako pai angba angba bangiri Mbori.” Wai gu si adu? Mbata ko nika kpi, Enoka aima bi yuguyugupai be Mbori, ko ni yugu kpotosende fu ko ni paradizo. Fuo biko gi yuguyugupai re nga Mbori ima ida na gako pai, Enoka ati ni rame rogo kpio yo. Ho i akepai ni tipa Enoka gbiati kura ruru akumba na adee, gu mokedi nangia Pauro aya: “Agi yo re nakpi rogo idapase.” (AEbere 11:13) Fuo gure ngbutuko, avurako aima ta tipa kangbako “ka i abi nga ko ya,” Mbiko Yekova aima igoho, tipa ka i mangingo sunge na ni ngba gbegberẽ gene watadu ka mangasunge na ni tipa ka sonosa zire irisombori ya. *

Na gu saka rogopai yo nga ga Ziazia Kekeapai berãrani yo, ani asadingo ka berãpa wai ga Enoka raka adigi. Mo berẽnga pa gi kpiapai re, kini tingidi gupai nga pai sa ka mangi. Enoka aora, omeko ki ima mbeda ka bata. Arungosiko aadofuo ko na bakere zinga mbiko gako pangbanga nga ga sapangbanga. Enoka abi ba tipa ka gbu na ka ongoda ho tooni, ono ko aima inoho nga ko arengbanga ka gbu tipa gbanga regbo te. Gbegberẽ kpio aambeda na ko. Wa ko aaongoda, ko akpari fu gako Mbori. Fuoho, ko ki gbia bakere zereda nga ga kpotose yo. Gu yuguyugupai re ziazia wa ka i ya Enoka adu kina rogo gu tuturũ rago i adiko ku rogoho.

Mo berẽnga gupai nga yuguyugupai kuru fuko, i ni yugu gu zegino du kia ti gu ko ainihe. Si aangera bangiriko ni bawenehe wakina ati Edene, ono akeruba adunga yo tipa ka banda aboro ka i rimingo ko yo ya te. Akumba na adee na bawene kpotoyo gbiati paranga aboro na ome tiyo adu yo ni badunguyo. I adu na zereda dagbayo. Sogote aadunga dagbayo na gu rungosiro nga ga apambori te. Ono tipa Enoka, ko aima inopa gu kidohe na nyemuse nga ga Yekova gbiati pa ida ko na gako pai. Ko aberẽhe nzunzu nga gi ba re si aida ko du rogoho; si ki du ni kpuko. Wa Enoka aaberã yee tipa gi zereda re, ko akisi bangiriko na ko ki bitikpa ku rogo dudunguro rame, gu rame boro arasanga musumo rogoho ya.

Ko kini nye ko yo daaku areme—ko nara ara rogo kpio yo, na ko ni bandabanda ko berã Yekova Mbori yo! Wa gu Yesu akidopaha kusayo, rago ni kada ada ho agu aboro dunduko du berã Mbori yo nika gia fugo Kristo ni ki kuru rogo amurã yo, na ki zaki bangiriyo ki bi bawene zezeredi zegino.—Yoane 5:28, 29.

Mo nakpinyemu ka du yo? Mo berẽnga pa gu ngbarago nga ka bi Enoka. Mo berẽnga pa gu wene apai rengbe ani ka wirikaha beko! Ti gu regbo re, ko nika gumbaha furani singia agu apai ani aaberãha tipa gako yangada raka re angia rengo. Ono pai kinaho si aida ani wirikihe beko awere. Fuo Pauro fura tipa Enoka, ko andu kumbatayo kindi ki ya: “Zanga idapase ga boro pai arengba nga na ngba bangiri Mbori te.” (AEbere 11:6) Nga gu bawene nyanyakipa ndupai furani tipa ani ni basasa wiriki gu nyanyaki idapase nga ga Enoka!