1, 2. (a) Ginihe rengbe ka sarani ani da ni airavurari? (b) Ginipai si aida ani du na kido nga ga Mbori Kindo nika mangaha?

A WA ini oni he, ka mo sana agu aboro nga adezirepai, gayo akaragapai ni kadu ni bakiakia. Teketeke a, si ima rengba kadu ni mbumbupai fu boro tipa ní tingidi agu apai dunduko munganga napehe funi fuo biko kaza. Watadu si ni mbumbupai fu boro ní bi gani rifungura watadu mandara bangirise, ka si vura du nga si mbembedi na ní vurũ. Abawetekeapai naya tipa agi apai re dunduko wẽ si nga vurari, mbiko boro arengbanga ka bi gu he ní agbataha te, watadu bangirini nago ti pai mbiko gu dungu apai du berani yo. Gipai re nabipa wai berãrani amangasunge.

² Dungu aboro nambu be ngbatunga gu “vurari” re nibipa gu nyanyakipa apai namanga rogo zegino. I ima rengba ka idaha nga, naatona rogo 1914, zegino aima ariatihe ni bakerehe, ono i abingo wai nyakipa agi apai re te. Nidu ani ni abawiriki Ziazia Kekeapai, ani ima ino gupai nga ga Mbori Kindo atona zogarago rogo 1914 ti gu regbo Mbori amoi Yesu ni Bakindo ngbangbaturũ yo. Ono ani ima inoho nga karagapai kuti gu kparakpee nga “Ga ngbi yé, ani mángi rogo kpotosende wa mo akpi nyemu he, wa du he ngbangbaturũ yo” nakoda dungu apai. (Mt. 6:10) Nirengo, gipai re nakodapa digido gi sino  raka re. Ka gupai re mangi, gupai Mbori akpinyemuhe nika manga auru kpotosende wa gu duhe ngbangbaturũ yo.

3. Gini undo ani agbiaha ti wisigo ani Fugo Mbori?

³ Mbiko wisigo ani Fugo Mbori dedede, ani nabi sangbaanebi abi si nidigisitihe awere. Nairiwo wai du ani kia ti gu kura aboro! I nafu tiyo kina ku gene pekafuo agu apai ngbatiyo ki zanga bi agu goapai nayugo gupai nga Kristo atona zogarago rogo 1914, na barambeda ko nika ye ka sapangbanga aboro. Ono tie, oni sananga tironi ki ya: Kangia mi aima digo nimangisunge fu Yekova tipa dungu agarã, ya mo mi nabaka bangire tipa pa digo gi zegino re kina wai mi anaabaka bangire dungu agarã kusayo? Kangia mi da ni Dezire Yekova barambeda, ginipai mi amaaberã re fuoho gbe? Ka gamo karagapai wai kuti agi asanahe re, ani fugungo nyanyaki nduapai biata tipa ndu gupai rengbe ani kadu ti ni na kido nga gu Bakindo Mbori namoiko nika mangapai barambeda tipa gupai Mbori akpinyemuhe mangi auru kpotosende ane.

4, 5. (a) Ginipai naadigi nimangihe tona rogo 1914? (Oni bi gu sura du ti tonatonaha.) (b) Abandu rii afarasi narukuba gine, na wai gi sangbanebi re adigisotihe?

⁴ I fura tipa Yesu Kristo nga ko asungu rii pusi farasi i ki fu kpakpari fuko ngbangbaturũ yo rogo gu garã nangia 1914. I fura tipa ko nga ko atona susa ku mbatayo ka diabe gi ga Satana gbegberẽ zegino re. (Oni gedi Yugoti 6:1, 2.) Gu sangbanebi saki yo pai tipaha rogo Yugoti kapita 6 nafu ndupai furani ani du na maabangirise nga, fuo ga Mbori Kindo tona zogarago, bakere ariapai nika manga rogo zegino wa vura, ngbongi, ririakaza, gbiati gu kura apai naye na kpio. Agu abandu ri afarasi biata napefuo Yesu Kristo re narukuba agi ariapai re.—Yugo. 6:3-8.

⁵ Sangbanebi agumbaha nga i aima “dia zereda auru kpotosende” kusayo wa vura duhe nga aboro nakidohe nga i naida ka ye na zereda ku rogo zegino. Gu vovo apangbanga nga ga zegino nayugo ho nga gu Bambata Vura Nangia ga Zegino angia tonatona gbegberẽ avura rogo zegino. Wa vura duhe nga rogo 1914 aboro atona ka manga sonakumbatayo rogo mosoro na birĩ-inohe, angbongi nambusa aboro kindi rogo zegino. Kurigure, da rengbe katingo nga ririakaza, agu agberango naye be ome zegino, na gu kura kere ‘akpio’ naimo dungu amirioni aboro vuru agarã yo dunduko? Ome agi apai re ima maapai awere kisusi. Ya mo mo ini gupai gipai re ayugoho?

6. Ada naini pai tipa digisidigisi sangbanebi, na ginipai si asayo i mangihe?

⁶ Badungu aboro aima du ni fudifudi yo be gu Bambata Vura Nangia ga Zegino, gbiati gu kaza i aayambaha nga Spanish influenza. Ono tie, mbedimbedi aKristano aima du na maabangirise nga 1914 ni kangia digido Regbo aGendiria nga “gu ringbisiringbisi aregbo i aringbisihe fu rikaaboro.” (Rk. 21:24, NW) I ainongo boro gupai nzunzu nika manga ti gu regbo re te. Wa si avura duwo, i aima inoho nga 1914 nika manga bakere ariapai nibipa ga Mbori zogarago. Fuo inoyo gupai nga gi sangbanebi nga ga Ziazia Kekeapai re nadigisotihe, i atona ka takapandehe fu kura aboro nga ga Mbori zogarago ima tona. Gu ome i amangihe tipa tungusapa Kindo re aye na kina asogote kuti yo. Agu agarã nangbefuo gure, avura Kindo atona ka ‘sanga irairapai ni rugapai.’ I atona ka mangayo na zuu, kisoyo ku bambukiso yo, imoyo na bundu, asayo, gbiati yepa goyo.—Tam. 94:20; Yugo. 12:15.

7. Tipagine dungu aboro arengbanga ti ni ka ino gupai agu apai du rogo zegino ayugoho ya?

⁷ Wa duhe nga dungu goapai nayugo  ho nga ga Mbori Kindo ni sigirasigiraha ngbangbaturũ yo, tipagine dungu aboro aidanga ti ni kuti gupai si ayugoho ya? Tipagine i arengbanga ti ni ka bi sangbaanebi si nidigisitihe kina wai ga Mbori amoyambu adigi nipehe tipa dungu agarã ya? Ya mo si rengbe ka du nga dungu aboro naaida kaa maaberã yo fuo kina agu apai i abihe ni bangiriyo? (2 Kor. 5:7) Ya mo pa rimiso yo tiyo bakere gbe ku rogo agu apai nga ga zegino nasa gupai nga ka iningo gupai Mbori amangaha ya? (Mt. 24:37-39) Ya mo aguyo ni fudifudiyo be gu ziree takapande apai nga ga Satana du rogo gi zegino re? (2 Kor. 4:4) Si naida ani du na idapase gbiati gu bipai nga ga toro tipa ka bi gupai namanga vurube ga Mbori Kindo. Nairiwo wai du ani na ngbarago nga ani ima ino agu apai namanga!

8-10. (a) Waigu 2 Timoteo 3:1-5 adigi nidigisitihe? (b) Tipagine rengbe ani ti ni ya gbegberẽ apai nasona kina ku mbatayo?

⁸ Gu kura ue ndupai ini ani he ti ni nga si adianga gbanga regbo berewe te ga Mbori Ngbii ki tona zogarago auru kpotosende nga: Aboro nagberã kina ku mbatayo. Agu apai i apepaha rogo 2 Timoteo 3:1-5 aima digo nimangi tipa agarã awere niima mbeda kada ti akama. Agi apai re ima kio awere kisusi wai si adumbata. Ya mo mo abingo ho tigamo nga gi sangbanebi re ima maapai te? Ani bingo bete agu akpiapai nayugo gipai re furani.—Oni gedi 2 Timoteo 3:1, 13.

⁹ Mo berẽnga pa agu apai aboro anaabihe ni gbegberẽpai bara rogo agu agarã nangia 1940 watadu 1950 na agu apai namanga areme basunge yo, bangi ambaro yo, na gu vovo aroko nakura. Zuu na wasiwasi mangapai ima maapai awere. Aboro namanga ome aboro nibiyo nga kere aboro ome nga yo, i na bakere nyemu koda, watadu i na zinga kisusi kura aboro. Agu ambaro aboro anaabihe ni gbegberẽhe rogo agu agarã nangia 1950, si awere ni wenepai fu aborokporo. Na dungu aboro bi gupai nga agu aboro nakodaba na akurayo na bakere ome beyo kurii ambaro na gu vovo apai ngba ti aboro, na kini sa aboro i idi na ngbatunga gu raka i araka. Nairiwo gu ngbarago du  ani na ni nga ani ima ino gu bipai du Mbori na ni tipa agi apai re!—Oni gedi Yuda 14, 15.

¹⁰ Watadu Kristano rengbe ka berãpa gu kparakparapai du dagba agu apai aparanga anaamangaha rogo agu agarã nangia 1950 na gu gbegberẽ mangapai namanga areme. Abaagude anaabaka bangiriyo abaka singia awiriyo navu gundo, nambira buda, watadu i na nadogbere ni gbegberẽhe. Areme, wo aboro agia apangbanga wa gu nga: Gude sukuru du garãko nga 15 nofo akurako 2 i ki kpi na 13 ki hõko. Badona nga ga rukutu aparanga ta degude du garãri nga 9 ki imi ri na ki ta bari na awirinari. Rogo gu kura ringara Asia yo, pangbanga ape gupai nga aparanga nangia mburu gu gbegberẽ apai namangi vuru agu garã bawe susi. Ya mo boro ho rengbe ka tikango nga apai agberãnga awere kisusi te?

11. Tipagine dungu aboro abingo ho ti ni nga apai nagberã kina ku mbatayo ya?

¹¹ Gu mokedi nangia Petero aya: “Ti yangara arame airasawia nikaye ki nipeke agu apai boroyo akpi nyemu he, niya, ‘Wari du gu kidohe ni tipa ye ko berewe? Bambiko tona ti rago ti abarani ni rame, ahe dunduko nanye wa si adu rago tonatona manga ahe.’” (2 Pet. 3:3, 4) Tipagine aboro amanga apai ti ni ngba gu gene re? Si nawira wa ho aboro abi gu he ni i nainipai tipaha, i amaanga berãyo tipaha gbe te. Ka ga aboro bipai na asinoyo aˈariatihe yeye vuru ngbanga regbo yo, ani inongo ho te, ono wa vura duhe nga gu ariapai re arengbanga na zigbä aboro te, si aidanga ani bihe na paha kusende te, si ni gbegberẽhe.

12, 13. (a) Tipagine si aidanga rago gberẽ tirani ti ni mbiko agu apai namanga rogo zegino ya? (b) Ginihe rengbe ka undo rani ani sovura kuti ‘gbegberẽ arago’?

¹² Gu mokedi nangia Pauro afu zahe furani nga “rogo kusa rago,” sino apai ni kadu ‘ni gbegberẽhe.’ (2 Tim. 3:1) Ono si agasanga aboro te, ono si aidanga ani igi tirani behe te. Mbiko gu undo nga ga Yekova, gako ziazia toro, na dungurati, ani rengbe arengba ka du na diabese be agu agberarago na agunde rengbe ka ye fuo rani. Ani ima rengba ka nye ni ruru rani mbiko “gu bakere tandu susi” naye be Mbori, be rani te.—2 Kor. 4:7-10.

¹³ Si ni wenehe ka ino gupai nga gu mokedi nangia Pauro atona gu sangbanebi du tipa yangara arame na gu fugo nga “oni ini gere.” Agi afugo re nayugo gupai nga agu apai nika manga fuo gure nga rengo. Kango ti ni te nga azanga sinombori nikaa gberã kina ku mbatayo daho Yekova nika gbarasa gi zegino re ni. Kuru pangbanga nayugo gupai nga, ka aboro mbu mangasunge na agu arugute du tipa ruru mangaapai, i nagberã agberã. Rogo gu pangbanga nga ga aboro naabaha, ga aboro ruru amangapai aagberãnga wagu du awere te. Dungu aboro rengbe ka bi gipai re nga ziree du, ono agi apai naatona rogo 1914 re nayugo ho ziazia nga ani du na kido nga ga Mbori Ngbii nika mangapai barambeda.

14-16. Gine nga gu biata ndupai nasarani ani idihe nga ga Mbori Ngbii nika da barambeda?

¹⁴ Gu kura biata ndupai kinaho nafu kido furani. Gupai namangi dagba ga Mbori aboro nayugo na ni nga ani nambeda kuti digido zegino. Ni kpiapai, mbata fu i sigira ga Mbori Kindo ngbangbaturũ yo, badona nga ga mbedimbedi aKristano aduho naamangasunge fu Mbori kakaka. Ho si ada ni nga bete agu amaabangirise i adu na ni tipa 1914 adigisongo tihe te, ginipai i amangihe? Dunguyo akakuti gayo idapase kini mangisunge fu Yekova si ki vura du vurũ nga  i aagbia tiyo na aˈasada gbiati arungosi. Tipa dungu agarã, aguyo naabipa nyaka gu garã nangia 1914 anye ni ruruyo daho i akpi ni.

¹⁵ Rogo ga Yesu sangbanebi tipa yangara arame, ko aya: “Gi rika aboro re i agó nga daho agi apai ka díga ni dunduko te re.” (Oni gedi Matayo 24:33-35.) Ani ima rugatirani na ni nga gu “rika aboro” Yesu aafura tipa yo nga badona ue nga ga mbedimbedi aKristano. Gu bambata badona adu rogo 1914, na i naabi gu garã Kristo ada na ome Kindo beko. Agu aboro naadu rogo gi badona re, anga i adu gbua ni ungayo rogo 1914 te, ono i aima du ni mbedimbediyo ni toro ni awiri Mbori rogo gu garã re watadu mbata fuhe.—Rom. 8:14-17.

¹⁶ Gu ue badona nga ga gi “rika aboro” re nakoda gu mbedimbedi aKristano naraki ti kina bangisa regbo re na gu bambata badona. Anga gi ue badona re adu gbua ni ungayo ti gu regbo gi bambata badona re adu ti ni te, oni i aima du ni mbedimbedi yo na ziazia toro ti gu regbo gu bambata badona re adu kindi ti unga auru kpotosende. Rogo gi gene re, anga gu mbedimbedi aKristano dunduko du areme du dagba gi “rika aboro” re te. Areme, agu aboro du rogo gi ue badona re, i nagbinza wapai. Ono wa vura duhe wo, agu afugo Yesu du rogo Matayo 24:34 nafu kido furani nga “gi rika aboro re i agó nga daho agi apai ka díga ni dunduko te re” mbata fu bakere gberãngbi tona. Gipai re nasarani ani du na kido nga gu regbo nye koyo tipa ga Mbori Ngbii ye ka gbarasa gi gbegberẽ sino raka re ki ye na vovo ruru zegino kubaha ni kina wiri guruhe.—2 Pet. 3:13.

17. Gini digisopai da ani kutini nibipa agu sangbaanebi biata wisigi ani he re?

¹⁷ Gini digisopai rengbe ani kada kutini nibipa agu sangbanebi wisigi ani he biata re? Yesu aya, ko ainongo gu sa na gu regbo te, na ani ainongo ho a te. (Mt. 24:36; 25:13) Ono Pauro aya ani ima ino “ragoho.” (Oni gedi ARomo 13:11.) Ani naraka rogo yangara arame. Ka ani moiberã rani sa gu sangbaanebi nga ga Ziazia Kekeapai gbiati gupai aYekova na Yesu amangaha, ani zanganga ka bi gupai nzunzu nga ani naraka mbembedi na digido gi zegino re te.

18. Ginipai napido agu aboro aidanga ka ida na pa ga Mbori Ngbii ya?

¹⁸ Agu aboro aidanga ka ino gupai nga Yesu Kristo na ome beko na ko nga gu Baoro na afarasi du na diabese ya, ko nika mangayo ngbaome tipa i idipa gako ome. Gene adunga beyo tipa i bati te. Ti gu regbo re, dungu aboro nika kpara be gunde niya: “Da rengbe ka ru?” (Yugo. 6:15-17) Ono wa vura duhe wo, gu kura kapita nga ga Yugoti ngbefuo gere nafu karagapai. Mbedimbedi aKristano gbiati agu aboro du na maabangirise ka raka auru kpotosende nika “ru” rogo gu uru re mbiko Mbori idi na gayo pai. Gu “bakere rimbasa aboro” du wa akandoro re nika bata be bakere gberãngbi.—Yugo. 7:9, 13-15.

19. Ka boro du na kido nga ga Mbori Ngbii ima mbeda, ginipai si aida ní ningere tipaha ku mbatayo?

¹⁹ Ka si du nga ani namaaberã rani nyanyaki fuo wai sangbaanebi adigisotihe ti gi regbo re, pai ho nika fuda berã rani rogo gi ga Satana zegino re te; na ani azanganga rugatirani na ndikidi rogo agu apai namanga rogo zegino te. Barambeda, Kristo nika du na diabese na ki dibe gu vura ko nika soho nga ga rurupai kuti azanga sinombori. (Yugo. 19:11, 19-21) Oni berẽnga kina tipa agu apai Ziazia Kekeapai akido rani tipaha nga ani nika gbia ngbarago behe ti gu regbo re!—Yugo. 20:1-3, 6; 21:3, 4.