Si gu ku mbatayo

Mo gu kuti tangaratangara ariihe

Oni Ini Gipai Re?

Oni Ini Gipai Re?

Gini ngbatunga mangapai nga ga aYudo naasa Yesu ko bisirapa zungahe?

RINGBISIHE kuti ga Moize aNdiko, aregbo kinaho si ani rẽarẽ ka manga zungahe. Ono tie, ti rago Yesu, zungahe aima du ni bakerehe gbe si ki da nga aYudo anaazungahe tipa ai gupai i anaapehe. I aamanga gipai re tipa aboro naaida gbe kuti agu apai i aapehe nga kina boro rengo du nga ha; ono tie, Yesu abisirapa gu gayo mangapai re bara ue. Kuba gure, ko ayugu gupai nga: “Ono fugoroni du ni kina, ‘Ii, ii;’ na ‘Oó, oó.’”​—Mt. 5:33-37; 23:16-22.

Ringbisihe kuti gu buku nga Theological Dictionary of the New Testament, gu kitabu andiko nangia ga aYudo naundo rani ani ini “wai aYudo aanidu na gu sino nga kaa zungahe azunga kindi rogo gayo afugo yo,” si nasaka pa agu azungahe sirisiri si aaida i naakakuti ni na agu i aima rengba ka zanga kakuti ni.

Anga kina Yesu sa naabisirapa gi iraira mangapai re te. Ni kpiapai, gu bakeke kuru apangbanga nangia Flavius Josephus aya tipa gu kura pambori sa nga ga aYudo wẽ: “I aaidanga ka zungahe te, i aabihe nga si gberẽ kisusi pe ziree, i aidi kuti gupai nga ka boro aamanga zungahe tipa aboro idi kuti gupai ni apehe, iraziree du nga ni.” Gu ga aYudo kekeapai i ayambaha nga Wisdom of Sirach, watadu Ecclesiasticus, (23:11) nape kina bangisapai wa gure nga: “Gu boro sa manga zungahe ni sinoni, ni nga gu guarundika ka arianga sinoni ya.” Sidu tie, Yesu aima zahe ti gu sino nga ga kaa bi manga zungahe na paha taata. Ka si du nga ani nape kina rengo ti arengo dũ, si aaidanga ani mangi kina zungahe tipa gupai nga aboro idi kuti gupai ani apehe te.