1. Tipagine rẽ kura aboro arẽ ti ni i fu irisa fuyo, na ginipai ani nika sakapai tipaha awere?

FU IRISA fu boro nga degatue funi wenengai kodihe na fu irisa funi rogo fugoyo na rogo mangapai yo. Si daada tie nga ani rengbe ka ida gupai nga agu aboro rẽ tipa irisa re, pai kinaho i naima mangaha sayo i rẽ tipaha watadu i namangasunge rogo kparakpara bangiriba. Sidu, ani rengbe ka sanahe nga, Ada si aida ani fu irisa fuyo na tipagine rẽ yo ti ni na gu irisa re?

2, 3. (a) Tipagine rẽ Yekova arẽ ti ni nzunzu i fu irisa fuko? (Oni bi gu sura duti tonatonaha.) (b) Rogo Yugoti 5:13, da nga Wiri Kandoro, na tipagine rẽ ko arẽ ti ni i fu irisa fuko?

² A wa Yugoti 5:13 ayugoho, “gu Ko nasunga auru mbatabakindo na . . . Wiri Kandoro,” i rẽ arẽ tipa i fu irisa fuyo. Rogo kapita 4 nga ga gu bangisa kitabu nga ga Ziazia kekeapai re, ani nabi ndupai sa nga gu Yekova narẽ ti ni i fu irisa fuko. Agu aboro nga atoro du ngbangbaturũ yo natumba fugoyo kuari ka tambua Yekova, “nga gu Ko du ni ungako nye anye kindi.” I naya: “Mo gaani Gbia nga gaani Mbori, re mo are na dia taarimo na irisa na tandu, bambiko  mo nafu ahe dunduko, si adu ho mbiko sangbaro, ki du ni mangimangi he.”—Yugo. 4:9-11.

³ Gu Wiri Kandoro re nga Yesu Kristo, nga “gu Wiri kandoro nga ga Mbori ru, nadia gu ingapai nga ga zegino ku sa yo.” (Yo. 1:29) Ziazia kekeapai nape gupai furani nga, ko nyaki pako kisusi agu akumba dunduko du awere ni abakindo watadu naadu mbata ni abakindo. Si nape gupai nga: “Ko du ni . . . Bakindo ri abakindo, Gbia ri agbia. Kina ko sa ka akpi nga ya, ninye rogo gu imarago ka boro ambeda nga na ni ya; nga gu ko boro ata bi nga ko ya, ka i abi nga ko a te.” (1 Tim. 6:14-16) Gini kura bakindo naafunga tini ka kpi ni motumo tipa gaani aingapai? Ya mo gipai re afõnga ngbaduroni yo oni koditironi na agu akutu aboro nga atoro du ngbangbaturũ yo ka ya: “Re gu Wiri Kandoro are i aimi ru na dia tandu, na ũkumuko, na tatamana, na ome, na irisa na taarimo, na maku a.”—Yugo. 5:12.

4. Tipagine du du irisa aYekova na Yesu ti ni ni gupai si aidanga si kpa ya?

⁴ Fu irisa fu Yekova gbiati Yesu nga gupai si aidanga si kpa ya. Pa gbia ani nyenye unga naru riipa manga ani he wo. Agu afugo Yesu ani agedaha rogo Yoane 5:22, 23 naundo rani ani bi gipai re ziazia, si naya: “Ba asapa nga ngbanga boro wa sa te, ko fu pa sapangbanga dunduko fu Wiriko; aboro irisi Wiriko airisa dũ, wa kina gu i nairisa Mbori nga Ba. Gu ni airisa nga Wiriko ya ni airisa nga Bako nakedi ko te.”—Oni gedi Atambuahe 2:11, 12.

5. Tipagine si aida ani fu bete irisa afu ti ni fu aboro dunduko?

⁵ I ambakadi aboro rogo “kpia Mbori” yo. (Bam. P. 1:27) Sidu, badungu aboro na rengba beyo ka yugo bete asinombori, wa vura duhe vurũ nga wai i ayugoho, si ni bakiakia. Ni kpiapai, aboro na rengba ka yugo nyemuse, wene sino, gbiati nunga fu akurayo. I akusi aboro na sangbakpotoseyo tiyo, wa vura duhe nga si ti gu kura aregbo ni irairaha, sangbakpotoseyo nga guhe nayugo gupai fu boro du ni ruruhe watadu ni irairaha, gupai nga rengo watadu gu angianga rengo ya, gupai rẽarẽ watadu gupai arẽnga ya. (Rom. 2:14, 15) Badungu aboro ninaaida agu ahe du ni gigirihe na du ni bawenehe. I naaida ka raka na kura aboro rogo zereda. Singia i inihe watadu i ainongo ho te, i nayugo bete kpia ga Yekova taarimo ayugo, na mbiko gipai re, i ima rẽ i fu bete irisa fuyo.—Tam. 8:5.

6, 7. Nibi gupai du tipa fu irisa fu aboro, wai du du aDezire Yekova kia ti kura badungu aboro?

⁶ Si naida ani ini gini ngbatunga irisa aino si aida ani fuhe fu kura aboro na wai si aida bakio gu irisa re du. Gu toro nga ga ga Satana zegino na bakere maapai kurii badungu kpakpa aboro. Si du aboro airiso kura akumba ti ni na adee wa kina ambori kuba gupai gbua nga i naafu gu irisa fuyo rẽarẽ. I nafu bakere irisa fu abarumbatayo nga ga birĩ zogarago yo gbiati abangbembatayo rogo pambori, angi kandi, ata bia, gbiati kura abaworimo, na kini biyo wakina ambori. Sidu, paranga aboro gbiati sosono aboro nabiyo wa kina agu aboro rengbe yo ka wirika gayo kpiapai, wa gu gene i afura ngbaha, gayo vo roko, watadu gayo sino mangaapai.

⁷ Ndikidi aKristano nane gu ngbatunga iraira bipai tipa irisa aboro re. Kina Kristo sa nga gu yangara boro naaraki auru kpotosende si aida ani pekefuo ni. (1 Pet. 2:21) Ka ani aafu gu irisa fu aboro i arẽnga na ni ya, Mbori adunga na ngbarago te. Si naida ani moi gu bangua rengo ku berãrani yo nga: “Aboro aingi ainga dũ, ki ti bungudu ti ga Mbori taarimo.” (Rom. 3:23) Nirengo, boro ho si aida ani irisi ni wa Mbori te.

8, 9. (a) Wai du aDezire Yekova abi agbia ngbii? (b) Ti gini regbo du ani arengbanga ka giasangba agbia ngbii ya?

 ⁸ Rogo gu zogarago nga ga zegino, kura aboro kinaho namangasunge rogo agu abangiriba nga ga pagbia. Gu sunge nga ga agbia ngbii nga ka banda andiko gbiati arugapai, na ka ngerafuo agu azingo nga ga aboro ringara. Gipai re naye na aundo fu aboro dunduko. Sidu, gu mokedi nangia Pauro arugu aKristano nga i naabi agu agbia ngbii re wa “abaira tandu” nga aguyo si aida aKristano ra fuyo. Ko aruguyo nga: “Oni fú kina gu he fu yo dunduko du fu yo; . . . ngbeti fu gu ni du ngbeti fu ni; . . . irisa fu gu ni du irisa fu ni.”—Rom. 13:1, 7.

⁹ Mbiko gipai re, aDezire Yekova nafu gu irisa afu fu agbia ngbii i aidaha ringbisihe kuti gu sino mangaapai nga ga gu ringara du yo rogoho. Ani nakodabee na yo wa i amanga gayo asunge. Ono tie, gaani yugo irisa gbiati undo na angbandaha ti ni ringbisihe kuti gupai Ziazia Kekeapai apehe. Ka i ya furani ani mangi gupai nika sarani ani basasangba Yekova watadu ani rimisi tirani ku rogo gu tagbagaapai nga ga zegino, ani amanganga ha te.—Oni gedi 1 Petero 2:13-17.

10. Wai du gu ga Yekova amoyambu naadu bakuru kusayo amoi wene kpiapai nibipa wai i aamangapai na agbia ngbii?

¹⁰ Gu ga Yekova amoyambu naadu bakuru kusayo aima yugo irisa fu agbia ngbii nga gu rengbe ani ka wirikapai ti ni. Ho gu Bariwara Ngbii Nga ga aRomo ayambu aboro ni dunduko i ye ka ke rimoyo, aYosefa na Maria aima ndu. I andu ku Betereme yo si ki vura du vurũ nga Maria aima mbeda ka vunga bambata wiriri. (Rk. 2:1-5) Kusa, ho i akitingbanga Pauro ni ki ya ko amangi gbegberẽpai, ko anyakasipai ku bara ko yo na irisa na ki yugu gu irisa narẽarẽ fu Bakindo Erode Aguripa na fu Feseto, nga guko nangia banyaki rogo gu papara Roma nangia Yuda.—Amo. 25:1-12; 26:1-3.

11, 12. (a) Tipagine ani afunga kparakpara irisa ti ni fu abarumbatayo rogo pambori wa gu ani afuhe fu agbia ngbii ya? (b) Gini wenepai nakuru ho gu Dezire Yekova naadu Austria yo ayugu irisa ni fu boro birĩ-zogarago?

¹¹ Ono tie, aDezire Yekova afunga kparakpara irisa fu abarumbatayo rogo pambori te, ka si vura du vurũ nga i naidaha wo. Zire pambori nayugo zire tipa Mbori na si navundo agu ayugopai nga ga Fugoko. Sidu, ani nabi abarumbatayo rogo pambori kina wai ani abi kura aboro, ono ani afunga kparakpara irisa fuyo te. Ani natingida gupai nga Yesu aya tipa gu ngbatunga akumba re i nga airabiriki na airavurari angbembatayo. (Mt. 23:23, 24) Gu kparakparapai duho nga, ho ani ayugo irisa ni fu agbia ngbii, si rengbe ka ye na wene sangbanaha, zavura gu ani ainongo nga si nika manga ya.

¹² Leopold Engleitner angia zaaza Dezire Yekova Austria yo nga guko aNazi aziko na ki kedi ko ku rogo bataya zizi aboro ti regbo vura nga gu naadu Buchenwald yo. Dr. Heinrich Gleissner angia zizi boro rogo gu bangisa gatara ko adu rogoho. Dr. Heinrich Gleissner angia boro birĩ-zogarago. Ono tie, aNazi aaidanga na ko berewe te. Ti gu regbo i aandu ku bataya yo re, Wiriba Engleitner asakipai tipa gako ida fu Gleissner rogo pa irisa yo. Tifuo ue vura nga ga zegino, Gleissner amangisunge na gu ome ko adu na ni bara dunguhe ka undo aDezire Yekova Austria yo. Oni ima rengba ka tingida kura wene apai nga gu rengbe ka kura ho aDezire Yekova ayugo gu irisa ni rẽarẽ fu agbia ngbii nga gu Ziazia Kekeapai aya aKristano yuguhe fuyo.

13. Ada rẽ gbe tipa ani fu irisa fuyo, na tipagine?

¹³ Nirengo, agu aboro du na ani rogo idapase yo ima rẽ tipa ani fu irisa fuyo. Gipai re nga rengo gbe tipa abaakumba nga agu  aboro nangbe kumbatayo. (Oni gedi 1 Timoteo 5:17.) Ani nafu irisa fu agu awirina re zanga bipa gu ringara ye yo rogoho, wai i nawirikipai, wai aboro naini yo watadu gu bakio marã du beyo. Ziazia Kekeapai naya i nga agamahe rogo aboro yo, na i nga gu nyanyakipa aboro Mbori amangasunge na yo ka ngerefuo gako aboro. Oni berẽnga pa abaakumba rogo dungurati, ababi adungurati, agu aboro du rogo gu Rondo nga ga Be Basunge, gbiati agu aboro du rogo Riigbu Bipasunge. Agu awirinarani naadu rogo bambata kama agarã anaabi agu aboro i amoiyo i naangbembatayo na nyanyakipa yo, na kina wo ani abiyo areme a. Ani airisongo agu aboro nangbembatayo rogo dungurati wa ambori te, watadu kaa mangapai ho du yo ni pati rani wa ka i ya i nga amaraika te. Ono tie, ani nairisa agu awirina re tipa gu nyanyaki sunge i amangaha gbiati gayo umbasitise.—Oni gedi 2 AKorindo1:24; Yugoti 19:10.

14, 15. Oni penga gu kparakparapai du dagba agu aKristano nga ababanda akandoro na dungu abarumbatayo rogo pambori.

¹⁴ Agu abaakumba re nga agu ababanda akandoro nga ga toro yo du na umbasitise. Mbiko gupai nga i na umbasitise tiyo, i aidanga aboro naabi yo wa abaworimo te. Rogo gi gene re, i kia ti gu dungu abarumbatayo rogo pambori du ti gi gaani regbo re gbiati aguyo naadu bakuru kusayo nga aguyo Yesu aya tipa yo wẽ: ‘I nakpi nyemu bairisa kporo pumbo, na ambata irisa bambutiria yo, na paa aboro kuti yo bangbeahe yo’—Mt. 23:6, 7.

¹⁵ Ndikidi agu aKristano nga ababanda akandoro nairisa agu afugo Yesu ni umbasitise nga: “Ka i ya nga ti roni bayugupai ya; bambiko gu sa nga gaoni bayugupai, oni ki du ni awirina dunduko. Ka oni ya nga ti gu boro du zegino wẽ baroni ya; bambiko Baroni sa du ngbangbaturũ yo. Ka i ya nga ti roni baira ya; bambiko kina Kristo sa nga bairaroni. Ono gu ni ka du dagba roni yo ni bakumba susi, ni ka du ni gaoni moyambu. Gu ni ka kiisa tini, i aúmbasi ni aumbasi; na gu ni nikaumbasi tini i akíisa ni.” (Mt. 23:8-12) Rogo gi gene re, oni ima rengba ka ino ndu gupai aDezire Yekova rogo zegino dunduko akpinyemu abaakumba ti ni rogo adungurati na kini fu irisa fuyo.

16. Tipagine si aida oni naandu ti ni kindi kumbatayo kaa ino agu apai Ziazia Kekeapai apehe tipa yugo irisa na kini moihe ku rogo mangapai yo?

¹⁶ Nirengo, si ima rengba ka diarani na gbanga regbo tipa ani ini wai ka fu irisa fu aboro na agu aboro si aida ani fuhe fuyo. Gipai re aima du ni rengo tipa gu ndikidi  aKristano naadu bakuru kusayo. (Amo. 10:22-26; 3 Yo. 9, 10) Si naida ani mangi bakere asadatise tipa ka maa agu apai ku rogo mangapai yo Ziazia Kekeapai apehe tipa yugo irisa. Ino ani wai si aida ani yugu irisa, na agu aboro si aida ani yuguhe fuyo naye na dungu aundo.

17. Gini aundo du ti yugo irisa fu agu aboro du rogo agu abangiriba nga ga pagbia?

¹⁷ Ho ani ayugo irisa ni fu agu aboro du rogo agu abangiriba nga ga pagbia, i ima rengba ka nyakasapai ku bara rani yo ani tungusipai zanga fudifudiapai. Dedede, gu sangbanapai nidu nga i nadu na ruru bipai tipa gaani sunge. Birgit, nga nazakigene Germany yo andu kadu pati kusapa asada nga ga wiiri dungu agarã kusayo. Anayugupai ape gupai fu Birgit nga si aima du ni pa ngbarago kadu na agu agude nga awiri aDezire Yekova rogo gu sukuru re tipa dungu agarã. I ape gupai nga, ka awiri aDezire Yekova naadunga rogo gayo sukuru ya, ka si ngbanga te. Birgit asaki gupai fuyo nga, “Ani naayugopai fu awirani i naapekafuo agu arugute nga ga Mbori nibipa sino mangaapai, na gere nakoda yugo irisa fu abayugupai.” Nayugupai sa aya, “Ka agude dunduko nidu wa kina awironi, ka sukuru du wa kina paradizo.” Fuo dungu aposo kusa, nayugupai sa dagba agu anayugupai re andu ku pati bakere dunguratise Leipzig yo.

18, 19. Tipagine si aida ani fu gu irisa ti ni fu abaakumba rẽarẽ?

¹⁸ Nirengo, si naida agu arugute du rogo Fugo Mbori yo undo rani ani ini wai ka yugo irisa fu abaakumba rogo dungurati. (Oni gedi AEbere 13:7, 17.) Si naida ani tambua yo tipa gu nyanyaki sunge i amangaha, na kini mangi ome ka pekafuo agu arugapai i afuhe furani. Manga ani he wo ima rengba ka undo yo i naamanga gayo asunge na ngbarago. Ono gere ayugongo gupai nga ani asadi ka wirika gu bakumba teketeke “rimoni nawo awo gbe” rogo gu gene ni avo roko na kini mbakadi tini ngbaha, watadu ni afura fu aboro gbayaga ngbaha, gbiati gani gene fugo te. Ka ani mangihe wo, si nika ye na iraira bipai. Si aidanga bangirani go ti gupai nga gu boro re a nga kina kpakpa boro te. Gu boro si aida ani pekefuo ni nga Kristo.

¹⁹ Ho ani afu gu irisa ni fu abaakumba rẽarẽ, zanga kaa biyo ni abaworimo, gure nga ani naundo yo. Ani nasaha fuyo taata i ne da ni airarukö, na ki zanga bi tiyo na payo kuari watadu ki zanga du ni agu aboro naberã kina pati yo.

20. Wai du yugo irisa fu aboro aundo rani?

²⁰ Yugo irisa fu agu aboro rẽhe fuyo naundo rani ka ani naaberãnga kina pa tirani ya. Si naundo rani ka ani kiisingo pa tirani ho aboro ayugo irisa ni furani ya. Si naundo rani a ani naandu sa na ga Yekova riigbu, gu riigbu re afunga bakere irisa watadu gu irisa arẽnga pa fuhe fu aidipase watadu agu aboro angianga ndikidi aidipase ya te. Kurigure, si naundo rani ani zanga kota ho gu boro ani ayugu irisa funi aba gberãrago ni tirani.

21. Gini nyanyakipa undo naye mbiko fu gu irisa rẽarẽ fu agu aboro rẽhe fuyo?

²¹ Gu nyanyakipa undo naye mbiko fu gu irisa rẽarẽ fu agu aboro rẽhe arẽ fuyo nga ani nafu ngbarago fu Mbori. Ani namangapai wa gu ko aida ani mangihe, na rogo gi gene re, ani kini kakuti gaani pa du ni ruruse. Gipai re nasa gupai nga ko karagapai fu gu boro rengbe ka asada ka soapai kutiko. (Snz. 27:11) Zegino ima hi be agu aboro ainongo wai ka fu irisa ya. Nirengo, ani na bakere tambuahe mbiko ani ima ino wai ka fu irisa ngba gu gene Yekova aida na ni.