Wai ka Diabe gu Vura du Tipa Berãro
I IMA zubo ro na vura! Na gu bangua vura ro nga Satana nasovura kutiro na kere ũvura. Gini ũvura du? Poropoganda! Nga gu ũvura ko ambakadihe gbe tipa ka sovura angianga kuti kpotoro ya, ono kuti berãro.
Gu mokedi nangia Pauro aima inopa gu kerepai du ti agu aporopoganda nga ga Satana, ono anga akurako aKristano dunduko nainihe te. Ni kpiapai, si nawira gupai nga kura aboro Korinda yo aima ye kada ni aboro tangbaduse, kini berẽ gupai nga i aima nyaka rogo rengo yo ni kerehe na i aarengbanga ka ti te. (1 Kor. 10:12) Gure du nangia gu ndupai naasa Pauro ko fu gu zahe nga: ‘Mi nagunde, gu pai ka irasi gaoni aberã ti gu rurupai na gu ziaziapai du koyo du Kristo ni, wa wo anangi Awa ni gau biriki.’—2 Kor. 11:3.
Gu bakabangirise Pauro adu na ni nayugo gupai nga si aidanga ani naabi apai taata te. Tipa gupai nga mo sovura tipa berãro kidu na diabese, si naida mo ini gu kerepai du ti poropoganda na ki banda tiro ti ni.
WAI DU DU POROPOGANDA NI KERE HE?
Ginihe du nga poropoganda? Ringbisihe kuti gupai ani afura ane tipaha, si nga mangasunge na gu pangbanga nangbe kina kubani watadu gu pangbanga adunga ni rengo ya tipa ka aria gu gene aboro aberã na kini mangipai ngbaha. Kura aboro nape gupai nga poropoganda sa na “ziree, iraira pangbanga, nangahe, tudo boro, du na maapai kurii berã boro, [na] gu vura nga ga berãse” na si nandu sa na “kere gbegberẽ abirĩ.”—Propaganda and Persuasion.
Wai du du poropoganda nga kere he? Si wakina gu kere gbegberẽ wege adunga fuoho ti ni ya nga gu naimo boro, na si narimo yeeye zanga ani inihe. Mbiko gupai nga ani abingo poropoganda nzunzu ni guhe duhe nga ha te, wene bainipai tipa gu mangaapai nga ga aboro nga Vance Packard
aya: “Badungu rani si agbarasa rirani yo na kini tudi rani zanga ani inihe.” Wene bawirikipai sa agumba gupai nga si aima gbarasa rii akumba yo na rii adee yo “i mangi kere gbegberẽ apai,” wagu nga ‘imo ngbatunga aboro kusayo kpäkäyä, vura, du na kere sogote koyo du agu aboro ni du rangi kpotoyo kia, manga kura aboro gbegberẽ mbiko gayo pambori na gu kura gbegberẽ mangaapai.’—Easily Led—A History of Propaganda.Ka si du nga aboro gbua ima rengba ka nanga rani na gayo poropoganda, ginipai rengbe Satana ka mangaha? Ko aima digo ni wisigi sino aboro tona kinaho i akusiyo ni. “Zegino dunduko” awere du kutii gako pagbia. Ko ima rengba ka mangasunge na ai paparaha tipa ka gbandaka gako aziree. (1 Yo. 5:19; Yo. 8:44) Satana ima du na bakere diabese na ‘kiso berã aboro’ si ki da nga ko ‘nananga aboro kpotosende no dunduko’ awere. (2 Kor. 4:4; Yugo. 12:9) Wai du rengbe mo ka sovura kuti gako poropoganda?
MO NYAKASI TIRO KA RU NYANYAKI
Yesu apepa gi taata rengo re nga si rẽ tipa sovura kuti poropoganda: “Oni aína rengo aina, ki ra ni rironi be rengo.” (Yo. 8:31, 32) Ono wa duhe nga rengo nga gu bambata he nakpi ti regbo vura, wakina agu asekere dunduko du ti ngba vurayo ho si agbaka ni, si naida apangbanga niye foro rogo gu ba mo naima kido kutini tipa gupai nga ka avuraro tudingo riroyo ya. Yekova ima fu gu ba re. Mo rengbe ka gbia agu ahe dunduko mo aidaha tipa ka sovura kuti ga Satana poropoganda kina rogo Ziazia Kekeapai yo.—2 Tim. 3:16, 17.
Nirengo, gu baira poropoganda nga Satana ima ino gipai re. Sidu, ko namangasunge na gako zegino tipa ka saro ka mo gedinga Ziazia Kekeapai na kini wisigihe ya. Ka mo tinga ku rogo gu gako buro re ya! (Ef. 6:11) Mo ‘rugu tiro’ wenengai na rengo. (Ef. 3:18) Gure naida mo mangi bakere asadatise. Ono si naida mo tingidi gi bangua rengo gu bakeapai nangia Noam Chomsky agumbaha re nga: “Boro ho nika kusuko rengo ku berãro yo te. Si nga guhe si aida kina ro gbataha tipa tiro.” Sidu, mo “gbataha tipa tiro” ‘niwisigo mo Ziazia Kekeapai na uru dũ’ zanga nyomoro.—Amo. 17:11.
Mo tingidi gupai nga Satana aidanga mo naaberã nzunzu watadu mo berẽkuriipai wenengai te. Tipagine ko aidanga ha ti ni ya? Waraga sa agumba gupai nga mbiko poropoganda “nakusa sangbanaha gbe ka si du nga aboro . . . aberãnga dudunguro te.” (Media and Society in the Twentieth Century) Sidu, ka mo sungungo gbua ka ida kuti Snz. 14:15) Mo mangisunge na gu tandu berãapai Mbori nafuhe foro tipa ka sa rengo ni gamo.—Snz. 2:10-15; Rom. 12:1, 2.
agu apai mo agiaha ya. (MO DU NA RUBANGIRISE NA GU ASADATISE SATANA AMANGAHA KA KPARAKA RONI NA KA DIABE RONI
Agu aboro nata birĩ nga ga vura rengbe ka mangasunge na poropoganda tipa ka rungburasi kpoto aboro yo na ka zeresa yo ti sovura. I ima rengba ka vundo rii agu asekere yo nga avurayo tipa i sovura dagbatiyo watadu ka nanga yo i kparatiyo kusayo ti bakere riivura. Badungu aboro naape gupai nga gu barutiriivura nga ga Germani ko aya gu ndupai i adibeyo ti ni ti regbo Bambata Vura Nga ga Zegino angia rii aboro yo adu ni “tuditudihe be gu poropoganda nga ga avurayo kina wai rii ndakuta yo nidu ni tuditudihe be wo.” Satana namangasunge na kina gu ngbatunga birĩ re ka kparaka aboro na ka diabeyo, ni kpiapai, ko naasada ka ye na sogote ku dagba aKristano watadu ka nanga yo i kparatiyo ti ga Yekova riigbu mbiko gupai nga boro mangi fuyo gbegberẽ.
Ka boro nangingo ro ya! Fugo Mbori ngbe foro kumbatayo. Ni kpiapai, nibipa gupai du tipa banda kodatise na awirinamo, Ziazia Kekeapai nangarasa ro nga mo ‘nivu akuaro’ avu kindi na ka mbakada tagbagapai dagbaro na akuaro ni ipo. (Koro. 3:13, 14; Mt. 5:23, 24) Si nafu nyanyaki zahe furani ti gupai nga ga kparatise kusayo ti dungurati. (Snz. 18:1) Mo wisigi wai mo naru nyanyaki kuti agu aporopoganda nga ga Satana. Mo sana tiro nga: ‘Ginipai naadu na maapai kuri berãre ti gu regbo mi agbia tire na ngbatungapai wa gure? Ya mo si angia gu toro nga ga zegino watadu gu toro nga ga Mbori?’—Gara. 5:16-26; Ef. 2:2, 3.
KA MO MBUNGA GAMO KIDO PAHA GBERẼ YA
Gu sekere gani ranigose fu gani bangbembatayo narungbura asonga vura wenengai te. Sidu, aboro poropoganda naasada ka gbarasapa gu kido du dagba sekere na gani bangbembatayo. I ima rengba ka mangasunge na gu ngbatunga poropoganda du wa: “Ka mo kidongo kuti gamo abangbembatayo ya!” na “Ka mo mbunga yo i ngbe foro kumbatayo sa gberãngo ya!” Tipa ka nyakasa gu zubohe re, i ima rengba ka mangasunge na agu aingahe nga ga ga agu abangbembatayo re. Gure nga gupai Satana amangaha. Ko namanga ome ti aregbo dũ ka gbarasapa gu kido du mo na ni kuti agu aboro Yekova namoi yo i ngbe kumbatayo.
1 Tesa. 5:12, 13) Ka mo ‘wó nga ti gamo berã ni ipo’ ho mo agbia tiro ni na guhe rengbe ka ngera wa kere zubohe be abasamungu kuti ndikidi pambori ya watadu be gu kura aboro nga aguyo nananga rii aboro yo ya, ka agu apai i apekaha vura kaa ngera wa rengo vurũ. (2 Tesa. 2:2; Tito 1:10) Mo pekefuo gu rugute i afuhe fu gu paranga kumba nangia Timoteo. Mo kakuti gu rengo mo awirikihe, na ki tingidipa agu aboro mo awirikihe beyo. (2 Tim. 3:14, 15) Nirengo, badungu goapai duho nayugo gupai nga mo rengbe arengba ka kido kuti agu aboro Yekova adigi nimangisunge na yo tipa agarã naima mbeda kuti sa kama tipa i ngbe kumbatayo furani ku ngbagene unga yo.—Mt. 24:45-47; Eb. 13:7, 17.
Ginipai rengbe mo ka mangaha ka ru nyanyaki? Mo diberã ka kakuti ga Yekova riigbu na kini songodi agu aboro ko namoi yo i ningbe kumbatayo, ka zangarengba vura du tiyo wai vurũ. (KA MO MBUNGA AGU ABIRĨ NGA GA GUNDESI BORO SI RUNGBURASI RO YA
Ono tie, mo tingidi gupai nga ga Satana poropoganda ti aregbo dunduko ni gbugbuhe te. Ti gu kura aregbo, ko namangasunge na gu birĩ nga ga gundesi boro, “du nga kuru ngbatunga poropoganda dagbaha yo dũ.” (Easily Led—A History of Propaganda) Ni kpiapai, Bakerepa Bayugupai nga ga Angirisi ko nga Philip M. Taylor akepai ki ya aAsuro anaazoga avurayo na gu “birĩ nga ga gundesi boro gbiati poropoganda.” Satana namangasunge na gunde be boro, gunde be rungosiro, gunde be kpio, na gu kura ngbatunga gbegberẽ agunde tipa gupai nga ka zoga ro na ka saro mo ga kusayo ti iriso Yekova.—Yes. 8:12; Yere. 42:11; Eb. 2:15.
Ka mo mbunga Satana ko mangisunge na gunde nitihe ka zeresa ro watadu ka saro mo mbu gamo padu ni ruruse ya. Yesu aya: “Ka oni gunde nga be agu aboro naimo kpotoboro ya, ka i amanga nga kura pai fuo gu te re.” (Rk. 12:4) Mo du na bakere kido kuti gu ga Yekova kidohe nga ko nika banda ro abanda, na ki fu “gu bakere tandu susi” foro, na ki undoro mo ru nyanyaki ki zanga gunde.—2 Kor. 4:7-9; 1 Pet. 3:14.
Rengo ngaha nga, mo ima rengba ka gbiatiro na agu apai naba gunde ti boro na ki zeresi ni. Ono mo tingidi agu afugo ngarasaro Yekova apekehe fu Yosua nga: “Mo dú nyanyaki ki du na bakere erã; ka mo nigúnde nga ya, ka mo niyúngura nga a ya; bambiko Yekova nga ga Mbori du na mo yo mo ka andu ku ho ni.” (Yos. 1:9) Ho du mo ni rogo bakabangirise, mo kpari ni ipo fu Yekova tipa agu apai nga gu nafuda ro re. Mo ima rengba kadu na gu kido nga ‘gu zereda nga ga Mbori nika bánda kpotoro yo na ga berã’ tipa gupai nga mo gbia ome ka sovura kuti ga Satana aporopoganda dunduko.—Frp. 4:6, 7, 13.
Ya mo mo natingidanga gu poropoganda ga Asuro mokedi nangia Rabasake amangisunge na ni kuti ga Mbori aboro? Gupai nzunzu ko aaida ka gumbaha nga, ‘He ho ka banda roni be Asura te. Zavura gaoni Mbori nga Yekova, he ho ka ko mangihe te.’ Ko ape kurapai gbayaga nga: ‘Yekova nitiko aya furani ani gbarasi gi ringara re.’ Ga Yekova karagapai kuti gupai re angia gine? “Ka mo gúnde nga be agu apai gi mo ho, nga gu ga bakindo aAsuro amoyambu agberẽ ngbayo yo na ni fere ya.” (2 Aba. 18:22-25; 19:6) Ko akedi maraika nga guni naimi aAsuro nga 185,000 rogo yuru sa gbua!—2 Aba. 19:35.
MO DU NA TATAMANA, KINI DEGETURO FU YEKOVA TI AREGBO DUNDUKO
Ya mo mo abingo firimi na mo ki bi gupai ziazia nga i nananga boro na kini tudurini yo? Ya mo mo abi tiro mo ni berẽ gupai nga: ‘Ka mo idi nga kuti gupai re ya! I nananga ro!’ Mo berẽnga kurii gupai tie nga amaraika nata ngbayo na gupai foro nga: “Ka mo mbunga Satana ko nangi ro ya!”
Ka mo degenga turo tie kuti agu aporopoganda nga ga Satana ya. (Snz. 26:24, 25) Mo degeturo fu Yekova na kini kido kutiko rogo agu apai yo dunduko mo amangaha. (Snz. 3:5-7) Mo mangipai kuti gako zungodihe nga: “Mo dú ni iratatamana, ka fu ngbarago fu kpotore yo.” (Snz. 27:11) Ho nga ni re tie, mo nika diabe gu vura du tipa berãro!