Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

Gudiʼnu xquíxepeʼ Dios pur nachaʼhuiʼ né laanu

Gudiʼnu xquíxepeʼ Dios pur nachaʼhuiʼ né laanu

«Nachaʼhui be ne binni ne qué riaana dxí be de cuʼ be ndaaya laanu» (JUAN 1:16).

DIIDXAʼ RIUUNDAʼ: NE 13

1, 2. a) Bisiene historia stiʼ hombre ni napa ti layú uva. b) Ximodo bisihuinni hombre ni rieeteʼ lu historia riʼ pabiáʼ riuulaʼdxiʼ gudii ne pabiáʼ nachaʼhuiʼ.

CHIGUZÉʼTENU de ti hombre napa ti layú ra nuu uva. Siadoʼroʼ biree ziyubi tu guni dxiiñaʼ lu layú stiʼ. Gúdxibe laacaʼ pagala guiáxacaʼ, ne guyecaʼ. Despué, biiyaʼ hombre riʼ caquiiñeruʼ jma binni para guni xhiiñaʼ. Ngue runi, laca dxi que, guyebe stale biaje yeyúbibe jma binni para guni contratarbe laacaʼ. Ne guniʼbe zaguíxebe laacaʼ biaʼ caquiiñeʼ guiáxacaʼ. Ra biluxe dxi que, bitagulisaabe ca binni que para quíxebe laacaʼ. Nuu tu biʼniʼ dxiiñaʼ guidubi dxi, ne nuu tu biʼniʼ dxiiñaʼ ti hora si. Peru biáʼqueca gudixe hombre que guirácabe. Óraque nga bidxichi ca hombre ni biʼniʼ dxiiñaʼ guidubi dxi que. Peru bisietenalaʼdxiʼ xpixuaanaʼ layú que laacabe pagala ngue biaanané laacabe guiáxacabe. Ne laaca gudxi laacabe napa derechu quixe xcaadxi que biaʼ gacalaʼdxiʼ. De raqué maʼ gunabadiidxaʼ laacabe pa cadxiichicabe pur guca nachaʼhuiʼ né xcaadxi hombre que (Mateo 20:1-15).

2 Guníʼ Jesús historia riʼ para gusiidiʼ laanu pabiáʼ «nachaʼhui» guca Dios né laanu (biindaʼ 2 Corintios 6:1). [1] Zándaca chuʼ tu guiníʼ ique riquiiñeʼ ñaxa ca hombre biʼniʼ dxiiñaʼ guidubi dxi que jma stale que ca xcaadxi binni que. Peru hombre stiʼ layú ra nuu uva que bisihuinni nachaʼhuiʼ né ca binni ni qué ñuni dxiiñaʼ guidubi dxi. Ti hombre ni nanna de tema riʼ cusiene xi riníʼ diidxaʼ ni raca traducir lu Biblia casi «guendanachaʼhuiʼ neca qué runi merecernu ni», nabe riníʼ ni «xiixa ni ricaanu sin quíxenu ne sin guni merecernu ni» ne «xiixa ni ricaa tuuxa hombre, neca qué ñuni gastiʼ para guicaa ni». [2]

TI REGALU NI BIDII JIOBÁ LAANU PUR NACHAʼHUIʼ

3, 4. a) Xiñee bisihuinni Jiobá guendanachaʼhuiʼ stiʼ né guiráʼ binni neca qué runi merecercaʼ ni. b) Ximodo maʼ bisihuínnibe ni.

3 Guendanachaʼhuiʼ stiʼ Dios ni qué runi merecernu riʼ la? Biblia na «ti regalu» ni (Efesios 3:7TNM). Cumu qué zanda guzúʼbanu stiidxaʼ Jiobá lu guiráʼ ni gúninu la? cadi caquiiñeʼ gusihuínnibe nacháʼhuibe né laanu, purtiʼ runi merecernu gátinu. Rey Salomón guníʼ: «Nin ti hombre qué randa runi puru si ni jneza sin guchee ndaaniʼ guidxilayú» (Eclesiastés 7:20). Gudiʼdiʼ si tiempu, guníʼ apóstol Pablu: «Guiráʼ xixé binni maʼ bichee ne qué zanda gusihuínnicaʼ ca guenda sicarú stiʼ Dios» ne «ni riaxa pecadu nga enda guti» (Romanos 3:23; 6:23a).

4 Nabé nadxii Jiobá guiráʼ binni. Nga runi biseendabe tobi lucha Xiiñibe para gatiʼ pur laanu. Zacá nga bisihuínnibe nadxiibe laanu neca qué runi merecernu ni (Juan 3:16). Sicaríʼ guníʼ Pablu de Jesús: «Bidii be lugar bininá enda guti laabe purti nga ni ucalaʼdxi Dios [o, «pur guendanachaʼhuiʼ stiʼ Dios»], gati be jlugar irá xixé binni guidxilayú. Nga runi yanna ma nandxóʼ be ne nabé ma bisisaca Dios laabe» (Hebreos 2:9TNM). Nga runi, regalu ni cudii Dios laanu nga «enda nabani ni qué zaluxe, pur Cristu Jesús Señor stinu» (Romanos 6:23b).

5, 6. a) Xi zabeendunu pa gudiʼnu lugar guni controlar pecadu laanu. b) Xi zabeendunu pa gudiʼnu lugar guni controlar guendanachaʼhuiʼ stiʼ Dios ni qué runi merecernu riʼ laanu ni.

5 Xiñee rucheʼnu ne rátinu yaʼ. Biblia na bizulú «bini mandar enda guti» pur bichee Adán. Xiiñiʼ Adán guiranu, nga runi naazeʼ dxiichiʼ pecadu ne guendaguti laanu (Romanos 5:12, 14, 17). Neca zacá, zanda quixhe íquenu cadi guni xhiiñaʼ pecadu luguianu. Ximodo yaʼ. Ra gápanu fe lu sacrificiu stiʼ Cristu. Zacá zudiʼnu lugar guni guendanachaʼhuiʼ stiʼ Dios ni qué runi merecernu riʼ dxiiñaʼ lu xquendanabáninu. Biblia na: «Ra jma bihuinni cuchee cabe que la? jma rusi bihuinni pabiáʼ nachaʼhui Dios. Enda ruchee nga bidii enda guti, peru yanna pur ni biʼni Jesucristu Señor stinu, uca Dios nachaʼhui ne laanu, ruxhá stonda nu ne rudii laanu enda nabani ni qué zaluxe» (Romanos 5:20, 21).

6 Neca nácarunu binni ruchee, gastiʼ razón para gudiʼnu lugar guni xhiiñaʼ pecadu luguianu. Nga runi, ora rúninu xiixa ni cadi jneza la? rinábanu Jiobá guni perdonar laanu. Pablu guníʼ: «Ma qué zanda di guni mandar pecadu laatu, purti ma cadi nabani tu xaʼna ley, sínuque ma [...] nabani tu pur enda nachaʼhui stiʼ [Dios]» (Romanos 6:14). Yanna, xi zabeendunu pa gudiʼnu lugar guni xhiiñaʼ guendanachaʼhuiʼ stiʼ Dios luguianu yaʼ. Pablu na zusaananu «irá ni bini nu dxi caʼru gunibiáʼ nu laabe [Dios], ne irá ni riulaʼdxi binni guidxilayú guni, ti ma cadi ibani nu ndaani guidxilayú ri modo na ique nu, sínuque modo riulaʼdxi be» (Tito 2:11, 12).

GADXÉ GADXÉ MODO RUSIHUINNI JIOBÁ NACHAʼHUIʼ NÉ LAANU

7, 8. Ximodo rusihuinni Jiobá guendanachaʼhuiʼ stiʼ de gadxé gadxé modo. (Biiyaʼ foto ni zeeda ra ruzulú tema riʼ).

7 Apóstol Pedru na iquiiñenu ni maʼ bidii Dios laanu para gacanésaanu «biaʼ gracia gucuaa cada tobi, laiquiiñeʼ ni para gacanésaatu casi mayordomo ni runi jneza pur guendanachaʼhuiʼ stiʼ Dios neca qué runi merecernu ni ne rihuinni ni gadxé gadxé modo» (1 Pedro 4:10TNM). Ximodo rihuinni guendanachaʼhuiʼ stiʼ Jiobá «gadxé gadxé modo» yaʼ. Intiica guendanagana gápanu lu xquendanabáninu, zudii Jiobá laanu ni caquiiñenu ti ganda guni huantarnu (1 Pedro 1:6). Ora tiica rudiibe laanu ni jmapeʼ caquiiñenu para gudxíʼlunu ca guendanagana gueeda luguianu.

8 Casi maʼ bidúʼyanu, gadxé gadxé modo nga rusihuinni Jiobá nachaʼhuiʼ né laanu neca qué runi merecernu ni. Sicaríʼ bicaa apóstol Juan: «Nachaʼhui be ne binni ne qué riaana dxí be de cuʼ be ndaaya laanu» (Juan 1:16). Cumu rusihuinni Jiobá nachaʼhuiʼ né laanu de gadxé gadxé modo la? rudii laanu stale ndaayaʼ. Guidúʼyanu chupa chonna de laacani.

9. a) Xi ribeendunu pur guendanachaʼhuiʼ stiʼ Dios riʼ neca qué runi merecernu ni. b) Ximodo rusihuínninu rudiʼnu xquíxepeʼ Dios.

9 Runi perdonar Jiobá ca pecadu stinu. Pur guendanachaʼhuiʼ stiʼ Jiobá riʼ neca qué runi merecernu ni, runi perdonarbe laanu. Peru zúnibe ni pa gaca arrepentirnu ne gucáʼnanu ca cosa malu ca (biindaʼ 1 Juan 1:8, 9). Pablu bisiene ca xpinni Cristu de ca dxi stiʼ ximodo runi perdonar Jiobá binni ora ruchee. Sicaríʼ guniʼbe runi Dios: «Ulee be laanu lu ná guelacahui ne ma uluu be laanu lu ná Xiiñi be ni nadxii be. Laa bilá laanu ne bixhá stonda nu ra guti pur laanu» (Colosenses 1:13, 14). Ti modo rusihuínninu cudiʼnu xquíxepeʼ Dios pur ni biʼniʼ pur laanu nga gusisácanu laa. Ne cumu runi perdonarbe ca pecadu stinu la? zanda guicaanu stale ndaayaʼ.

10. Xi ribeendunu pur naca Dios nachaʼhuiʼ né laanu neca qué runi merecernu ni.

10 Zanda chuʼnu tobi si né Dios ne gácanu xhamígube. Cumu imperfectu laanu la? dede dxi gúlenu nácanu xhenemigu Dios. Neca zacá, guníʼ apóstol Pablu: «Pa gunda bicueeza enda guti sti Xiiñi Dios de nidxiichi né Dios laanu, neca cuchéʼ né ru nu laa la? lágaxa yanna ma nuu né nu laa tobi si, jma rusi zalá nu purti nabani Xiiñiʼ» (Romanos 5:10). Zanda guidxíñanu gaxha de Jiobá pur guti Jesús. Nga riníʼ maʼ zanda chuʼnu tobi si né laabe ne zanda gácanu xhamígube. Ñee rusihuinni ndiʼ guendanachaʼhuiʼ stiʼ Dios neca qué runi merecernu ni la? Sicaríʼ bisiene Pablu ni ca ungidu: «Nga runi, cumu na Dios maʼ cayúninu ni jneza pur fe ni nápanu la? zanda chuʼnu tobi si né laabe pur Señor stinu Jesucristu, pur laabe ne pur fe stinu laaca maʼ zanda ugaandanu guendanachaʼhuiʼ stiʼ Dios neca qué runi merecernu ni ne zuhuaa dxiichinu luni» (Romanos 5:1, 2TNM). Nga runi, qué zusaana de gudiʼnu xquíxepeʼ Jiobá purtiʼ nuunenu laa tobi si ne nácanu xhamigu.

Caadxi modo rusihuinni Jiobá guendanachaʼhuiʼ stiʼ, neca qué runi merecernu ni: Nápanu ndaayaʼ de gucaʼdiáganu ca diidxaʼ nacubi ne galán stiʼ Dios. (Biiyaʼ párrafo 11).

11. Ximodo racané cani bibí né espíritu santu ca «xcaadxi dendxu» gúnicaʼ ni jneza.

11 Zanda guʼyaʼ Dios laanu casi binni runi jneza. Profeta Daniel bicaa, dxi mayaca guiluxe guidxilayú, zusiidiʼ cani bibí né espíritu santu binni para gúnicaʼ ni jneza. Biblia na: «Cani nuu xpiaaniʼ zuzaanicaʼ casi ruzaaniʼ dxindxi guidubi naca guibáʼ, ne cani cayacané stale binni guiziidiʼ guni ni jneza, qué zusaana de guzaanicaʼ casi ca estrella» (Daniel 12:3). Ximodo runi cani bibí né espíritu santu ni bizéʼtenu riʼ yaʼ. Rusiidicabe millón de binni ni zeeda gaca «xcaadxi dendxu» de Reinu ne rusiidicabe laacaʼ ca ley stiʼ Jiobá (Juan 10:16). Zacá racanécabe ca binni riʼ para guʼyaʼ Dios laacaʼ casi binni runi jneza. Zaca ndiʼ pur guendanachaʼhuiʼ stiʼ Dios neca qué runi merecernu ni. Pablu bisiene: «Uca nachaʼhui ne laanu, bixhá stonda nu sin quixe nu laa, purti Jesucristu gudixe saca ni bichéʼ nu que» (Romanos 3:23, 24).

Rudiibe lugar guni orarnu laabe. (Biiyaʼ párrafo 12).

12. Ximodo rusihuinni oración ca nachaʼhuiʼ Dios né laanu neca qué runi merecernu ni.

12 Zanda guidxíñanu Dios ora guni orarnu laa. Zanda guni orarnu Jiobá pur guendanachaʼhuiʼ stiʼ Dios neca qué runi merecernu ni. Pablu na trono stiʼ Jiobá nga guendanachaʼhuiʼ stiʼ ne cayábibe laanu guidxíñanu ra nuu trono ca ne gábinu Jiobá ni nuu ndaaniʼ ladxidoʼno sin guidxíbinu (Hebreos 4:16a). Zanda guni orarnu Jiobá ora tiica si pur Jesús. Nabé naroʼbaʼ ndaayaʼ riʼ. Pablu na: «Laanu ma guca né nu Cristu tobi si ra bini cre nu laa, nga runi ma zanda idxiña nu ra nuu Dios sin idxibi nu» (Efesios 3:12).

Racanebe laanu ora maʼ caquiiñenu ni. (Biiyaʼ párrafo 13).

13. Ximodo racané guendanachaʼhuiʼ stiʼ Dios ni qué runi merecernu riʼ laanu órapeʼ caquiiñenu ni.

13 Zanda gacané Dios laanu órapeʼ caquiiñenu laa. Pablu na guni orarnu Jiobá «purti nachaʼhui be, riá be laanu, ne zacá zacané be laanu ora caquiʼñe nu tu acané laanu» (Hebreos 4:16b). Cada gápanu guendanagana, naquiiñeʼ guinábanu Jiobá gacané laanu. Qué gápabe xi pur guicábibe laanu, peru rúnibe ni. Gatigá riquiiñebe ca hermanu ni nuu ndaaniʼ congregación stinu para gacanebe laanu. Cumu ricabi Jiobá ca oración stinu la? «zanda iní nu sin chuʼ nu xizaa: “Racané Señor [Jiobá] naa. Nga runi qué zadxibe ni guni binni naa”» (Hebreos 13:6).

14. Xi sti ndaayaʼ ricaanu pur guendanachaʼhuiʼ stiʼ Dios neca qué runi merecernu ni.

14 Zaguixhedxí Jiobá ladxidoʼno. Sti ndaayaʼ ni ricaanu pur nachaʼhuiʼ Jiobá neca qué runi merecernu ni nga riguixhedxibe ladxidoʼno ora nabé naná nuunu (Salmo 51:17). Dxi guzananda binni ca cristianu de Tesalónica, bicaa Pablu ra nuucabe sicaríʼ: «Nabé nadxii Dios laanu ne uca nachaʼhui ne laanu, nga runi bidii laanu ti enda nayeche ni qué zaluxe, ne gudixhe ni sicarú para laanu. Yanna rinaba du laabe ne Jesucristu Señor stinu usieche cabe ladxidóʼ to ne acané cabe laatu iníʼ tu ne guni tu puru si ni nachaʼhuiʼ» (2 Tesalonicenses 2:16, 17). Cadi dxandíʼ ratadxí ladxidoʼno ora gánnanu nadxii Jiobá laanu ne rapa laanu pur guendanachaʼhuiʼ stiʼ neca qué runi merecernu ni la?

15. Xi esperanza nápanu pur guendanachaʼhuiʼ stiʼ Dios neca qué runi merecernu ni.

15 Zanda guibáninu sin qué chuʼ dxi gátinu. Cumu binni ruchee laanu la? qué ñanda diʼ ñápanu nin ti esperanza pa qué ñacané Jiobá laanu. Biblia na: «Pa gacalaʼdxiʼ tobi de laacabe gulá neca ti biʼchiʼ la? nin nga qué zanda guni, nin quixe Dios para ganda guilabe (biaʼ caquiiñeʼ guiaxa para guilácabe nabé caru ni ne guirutiʼ qué zanda quixe ni)» (Salmo 49:7, 8). Peru laabe maʼ bidiibe laanu ti esperanza nabé galán. Xi laani yaʼ. Jesús guníʼ: «Racalaʼdxi be gapa irá ni guʼya naa ne guni cre naa, enda nabani ni qué zaluxe, ne zandisa laaca dxi iluxe guidxilayú» (Juan 6:40). Nga runi, pur guendanachaʼhuiʼ stiʼ Dios neca qué runi merecernu ni nápanu esperanza de guibáninu sin gátinu. Sicaríʼ guníʼ Pablu: «Ma bihuinni pabiáʼ nachaʼhui Dios, ne pur enda nachaʼhui stibe ca zanda ila irá binni» (Tito 2:11).

NACHAʼHUIʼ DIOS NÉ LAANU NECA QUÉ RUNI MERECERNU NI PERU CADI PUR NGA GUCHEʼNU

16. Ximodo gucalaʼdxiʼ ca primé xpinni Cristu ñúnicaʼ né guendanachaʼhuiʼ stiʼ Dios.

16 Casi maʼ bidúʼyanu, pur nachaʼhui Jiobá né laanu, neca qué runi merecernu ni, rudiibe laanu stale ndaayaʼ. Cadi purtiʼ si nachaʼhuiʼ Jiobá né laanu gúninu guendaquéiquiiñeʼ. Dxi bibani ca primé xpinni Cristu, guyuu de laacaʼ gucalaʼdxiʼ niquiiñeʼ guendanachaʼhuiʼ stiʼ Dios para ñuni ni na ique (Judas 4). Ruluíʼ guníʼ íquecabe zuni perdonar Jiobá donda stícabe ora tiica gucheecabe. Dede gucaláʼdxicabe ñuni xcaadxi xpinni Cristu casi cayúnicabe. Tutiica guni zacá yanna riʼ la? cusihuinni qué runi respetar espíritu stiʼ Dios, purtiʼ laa nachaʼhuiʼ né laanu, neca qué runi merecernu ni (Hebreos 10:29).

17. Xi conseju bidii Pedru.

17 Yanna riʼ, caguite Binidxabaʼ ique caadxi xpinni Cristu para guni crecaʼ zanda gucheecaʼ purtiʼ seguru zuni perdonar Dios donda sticaʼ. Dxandíʼ runi perdonar Jiobá donda stiʼ cani ruchee pa gaca arrepentircaʼ. Peru laaca ribézabe gucáʼnanu ca cosa malu ni ruquiinde laanu. Laaca Jiobá bicaa apóstol Pedru gudii conseju riʼ: «Laguuya cadi chi nanda tu ni rusiidi binni ni qué ruzuuba stiidxa Dios ti cadi guiaba tu de ra ma zuhuaa dxiichi tu. Sínuque lauyubi gunibiáʼ chaahui tu Señor Jesucristu ni bilá laanu, ne laca lauyubi gaca tu nachaʼhui casi laabe» (2 Pedro 3:17, 18).

GÚNINU DXIIÑAʼ BISAANANÉ DIOS LAANU PUR GUENDANACHAʼHUIʼ STIʼ, NECA QUÉ RUNI MERECERNU NI

18. Xi naquiiñeʼ gúninu pur maʼ bidii Jiobá laanu guendanachaʼhuiʼ stiʼ.

18 Pa rudiʼnu xquíxepeʼ Dios pur guendanachaʼhuiʼ stiʼ, zaquiiñenu ca cosa ni maʼ bidiibe laanu para gusisácanu laabe ne gacanenu sti binni. Ximodo zanda gúninu ni yaʼ. Pablu na «adxé adxé gracia bidii Dios cada tobi, ne bidii si ni laanu». Ne guniʼbe, cani maʼ bidii Dios laa «gracia para acané binni la? nga nga guni». Despué bizeetebe: «Ni rudii ná cani caquiiñe la? guni ni ne enda nayecheʼ» (Romanos 12:6-8). Xi riníʼ guiráʼ ndiʼ yaʼ. Cumu maʼ bidii Jiobá laanu guendanachaʼhuiʼ, neca qué runi merecernu ni la? naquiiñeʼ gúninu stipa pur gucheechenu diidxaʼ jma, gusíʼdinu binni de Biblia, uguʼnu gana ca hermanu stinu ne guni perdonarnu cani guniná laanu.

19. Xi zadúʼyanu lu sti tema ca.

19 Cumu stale ndaayaʼ nga maʼ bidii Jiobá laanu pur guendanachaʼhuiʼ stiʼ la? naquiiñeʼ gúninu stipa pur gusíʼdinu «binni ma zanda ilá ca pur enda nachaʼhui sti Dios» (Hechos 20:24). Lu sti tema ca zazíʼdinu de laani.

^ [1] (párrafo 2): Lu tema riʼ ne lu stobi ca zeeda diidxaʼ «nachaʼhuiʼ» ne «gracia» lu ca textu ni zeeda lu Biblia ra caníʼ ni de guendanachaʼhuiʼ stiʼ Dios ni ricaanu neca qué runi merecernu ni.

^ [2] (párrafo 2): Biiyaʼ libru Perspicacia, volumen 1, ra na “Bondad”, subtítulo “Bondad inmerecida”.