Xeen tiʼ baʼax ku taasik

¿Baʼax le okjaʼoʼ?

¿Baʼax le okjaʼoʼ?

Baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ

 Le okjaʼoʼ u kʼáat u yaʼal u tʼuʼubul tuláakal u wíinklil máak ichil le jaʼoʼ. a Le Bibliaoʼ ku tʼaan tiʼ yaʼab máaxoʼob tsʼaʼab u yokjaʼob (Hechos 2:41). Jeʼex le ka okjaʼanaj Jesúsoʼ, letiʼeʼ tʼuʼub tuláakal u wíinklil ichil le río Jordánoʼ (Mateo 3:13, 16). Ka máan años xaneʼ juntúul etíopeeʼ tsʼaʼab u yokjaʼ «tiʼ junpʼéel lugar tuʼux yaan [yaʼab] jaʼiʼ» (Hechos 8:36-40).

 Jesúseʼ tu yaʼaleʼ kʼaʼabéet u yokjaʼ tuláakal u discípuloʼob (Mateo 28:19, 20). Ka máan kʼiineʼ apóstol Pedroeʼ tu yaʼaleʼ jach kʼaʼabéet u beetaʼal le baʼax tu yaʼalaj Jesúsoʼ (1 Pedro 3:21).

Teʼ xookaʼ yaan k-núukik le preguntaʼobaʼ:

 ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal le okjaʼoʼ?

 Le kéen okjaʼanak máakeʼ ku yeʼesik tu táan u maasil de ke tsʼoʼok u arrepentir tiʼ u kʼebanoʼob yéetel ku prometertik u beetik baʼax u kʼáat Dios kex jeʼel baʼaxak ka úuchkeʼ. Lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ tiʼ tuláakal baʼax ku beetkeʼ kʼaʼabéet u obedecertik Dios yéetel Jesús. Le kéen okjaʼanak máakeʼ ku káajal u bin tu bejil le kuxtal minaʼan u xuuloʼ.

 Le kéen okjaʼanak máakeʼ ku láaj tuʼubul u wíinklil ichil le jaʼoʼ, leloʼ ku yeʼesikeʼ tsʼoʼok u kʼexik u kuxtal. Le Bibliaoʼ ku comparartik le okjaʼ yéetel u muʼukul máakoʼ (Romanos 6:4; Colosenses 2:12). Le kéen láaj tuʼubuk u wíinklil máak ichil le jaʼoʼ bey ka kíimkeʼ tumen ku pʼatik le kuxtal ku bisik kaʼachoʼ. Le kéen jóoʼsaʼak ichil le jaʼoʼ bey ku kaʼa kuxtaleʼ tumen ku káajal u meyajtik Dios yéetel junpʼéel túumben kuxtal.

 ¿Ku kaʼansik wa le Biblia kʼaʼabéet u tsʼaʼabal u yokjaʼ le mejen paaloʼoboʼ?

 Le Bibliaoʼ maʼatech u kaʼansik wa kʼaʼabéet u tsʼaʼabal u yokjaʼ le mejen paaloʼoboʼ. b Baʼaxeʼ ku kaʼansikeʼ juntúul máax u kʼáat okjaʼeʼ yaan jujunpʼéel requisitos kʼaʼabéet u chupik.

 Jeʼex u naʼatik tubeel le baʼaloʼob maas kʼaʼanaʼantak ku kaʼansik le Bibliaoʼ yéetel u tsʼáaik ichil u kuxtal. Kʼaʼabéet xan u arrepentir tiʼ le baʼaloʼob maʼ maʼalobtak u beetmoʼ yéetel u kʼubik u kuxtal tiʼ Dios ich oración (Hechos 2:38, 41; 8:12). Juntúul chaambal wa juntúul chan paaleʼ maʼ tu páajtal u beetik le baʼaloʼobaʼ.

 ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u yokjaʼ máak tu kʼaabaʼ le Taataoʼ, le Paaloʼ yéetel le espíritu santooʼ?

 Jesúseʼ tu yaʼalaj tiʼ u discípuloʼob: «Xeeneʼex tu yiknal u kajnáaliloʼob tuláakal le kaajoʼoboʼ ka a kaʼanseʼexoʼob [...]. Tsʼáaʼex u yokjaʼob tu kʼaabaʼ le Taataoʼ, le Paaloʼ yéetel le espíritu santooʼ. Yéetel kaʼanseʼexoʼob u tsʼoʼokbesoʼob tuláakal le baʼaxoʼob tsʼoʼok in waʼalikteʼexoʼ» (Mateo 28:19, 20). Le tʼaan «tu kʼaabaʼ le» u kʼáat u yaʼaleʼ le máax ku yokjaʼoʼ ku reconocertik le autoridad yaan tiʼ le Taataoʼ, le Paaloʼ bey xan le meyaj ku beetik le espíritu santooʼ. Juntéenjeakeʼ apóstol Pedroeʼ tu yaʼalaj tiʼ juntúul máak móoch desde ka síijiʼ: «¡Tu kʼaabaʼ Jesucristo le Nazarenooʼ líiʼkech ka xíimbalnakech!» (Hechos 3:6). Lelaʼ ku yeʼesikeʼ Pedroeʼ tu reconocertaj le autoridad yaan tiʼ Cristooʼ yéetel chéen tu yoʼolal béeychaj u beetik le milagrooʼ.

  •   Le tʼaan «le Taataoʼ» táan u tʼaan tiʼ Jéeoba c le máax beetmil tuláakal baʼaloʼ, le máax tsʼaamil le kuxtaloʼ yéetel le Dios jach táaj yaan u poderoʼ. Chéen tiʼ letiʼ yaan tuláakal autoridad (Génesis 17:1; Apocalipsis 4:11).

  •   Le tʼaan «le Paaloʼ» táan u tʼaan tiʼ Jesucristo, le máax tu tsʼáaj u kuxtal t-oʼolaloʼ (Romanos 6:23). Chéen jeʼel u páajtal k-salvartikba wa k-reconocertik chéen tu yoʼolal Jesús kun béeytal le baʼaxoʼob u tukultmaj u beetik Jéeoba tu yoʼolal wíinikoʼ (Juan 14:6; 20:31; Hechos 4:8-12).

  •   Le tʼaan «le espíritu santooʼ» táan u tʼaan tiʼ u muukʼ wa u poder Dios. d Tiʼ Dioseʼ tsʼoʼok u meyaj u espíritu santo utiaʼal u beetik jejeláas baʼaloʼob, utiaʼal u tsʼáaik kuxtal, u tsʼáaik u yojéelt u profetaʼob yéetel tiʼ uláakʼ máakoʼob wa baʼax yéetel utiaʼal u yáantkoʼob u beetoʼob baʼax u kʼáat (Génesis 1:2; Job 33:4; Romanos 15:18, 19). Meyajnaj xan tiʼ u espíritu santo utiaʼal u nuʼuktik le máaxoʼob tsʼíibt le Bibliaoʼ (2 Pedro 1:21).

 ¿Kʼeban wa u kaʼa okjaʼ máak?

 Yaʼab máakeʼ ku kʼexik u religión. Chéen baʼaleʼ wa okjaʼanajaʼan teʼ religión tuʼux ku bin kaʼachoʼ, ¿kʼeban wa ka kaʼa okjaʼanak? Yaʼab máakoʼob tuklikeʼ kʼeban yoʼolal le baʼax ku yaʼalik Efesios 4:5, «juntúuliliʼ Yuumtsil yaan, junpʼéeliliʼ fe, junpʼéeliliʼ okjaʼ». Chéen baʼaleʼ le tekstoaʼ maʼ táan u yaʼalik wa kʼeban u kaʼa okjaʼ máakiʼ. ¿Bix k-ojéeltik leloʼ?

 Conteksto. U contekstoil Efesios 4:5, ku yeʼesikeʼ apóstol Pabloeʼ táan kaʼach u tʼaan tiʼ u kʼaʼabéetil u múul meyaj le jaajil cristianoʼoboʼ yéetel ka yanaktiʼob junpʼéeliliʼ fe (Efesios 4:1-3, 16). Chéen baʼaleʼ utiaʼal ka béeyak lelaʼ kʼaʼabéet u seguertikoʼob u ejemplo Yuumtsil Jesucristo, kʼaʼabéet xan junpʼéeliliʼ bix u creerkoʼob le baʼax ku kaʼansik le Bibliaoʼ yéetel u kʼamkoʼob le baʼax ku kaʼansik yoʼolal le yokjaʼ.

 Apóstol Pabloeʼ tu yaʼalaj tiʼ jujuntúul máaxoʼob yáax okjaʼanajaʼanoʼob ka kaʼa okjaʼanakoʼob, tumen le ka yáax okjaʼanajoʼobeʼ maʼ u naʼatmoʼob baʼax ku páaʼtik Jéeoba tiʼ letiʼobiʼ (Hechos 19:1-5).

 Le okjaʼ kʼamaʼan tumen Diosoʼ. Utiaʼal ka kʼaʼamak u yokjaʼ juntúul máak tumen Dioseʼ kʼaʼabéet u kʼaj óoltik tubeel u jaajil (1 Timoteo 2:3, 4). Dioseʼ maʼ tu kʼamik u yokjaʼ juntúul máak yaan ichil junpʼéel religión maʼatech u kaʼansik u jaajil (Juan 4:23, 24). Tumen kex yéetel u jaajil u yóol ku yokjaʼeʼ pero maʼ tu beetaj tumen u ‹chúukaʼan kʼaj óol u jaajiliʼ› (Romanos 10:2). Le oʼolaleʼ utiaʼal ka kʼaʼamak u yokjaʼeʼ kʼaʼabéet u kanik u jaajil, u tsʼáaik ichil u kuxtal, u kʼubik u kuxtal tiʼ Jéeoba ich oración yéetel u kaʼa okjaʼ. Wa ku beetik máak beyoʼ maʼ táan u kʼebantaliʼ, baʼaxeʼ táan u kiʼimakkúuntik u yóol Dios.

 Uláakʼ okjaʼob ku chʼaʼchiʼitaʼaloʼob teʼ Bibliaoʼ

 Le Bibliaoʼ ku chʼaʼchiʼitik uláakʼ okjaʼob, chéen baʼaleʼ maʼ igual baʼax u kʼáat u yaʼal yéetel le okjaʼ suuk u beetik u discípuloʼob Cristooʼ. Koʼox ilik jujunpʼéel ejemploʼob:

 Le okjaʼob tu tsʼáaj Juan Bautistaoʼ. e Le kéen xiʼik juntúul judío wa juntúul j-táanxel luʼumil utiaʼal ka tsʼaʼabak u yokjaʼ tumen Juaneʼ u kʼáat u yaʼaleʼ tsʼoʼok u arrepentir tumen maʼ tu beetaj le baʼax ku yaʼalik u ley Dios tu tsʼáaj tiʼ Moisésoʼ. Le okjaʼob tu tsʼáaj Juanoʼ tu preparartaj le máakoʼob utiaʼal ka u kʼaj óoltoʼob yéetel ka u kʼamoʼob Jesús le Mesías aʼalaʼan kun taaloʼ (Lucas 1:13-17; 3:2, 3; Hechos 19:4).

 U yokjaʼ Jesús. Juan Bautista tsʼáa u yokjaʼ Jesús. U yokjaʼeʼ maʼ igual yéetel le u maasil okjaʼoboʼ tumen letiʼeʼ perfecto mix juntéen tu beetaj baʼax kʼaas (1 Pedro 2:21, 22). Jesúseʼ maʼ okjaʼanaj tumen arrepentido tiʼ le baʼaxoʼob u beetmoʼ mix utiaʼal u kʼáatik tiʼ Dios ka yanak «junpʼéel maʼalob conciencia» tiʼiʼ (1 Pedro 3:21). Baʼaxeʼ okjaʼanaj utiaʼal u yeʼesikeʼ letiʼ le Mesías aʼalaʼan kun taaloʼ yéetel utiaʼal ka béeyak u tsʼáaik u kuxtal t-oʼolal (Hebreos 10:7-10).

 Okjaʼ yéetel le espíritu santooʼ. Juan Bautista yéetel Jesúseʼ tʼaanajoʼob tiʼ u yokjaʼ máak yéetel le espíritu santooʼ (Mateo 3:11; Lucas 3:16; Hechos 1:1-5). Le okjaʼ jeʼelaʼ maʼ igual yéetel le u yokjaʼ máak tu kʼaabaʼ le espíritu santooʼ (Mateo 28:19). ¿Baʼaxten maʼ igualiʼ?

 Tumen chéen u jaats máakoʼob ku béeytal u yokjaʼob yéetel le espíritu santooʼ. Le máakoʼobaʼ yéeyaʼanoʼob utiaʼal ka u beet u reyiloʼob yéetel u sacerdoteiloʼob yéetel Jesús teʼ kaʼanoʼ f (1 Pedro 1:3, 4; Apocalipsis 5:9, 10). Letiʼobeʼ yaan u gobernarkoʼob u millonesil máakoʼob kun pʼáatloʼob kuxtal way luʼum teʼ paraísooʼ (Mateo 5:5; Lucas 23:43).

 U yokjaʼ máak tiʼ Cristo yéetel u yokjaʼ tiʼ u kíimil. Le máaxoʼob ku yokjaʼob yéetel le espíritu santooʼ ku yokjaʼob xan «tiʼ Cristo Jesús» (Romanos 6:3). Le okjaʼ jeʼelaʼ chéen utiaʼal le máaxoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal u binoʼob gobernar yéetel Jesús teʼ kaʼanoʼ. Le kéen okjaʼanakoʼob tiʼ Cristo Jesúseʼ ku káajal u táakpajloʼob ichil u múuchʼulil Dios yaan teʼ kaʼanoʼ. Jesúseʼ letiʼ u poolil le múuchʼuliloʼ yéetel le yéeyaʼanoʼoboʼ letiʼob u partesil le wíinkliloʼ (1 Corintios 12:12, 13, 27; Colosenses 1:18).

 Le máaxoʼob yéeyaʼanoʼoboʼ ku yokjaʼob xan tiʼ u kíimil Cristo (Romanos 6:3, 4). Jeʼex Jesúseʼ chéen ku kuxtaloʼob utiaʼal u beetkoʼob baʼax u kʼáat Dios, hasta dispuestoʼob u pʼatoʼob le kuxtal minaʼan xuul way luʼum utiaʼal u binoʼob kuxtal teʼ kaʼanoʼ. Le okjaʼ jeʼelaʼ maʼ jeʼex u tsʼaʼabal u yokjaʼ máak ich jaʼeʼ baʼaxeʼ chéen simbólico. Ku tsʼoʼokol u yokjaʼob tiʼ u kíimil Cristo le kéen kíimkoʼob yéetel le kéen kaʼa kuxkíintaʼakoʼob teʼ kaʼanoʼ (Romanos 6:5; 1 Corintios 15:42-44).

 Okjaʼ yéetel kʼáakʼ. Juan Bautistaeʼ tu yaʼalaj: «[Jesúseʼ] yaan u tsʼáaik a wokjaʼex yéetel u espíritu santo Dios bey xan yéetel kʼáakʼ. Letiʼeʼ u chʼaʼamaj junpʼéel nuʼukul utiaʼal u saltik le trigooʼ, yaan u láaj míistik u sojlil yéetel yaan u líiʼsik le trigo teʼ chʼiiloʼ, chéen baʼaleʼ le u sojliloʼ yaan u tóokik yéetel junpʼéel kʼáakʼ maʼ tu páajtal u tuʼupul» (Mateo 3:11, 12). K-ilkeʼ yaan u jelaʼanil u yokjaʼ máak yéetel kʼáakʼ bey xan yéetel le espíritu santo. ¿Baʼaxten?

 Tumen le trigooʼ ku chíikbesik le máaxoʼob ku yuʼubikoʼob yéetel ku beetkoʼob le baʼax ku yaʼalik Jesúsoʼ. Letiʼobeʼ ku yokjaʼob yéetel le espíritu santooʼ. Le sojoloʼ ku chíikbesik le máaxoʼob maʼ tu beetkoʼob le baʼax ku yaʼalik Jesúsoʼ. Letiʼobeʼ ku yokjaʼob yéetel kʼáakʼ, leloʼ u kʼáat u yaʼaleʼ yaan u xuʼulsaʼaltiʼob utiaʼal mantatsʼ (Mateo 3:7-12; Lucas 3:16, 17).

a Le tʼaan ich griego ku traducirtaʼal «okjaʼoʼ» u kʼáat u yaʼal u «tʼuʼubul» wa u «buʼulul» tuláakal u wíinklil máak ichil le jaʼoʼ (Diccionario expositivo de palabras del Antiguo y del Nuevo Testamento exhaustivo, de W. E. Vine. Traducirtaʼan tumen Guillermo Cook yéetel Santiago Escuain).

b Jujunpʼéel iglesiaʼobeʼ ku tsʼáaikoʼob u yokjaʼ le chaambaloʼoboʼ yéetel le mejen paalaloʼoboʼ, ku wiʼitsʼil wa ku yalaʼal junpʼíit jaʼ yóokʼol u pooloʼob, yaan hora xaneʼ ku tsʼaʼabal u kʼaabaʼob.

c U kʼaabaʼ Dioseʼ Jéeoba (Salmo 83:18). Ilawil le xook «¿Máax Jéeoba?».

e Ilawil le xook «¿Máax kaʼach Juan Bautista?».

g Le Bibliaoʼ ku meyajtiʼ le tʼaan okjaʼ wa okjaʼob utiaʼal u yúuchul tʼaan tiʼ jujunpʼéel baʼaloʼob suuk u beetaʼal, jeʼex u tʼuʼubul jujunpʼéel nuʼukuloʼob ich jaʼoʼ (Marcos 7:4; Hebreos 9:10, nota). Lelaʼ jach diferente tiʼ le okjaʼ tu beetaj Jesús yéetel le ku beetik u discípuloʼoboʼ.