Xeen tiʼ baʼax ku taasik

¿CHÉEN WA BEY ANCHAJIKOʼ?

U yaakʼ le miisoʼ

U yaakʼ le miisoʼ

 Ojéelaʼaneʼ le miisoʼoboʼ wa maʼ táan u weenloʼobeʼ táan u yisíinskubaʼob. Yoʼolal bix yanil u yaakʼoʼobeʼ jach limpio u pʼáatloʼob kéen u yisíinsubaʼob.

 Tuukulnen tiʼ lelaʼ: Tu yaakʼ le miisoʼ yaan 290 baʼaloʼob bey mejen kʼiʼixoʼobeʼ, tsʼoʼoleʼ jach chichtak jeʼex u yíichʼak máakeʼ. Cada kéen u léetsʼuba le miisoʼ ku chʼuʼulul u tsoʼotsel tumen le mejen baʼaloʼob bey kʼiʼixoʼoboʼ ku chuʼuploʼob yéetel túub cada kéen u yoks u yaakʼ tu chiʼ.

Le bix u yilaʼal u yaakʼ le miis tiʼ microscópiooʼ

 Sáamsamaleʼ le miisoʼ jeʼel u pʼatik tu tsoʼotsel yéetel tu yootʼel kex 48 mililitros túubeʼ. Ichil u túubeʼ yaan mejen baʼaloʼob beetik u pʼáatal limpio kéen u léetsʼuba. Tsʼoʼoleʼ como maʼatech u jach kʼíilkabeʼ le u túuboʼ ku yáantaj utiaʼal maʼ u jach ooxoltal.

 U yaakʼ le miisoʼ ku meyaj xan tiʼ bey xáachebeʼ tumen ku yáantik utiaʼal maʼ u soʼosoʼokʼtal u tsoʼotsel. Tsʼoʼoleʼ le mejen kʼiʼixoʼoboʼ ku kʼuchloʼob tak tu yootʼel, leloʼ ku yáantaj utiaʼal maʼ u sen estresar. Le científicoʼoboʼ tsʼoʼok u beetkoʼob junpʼéel xáacheb chíikaʼan tiʼ le mejen kʼiʼixoʼob yaan tu yaakʼ le miisoʼ. Le xáachebaʼ maʼ tu kóolik u tsoʼotsel u pool máak, maas séeb u luʼsik u chuʼuyil yéetel maas chéen chʼaʼabil u limpiartaʼal. Le científicoʼoboʼ ku tuklikoʼobeʼ le bix yanil u yaakʼ le miisoʼ jeʼel u meyaj utiaʼal u beetaʼal nuʼukuloʼob utiaʼal u limpiartaʼal baʼaloʼob yaan u tsoʼotseloʼobeʼ. Jeʼel xan u meyaj utiaʼal u tsʼaʼabal tsʼaak teʼ tuʼux yaan yaʼab tsoʼotseloʼ.

 Techeʼ, ¿bix a wilik? ¿Chéen wa bey anchajik u yaakʼ le miisoʼ, wa yaan máax beete?