U múul meyaj religionoʼob: ¿Letiʼ wa le baʼax u kʼáat Diosoʼ?
«¿Ku muchʼkoʼon wa le religionoʼ, wa ku jatskoʼon?» Bey kʼáataʼabik tiʼ le máaxoʼob xokik le periódico The Sydney Morning Herald. Óoliʼ tuláakal le máaxoʼob núuk le kʼáatchiʼaʼ —u 89%— tu yaʼaloʼobeʼ ku jatskoʼon.
LE MÁAXOʼOB ilik ka múul meyajnak le religionoʼoboʼ maʼ bey u tuukuloʼobiʼ. «Eʼesten baʼax religionil maʼ tu kaʼansik chʼaʼ óotsilil [...,] maʼ tu yaʼalik ka kanáantaʼak le yóokʼol kaabaʼ [...,] maʼ tu kaʼansik ka u yeʼes u yutsil máak», tu yaʼalaj Eboo Patel, le máax chuunbes le organización Interfaith Youth Coreoʼ.
Leloʼ jaaj: budistaʼob, catolicoʼob, protestanteʼob, hinduʼob, musulmanoʼob yéetel yaʼab uláakʼ religionoʼobeʼ tsʼoʼok u múul meyajoʼob utiaʼal u yáantkoʼob le óotsiloʼoboʼ, utiaʼal u baʼateloʼob yoʼolal u derechoʼob máak, utiaʼal u xuʼulul u muʼukul bombaʼob, wa utiaʼal ka maas kanáantaʼak le Luʼumoʼ. U máakiloʼob jejeláas religionoʼobeʼ tsʼoʼok u muchʼkubaʼob utiaʼal u tsikbaltikoʼob bix jeʼel u múul naʼatkubaʼob yéetel u paklan áantkubaʼobeʼ. Ken u muchʼubaʼobeʼ ku tʼabkoʼob kib, ku kʼiinbesajoʼob, ku paaxoʼob, ku oraroʼob, yéetel ku beetkoʼob uláakʼ baʼaloʼob beyoʼ.
¿Jeʼel wa u xuʼulul le kʼuuxilil yaan ichil le jejeláas religionoʼob wa ka u nupubaʼoboʼ? ¿U kʼáat wa Dios ka múul meyajnak le religionoʼob utiaʼal ka maas maʼalobchajak le kuxtal way Luʼumaʼ?
KU TSʼAʼABAL DIOS JUNTSÉELIL
Junpʼéel tiʼ le organizacionoʼob maas nuuktakoʼ ku yaʼalikeʼ ichileʼ táakpajaʼan maas tiʼ 200 religionoʼob yéetel ku meyaj bin tiʼ 76 luʼumoʼob. U biilal bineʼ «u kanáantik maʼ u xuʼulul u múul meyaj sáamsamal le religionoʼoboʼ». Baʼaleʼ leloʼ maas chéen chʼaʼabil u yaʼalaʼal ke u beetaʼal. Óoliʼ jeʼex le juʼun tu múul firmartoʼoboʼ, u pooliloʼob le organizacionaʼ tu kʼáatoʼob ka yéeyaʼak tubeel le tʼaanoʼob kun tsʼíibtbiloʼ utiaʼal bin maʼ u tsʼíikil le máakoʼob jejeláas u religionoʼob yéetel jejeláas u kaajaloʼoboʼ. ¿Baʼaxten? Yáaxeʼ tumen maʼ tuláakloʼob u kʼáatoʼob ka chʼaʼchiʼitaʼak Dios teʼ juʼunoʼ. Le ka túun tsʼíibtaʼab le juʼunoʼ junpuliʼ maʼ chʼaʼchiʼitaʼab Diosiʼ.
Wa maʼ tu chʼaʼchiʼitkoʼob Dioseʼ, ¿baʼax u biilal túun le religionoʼoboʼ? ¿Tuʼux túun yaan u jelaʼanil yéetel le meyaj ku beetik le uláakʼ organizacionoʼoboʼ? Le oʼolal bakáan le organización t-aʼalaj maʼ sáamoʼ maʼ tu yaʼalik wa junpʼéel religioniʼ, baʼaxeʼ ku yaʼalikeʼ chéen «junpʼéel organización ku nupik máakoʼob».
¿CHÉEN WA UTSUL MODOS KʼAʼABÉET?
«Óoliʼ tuláakal religión ku yaʼalik unaj k-yaabiltikba, k-chʼaʼik óotsilil yéetel k-múul perdonartikba», ku tʼaan Dalai Lama, juntúul máak maʼalob u yilik ka múul meyajnak le religionoʼoboʼ. Ku yaʼalik xan: «U maas kʼaʼanaʼanileʼ ka k-eʼes sáamsamal le jatsʼuts modosaʼ».
U jaajileʼ jach kʼaʼanaʼan le yaabilaj, le chʼaʼ óotsililoʼ yéetel le perdonoʼ. Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Tuláakal le baʼaxoʼob a kʼáateʼex ka beetaʼakteʼex tumen le máakoʼoboʼ, teʼexeʼ bey xan kʼaʼabéet a beetkeʼextiʼoboʼ» (Mateo 7:12). Baʼaleʼ ¿chéen wa le ku páaʼtaʼal ka u kaʼans le jaajil religionoʼ?
Apóstol Pabloeʼ tu yaʼaleʼ u yéet kʼiiniloʼobeʼ «u kʼubmaj u yóoloʼob tiʼ Dios, baʼaleʼ maʼ tumen wa u chúukaʼan kʼaj óoloʼob u jaajiliʼ». ¿Baʼaxten maʼ uts yaniloʼob kaʼachi? Pabloeʼ tu yaʼalaj: «Tumen maʼ u kʼaj óoloʼob u justicia Dioseʼ joʼopʼ u beetkoʼob chéen le baʼaxoʼob ku tuklikoʼob maʼaloboʼ» (Romailoʼob 10:2, 3). Bey tumen maʼ u yojloʼob baʼax u kʼáat Dioseʼ chéen kunel le baʼax ku beetkoʼob kaʼachoʼ (Mateo 7:21-23).
BAʼAX KU YAʼALIK LE BIBLIAOʼ
«Kiʼimak u yóol le máaxoʼob ku meyajoʼob utiaʼal ka yanak jeetsʼeliloʼ», tu yaʼalaj Jesús (Mateo 5:9). Jesuseʼ tu beetaj le baʼaxoʼob tu kaʼansajoʼ tumen tu yáantaj máakoʼob utiaʼal maʼ u baʼateloʼob bey xan utiaʼal ka kuxlakoʼob ich jeetsʼelil kex jejeláas le religionoʼob tuʼux líiʼsaʼaboʼoboʼ (Mateo 26:52). Le máaxoʼob tsʼoʼokbes le kaʼansajaʼ tu kanaj u múul bisubaʼob yoʼolal le yaabilaj kaʼansaʼabtiʼoboʼ (Colosailoʼob 3:14). Baʼaleʼ ¿chéen wa u kʼáat Jesús ka u múul bisuba máakoʼob jejeláas bix líiʼsaʼaniloʼob? ¿Tu yoksuba wa ichil uláakʼ religionoʼob?
U nuuktakil le fariseoʼob yéetel le saduceoʼoboʼ jach tu pʼektoʼob Jesús, joʼopʼ tak u yilkoʼob bix jeʼel u kíimskoʼobeʼ. ¿Baʼax túun tu beetaj Jesús? Letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ u disipuloʼob: «Pʼateʼexoʼob. Letiʼobeʼ máakoʼob chʼóopoʼob ku nuʼuktikoʼob uláakʼ máakoʼob» (Mateo 15:14). Jeʼex k-ilkoʼ Jesuseʼ maʼ tu nupuba u adorart Dios tu yéeteloʼobiʼ.
Ka máan kʼiineʼ tu kaajil Corintoeʼ —junpʼéel kaaj tu luʼumil Grecia tuʼux kajaʼan yaʼab máakoʼob jejeláas u religionoʼob yéetel u luʼumoʼobeʼ—, anchaj junmúuchʼ cristianoʼobiʼ. ¿Bix unaj kaʼach u kuxtal le cristianoʼob teʼeloʼ? Apóstol Pabloeʼ tu tsʼíibtajtiʼob: «Maʼ a nupkabaʼex yéetel máaxoʼob maʼatech u meyajtikoʼob Dios». ¿Baʼaxten? Pabloeʼ bey tu tsolilaʼ: «¿Jeʼel wa u páajtal u múul meyaj Cristo yéetel Belialeʼ [wa Satanás]? Wa, ¿baʼax yaan yil juntúul máax chúukaʼan u yóol u meyajt Dios yéetel juntúul máax maʼatech u meyajtik?». Tsʼoʼoleʼ tu yaʼalajtiʼob: «Le oʼolaleʼ, jóokʼeneʼex ichiloʼob yéetel náachkuntabaʼex tiʼob» (2 Corintoiloʼob 6:14, 15, 17).
Le Biblia túunoʼ ku yeʼesikeʼ maʼ maʼalob ka u nupuba jejeláas religionoʼob utiaʼal u múul meyajoʼobiʼ. Maʼ xaaneʼ jeʼel a waʼalikeʼ: «¿Bix túun kun páajtal u múul biskuba tuláakal máak?».
BIX JEʼEL U MÚUL BISKUBA TULÁAKAL MÁAKEʼ
Utiaʼal ka beetaʼak junpʼéel sen kaʼanal najeʼ, yaʼab máakoʼob unaj u múul meyajoʼobiʼ. Baʼaleʼ ¿jeʼel wa u páajtal u tsʼoʼoksaʼal wa maʼ tu múul tuklaʼal máakalmáak planoil kun meyajeʼ?
Óoliʼ bey u yúuchul xan yéetel le religionoʼob u kʼáatoʼob múul meyajoʼ. Kex ku yaʼalikoʼob táan u yeʼeskoʼob tsiikil tu baatsiloʼobeʼ, maʼ béeyak u múul tuklikoʼob máakalmáak «planoil» kun meyajtiʼob utiaʼal u muʼukʼaʼankúuntik u fejoʼobiʼ. Tu tsʼookeʼ láayliʼ ku yantal baʼatelil yoʼolal le baʼaxoʼob ku kaʼansik yéetel ku beetik cada religionoʼ.
Le baʼaxoʼob ku yaʼalik Dios teʼ Bibliaoʼ, bey u planoil junpʼéel najeʼ. Tuláakloʼon unaj k-kuxtal jeʼex u yaʼalikoʼ. Le máaxoʼob ku beetkoʼob le baʼax ku yaʼalikoʼ tsʼoʼok u xuʼulul u pʼektikoʼob máakoʼob yaanal u razaʼob wa yaanal u religionoʼob, tsʼoʼoleʼ tsʼoʼok u kankoʼob múul meyaj ich jeetsʼelil. Dioseʼ u yaʼalmiliʼ bey kun úuchloʼ: «Bíin in wutskíint u tʼaan le kaajoʼoboʼ, utiaʼal ka u chʼaʼchiʼitoʼob in kʼaabaʼ, utiaʼal ka u meyajtenoʼob chéen yéetel junpʼéeliliʼ tuukul». Le «tʼaan» ku yaʼalaʼaloʼ letiʼe u leyoʼob Dios ku beetik u múul meyaj tuláakal máakoʼ (Sofonías 3:9; Isaías 2:2-4).
Toʼon u j-jaajkunajoʼob Jéeobaeʼ k-invitartikech ka xiʼikech tu Najil Reino utiaʼal a wilik bix k-múul bisikba yéetel k-múul meyaj ich jeetsʼelil (Salmo 133:1).