«Le máax maʼ tu perdonartik u maasileʼ ku nikik le puente tuʼux unaj u máan tak letiʼoʼ.» Le tʼaanoʼob tsʼíibtaʼab teʼ siglo 17 tumen Edward Herbert, juntúul historiador tu luʼumil Gran Bretañaoʼ, ku yeʼesik baʼaxten unaj k-perdonartik u maasil: sáamal wa kaʼabejeʼ yaan u kʼaʼabéettal xan k-perdonartaʼal (Mateo 7:12). Baʼaleʼ yaan uláakʼ baʼax oʼolal maas kʼaʼabéet k-perdonar. Ilawil baʼax tu yaʼalaj apóstol Pablo. (Xok Colosasiloʼob 3:13.)

Tuláakloʼoneʼ kʼeban wíinikoʼon, le oʼolal yaan horaeʼ k-beetik u tsʼíikil wa máax, wa toʼon ku beetaʼal k-tsʼíikil (Romailoʼob 3:23). ¿Bix jeʼel u páajtal k-bisikba maʼalob yéetel k-éet kʼeban wíinikiloʼobeʼ? Dioseʼ tu tsʼáaj tu tuukul Pablo ka u yaʼaleʼ kʼaʼabéet u chúukpajal k-óol k-muʼyajtikba yéetel k-perdonartikba t-baatsil. Desde ka tsʼíibtaʼab le tʼaanoʼob walajki dos mil jaʼaboʼob tak bejlaʼaʼ láayliʼ jach kʼaʼanaʼanoʼobeʼ. Koʼox xakʼaltik baʼax tu yaʼalaj Pablo.

«Seguernak a muʼyajtikabaʼex ta baatsileʼex.» Le tʼaanoʼob «seguernak a muʼyajtikabaʼex[oʼ]» ich griegoeʼ ku tsʼáaik naʼatbil k-controlartikba yéetel k-chaʼik u beetaʼal jujunpʼéel baʼaloʼob kex maʼ uts t-tʼaaniʼ. Junpʼéel libroeʼ ku yaʼalikeʼ le cristianoʼob beetik beyoʼ «ku chúukpajal u yóol u bisubaʼob yéetel le máaxoʼob beetik baʼaloʼob maʼ tu lúubul utsil tiʼoboʼ». Le tʼaanoʼob «ta baatsilex[oʼ]» ku yeʼesikeʼ maʼ chéen toʼon unaj k-perdonartaʼaliʼ baʼaxeʼ tak toʼon unaj k-perdonartik u maasil. Unaj k-kʼaʼajsikeʼ jujunpʼéel tiʼ le baʼaxoʼob k-beetkoʼ maʼ xaaneʼ maʼ kun utstal tu tʼaan uláakʼ máakoʼob, baʼaleʼ maʼ unaj k-chaʼik ka yanak kʼuuxilil t-baatsil chéen yoʼolal leloʼ. Baʼaleʼ ¿kux túun wa yaan máax ku kʼebantal t-contra?

«Seguernak [...] a perdonarkabaʼex ta baatsileʼex yéetel u jaajil a wóoleʼex.» Juntúul máak xooknajaʼaneʼ ku yaʼalikeʼ le tʼaan griego ku suʼutul ‹perdonar yéetel u jaajil u yóol máakoʼ› «maʼ suuk u yaʼalaʼaliʼ [...] baʼaleʼ ku tsʼáaik naʼatbileʼ tu puksiʼikʼal máak ku síijil u perdonar». Uláakʼ máakeʼ ku yaʼalikeʼ le tʼaanaʼ u kʼáat u yaʼal xaneʼ «u tsʼaʼabal junpʼéel baʼal uts, wa u beetaʼal uts tiʼ wa máax». Utiaʼal k-eʼesik k-utsil tiʼ k-éet máakileʼ unaj k-perdonartik ‹kex wa yaan baʼax oʼolal k-tʼaan tu contra›. ¿Baʼaxten? Tumen yaan u kʼuchul u kʼiinileʼ toʼon kun kʼaʼabéettal k-perdonartaʼal.

«Jeʼel bix tu perdonartileʼex Jéeoba yéetel u jaajil u yóoleʼ, teʼexeʼ bey xan unaj a beetkeʼexoʼ.» Yaan junpʼéel baʼax oʼolal maas kʼaʼabéet k-perdonartik u maasil yéetel u jaajil k-óol: Jéeobaeʼ tu jaajil u yóol ku perdonartikoʼon (Miqueas 7:18). Tukult bukaʼaj nojchil le uts ku beetik Jéeoba tiʼ juntúul kʼeban máak ku kʼexik u tuukuloʼ. Jéeobaeʼ maʼatech u kʼebantal tu contra mix máak jeʼex toʼonoʼ. Kex beyoʼ yéetel u jaajil u yóol ku perdonartik tuláakal le máaxoʼob ku kʼexik u tuukuloʼoboʼ kex u yojel mix bikʼin kun kʼaʼabéettal u kʼáatik perdón tiʼob. Jeʼex k-ilkoʼ Jéeobaeʼ jatsʼuts u yeʼesiktoʼon bix unaj k-perdonar.

U chʼaʼ óotsilal Dioseʼ ku natsʼkoʼon tu yiknal yéetel ku péeksikoʼon k-beet jeʼex letiʼeʼ (Efesoiloʼob 4:32–5:1). Maʼalob ka k-tukle: «Wa Jéeoba tu beetaj u yutsil u perdonartikeneʼ, ¿baʼaxten túun maʼ ken in perdonart in wéet kʼeban máakil wa jach tu jaajil yaachajaʼan u yóol úuchik u kʼebantal tin contra?» (Lucas 17:3, 4).