¿Baʼaxten k-muʼyaj?
Utiaʼal k-naʼatik baʼaxten jach yaʼab muʼyajil yaan yéetel baʼaxten maʼ páajchajak u luʼsaʼal tumen wíinikeʼ, unaj k-ojéeltik baʼax beetik u yantal le muʼyajiloʼ. Kex maʼ chéen chʼaʼabil u yojéeltaʼaleʼ le Bibliaoʼ ku yáantkoʼon. Teʼ xookaʼ yaan k-ilik cinco baʼaloʼob beetik u muʼyaj máak. K-invitartikech a xakʼalt baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal leloʼ (2 Timoteo 3:16).
MÁAKOʼOB MAʼ TU GOBERNAROʼOB TUBEEL
«Ken [gobernarnak] loolob máakoʼobeʼ ku yaatal tu yóol kaaj.» (Proverbios 29:2.)
Óoliʼ tuláakal le máaxoʼob tsʼoʼok u gobernaroʼoboʼ jach tu beetaj u kʼasaʼaniloʼob. U jaajileʼ yanoʼobeʼ taak kaʼach u yáantik u yéet kaajaloʼob, baʼaleʼ le ka káaj u gobernaroʼobeʼ lúub u yóoloʼob yoʼolal le baʼateʼel anchaj ichil wa tu contra u gobiernoʼoboʼ. Uláakʼoʼobeʼ utiaʼal u ayikʼalkúuntkubaʼobeʼ ku píitmáan tiʼ u páajtaliloʼob yéetel ku beetkoʼob u muʼyaj le kaajoʼ. Henry Kissinger, u secretarioil kaʼach Estados Unidoseʼ, ku yaʼalik: «Le kuxtalaʼ chuup yéetel baʼaxoʼob maʼ páajchaj u beetaʼaloʼobiʼ, tsʼíibolaloʼob maʼ béeychajoʼobiʼ».
Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Xiibeʼ maʼ u yuumil u kuxtaliʼ» (Jeremías 10:23). Wa luʼumkabil wíinik maʼ u yojel bix jeʼel u nuʼuktik u kuxtaleʼ, ¿bix túun kun páajtal u nuʼuktik u kuxtal yaʼab máakoʼob? ¿Ka wilik wa baʼaxten maʼ tu páajtal u xuʼulsaʼal le muʼyajil tumen le gobiernoʼoboʼ? U jaajileʼ maases letiʼob beetik u yantal muʼyajil.
RELIGIONOʼOB KU TUUSOʼOB
«Wa ka yaabiltikabaʼex ta baatsileʼexeʼ tuláakal máak ken u yojéelteʼ teʼexeʼ in disipuloʼex.» (Juan 13:35.)
Le máaxoʼob ku nuʼuktajoʼob ichil le religionoʼoboʼ ku yaʼalikoʼob unaj u yaabiltikuba yéetel u múul biskuba máak. Baʼaleʼ maʼ páajchajak u yáantkoʼob máak utiaʼal ka xuʼuluk u pʼektikubaʼobiʼ. Baʼaxeʼ maas tsʼoʼok u beetik u jatskubaʼob, u pʼektikubaʼob, yéetel u baʼateloʼob tu baatsiloʼob. Tu tsʼoʼokbal le libro El cristianismo y las grandes religiones, le teólogo Hans Küngoʼ ku yaʼalik: «Le baʼateloʼob maas nuuktak yéetel kʼaastak tsʼoʼok u yantal ichil le politicoʼoboʼ letiʼe religionoʼob káajsoʼ».
Tsʼoʼoleʼ yaʼab tiʼ le máaxoʼob ku nuʼuktajoʼob ichil le religionoʼoboʼ ku yaʼalikoʼobeʼ maʼ kʼaas le homosexualidadoʼ mix ka núupchilak máak yéetel jeʼel máaxakeʼ kex maʼ tsʼokaʼan u beel tu yéeteliʼ. Yoʼolal lelaʼ tsʼoʼok u sen yantal kʼojaʼaniloʼob, u kaxtaʼal chaambaloʼob, abortoʼob, chéen beyoʼ, u pʼatkuba le tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ yéetel u jatskuba le familiaʼoboʼ. Lelaʼ tsʼoʼok u taasik yaʼabkach muʼyajil.
KʼEBAN YÉETEL KʼAAKʼAS TSʼÍIBOLALOʼOB
«Cada juntúuleʼ ku túuntaʼal u yóol ken jíiltaʼak yéetel ken táabsaʼak tumen u tsʼíibolal. Le tsʼíibolal túunoʼ ken táabak tu puksiʼikʼal máak yéetel ken u chʼaʼ u muukʼeʼ, ku síijsik le kʼebanoʼ.» (Santiago 1:14, 15.)
Yoʼolal le kʼeban yaan t-wíinkliloʼ tuláakloʼon k-beetik baʼaloʼob kʼaastak yéetel mantatsʼ táan k-baʼateʼel utiaʼal maʼ «k-tsʼoʼokbesik [...] k-luʼumkabil tsʼíibolaloʼob» (Efesoiloʼob 2:3). Baʼaleʼ tu yoʼolal le tsʼíibolaloʼobaʼ ken táakak baʼax kʼaas t-beeleʼ maas talam k-púutsʼul tiʼ. Wa k-lúubuleʼ jach k-muʼyaj.
Juntúul máak ku kʼaabaʼtik P. D. Mehtaeʼ tu tsʼíibtaj: «Yaʼab tiʼ le baʼaxoʼob k-muʼyajtikoʼ toʼon kaxtik, yoʼolal k-kʼaakʼas tsʼíibolaloʼob, ikil k-bin tu paach chéen baʼaxoʼob k-kʼáat, yoʼolal k-tsʼuʼutil bey xan yoʼolal k-poochil». Jejeláas baʼaxoʼob —jeʼex alcohol, drogaʼob, buul yoʼolal taakʼin, núupchital yéetel uláakʼ baʼaloʼob jeʼex leloʼobaʼ— tsʼoʼok u kʼaskúuntik u kuxtal «máakoʼob jach maʼalob u kuxtaloʼob» kaʼachi, yéetel tsʼoʼok u taasik muʼyajil tiʼ u láakʼtsiloʼob, u amigoʼob yéetel uláakʼ máakoʼob. Yoʼolal le kʼeban yaan tu wíinklil máakoʼ k-ilkeʼ jaaj baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ: «Tuláakal le baʼaloʼob beetaʼanoʼoboʼ táan u múul áakamoʼob yéetel táan u múul muʼyajoʼob tak beoraaʼ» (Romailoʼob 8:22).
KʼASAʼAN ANGELOʼOB
Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ Satanaseʼ «u diosil le yóokʼol kaabaʼ» yéetel yaan uláakʼ kʼasaʼan angeloʼob wa demonioʼob tsʼoʼok u tsʼáaikubaʼob tu tséel (2 Corintoiloʼob 4:4; Apocalipsis 12:9).
Jeʼex Satanaseʼ le demonioʼoboʼ táan u yilik u controlartikoʼob yéetel u tuskoʼob máak. Apóstol Pabloeʼ tu yaʼalaj: «Táan k-baʼateʼel, maʼ tu contra bakʼ yéetel kʼiʼikʼiʼ, baʼaxeʼ tu contra le gobiernoʼoboʼ, tu contra le autoridadoʼoboʼ, tu contra le máaxoʼob gobernartik le yóokʼol kaab yaan ich éeʼjochʼeʼenilaʼ, tu contra le kʼaakʼas muukʼoʼob yanoʼob teʼ kaʼanilbeʼen kúuchiloʼob yéetel maʼ chíikaʼan u yilaʼaloʼoboʼ» (Efesoiloʼob 6:12).
Le demonioʼoboʼ uts tu tʼaan u beetkoʼob u muʼyaj máak, baʼaleʼ baʼax jach u kʼáatoʼobeʼ u náachkuntoʼob máak tiʼ le Sen Kaʼanal Dios Jéeobaoʼ (Salmo 83:18). Utiaʼal u tuskoʼob yéetel u controlartikoʼob máakeʼ ku meyajtiʼob baʼaloʼob jeʼex astrología, magia, meenil, pulyaʼajil yéetel jóoʼsaj suerte. Le oʼolal Jéeobaeʼ ku yaʼalik ka náachchajkoʼon tiʼ le baʼaloʼobaʼ. Wa k-tsʼáaikba tu contra Satanás yéetel le demonioʼoboʼ Jéeobaeʼ yaan u kanáantkoʼon (Santiago 4:7).
KUXAʼANOʼON «TU TSʼOOK KʼIINOʼOB»
Teʼ Bibliaoʼ tsʼíibtaʼab walajki dos mil jaʼaboʼobaʼ: «Ojéelteʼ tu tsʼook kʼiinoʼobeʼ yaan u yilaʼal yaayaj kʼiinoʼob yéetel istikyaj ken u máansil u kuxtal máak».
Teʼ Biblia xanoʼ tsʼíibtaʼab baʼax kun beetik u talamtal le kʼiinoʼoboʼ: «Le máakoʼoboʼ yaan u kaxtikoʼob chéen u yutsiloʼob, yaan u yaabiltikoʼob taakʼin, yaan u nojbaʼalkúuntkubaʼob, yaan u kaʼantal u yichoʼob [...], yaan u pʼáatal minaʼan u yaabilajoʼob, junpuliʼ maʼ ken u yóotoʼob u tsʼáaubaʼob de acuerdo, yaan u beetik u j-líiʼsaj tʼaaniloʼob, maʼ ken u kan u controlartubaʼob, jach yaan u tsʼíiktaloʼob, maʼ ken u yaabiltoʼob baʼax uts, yaan u suutoʼob traicioneroil, yaan u tercotaloʼob, yaan u taaskubaʼob jach nojbaʼalil, yéetel tu lugar u yaabiltikoʼob Dioseʼ yaan u yaabiltikoʼob chéen le baʼaloʼob taasik kiʼimak óolal tiʼoboʼ». Jeʼex k-ilkoʼ le oʼolal yaʼab u muʼyaj máak bejlaʼeʼ, tumen tiaʼanoʼon «tu tsʼook kʼiinoʼobeʼ» (2 Timoteo 3:1-4).
¿Máasaʼ le baʼaxoʼob tsʼoʼok k-ilkoʼ ku yeʼesikeʼ wíinikeʼ kex u kʼáateʼ maʼ tu páajtal u luʼsik le muʼyajiloʼ? ¿Máax túun jeʼel u yáantkoʼoneʼ? Chéen Dios, le Máax Beetmiloʼonoʼ. Letiʼeʼ u yaʼalmeʼ yaan «u kʼaskúuntik u meyaj le Kʼaasilbaʼal» bey xan tuláakal le máaxoʼob áantikoʼ (1 Juan 3:8). Teʼ tuláakʼ xookoʼ yaan k-ilik baʼax ken u beet Dios utiaʼal u xuʼulsik le muʼyajoʼ.