Tsolnuʼukoʼob utiaʼal le familiaʼoboʼ

Bix jeʼel a biskaba maʼalob yéetel a suegroʼobeʼ

Jennyeʼ * ku yaʼalik: «U maama Ryaneʼ jach ku yeʼesik u pʼekmen. Baʼaleʼ in taataʼob xaneʼ láayliʼ u pʼekmoʼobeʼ. Teneʼ mix utéen in wil u tratarkoʼob jach kʼaas wa máax jeʼex u beetkoʼob tu yéeteleʼ. Kex wa ka xiʼikoʼon tu yotoch u taataʼob bey xan wa ka xiʼikoʼon tin wotocheʼ, utúul tiʼ toʼon maʼ kun kiʼimaktal u yóoliʼ».

Ryaneʼ ku yaʼalik: «In maamaeʼ ku tuklik kaʼacheʼ mix máak jeʼel u kanáantik u paalaloʼob jeʼex letiʼeʼ, le oʼolaleʼ desde ka tsʼoʼok k-beeleʼ káaj u pʼektik Jenny. Láayliʼ bey u tuukul u taataʼob Jennyoʼ, yéetel mantatsʼ xan ku yaʼalikoʼobten baʼal. Lelaʼ ku taasiktoʼon talamiloʼob tumen cada utúul ku defendertik u taataʼob».

YAʼAB máaxoʼobeʼ suuk u yaʼalikoʼob chisteʼob yaan yil yéetel le suegrotsiloʼoboʼ. Baʼaleʼ ken u aktáant máak le baʼaloʼobaʼ jach maʼ tu taasik kiʼimak óolal. Utúul koʼolel ku kʼaabaʼtik Reena, kajaʼan Indiaeʼ, ku yaʼalik: «Ich yaʼab jaʼaboʼobeʼ in suegraeʼ jach tu yoksuba ichil k-kuxtal. Tsʼoʼoleʼ tumen maʼ tu páajtal in waʼalik mix baʼal tiʼeʼ, kin sen baʼateʼel yéetel in wíicham. In wíichameʼ maʼ tu kaxtik kaʼach baʼax u beete, tumen u yaabiltmaj u maama yéetel u yaabiltmen xan».

¿Baʼaxten ku yokskuba le taatatsiloʼob ichil u kuxtal u paalaloʼob kex tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ? Jenny, le máax tiʼ tʼaanajoʼon tu káajbaleʼ, ku yaʼalik: «Maʼ xaaneʼ ku tuklikoʼobeʼ maʼ tu páajtal u kanáantaʼal u hijo tumen utúul máax maas maʼ yaʼab baʼal u yojel yéetel upʼíit u jaʼabiliʼ». Dilip, u yíicham Reenaeʼ, ku yaʼalik xan: «Maʼ xaaneʼ ku tuklikoʼobeʼ mix baʼal u biilal tuláakal le meyaj u beetmoʼob utiaʼal u líiʼsik u paalaloʼoboʼ tumen ken tsʼoʼokok u beeloʼobeʼ ku pʼaʼatloʼob. Wa maʼ xaaneʼ ku tuklikoʼob xaneʼ u hijo wa u hijaeʼ maʼ ken u kan u tsʼaʼob baʼax kʼaʼabéet tiʼ u familiaʼob».

Yaan horaeʼ letiʼe paalaloʼob beetik u yokskuba le taatatsiloʼob ichil u kuxtaloʼoboʼ. Le baʼax úuch tiʼ Michael yéetel Leanne, kajaʼanoʼob Australiaeʼ, ku yeʼesik lelaʼ. Michaeleʼ, ku yaʼalik: «Leanneʼ tiʼ u taal tiʼ upʼéel familia tuʼux tuláakal u láakʼtsiloʼob suuk u tsikbaltkoʼob baʼax ku yúuchultiʼoboʼ. Le oʼolaleʼ kex tsʼokaʼan k-beeleʼ, letiʼeʼ mantatsʼ ku kʼáatik tiʼ u papá baʼax ken u  beet tiʼ baʼaloʼob chéen toʼon unaj k-chʼaʼatuklik. Kex jach yaʼab baʼaxoʼob u yojel u taataeʼ, ku yaatal in wóol tumen maʼatech u kʼáatik tiʼ teen».

U jaajileʼ le talamiloʼob ku yantal tiʼ máak yéetel u suegroʼoboʼ ku beetik maʼ u yantal kiʼimak óolal ichil le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ. ¿Táan wa aktáantik le talamilaʼ? ¿Bix a biskaba yéetel a suegroʼob? Koʼox ilik kaʼapʼéel baʼax jeʼel u yúuchuleʼ yéetel baʼax jeʼel u beetaʼal utiaʼal u yutskíintaʼal le talamilaʼ.

YÁAX BAʼAX JEʼEL U YÚUCHLEʼ: Le íichamtsil wa le atantsiloʼ ku tuklikeʼ u núupeʼ jach suuk yiknal u taataʼob. Luis, kajaʼan Españaeʼ, ku yaʼalik: «In wataneʼ u kʼáat kaʼach ka kajlakoʼon naatsʼ tiʼ u taataʼob; tumen wa maʼeʼ ku yuʼubikeʼ bey táan u xúum pʼatkoʼobeʼ. Baʼaleʼ ka síij xan k-hijoeʼ, in taataʼobeʼ óoliʼ sáamsamal u binoʼob t-otoch, lelaʼ ku beetik u jach chiʼichnaktal in watan. Lelaʼ tu taasajtoʼon talamiloʼob».

Baʼaxoʼob unaj u chʼaʼabal en cuentai: Le Bibliaoʼ ku yaʼalik baʼax unaj u beetik máak ken tsʼoʼokok u beel: «Le t-oʼolaleʼ xiibeʼ yaan u pʼatik u taata bey xan u maama, utiaʼal u nupikuba tiʼ u yatan, beyoʼ ku pʼáataloʼob juntúuliloʼob» (Génesis 2:24). Baʼaleʼ ¿baʼax u kʼáat u yaʼal u «pʼáatloʼob juntúuliloʼob?» Lelaʼ maʼ chéen u kʼáat u yaʼal u muul kajtaloʼobiʼ, u kʼáat u yaʼal u yantal upʼéel túumben familia jumpáay yanil tiʼ u taataʼob (1 Corintoiloʼob 11:3). Lelaʼ maʼ u kʼáat u yaʼal wa yaan u xuʼulul u yeʼeskoʼob tsiikil yéetel u yilikoʼob baʼax kʼaʼabéet tiʼ u taataʼobiʼ (Efesoiloʼob 6:2). Baʼaleʼ ¿baʼax jeʼel u yúuchul wa a núup ku xuʼulul u chʼaʼikech en cuenta ikil u yuʼubik baʼax ku yaʼalik u taataʼob?

Baʼaxoʼob jeʼel u yáantkeʼexeʼ: Tukulteʼex baʼax beetik u yantal le talamiloʼ. ¿Jach wa tu jaajil maʼ taak u náachtal a núup tiʼ u taataʼobiʼ? ¿Wa chéen tumen techeʼ jelaʼan a biskaba yéetel a taataʼob? ¿Maʼ wa ta tʼaan jelaʼan bix líiʼsaʼanilech le oʼolal ka tuukul beyoʼ? ¿Wa letiʼe celos beetik a wuʼuyikaba beyoʼ? (Proverbios 14:30; 1 Corintoiloʼob 13:4; Galaciailoʼob 5:26.)

U jaajileʼ maʼ chéen chʼaʼabil u núukaʼal le kʼáatchiʼobaʼ tumen kʼaʼabéet u yeʼesik máak kabal óolal. Baʼaleʼ jach unaj u tuukul máak tu yoʼolaloʼob. Wa mantatsʼ táan a baʼateʼel yéetel a núup tu yoʼolal a suegroʼobeʼ, maʼ xaaneʼ yaan uláakʼ baʼal beetik u yantal le talamiloʼoboʼ.

Le máax tsʼokaʼan u beeloʼ maʼ upʼéeliliʼ bix u tuukul yéetel u núupiʼ yéetel yaʼab tiʼ le talamil ku yantal ichiloʼoboʼ ku yantal tumen maʼ tu tsʼáaikubaʼob tu lugar u núupoʼob (Filiposiloʼob 2:4; 4:5). Letiʼe talamil anchaj tiʼ Adrián, utúul íichamtsil kajaʼan Mexicooʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «In watneʼ líikʼ ichil upʼéel familia maʼ jach jatsʼuts u modosiʼ. Le oʼolaleʼ maʼatech in jach biskimba yéetel in suegroʼob. Máan yaʼab jaʼaboʼob maʼatech in tʼankoʼob. Baʼaleʼ leloʼ chéen tu beetaj u yantalten talamiloʼob yéetel in watan, tumen letiʼeʼ jach ku tuklik u láakʼtsiloʼob, maases u maama».

Ka máan kʼiineʼ Adrianeʼ tu yilaj u kʼaʼabéetil u kʼexik u tuukul. «Tak bejlaʼa kin tuklikeʼ u máansik in watan yaʼab tiempo yéetel u taataʼobeʼ chéen ku beetik u maas chiʼichnaktal, baʼaleʼ bejlaʼeʼ kin wilik xaneʼ le maʼ u yilik u taataʼoboʼ láayliʼ xan ku chiʼichnakkúuntikeʼ. Le oʼolaleʼ tak tuʼux ku páajtaleʼ tsʼoʼok in wilik in biskimba maʼalob yéetel in suegroʼob.» *

JEʼEL U PÁAJTAL A BEETKEʼEX BEYAʼ. U tsʼíibt cada utúul baʼax ku tuklik beetik maʼ u biskuba maʼalob yéetel u suegroʼob. Ken a beeteʼex lelaʼ ilawil a weʼeskeʼex tsiikil. Tsʼoʼoleʼ cada utúul tiʼ teʼexeʼ u tsʼáa tiʼ u núup le baʼax tu tsʼíibtoʼ, utiaʼal a wilkeʼex bix jeʼel a paklan áantkabaʼexeʼ.

U KAʼAPʼÉEL BAʼAX JEʼEL U YÚUCHLEʼ: Le suegrotsiloʼoboʼ kex maʼ u kʼáataʼaltiʼobeʼ ku yaʼalikoʼob bix unaj u beetaʼal wa baʼax. Nelya utúul koʼolel kajaʼan Kazajistaneʼ, ku yaʼalik: «Le yáax siete jaʼaboʼob tsʼoʼokok in beeloʼ tiʼ kajlajen tu yotoch in suegroʼobeʼ. Ku yaʼalikoʼobten  kaʼacheʼ maʼ in wojel in beet jaanliʼ, in limpiokíint in wotochiʼ, mix in kanáantik in paalaliʼ. Maʼ tu páajtal kaʼach in waʼalik mix baʼal tiʼ in wíicham mix tiʼ in suegra, tumen leloʼ chéen ku beetik u yantal uláakʼ talamiloʼob».

Baʼaxoʼob unaj u chʼaʼabal en cuenta: Ken tsʼoʼokok u beel máakeʼ ku lukʼul yáanal u autoridad u taataʼob. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ «Cristoeʼ u pool tuláakal máak, yéetel le íichamoʼ u pool u yatan» (1 Corintoiloʼob 11:3). Jeʼex tsʼoʼok k-aʼalikoʼ lelaʼ maʼ u kʼáat u yaʼal wa yaan u xuʼulul u yeʼesik máak tsiikil tiʼ u taataʼobiʼ. Proverbios 23:22 ku yaʼalik: «Táan óolt a taata, máax tu beetajech; maʼ a kʼex óoltik a maama le ken [chʼíijik]». Baʼaleʼ ¿baʼax jeʼel u páajtal a beetik wa a taataʼob bey xan wa a suegroʼob u kʼáatoʼob ka a beeteʼex baʼax ku yaʼalikoʼob?

Baʼaxoʼob jeʼel u yáantkeʼexeʼ: Ilawil a naʼatik bix u yuʼubikuba a suegroʼob. Ryan, le máax tiʼ tʼaanajoʼon tu káajbaleʼ, ku yaʼalik: «Yaan kʼiineʼ le taatatsiloʼoboʼ chéen u kʼáat u yiloʼob wa láayliʼ ku chʼaʼabloʼob en cuentaiʼ tumen u paalaloʼobeʼ». Wa ka tsʼáaik cuenta jach tu jaajil u kʼáat u yáanteʼexeʼ; maʼalob ka chʼaʼex en cuentai le baʼax ku yaʼalik Colosailoʼob 3:13: «Yanakteʼex chowak óolalil ta baatsileʼex, yéetel paklan saʼatsabaʼex wa yaan wa máax yaan baʼal tiʼ tu contra uláakʼ». Maʼ xaaneʼ le u yokskuba mantatsʼ le suegrotsiloʼob ichil u kuxtal u paalaloʼ jeʼel u beetik u yantal talmiloʼobeʼ. Wa ku yúuchul beyaʼ, ¿baʼax jeʼel u páajtal u beetaʼaleʼ?

Le baʼax tsʼoʼok u yáantik jujuntúul máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ, letiʼe u yeʼesik tiʼ u taataʼob yaan tiʼ baʼaxoʼob maʼ tu páajtal u chʼaʼabal en cuentai baʼax ku yaʼalikoʼoboʼ. Utiaʼal u beetaʼal lelaʼ maʼ unaj u kukíinsaʼaloʼob utiaʼal ka aʼalaʼaktiʼobiʼ. * Yéetel baʼaxoʼob ku beetik máakeʼ unaj u yeʼesikeʼ maas kʼaʼabéet u chʼaʼik en cuentai baʼax ku yaʼalik u núup. Masayuki, utúul íichamtsil kajaʼan Japoneʼ, ku yaʼalik: «Le ken u yaʼaltech a taataʼob ka a beet wa baʼaxeʼ, unaj a yáax tuklik wa maʼalob ka a beete. Kʼaʼajaktecheʼ tiaʼanech tiʼ upʼéel túumben familia jumpáay yanil tiʼ a taataʼobeʼ. Le oʼolaleʼ táanil tiʼ a beetik wa baʼaxeʼ unaj a kʼáatik tiʼ a núup baʼax ku tuklik yoʼolal».

JEʼEL U PÁAJTAL A BEETKEʼEX BEYAʼ. Jach ilawileʼex máakalmáak tiʼ le baʼaxoʼob ku beetik a taataʼex taasik talamil ichil a familiaʼexoʼ. Tsʼoʼoleʼ tsʼíibteʼex baʼax ken a beeteʼex utiaʼal maʼ u jach okskuba a taataʼex ichil a kuxtaleʼexoʼ, baʼaleʼ mantatsʼ unaj a weʼeskeʼex tsiikil tiʼob.

Upʼéel baʼax jeʼel u yáantaj utiaʼal maʼ u yantal talamil ichil le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ, letiʼe u yilkoʼob baʼaxten ku yokskuba yaan kʼiin le suegrotsiloʼob ichil u kuxtaloʼoboʼ. Jennyeʼ ku yaʼalik: «Ken tʼaanakoʼon kaʼach tiʼ k-taataʼobeʼ, cada utúuleʼ ku tʼaan kʼaas tu contra u suegroʼob. T-tsʼáaj xan cuentaeʼ le u yaʼalik cada utúul le baʼax maʼ maʼalob ku beetik u suegroʼoboʼ, maʼ tu taasik mix upʼéel utsil. Baʼaxeʼ ku beetik u maas nojochtal le talamiloʼ. Le oʼolaleʼ t-chʼaʼatuklaj maʼ k-tʼaan kʼaas tu contra k-suegroʼob. ¿Áantajnaj wa túun lelaʼ? Áantajnaji. Tumen beoraaʼ kin wuʼuyikeʼ teen yéetel Ryaneʼ jach k-yaabiltmakba».

[Tsolajiloʼob]

TUKULTE

▪ ¿Baʼax jatsʼuts modosoʼob yaan tiʼ in suegroʼob?

▪ Kex ka in weʼes tsiikil tiʼ in taataʼobeʼ, ¿baʼax jeʼel in beetik utiaʼal in weʼesik táan in chʼaʼik en cuenta in wataneʼ?