Bix jeʼel u yantaltoʼon jeetsʼelil teʼ yóokʼol kaab tuʼux sen yaan talamiloʼobaʼ

TEʼ KʼIINOʼOBAʼ jach chéen upʼíit máakoʼob kuxaʼanoʼob ich jeetsʼelil. Yaʼabeʼ kuxaʼanoʼob tuʼux jach yaʼab u yúuchul baʼateltáambaloʼob, yéetel uláakʼoʼobeʼ tuʼux jach yaʼab u baʼateʼel le máakoʼob yoʼolal politicaoʼ, tuʼux ku pʼektaʼal le máaxoʼob yaanal u razaʼoboʼ yéetel tuʼux jach yaan terrorismo. Uláakʼ baʼax beetik maʼ u yantal jeetsʼelileʼ, letiʼe u beetaʼal baʼaloʼob kʼaastakoʼ, le u chʼaʼapʼektikuba máakoʼ wa le talamiloʼob ku yantal teʼ tuʼuxoʼob ku meyaj máakoʼ wa yéetel u vecinoʼob. Tsʼoʼoleʼ tiʼ yaʼab familiaʼobeʼ minaʼan kiʼimak óolal tumen mantatsʼ táan u baʼateloʼob.

Yoʼolal le baʼaloʼob ku yúuchlaʼ yaʼab máakeʼ ku yilik u kaxtik jeetsʼelil tiʼ le religionoʼ, tiʼ kúuchiloʼob tuʼux ku yáantaʼal máak utiaʼal ka yanak jeetsʼelil tiʼ wa yanoʼobeʼ ku beetkoʼob yoga. Uláakʼoʼobeʼ ku binoʼob tiʼ jatsʼuts kúuchiloʼob utiaʼal u kaxtkoʼob jeetsʼelil. Baʼaleʼ yaʼab tiʼ letiʼobeʼ ku tsʼáaikoʼob cuentaeʼ jach chéen u súutuk u yantal jeetsʼelil tiʼob.

¿Tuʼux túun jeʼel u kaxtik máak jeetsʼelileʼ? Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le jeetsʼelilaʼ chéen Dios jeʼel u páajtal u tsʼáaikeʼ tumen letiʼeʼ u Diosil «jeetsʼel óolal» (Romailoʼob 15:33). Tsʼoʼoleʼ ku yeʼesik xaneʼ ken gobernarnak Dios way Luʼumeʼ tiʼ tuláakal máak kun antal «jeetsʼelil» (Salmo 72:7; Mateo 6:9, 10). Lelaʼ maʼ chéen u súutuk ken u taas jeetsʼeliliʼ, tumen maʼ jeʼex le jeetsʼelil ku yaʼalik le máakoʼob u tsʼáaikoʼoboʼ. Jéeoba Dioseʼ yaan u láaj luʼsik le baʼaxoʼob beetik u yantal le baʼateltáambaloʼoboʼ. Mix máak kun kaʼa táakpajal tiʼ mix upʼéel baʼateʼel (Salmo 46:8, 9). ¡Jach túun yaan u yantaltoʼon jeetsʼelil!

Jach ku líiʼsik k-óol ojéeltik baʼax ken u beet Dios maʼ kun xáantal. Baʼaleʼ ¿máasaʼ k-kʼáat ka yanak xan toʼon jeetsʼelil teʼ kʼiinoʼobaʼ? ¿Jeʼel wa u páajtal u yantal jeetsʼelil tiʼ máak teʼ kʼiinoʼob jach talamtakaʼ? Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ jeʼeleʼ. Tu tsʼíibil Filiposiloʼob  capítulo 4 versículo 4 tak 13 ku yaʼalik bix jeʼel u yantaltoʼoneʼ. Ilawil a xokik ta Biblia le baʼax tu yaʼalaj le apóstol Pablooʼ.

U jeetsʼel óolal Jajal Dios

Le versículo 7 ku yaʼalik: «Jajal Dios túuneʼ bíin u tsʼáateʼex u jeetsʼel óolal, lelaʼ maas nojoch tiʼ le ku páajtal u naʼatik máakoʼ; le jeetsʼel óolal bíin u kanáant a puksiʼikʼaleʼex yéetel a tuukuleʼex tiʼ Cristo Jesús». Tumen tiʼ Dios u taal le jeetsʼelilaʼ tiʼ mix máak jeʼel u páajtal u yantal chéen ikil u tuukul tu yoʼolal wa ikil u maʼalobkíintik u modoseʼ, tumen jeetsʼelilaʼ «maas nojoch tiʼ le ku páajtal u naʼatik máakoʼ». Lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ ku yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-sen chiʼichnaktal yéetel k-sajaktal chéen yoʼolal baʼaxoʼob chéen toʼon tuklik yaan hora. Ken yanaktoʼon upʼéel talamil k-tuklik minaʼan utskíinajil tiʼeʼ, u jeetsʼelil Dioseʼ ku yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-sen chiʼichnaktal, tumen k-ojleʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ maʼ kun xáantal ken luʼsaʼak le talamiloʼoboʼ.

Chéen Jéeoba Dios jeʼel u páajtal u tsʼáaik upʼéel jeetsʼelil beyaʼ tumen utiaʼal letiʼeʼ «mix baʼal talam» (Marcos 10:27). Tsʼoʼoleʼ wa yantoʼon fe yéetel k-kʼubmaj k-óol tiʼ Jéeobaeʼ yaan u yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-sen chiʼichnaktal. Tukult bix u yuʼubikuba utúul chan xiʼipal saatal tiʼ upʼéel jach nojoch tienda. Maʼ tu chiʼichnaktal tumen u yojel yaan u kaxtaʼal tumen u maama. U yojel le ken kaxtaʼakeʼ yaan u méekʼal yéetel yaan u pʼáatal bey mix baʼal úucheʼ. Toʼon xaneʼ maʼatech k-sen chiʼichnaktal tumen k-ojel Jéeobaeʼ mantatsʼ ken u kanáantoʼon.

Yaʼab máaxoʼob meyajtik Jéeobaeʼ tsʼoʼok u yilkoʼob jach ku yáantaʼaloʼob ken u aktáantoʼob nukuch talamiloʼob. Lelaʼ bey u yeʼesik le baʼax úuch tiʼ Nadine, utúul koʼolel abortarnaji. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Maʼ chéen chʼaʼabil in waʼalik bix in wuʼuykimbaiʼ yéetel mantatsʼ kin wilik in weʼesik bey mix baʼal ku yúuchul teneʼ. Baʼaleʼ jach yaachaj tin wóol úuchik u kíimil in chaambaloʼ. Óoliʼ sáamsamal in orar kaʼach tiʼ Dios utiaʼal in kʼáatik u yáantaj. Tsʼoʼok xan in wilik bix u núukaʼal in oracionoʼob, tumen yaan hora ken in wuʼuy jach mix tuʼux u taal u maasileʼ, kin wuʼuyik u yantalten upʼéel jeetsʼelil ku beetik in wuʼuykimba maʼalob».

Ku kanáantik k-puksiʼikʼal yéetel k-tuukul

Koʼox ilik tu kaʼatéen baʼax ku yaʼalik Filiposiloʼob 4:7. Le tekstoaʼ ku yaʼaliktoʼoneʼ le jeetsʼel óolal ku taal tiʼ Diosoʼ yaan u kanáantik k-puksiʼikʼal yéetel k-tuukul. Ichil uláakʼ tʼaanoʼobeʼ le jeetsʼelil ku taal tiʼ Diosoʼ ku kanáantkoʼon utiaʼal maʼ k-sen chiʼichnaktal ikil k-kaxtik u yantal yaʼab baʼaloʼob toʼon. Koʼox ilik upʼéel baʼax bey u yeʼesikoʼ.

Bejlaʼeʼ yaʼab máak tuklikeʼ le u yantal yaʼab taakʼin tiʼ máakoʼ letiʼe baʼax taasik kiʼimak óolaloʼ. Le oʼolaleʼ ku yilik u invertirtik u taakʼinoʼob utiaʼal ka maas yaʼabak jeʼex u yaʼalaʼal tumen le máaxoʼob u yojloʼob bix jeʼel u maas yaʼabtal u taakʼin máakoʼ. ¿Maas ku yantal wa kiʼimak óolal tiʼob ikil u beetkoʼob lelaʼ? Maʼatech, tumen yaan horaeʼ chéen jach chʼiikil u yiloʼob baʼax hora ken koʼojchajak le baʼax tiʼ u invertimaj u taakʼinoʼob utiaʼal ka u yiloʼob baʼax hora maʼalob ka koonolnakoʼob wa ka maanakoʼoboʼ. Yéetel ken jach éemek u tojol le baʼax ku konkoʼoboʼ maas ku jach chiʼichnaktaloʼob. Kex le Biblia maʼatech u yaʼalik wa kʼaas ka u invertir u taakʼin máakoʼ, ku yaʼalik: «Máax utstuyich le taakʼinoʼ, mantatsʼ ku tsʼíiboltik uláakʼ; máax ku sen tsʼíiboltik ayikʼalileʼ mix bikʼin bíin u yaʼal wa tsʼoʼok u sen yantal u taakʼin. Leloʼ chéen wayaʼas. Máax ku meyajeʼ kex janak yaʼab wa jumpʼíiteʼ kiʼ u wenel; baʼaleʼ le ayikʼaloʼ maʼ tu taaktal u wenel tu yoʼolal u taakʼin» (Eclesiastés 5:10, 12).

Tu tsʼoʼokbal le versículo 7 tiʼe capítulo 4 tiʼ Filiposiloʼoboʼ ku yaʼalikeʼ le jeetsʼelil ku taal tiʼ Diosoʼ yaan u kanáantkoʼon yoʼolal Cristo Jesús. Baʼaleʼ ¿baʼax yaan u yil Cristo yéetel u jeetsʼelil Dios? Tiʼ Jesuseʼ tsʼaʼan upʼéel nojoch meyaj u beet ichil le baʼaxoʼob u tukulmaj u beetik Diosoʼ. Letiʼeʼ tu tsʼáaj u kuxtal utiaʼal u tokikoʼon tiʼ le kʼeban yéetel le kíimiloʼ (Juan 3:16). Tsʼoʼoleʼ bejlaʼeʼ letiʼ u Reyil u Reino Dios. Le ken kʼuchkoʼon k-naʼat tuláakal lelaʼ ku yantal jeetsʼelil t-puksiʼikʼal. ¿Bix u béeychajal lelaʼ?

Yáaxeʼ maʼatech k-sen chiʼichnaktal tumen k-ojleʼ yoʼolal u kuxtal Jesús tu tsʼáaj t-oʼolaloʼ, jeʼel u páajtal u saʼasaʼal k-kʼebanoʼob wa jach tu jaajil k-arrepentireʼ (Beetaʼanoʼob [Hechos] 3:19). Lelaʼ  maʼ tu beetik u pʼáatal minaʼan talamil bejlaʼeʼ, baʼaleʼ ku líiʼsik k-óol ojéeltik baʼax ken u beet Dios maʼ kun xáantal.

Bix jeʼel u yantaltoʼon le jeetsʼelil ku taal tiʼ Diosoʼ

Tiʼ Filiposiloʼob 4:4, 5 le Bibliaoʼ ku yaʼalik bix jeʼel u yantaltoʼoneʼ: «Kiʼimakchajak a wóoleʼex tiʼ Yuumtsil mantatsʼ. Kin kaʼa aʼalik: Kiʼimakchajak a wóoleʼex. Tuláakal máak ka u kʼaj óolteʼex jeʼel bix máaxoʼob uts u puksiʼikʼaloʼobeʼ [wa ku kʼamikoʼob baʼax ku yaʼalaʼaltiʼob, NM]. Yuumtsileʼ naatsʼ yanil». Le ka tu tsʼíibtaj Pablo le tʼaanoʼobaʼ kʼalaʼan tu kaajil Roma (Filiposiloʼob 1:13). Kex kʼalaʼan Pablo kaʼacheʼ letiʼeʼ maʼ jach lúub u yóoliʼ, baʼaxeʼ tu yaʼalaj tiʼ le yáax cristianoʼoboʼ «kiʼimakchajak a wóoleʼex tiʼ Yuumtsil», maʼ xaaneʼ letiʼeʼ bey u beetik kaʼachoʼ. Lelaʼ tu yeʼeseʼ Pabloeʼ kex yaan talmiloʼob ku máansik kaʼacheʼ kiʼimak u yóol tumen maʼalob u biskuba yéetel Dios. Toʼon xaneʼ kex yaan talamiloʼob k-máanskeʼ, láayliʼ jeʼel u yantaltoʼon kiʼimak óolal ikil k-meyajtik Dioseʼ. ¿Bixi? Letiʼe k-ilik k-kʼaj óoltik Jéeoba tubeel yéetel k-beetik baʼax utstutʼaanoʼ. Lelaʼ letiʼe baʼax jeʼel u yáantik máak utiaʼal u yantal jeetsʼelil ichil u kuxtaloʼ.

Pabloeʼ ku yaʼalik xan ka kʼaj óoltaʼakoʼon jeʼel bix máaxoʼob uts u puksiʼikʼaloʼobeʼ. Lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ kʼaʼabéet u naʼatik máak tak baʼax jeʼel u páajtal u beetkeʼ. Unaj k-naʼatikeʼ maʼ tu páajtal k-beetik tuláakal baʼal jach maʼalob tumen kʼeban máakoʼon. Le oʼolaleʼ chéen kunel ka chʼíikikoʼon k-beet tuláakal baʼax jach táaj maʼalob. Mix xan unaj k-páaʼtik u beetaʼal tuláakal baʼax maʼalob tumen le máaxoʼob yéetel k-bisikbaoʼ. Lelaʼ yaan u yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-pʼuʼujul ken beetaʼak upʼéel baʼax maʼ uts t-tʼaaniʼ. Ich griegoeʼ le tʼaanoʼob «máaxoʼob uts u puksiʼikʼaloʼobeʼ», u kʼáat xan u yaʼal «ku kʼamikoʼob baʼax ku yaʼalaʼaltiʼob». Wa k-kʼamik le baʼaxoʼob ku yaʼalaʼaltoʼonoʼ maʼ kun antaltoʼon talamiloʼob yéetel yaan u yantal jeetsʼelil tiʼ toʼon bey xan tiʼ uláakʼ máakoʼob.

U tsʼoʼokbal le versículo 5 ku yaʼalikeʼ: «Yuumtsileʼ naatsʼ yanil». Maʼ xaaneʼ jeʼel k-tuklikeʼ le baʼax ku yaʼalik le tekstoaʼ mix baʼal yaan u yil yéetel le baʼax ku yaʼalik Pablooʼ. Baʼaleʼ maʼ beyiʼ, tumen lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ naatsʼ yanil u kʼiinil u xuʼulsik Dios tuláakal le baʼaxoʼob kʼaastakoʼ yéetel jach taʼaytak xan u káajal u gobernar way Luʼumeʼ. Tsʼoʼoleʼ ku líiʼsik xan k-óol tumen letiʼeʼ naatsʼ yanil tiʼ tuláakal máaxoʼob kaxtik (Beetaʼanoʼob 17:27; Santiago 4:8). K-ojéeltik lelaʼ yaan u yáantkoʼon utiaʼal ka kiʼimakchajak k-óol yéetel utiaʼal k-kʼamik baʼax ku yaʼalaʼaltoʼon jeʼex u yaʼalik Pablooʼ. Tsʼoʼoleʼ jeʼex u yaʼalik le versículo 6 maʼ ken k-sen chiʼichnaktal yoʼolal le talamiloʼob yantoʼon beoraaʼ mix le bin taalakoʼoboʼ.

Le ken k-xok le versículo 6 yéetel 7, k-tsʼáaik cuentaeʼ le jeetsʼelil ku taal tiʼ Diosoʼ ku yantal tiʼ máak ikil u orar. Yaʼab máakoʼobeʼ ku yilkoʼob le oración chéen bey upʼéel baʼax beetik u jáan tuʼubsik u talamiloʼoboʼ. Baʼaleʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le oracionoʼ upʼéel bix k-tsikbal yéetel Dios. Lelaʼ bey jeʼex u tsikbal utúul chan paal yéetel u papaeʼ, ku láaj tsikbaltik u talamiloʼob tiʼ yéetel le baʼaxoʼob beetik u kiʼimaktal u yóoloʼ. ¿Máasaʼ jach ku kiʼimakkúuntik k-óol ojéeltik jeʼel u páajtal k-aʼalik tiʼ Dios tuláakal le baʼaxoʼob k-uʼuyikoʼ?

Le versículo 8 xanoʼ ku yáantkoʼon tuukul tiʼ baʼaloʼob maʼalobtak. Baʼaleʼ jeʼex u yaʼalik le versículo 9 unaj k-tsʼáaik ichil k-kuxtal le tsolnuʼukoʼob ku tsʼáaik le Bibliaoʼ. Beyoʼ yaan u yantaltoʼon kiʼimak óolal yéetel upʼéel maʼalob conciencia, utúul máak beyaʼ jach kiʼ tak u wenel.

Tuláakloʼon jeʼel u páajtal u yantaltoʼon jeetsʼelileʼ, tumen Jéeobaeʼ ku tsʼáaik tiʼ le máaxoʼob kaxtik yéetel beetik baʼax utstutʼaanoʼ. Baʼaleʼ táanileʼ unaj k-kʼaj óoltik, yéetel lelaʼ chéen jeʼel u béeytal wa k-xokik le Bibliaoʼ. Kex maʼ chéen chʼaʼabil u beetaʼal baʼax kiaʼalikeʼ, wa k-beetkeʼ jach yaʼab utsiloʼob ken k-kʼame. Tsʼoʼoleʼ «beyoʼ u [Diosil] jeetsʼel óolaleʼ bíin yanak [t-éetel]» (Filiposiloʼob 4:9).

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 10]

«Jajal Dios túuneʼ bíin u tsʼáateʼex u jeetsʼel óolal.»

(FILIPOSILOʼOB 4:7)

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 12]

¿Máasaʼ jach ku kiʼimakkúuntik k-óol ojéeltik jeʼel u páaajtal k-aʼalik tiʼ Dios tuláalakal le baʼaxoʼob k-uʼuyikoʼ?