U yich le kiliʼich muukʼoʼ ku nojbeʼenkúuntik Dios
U yich le kiliʼich muukʼoʼ ku nojbeʼenkúuntik Dios
«In Taataeʼ nojoch tsiikil ku kʼamik le ken a tsʼaʼex yaʼab ich.» (JUAN 15:8)
1, 2. 1) ¿Baʼax súutukiloʼob yaan utiaʼal k-líiʼsik u yóol u maasil? 2) ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon k-maas meyajt Jéeobaeʼ?
TUUKULNAKOʼON tiʼ le kaʼapʼéel baʼaloʼobaʼ. Juntúul kiik úuch joʼopʼok u meyajtik Dioseʼ tu yilaj chiʼichnak juntúul x-chʼúupal teʼ múuchʼuliloʼ, ka tu invitartaj ka jóokʼok kʼaʼaytaj tu yéetel. Ka jóokʼoʼob kʼaʼaytajeʼ le x-chʼúupaloʼ tu tsikbaltaj baʼax ku yúuchultiʼ, ka máan kʼiineʼ tu tsʼáaj u nib óolalil tiʼ le kiik yoʼolal le yaabilaj eʼesaʼab tiʼ jach teʼ súutuk kʼaʼabéetoʼ. Tuláakʼ tuʼuxeʼ, juntúul sukuʼun yéetel u yataneʼ binoʼob tiʼ junpʼéel muchʼtáambal utiaʼal u náaysik u yóoloʼob, ka joʼopʼ u tsikbaltikoʼob yéetel kiʼimak óolal bix biniktiʼob teʼ kʼaʼaytaj tu beetoʼob táanxel luʼumiloʼ. Ichil le máaxoʼob yanoʼoboʼ tiaʼan juntúul táankelem xiʼipaliʼ. Le baʼax tu yaʼaloʼobaʼ maʼ kun tuʼubul tiʼ le táankelem xiʼipal le ken joʼopʼok u líiʼskuba utiaʼal u bin kʼaʼaytaj táanxel luʼumiloʼ, tumen taakchaj u beetik u misioneroil xan.
2 Maʼ xaaneʼ lelaʼ ku kʼaʼajsiktoʼon junpʼéel baʼax tu tsikbaltaj juntúul wa máax beet u kʼexpajal k-kuxtal, bey xan wa máax t-líiʼsaj u yóol yoʼolal wa baʼax t-tsikbaltaj. Kex maʼ tu jáan líikʼil u yóol wa máax yoʼolal le baʼax k-tsikbaltik chéen juntéenoʼ, sáamsamaleʼ ku yantaltoʼon u páajtalil k-líiʼsik u yóol u maasil. Chéen tukult wa yaan baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal k-beetik tubeel yéetel jeʼel u yáantkoʼon k-maʼalobkíint k-modos utiaʼal k-maas áantik le sukuʼunoʼob yéetel k-maas meyajtik Diosoʼ. ¿Máasaʼ jach jeʼel u kiʼimaktal k-óoleʼ? U jaajileʼ Jéeobaeʼ ku yaʼalik jeʼel u tsʼáaiktoʼon le kiliʼich muukʼ utiaʼal u yáantkoʼonoʼ (Luc. 11:13). Le kiliʼich muukʼoʼ ku yáantkoʼon k-eʼes jatsʼuts modos utiaʼal k-tsʼáaik k-óol k-meyajt Dios. ¿Máasaʼ jach jatsʼuts le baʼax ku tsʼáaiktoʼon Diosoʼ? (xokaʼak Galaciailoʼob 5:22, 23.)
3. 1) ¿Baʼaxten ku tsʼaʼabal nojbeʼenil tiʼ Dios ken k-eʼes le modos ku taal tiʼ u yich le kiliʼich muukʼoʼ? 2) ¿Baʼax kʼáatchiʼiloʼob ken k-núuk teʼ xookaʼ?
3 Le modos ku taal tiʼ le kiliʼich muukʼoʼ ku chíikbesik bix Jéeoba, tumen tiʼ letiʼ u taal (Col. 3:9, 10). Baʼaleʼ ¿baʼaxten unaj k-ilik k-beetik jeʼex Dioseʼ? Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼ u apostoloʼob baʼaxten jach kʼaʼanaʼan: «In Taataeʼ nojoch tsiikil ku kʼamik le ken a tsʼaʼex yaʼab ich» (Juan 15:8). * Wa k-eʼesik le modos ku taal tiʼ u yich le kiliʼich muukʼoʼ, yaan u yilaʼal tiʼ bix k-tʼaan yéetel baʼax k-beetik, lelaʼ jeʼel u beetik u tsʼaʼabal nojbeʼenil tiʼ le Máax beetmiloʼonoʼ (Mat. 5:16). ¿Baʼax u jelaʼanil le modos ku yeʼesik le máaxoʼob meyajtik Dios tiʼ le maʼatech u beetkoʼoboʼ? ¿Bix jeʼel u yantaltoʼon le modos ku taal tiʼ u yich le kiliʼich muukʼoʼ? ¿Baʼaxten ku talamtaltoʼon k-eʼesik? Koʼoneʼex ilik u núukil le kʼáatchiʼobaʼ bey xan le yáax óoxpʼéel modos ku taal tiʼ u yich le kiliʼich muukʼoʼ: yaabilaj, kiʼimak óolal yéetel jeetsʼelil.
Yaabilaj jeʼex u beetik Dioseʼ
4. ¿Bix le yaabilaj tu yaʼalaj Jesús unaj u yeʼesik u disipuloʼoboʼ?
4 Le yaabilaj ku taal tiʼ le kiliʼich muukʼoʼ jach junpuliʼ maʼ jeʼex le yaabilaj ku taal tiʼ le yóokʼol kaabaʼ. ¿Baʼaxten? Tumen ku chíikbesik le yaabilaj ku yeʼesik Diosoʼ. Lelaʼ bey tu yaʼalil Jesús teʼ tsikbal tu beetaj teʼ puʼukoʼ (xokaʼak Mateo 5:43-48). Tu yaʼaleʼ tak le máaxoʼob beetik baʼaloʼob kʼaastakoʼ ku beetkoʼob uts tiʼ le máaxoʼob beetik uts tiʼoboʼ. Bey ka u yaʼaloʼobeʼ: «Wa ka beetikten utseʼ, teen xaneʼ yaan in beetiktech uts». Baʼaleʼ lelaʼ maʼ letiʼe u jaajil yaabilajoʼ, baʼaxeʼ chéen táan u sutik u jeel le uts ku beetaʼaltiʼoʼ. Le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ maʼ bey unaj u beetkoʼobiʼ, beyoʼ ku yeʼeskoʼobeʼ letiʼobeʼ u paalaloʼob le Taata «yaan teʼ kaʼanoʼ». Toʼoneʼ maʼ unaj k-sutik u jeel le baʼax maʼ maʼalob ku beetaʼal toʼonoʼ, baʼaxeʼ unaj k-ilik yéetel k-tratartik u maasil jeʼex u beetik Jéeobaeʼ. Cristoeʼ tu yaʼaleʼ unaj k-yaabiltik le máaxoʼob pʼekmiloʼonoʼ. ¿Jach wa tu jaajil jeʼel u páajtal u beetik máak lelaʼ?
5. ¿Bix jeʼel k-yaabiltik le máaxoʼob chʼaʼpachtikoʼonoʼ?
5 Tuukulnakoʼon tiʼ baʼax tu beetaj Pablo yéetel Silas. Le táan u kʼaʼaytajoʼob tu kaajil Filiposoʼ, maʼachoʼob, jaʼajatsʼaʼaboʼob, kʼaʼaloʼob yéetel tsʼaʼab u yookoʼob tiʼ junpʼéel kʼalbil cheʼ wa cepo. Maʼ xaaneʼ ichil le máaxoʼob jaʼajatsʼoʼoboʼ tiaʼan tak le máax kanáantik le carceloʼ. Ka jóokʼoʼob teʼ cárcel le ka tu tíituba le luʼumoʼ, letiʼobeʼ maʼ tu sutoʼob u jeel tiʼ le baʼax beetaʼabtiʼoboʼ. Baʼaxeʼ yoʼolal u yaabilajoʼobeʼ tu yáantoʼob le máax kanáantik le carceloʼ. Letiʼ túuneʼ tu kʼamaj le maʼalob péektsiloʼ bey xan le máaxoʼob yanoʼob ichil u yotochoʼ (Hch. 16:19-34). Bejlaʼa xaneʼ, yaʼab sukuʼunoʼobeʼ tsʼoʼok u beetkoʼob le baʼax ku yaʼalik le Bibliaaʼ: «Kiʼikiʼtʼanteʼex le máaxoʼob chʼaʼpachtikeʼexoʼ» (Rom. 12:14).
6. ¿Bix jeʼel k-eʼesik yaabilaj tiʼ k-sukuʼunoʼobeʼ? (Ilaʼak le cuadro yaan teʼ táan juʼun 21.)
6 Le yaabilajoʼ ku péekskoʼon k-beet u maasil yoʼolal k-sukuʼunoʼob: «Toʼoneʼ unaj k-tsʼáaik k-kuxtal tu yoʼolal[oʼob]» (xokaʼak 1 Juan 3:16-18). Yaan kʼiineʼ jeʼel u béeytal k-eʼesik k-yaabiltmoʼob tak tiʼ baʼaloʼob mejentakeʼ; jeʼex ka k-kʼáat ka u perdonartoʼonoʼob wa t-beetaj u yaatal u yóoloʼob yoʼolal baʼax t-aʼalaj wa baʼax t-beetaj (Mat. 5:23, 24). Baʼaleʼ ¿kux túun wa tiʼ toʼon ku beetaʼal baʼax maʼ maʼalobiʼ? ¿Ku péekskoʼon wa k-puksiʼikʼal k-perdonarte, wa maʼatech k-tuʼubsik? (Sal. 86:5.) Le nojoch yaabilaj ku taal tiʼ le kiliʼich muukʼoʼ ku yáantkoʼon utiaʼal ka k-perdonart le baʼaxoʼob mejentak ku beetik u maasil jeʼex u beetik Jéeoba t-éeteloʼ (Col. 3:13, 14; 1 Ped. 4:8).
7, 8. 1) ¿Baʼax yaan u yil le yaabilaj k-eʼesik tiʼ Dios yéetel le k-eʼesik tiʼ u maasiloʼ? 2) ¿Bix jeʼel k-maas yaabiltik Jéeobaeʼ? (Ilaʼak le fotoʼob yaan teʼ táan juʼunaʼ.)
7 ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon k-eʼes le yaabilaj ku tsʼáaik táanil u yutsil u maasiloʼ? K-bisikba tubeel yéetel Jéeoba, k-Taata yaan teʼ kaʼanoʼ (Efe. 5:1, 2; 1 Juan 4:9-11, 20, 21). Utiaʼal leloʼ unaj k-payalchiʼ mantatsʼ tiʼ letiʼ, k-xokik le Bibliaoʼ yéetel k-tuukul tiʼ le baʼax ku yaʼalikoʼ. Beyoʼ yaan k-maas yaabiltik. U jaajileʼ utiaʼal k-natsʼikba tiʼ Jéeobaeʼ unaj k-kʼexik jujunpʼéel baʼaloʼob k-beetik.
8 Koʼox aʼalikeʼ chéen junpʼéel hora yaan utiaʼal k-xokik le Bibliaoʼ, k-tuukul tiʼ baʼax ku yaʼalik yéetel k-payalchiʼ. ¿Máasaʼ mix baʼal jeʼel k-chaʼik u luʼsiktoʼon le tiempo yaantoʼon utiaʼal k-tsikbal yéetel Jéeobaoʼ? Baʼaleʼ maʼ chéen junpʼéel hora yaantoʼoniʼ. Mix máak jeʼel u páajtal u beetik u pʼáatal maʼ k-natsʼikba tiʼ Jéeoba teʼ súutuk k-tuklikoʼ, yéetel u maas yaʼabil máakeʼ jeʼel u páajtal u xokik le Bibliaoʼ. Baʼaleʼ maʼ unaj k-chaʼik u luʼsaʼaltoʼon u tiempoil k-natsʼikba tiʼ Dios tumen le meyajoʼob k-beetkoʼ. ¿K-jóoʼsik wa u tiempoil sáamsamal utiaʼal k-natsʼikba tiʼ letiʼ?
Le «kiʼimak óolal ku tsʼáaik [...] le kiliʼich [muukʼoʼ]»
9. ¿Baʼax jeʼel u béeytal k-aʼalik yoʼolal le kiʼimak óolal ku tsʼáaik le kiliʼich muukʼoʼ?
9 Le jatsʼuts modos ku taal tiʼ le kiliʼich muukʼoʼ maʼatech u saʼatal kex jeʼel baʼalak talamil ka yanakeʼ. Lelaʼ bey u chíikbesik le u kaʼapʼéel modosoʼ: le kiʼimak óolaloʼ. Le kiʼimak óolaloʼ jeʼel u páajtal u keʼetel yéetel junkúul paakʼal maʼatech u jaan kíimil, kex ka xáanak maʼ u jóoyabtaʼaleʼ. Yaʼab sukuʼunoʼobeʼ tu kʼamoʼob le maʼalob péektsil «kex tu tojoltaj[tiʼob] yaʼabkach muʼyajiloʼob», baʼaleʼ yanchajtiʼob le «kiʼimak óolal ku tsʼáaik [...] le kiliʼich [muukʼoʼ]» (1 Tes. 1:6). Uláakʼ sukuʼunoʼob beoraaʼ táan u muʼyajtikoʼob nukuch talamiloʼob. Baʼaleʼ Jéeobaeʼ ku meyajtiʼ u kiliʼich muukʼ utiaʼal u tsʼáaiktiʼob le muukʼ kʼaʼabéet «utiaʼal ka páatak [u] muʼyajti[koʼob] tuláakal baʼal yéetel yaʼab chukaʼan óolal [bey xan] yéetel kiʼimak óolal» (Col. 1:11). Baʼaleʼ ¿bix túun u tsʼáaiktoʼon Dios le kiʼimak óolaloʼ?
10. ¿Bix u kiʼimakkúuntik k-óol Jéeoba?
10 Le ayikʼaliloʼob ku tsʼáaik Jéeobaoʼ jach koʼoj u tojol, maʼ jeʼex le ku tsʼáaik Satanás yéetel u kʼasaʼan yóokʼol kaaboʼ (1 Tim. 6:17; Mat. 6:19, 20). Jéeobaeʼ ku kiʼimakkúuntik k-óol yoʼolal le kuxtal minaʼan u xuul ku yaʼalik u tsʼáaiktoʼonoʼ. Tsʼoʼoleʼ ku tsʼáaiktoʼon u jatsʼuts páajtalil k-táakpajal ichil u kaajal yaan tiʼ tuláakal le Luʼumaʼ. Tsʼoʼoleʼ jach kiʼimak k-óol tumen ku páajtal k-bisikba tu yéetel. Le oʼolal k-aʼalik jeʼex úuchik u yaʼalik David le táan u púutsʼul tiʼ le máaxoʼob pʼekmiloʼ, letiʼeʼ tu kʼayaj tiʼ Jéeoba: «[¡]A yaakunajeʼ [maas] koʼoj tiʼ le kuxtaloʼ! Yéetel in chiʼ yaan in kiʼikiʼtʼantikech; tuláakal u kʼiinil in kuxtal yaan in wutsiltʼankech» (Sal. 63:3, 4). Jeʼex túun k-ilkoʼ, kex táan k-muʼyajtik nukuch talamiloʼobeʼ jeʼel u páajtal k-kiʼikiʼtʼantik Dios yéetel kiʼimak óolaleʼ.
11. ¿Baʼaxten jach kʼaʼabéet k-meyajtik Jéeoba yéetel kiʼimak óolal?
11 Apóstol Pabloeʼ ku yaʼalik tiʼ le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ: «Kiʼimakchajak a wóoleʼex tiʼ Yuumtsil mantatsʼ. Kin kaʼa aʼalik: Kiʼimakchajak a wóoleʼex» (Fili. 4:4). ¿Baʼaxten jach kʼaʼabéet u yantaltoʼon kiʼimak óolal ikil k-adorartik Jéeoba? Tumen beyoʼ k-tsʼáaikba tu tséel u gobernación yéetel k-eʼesik maʼ jaaj baʼax ku yaʼalik Satanasiʼ. Kʼaʼajaktoʼoneʼ le Kʼaasilbaʼaloʼ ku yaʼalik mix máak jeʼel u meyajtik Dios tu jaajil u yóoleʼ (Job 1:9-11). Le oʼolal wa k-adorartik chéen tumen k-ojel unaj k-beetik, baʼaleʼ maʼ yéetel kiʼimak óolaleʼ, maʼ maʼalob le bix k-meyajtikoʼ. Le oʼolal k-beetik le baʼax ku yaʼalik le salmistaaʼ: «Yéetel kiʼimak óolaleʼ [adorarteʼex] Yuumtsil; ¡koʼoteneʼex tu táan yéetel u yawatiloʼob kiʼimak óolal!» (Sal. 100:2). Jeʼex túun k-ilkoʼ, utiaʼal k-tsʼáaik nojbeʼenil tiʼ Dioseʼ kʼaʼabéet k-meyajtik yéetel kiʼimak óolal bey xan yéetel unaj k-beetik tu jaajil k-óol.
12, 13. ¿Baʼax jeʼel u páajtal k-beetik utiaʼal u líikʼil k-óoleʼ?
12 Baʼaleʼ yaan kʼiineʼ tak toʼon k-meyajtik Jéeobaeʼ ku lúubul k-óol, le oʼolal ku kʼaʼabéettal k-beetik tuláakal le ku páajtal utiaʼal k-jóokʼol táaniloʼ (Fili. 2:25-30). ¿Baʼax áantkoʼon teʼ súutukiloʼob beyoʼ? Letiʼe k-beetik le baʼax ku yaʼalik Efesoiloʼob 5:18 yéetel 19: «[Unaj] a chuʼupleʼex yéetel kiliʼich [muukʼ]. Tʼaaneneʼex ta baatsileʼex yéetel salmoʼob, himnoʼob yéetel kiliʼich kʼaayoʼob, kʼaayneneʼex yéetel kiʼikiʼtʼanteʼex Yuumtsil yéetel tuláakal a puksiʼikʼaleʼex». ¿Bix jeʼel k-beetik le baʼax ku yaʼalik le tekstoaʼ?
13 Ken lúubuk k-óoleʼ unaj k-payalchiʼ tiʼ Dios yéetel k-tuukul tiʼ baʼaloʼob maʼalobtak jeʼel u líiʼsik k-óoleʼ (xokaʼak Filiposiloʼob 4:6-9). Yaan máakeʼ ku yilkeʼ ku líikʼil u yóol ken u yuʼub le kʼaayoʼoboʼ wa ken u tarareartoʼob. Juntúul sukuʼuneʼ jach ku chiʼichnaktal yéetel ku lúubul u yóol yoʼolal junpʼéel nojoch talamil. ¿Baʼax áantik kaʼachi? Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Kin payalchiʼ mantatsʼ tu jaajil in wóol yéetel tin wilaj in kanik jujunpʼéel kʼaayoʼob. Ken in kʼay kʼaʼam wa chaanbelil le jatsʼuts kʼaayoʼobaʼ jach ku beetik u kiʼimaktal in wóol. Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ jóoʼsaʼab xan le libro Acerquémonos a Jehová. Tin xokaj kaʼatéen ichil junpʼéel jaʼab. Tin wuʼuyaj jach tu líiʼsaj in wóol. Jach in wojel Jéeobaeʼ tu beetaj u binten utsil yoʼolal le baʼaxoʼob tin beetoʼ».
Le jeetsʼeliloʼ ku yáantkoʼon k-bisba tubeel
14. ¿Bix u yilaʼal bejlaʼa le jeetsʼelil ku taal tiʼ le kiliʼich muukʼoʼ?
14 Teʼ asamblea internacionaloʼoboʼ ku yilaʼal bix jatsʼutsil u biskuba yaʼabkach sukuʼunoʼob yéetel kiikoʼob tiʼ jejeláas luʼumiloʼob. Lelaʼ ku yeʼesik le jeetsʼelil yaan ichil u kaajal Diosoʼ. Le máakoʼoboʼ ku jaʼakʼal u yóoloʼob ken u yiloʼob le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ ku biskubaʼob tubeel «mantatsʼ yéetel u yáantaj kiliʼich [muukʼ], tu yoʼolal le jeetsʼel óolal», kex u maasil máakoʼob tuʼux u taaloʼoboʼ u pʼekmubaʼob (Efe. 4:3). Lelaʼ junpʼéel baʼax jach jatsʼuts, tumen utiaʼal u béeytaleʼ yaʼab tiʼ letiʼobeʼ tsʼoʼok u beetkoʼob yaʼab kʼeexoʼob ichil u kuxtaloʼob.
15, 16. 1) ¿Baʼaxten talamchaj u kʼexik Pedro le bix u yilik le maʼ judíoʼoboʼ? 2) ¿Bix úuchik u yáantaʼal tumen Jéeoba u kʼex bix u tuukul?
15 Maʼ chéen chʼaʼabil u muʼuchʼul máakoʼob jejeláas tuʼux u taaloʼobiʼ. Junpʼéel baʼax úuch tiʼ apóstol Pedro teʼ yáax siglooʼ, jeʼel u yáantkoʼon k-naʼat baʼaxten talameʼ. ¿Baʼax ku tuklik letiʼ kaʼach yoʼolal u biskuba yéetel le j-táanxel luʼumiloʼob maʼ súutkʼuptaʼanoʼoboʼ? Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Teʼexeʼ a wojleʼex wetʼaʼan tiʼ juntúul judío tu yoʼolal u yoksaj óolaleʼ u biskuba yéetel juntúul [j-]táanxel luʼumil wa u yokol tu yotoch». Baʼaleʼ ka tsʼoʼokeʼ tu yaʼalaj: «Jajal Dioseʼ tsʼoʼok u kaʼansik tiʼ teneʼ maʼ unaj in waʼalik tiʼ mix máak kʼaas yanil wa mix kʼambeʼeniʼ» (Hch. 10:24-29; 11:1-3). Lelaʼ ku yeʼesikeʼ desde tu chichnil kaʼansaʼabtiʼ, jeʼex u maasil israelitaʼob teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ, le Leyoʼ ku yaʼalik unaj u yaabiltik chéen u yéet judíoiloʼob. Maʼ xaaneʼ maʼ jelaʼan u yilik u pʼektik le maʼ judíoʼoboʼ. *
16 Chéen tukult bix úuchik u yuʼubikuba Pedro ka ook tu yotoch Cornelio. Yoʼolal bix u tuukul kaʼacheʼ, ¿páajchaj wa u tʼanik yéetel «jeetsʼelil»? (Efe. 4:3, 16.) Páajchaji, tumen táanil tiʼ lelaʼ káaj u kʼexik bix u yilik le máaxoʼob yaanal u chʼiʼibaloʼoboʼ. ¿Baʼax áant u beete? Letiʼe kiliʼich muukʼ jeʼekʼabt u puksiʼikʼaloʼ, yéetel ichil junpʼéel náayeʼ, tu yileʼ Jéeobaeʼ maʼatech u yilik maas maʼalobil junpʼéel chʼiʼibal tiʼ u maasil (Hch. 10:10-15). Le oʼolal letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ Cornelio: «Bejlaʼeʼ kin naʼatikeʼ Jajal Dioseʼ mix máak jelaʼan u paktik, baʼaleʼ tiʼ jeʼel baʼalak kaajileʼ ku kʼamik le máax tsikikeʼ yéetel ku beetik baʼax utsoʼ» (Hch. 10:34, 35). Jeʼex túun k-ilkoʼ, Pedroeʼ tu kʼexaj bix u tuukul, le oʼolal tu bisuba tubeel yéetel tuláakal «le sukuʼunoʼoboʼ» (1 Ped. 2:17).
17. ¿Baʼaxten jach jatsʼuts le bix u biskuba le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ?
17 Le baʼax úuch tiʼ Pedrooʼ ku yeʼesik bix u kʼeʼexel u kuxtal le máaxoʼob meyajtik Dios teʼ kʼiinoʼobaʼ (xokaʼak Isaías 2:3, 4). U millonesil xiiboʼob yéetel koʼoleloʼob «tiʼ tuláakal múuchʼkabil kaajoʼob, chʼiʼibaloʼob, jejeláas tʼaanoʼob yéetel jejeláas kaajoʼob[eʼ]» táan u kuxtaloʼob jeʼex uts tu tʼaan Dioseʼ, táan u beetkoʼob «le baʼax maʼaloboʼ, baʼax uts tu tʼaanoʼ yéetel baʼax jach tu beel[oʼ]» (Apo. 7:9; Rom. 12:2). Yaʼab tiʼ letiʼobeʼ ku tuukuloʼob kaʼach jeʼex le máaxoʼob maʼatech u meyajtikoʼob Diosoʼ, jach u pʼekmubaʼob, maʼatech u biskubaʼob yéetel ku baʼateloʼob. Baʼaleʼ ikil u xokikoʼob le Biblia bey xan yoʼolal u yáantaj u kiliʼich muukʼ Dioseʼ, tsʼoʼok u kanik u kaxtoʼob «le baʼaloʼob ku taasik jéetsʼel óolaloʼ» (Rom. 14:19). Le oʼolal ku múuchʼ biskubaʼob utiaʼal u nojbeʼenil Jéeoba.
18, 19. 1) ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal u yantal jeetsʼelil yéetel ka múuchʼ meyajnakoʼon yéetel k-sukuʼunoʼob? 2) ¿Baʼax ken k-il teʼ tuláakʼ xookoʼ?
18 ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal maʼ u xuʼulul u yantal jeetsʼelil yéetel u múuchʼ biskuba le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ? Yaʼab múuchʼuliloʼobeʼ yaan sukuʼunoʼob jejeláas luʼumil u taaloʼobiʼ. Yanoʼobeʼ yaanal baʼaxoʼob suukaʼan u beetkoʼob wa maʼatech u tʼankoʼob tubeel le tʼaan k-beetkoʼ. ¿K-natsʼikba wa tu yiknaloʼob? Le Bibliaoʼ ku yaʼaliktoʼon ka k-beete. Tiʼ le carta tu tsʼíibtaj Pablo tiʼ le múuchʼulil yaan Roma, tuʼux yaan judíoʼob yéetel yaanal luʼumiloʼob kaʼachoʼ, tu yaʼalajtiʼob: «Kʼamabaʼex ta baatsileʼex, jeʼel bix tu kʼamoʼon Cristo xaneʼ, utiaʼal u nojbeʼenil Jajal Dios» (Rom. 15:7). ¿Tsʼoʼok wa k-tuklik bey máax jeʼel u páajtal k-maas kʼaj óoltik teʼ múuchʼuliloʼ?
19 Baʼaleʼ ¿baʼax uláakʼ jeʼel u páajtal k-beetik utiaʼal u nuʼuktaʼal k-kuxtal tumen le kiliʼich muukʼoʼ? Lelaʼ le ken k-il teʼ tuláakʼ xookoʼ yéetel yaan k-ilik le u yalab le modos ku taal tiʼ u yich le kiliʼich muukʼoʼ.
[Tsolajiloʼob]
^ xóot’ol 3 Le «ich» tu yaʼalaj Jesusoʼ táakaʼan u yich le kiliʼich muukʼoʼ bey xan u kʼaʼaytik máak u maʼalob péektsilil le Reinooʼ (Heb. 13:15).
^ xóot’ol 15 Levítico 19:18 ku yaʼalik: «Maʼ a sutik kʼaas mix a chʼaʼkʼuxtik a kaajal. Yaabilt a láakʼ, tumen jach beyechoʼ». U nuuktakil le judíoʼoboʼ ku yaʼalikoʼobeʼ le tʼaan «a láakʼ» ku yaʼalik le tekstoaʼ junpʼéeliliʼ yéetel le tʼaan «a kaaja[loʼ]», le oʼolal ku yaʼalikoʼobeʼ chéen táan u tʼaan tiʼ le judíoʼoboʼ. Kex le Ley ku yaʼalik maʼ unaj u biskuba le israelitaʼob yéetel le máakoʼob tiʼ uláakʼ kaajoʼoboʼ, maʼatech u yaʼalik wa unaj u pʼektaʼaloʼob, jeʼex u kaʼansik kaʼach u nuuktakil le judíoʼob teʼ yáax siglooʼ.
¿Baʼax jeʼel k-núukikeʼ?
• ¿Bix jeʼel k-eʼesik jach k-yaabiltmaj le sukuʼunoʼoboʼ?
• ¿Baʼaxten jach unaj k-meyajtik Dios yéetel kiʼimak óolal?
• ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal u yantal jeetsʼelil yéetel ka múuchʼ meyajnakoʼon yéetel k-sukuʼunoʼob?
[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 21]
«Letiʼobeʼ u jaajil cristianoʼob»
Junpʼéel libro ku tʼaan tiʼ bix chúukpajik u yóol u j-jaajkunajoʼob Jéeoba le ka chʼaʼpachtaʼaboʼob tumen le naziʼoboʼ, ku taasik baʼax tu yaʼalaj juntúul táankelem judío bisaʼab kʼalbil Neuengamme, le tuʼux tu kʼaj óoltaj le sukuʼunoʼoboʼ:
«Le ka ook le judíoʼob ku taaloʼob Dachau ichil le barraconoʼ, u maasil judíoʼoboʼ tu taʼakoʼob le baʼaxoʼob yaantiʼob utiaʼal maʼ u síikoʼobtoʼoniʼ. [...] Kex le maʼ kʼalaʼanoʼon suukaʼan k-paklan áantikbaoʼ, beora, tiaʼanoʼon tu chiʼ kíimileʼ, cada juntúuleʼ joʼopʼ u yilik bix ken u kanáantil u kuxtal, ku tuʼubsik u maasil. Baʼaleʼ ¿a wojel wa baʼax tu beetaj le J-xoknáaloʼob tiʼ le Biblia teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ? Letiʼobeʼ tsʼaʼaboʼob sen meyaj utiaʼal u yutskíintikoʼob u jaats tuboʼob. Jach keʼel, baʼaleʼ ku máanskoʼob bul kʼiin ichil le síis jaʼoʼ. Mix máak naʼatik bix úuchik u páajtal u beetkoʼob. Letiʼobeʼ ku yaʼalikoʼobeʼ Jéeoba áantoʼob. Jeʼex toʼoneʼ, letiʼobeʼ kʼaʼabéet xan baʼal u jaantoʼob, tumen jach wiʼijoʼob. Baʼaleʼ ¿baʼax tu beetoʼob? Ku muchʼkoʼob le waaj yaantiʼoboʼ, ku chʼaʼikoʼob táanchumuk u jaantoʼobiʼ, le uláakʼ táanchumukoʼ ku tsʼáaikoʼob tiʼ u sukuʼunoʼob tiʼ Dachau táant u kʼuchloʼoboʼ. Letiʼobeʼ ku kʼamkoʼob yéetel kiʼimak óolal yéetel ku tsʼuʼutsʼkoʼob ken kʼuchukoʼob. Táanil tiʼ u jaanloʼobeʼ ku payalchiʼob. Ken tsʼoʼokkeʼ jach kiʼimak u yóoloʼob yéetel maʼ wiʼijoʼobiʼ. Letiʼobeʼ ku yaʼalikoʼobeʼ naʼajoʼob. Teʼ súutukoʼ tin tuklaj: “Letiʼobeʼ u jaajil cristianoʼob”.» (Between Resistance and Martyrdom—Jehovahʼs Witnesses in the Third Reich [Le táan u chúukpajal u yóoloʼob yéetel le táan u beetaʼal u muʼyajoʼoboʼ: u j-jaajkunajoʼob Jéeoba tu kʼiiniloʼob le Óoxpʼéel Reichoʼ].)
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 19]
¿K-jóoʼsik wa u tiempoil utiaʼal k-natsʼikba tiʼ Jéeoba sáamsamal?