Koʼoneʼex muʼukʼankúuntikba teʼ múuchʼuliloʼ

«Le iglesiaʼob[oʼ] [...] yaan jeetsʼel tiʼob yéetel táan u chʼaʼikoʼob muukʼ.» (BEETAʼANOʼOB [HECHOS] 9:31.)

1. ¿Baʼax kʼáatchiʼiloʼob jeʼel u páajtal u beetaʼal tu yoʼolal «u iglesia Jajal Dios»?

TEʼ PENTECOSTÉS tu jaʼabil 33 teʼ yáax siglooʼ, Jéeobaeʼ tu yéeyaj u múuchʼ u disipuloʼob Cristo utiaʼal u beetubaʼob bey upʼéel túumben kaajeʼ: «u Israel Jajal Dios» (Gálatas 6:16, LTN). Le disipuloʼob yéeyaʼaboʼob tumen u kiliʼich muukʼ Diosoʼ kʼuch xan u beetubaʼob jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ «u iglesia [wa u múuchʼulil] Jajal Dios» (1 Corintoiloʼob 11:22). Baʼaleʼ ¿bix kun meyaj kaʼach le «u iglesia Jajal Dios[oʼ]»? Le u múuchʼulil Diosoʼ, ¿bix kun nuʼuktaj kaʼach kex jeʼel tuʼuxak way Luʼum ka yanak le máaxoʼob yanoʼob ichiloʼ? Tsʼoʼoleʼ, ¿bix jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal k-meyajt Dios yéetel utiaʼal ka yanaktoʼon kiʼimak óolaleʼ?

2, 3. ¿Bix úuchik u yeʼesik Jesús maʼ xaʼaxaʼakʼ kun meyaj u múuchʼulil Diosiʼ?

² Jeʼex t-ilaj teʼ xook máanikoʼ, Jesuseʼ tu yaʼalaj bix kun káajal u múuchʼulil le disipuloʼob yéeyaʼanoʼoboʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ le apóstol Pedrooʼ: «Tu yóokʼol le cháaltunaʼ [wa Jesucristoeʼ] bíin in líikʼes in Iglesia. Maʼ bíin tsʼáanchaʼataʼak mix tumen u páajtalil metnal[iʼ]» (Mateo 16:18). Tsʼoʼoleʼ, le tiaʼan xan Jesús yéetel u apostoloʼoboʼ, tu yaʼalajtiʼob bix kun meyaj yéetel bix kun nuʼuktaj le múuchʼulil taʼaytak kaʼach u yantaloʼ.

³ Jesuseʼ yéetel baʼax tu yaʼalaj bey xan yéetel baʼax tu beetajeʼ tu yeʼeseʼ yaan u yantal máaxoʼob kun nuʼuktik u múuchʼulil Dios. Le máakoʼobaʼ yaan u meyajoʼob utiaʼal u yutsil le u maasil yanoʼob ichil le múuchʼuliloʼ. Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Jeʼel bix a wojlileʼexeʼ, le máaxoʼob ku nojbaʼalkúuntikubaʼob teʼ j-kaajoʼoboʼ ku beetikubaʼob u yuumil tu yóokʼoloʼob. Bey xan u nuuktakil ichiloʼoboʼ ku yeʼesikoʼob u páajtalil tu yóokʼoloʼob. Baʼaleʼ maʼ bey ku bin úuchul ichileʼexiʼ. Tumen ichileʼexeʼ le máax u kʼáat u nojochkúuntubaeʼ, unaj u meyajtik le uláakʼoʼoboʼ. Le máax tiʼ ichileʼex u kʼáat u táanilkúuntubaeʼ, unaj u palitsiltaʼal tumen tuláakal» (Marcos 10:42-44). Kex ichil u múuchʼulil Dios yaan u yantal disipuloʼob tiʼ Jesús jejeláas tuʼux kajaʼanoʼobeʼ maʼ xaʼaxaʼakʼ kun meyajoʼobiʼ, baʼaxeʼ yaan u meyajoʼob yéetel upʼéeliliʼ tuukul yéetel yaan xan u paklan áantikubaʼob.

4, 5. ¿Baʼax eʼesik kʼaʼabéet kaʼach u kaʼansaʼal le u múuchʼulil Diosoʼ?

⁴ Jesús, le máax ken u beetuba kaʼach u Poolil «u iglesia Jajal Dios[oʼ]», tu yaʼaleʼ u apostoloʼob yéetel u disipuloʼobeʼ yaan u tsʼaʼabal meyajoʼob u beetoʼob teʼ múuchʼuliloʼ. ¿Baʼax meeyjiloʼob? Upʼéel tiʼ le meyaj jach kʼaʼanan u beetkoʼobeʼ letiʼe u tsʼáaikoʼob le kaʼansaj ku taal tiʼ Dios tiʼ u maasil yanoʼob teʼ múuchʼuliloʼ. Le tsʼokaʼan u kaʼa kuxkíintaʼaloʼ, Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼ Pedro tu táan uláakʼ apostoloʼob: «Simón, u paal Jonás, ¿a yaabiltmaen?». Pedroeʼ tu núukaj tiʼ: «Bey, Yuumtsil, techeʼ a wojel in yaabiltmajech». Jesús túuneʼ tu yaʼalaj tiʼ: «Kanáant túun in j-tamanoʼob. [...] Kanáant túun in mejen j-tamanoʼob. [...] Kanáant túun in j-tamanoʼob» (Juan 21:15-17). ¡Jach túun kʼaʼanan le meyaj tsʼaʼab tiʼ Pedroaʼ!

⁵ Jeʼex k-ilkoʼ, Jesuseʼ tu ketaj le máaxoʼob yanoʼob tu múuchʼulil Dios yéetel u múuchʼ tamanoʼob. Le xiiboʼob, koʼoleloʼob yéetel paalaloʼob jach ku chaʼik u nuʼuktaʼaloʼobaʼ, yaan kaʼach u kʼaʼabéettal u kaʼansaʼaloʼob yéetel u jach kanáantaʼaloʼob. Tsʼoʼoleʼ, Jesuseʼ tu kʼubentaj tiʼ u disipuloʼob ka u kaʼansoʼob uláakʼ máakoʼob utiaʼal xan ka u beetubaʼob disipuloʼob, tuláakal le túumben disipuloʼobaʼ kʼaʼabéet kaʼach u kaʼansaʼal u beetoʼob le meyaj u tsʼaamaj Diosoʼ (Mateo 28:19, 20).

6. ¿Baʼaxoʼob ku yaʼalik le Biblia tu beetaj «u iglesia Jajal Dios» le ka tsʼoʼok u yantaloʼ?

 ⁶ Le ka tsʼoʼok u yantal «u iglesia Jajal Dios[oʼ]», le máaxoʼob anchajoʼob ichiloʼ mantatsʼ ku muchʼkubaʼob kaʼach utiaʼal u kaambaloʼob yéetel utiaʼal u paklan líiʼsik u yóoloʼob. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Tuláakaloʼob j-pʼáatoʼob yéetel chúukaʼan óolal tiʼ le baʼax ku kaʼansikoʼob le apostoloʼoboʼ, kuxlajoʼob yéetel nup óolal tu baatsiloʼob, yéetel ku muchʼtaloʼob utiaʼal [orar] bey xan utiaʼal u xetʼoʼob le waajoʼ» (Beetaʼanoʼob 2:42, 46, 47). Le Bibliaoʼ ku yaʼaliktoʼon xaneʼ yéeyaʼab máakoʼob noʼojaʼanoʼob utiaʼal ka u beetoʼob jejeláas meyajoʼob. Maʼ yéeyaʼaboʼob tumen kaʼanchajaʼan u xookoʼobiʼ mix tumen jach u yojloʼob u beetoʼob wa baʼax meyajiliʼ, baʼaxeʼ yéeyaʼaboʼob tumen jach «yaan u naʼatoʼob yéetel chuup u kuxtaloʼob yéetel Kiliʼich Pixan». Utúul tiʼ letiʼobeʼ Esteban, jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ, letiʼ kaʼacheʼ «juntúul j-xiib chuup u puksiʼikʼal yéetel oksaj óolal bey xan yéetel Kiliʼich Pixan». Úuchik u yéeyaʼal máakoʼob beyaʼ «u maʼalob péektsil Jajal Dioseʼ» «tʼiʼitʼpaj», yéetel le disipuloʼoboʼ bin u maas yaʼabtaloʼob tu kaajil Jerusalén (Beetaʼanoʼob 6:1-7).

Tiʼ Dioseʼ ku meyaj xiiboʼob

7, 8. 1) Teʼ yáax siglooʼ, ¿baʼax meeyjil ku beetik kaʼach le apostoloʼob yéetel le ancianoʼob yanoʼob Jerusalenoʼ? 2) ¿Baʼax utsil tu taasaj tiʼ le sukuʼunoʼob le tsolnuʼukoʼob túuxtaʼab tiʼ le múuchʼuliloʼoboʼ?

⁷ Kex letiʼe apostoloʼob nuʼuktikoʼob kaʼach u múuchʼulil Dios teʼ yáax siglooʼ, baʼaleʼ yanchaj xan uláakʼ máaxoʼob beete. U libroi Beetaʼanoʼobeʼ ku yaʼalikeʼ Pablo yéetel le máaxoʼob láakʼintik kaʼach teʼ kʼaʼaytajoʼ suunajoʼob tu kaajil Antioquía yaan tu luʼumil Siriaoʼ. Le capítulo 14, versículo 27, ku yaʼalik: «Le ka j-kʼuchoʼob Antioquíaeʼ tu muchʼkíintajoʼob le iglesiaoʼ ka tu tsikbaltajoʼob tuláakal le baʼaloʼob tu beetaj Jajal Dios tu yéeteloʼoboʼ». Le tiaʼanoʼob teʼ múuchʼulil jeʼeloʼ, joʼopʼ u baʼateltʼantaʼal wa unaj u súutkʼuptaʼal le maʼ judíoʼob tsʼoʼok u kʼamikoʼob Cristooʼ. Utiaʼal u yilaʼal baʼax kun beetbileʼ, túuxtaʼab Pablo yéetel Bernabé «tak Jerusalén tu yiknal le apostoloʼoboʼ yéetel le ancianoʼob yanoʼob teʼ j-kaaj» ku meyajoʼob kaʼach bey Cuerpo Gobernanteoʼ (Beetaʼanoʼob 15:1-3).

⁸ Santiago u majan sukuʼun Jesuseʼ, kex maʼ apóstol kaʼacheʼ, letiʼ le anciano tsʼaʼab u nuʼukt «ka j-muchʼlaj túun le apostoloʼob yéetel ancianoʼob utiaʼal u tukultoʼob bix kun pʼáatal le» talamiloʼ (Beetaʼanoʼob 15:6). Le ka tu yiloʼob yéetel u yáantaj u kiliʼich muukʼ Dios baʼax unaj u beetkoʼobeʼ, tu túuxtoʼob cartaʼob tiʼ le múuchʼuliloʼob utiaʼal u tsʼáaik u yojéeltoʼob baʼax tsʼoʼok u chʼaʼatuklikoʼob (Beetaʼanoʼob 15:22-32). Le sukuʼunoʼoboʼ le ka tu kʼamoʼob le tsolnuʼukoʼobaʼ tu beetoʼob jeʼex aʼalaʼabiktiʼoboʼ. ¿Baʼax utsil tu taasaj tiʼob? Muʼukʼanchaj u fejoʼob yéetel líikʼ u yóoloʼob. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Bey túunoʼ le iglesiaʼoboʼ muʼukʼanchajoʼob tiʼ u [fejoʼob] yéetel sáamsamal ku bin u yaʼabtaloʼob» kaʼachi (Beetaʼanoʼob 16:5).

9. Le xiiboʼob ku beetikoʼob le baʼax ku kʼáataʼal teʼ Bibliaoʼ, ¿baʼax meeyjiloʼob jeʼel u páajtal u beetikoʼob teʼ múuchʼuliloʼ?

⁹ Baʼaleʼ, ¿bix kun meyaj kaʼach le múuchʼuliloʼob yanoʼob jejeláas tuʼuxoʼoboʼ? Koʼoneʼex tʼaan tiʼ le yanchajoʼob tu islai Cretaoʼ. U kajnáaliloʼob kaʼach Cretaeʼ maases ku biskoʼob kaʼach upʼéel kʼaakʼas kuxtal, baʼaleʼ yaan tiʼ letiʼobeʼ tu kʼexaj bix u kuxtaloʼob ka tu beetubaʼob u disipuloʼob Cristo (Tito 1:10-12; 2:2, 3). Kajaʼanoʼob kaʼach tiʼ jejeláas kaajoʼob, yéetel náach yaniloʼob tiʼ le cuerpo gobernante yaan Jerusalenoʼ. Baʼaleʼ leloʼ maʼ talam utiaʼaloʼobiʼ, tumen tu múuchʼuliloʼob Cretaeʼ yaan xiiboʼob tsʼaʼanoʼob meyaj kaʼach bey «ancianoʼob[eʼ]». Le xiiboʼobaʼ yéeyaʼaboʼob «utiaʼal ka páatak u líikʼsik u yóol uláakʼoʼob yéetel jumpʼéel maʼalob kaʼansaj, yéetel u sutik u tuukul le máaxoʼob ku tʼaanoʼob kʼaasoʼ» (Tito 1:5-9; 1 Timoteo 3:1-7). Tsʼoʼoleʼ, yaan xan uláakʼ xiiboʼob ku meyajoʼob teʼ múuchʼuliloʼob bey siervo ministerialoʼob wa diaconoʼob (1 Timoteo 3:8-10, 12, 13).

10. Jeʼex u yaʼalik Mateo 18:15-17, ¿bix kʼaʼabéet u yutskíintaʼal le nojoch talamiloʼoboʼ?

¹⁰ Le ka tu yaʼalaj Jesús le tʼaanoʼob yaan tu libroi Mateo 18:15-17, tsʼokaʼaniliʼ u yaʼalik bix kun meyaj yéetel bix kun nuʼuktbil le múuchʼuliloʼ. Teʼ tekstoaʼ ku yaʼalaleʼ yaan kʼiineʼ ichil kaʼatúul máaxoʼob meyajtik Dioseʼ jeʼel u yantal upʼéel kʼuuxileʼ, tumen utúuleʼ jeʼel u beetik wa baʼax kʼaas tu contra uláakʼeʼ. Le máax beetaʼab  u yuʼubikuba kʼaasileʼ, unaj u tʼaan yéetel u sukuʼun utiaʼal ka u «beet u kʼaj óoltik le baʼax kʼaas tu beetajoʼ». Baʼaleʼ wa maʼ utschaj le talamiloʼ, jeʼel u páajtal u tʼanaʼal kaʼatúul wa óoxtúul máakoʼob u yojloʼob le baʼax uchaʼanoʼ utiaʼal ka u yáantoʼob le máax beet le baʼax maʼ maʼaloboʼ. Baʼaleʼ ¿kux túun wa maʼ utschaj le talamil kex tsʼoʼok u beetaʼal tuláakal le ku páajtaloʼ? Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Wa maʼ tu yuʼubik u tʼaan mix letiʼobeʼ, aʼal tiʼ u múuchʼul le j-oksaj óolaloʼoboʼ; wa maʼ tu yuʼubik u tʼaan mix u múuchʼul le j-oksaj óolaloʼoboʼ, pakt túun bey juntúul máak maʼ tu yoksaj óoltik Jajal Dioseʼ, wa bey juntúul j-kʼam [impuestoeʼ]». Ka tu yaʼalaj Jesús le tʼaanoʼobaʼ, le judíoʼoboʼ láayliʼ letiʼob kaʼach u «iglesia Jajal Dios» wa u kaajaleʼ, le oʼolal le tsoltʼaanaʼ tiʼ letiʼob tsʼaʼabi. * Baʼaleʼ, ka máan kʼiineʼ, le u tsolnuʼukoʼob Jesusaʼ meyajnaj xan tiʼ tuláakal le máaxoʼob tu beetubaʼob u disipuloʼoboʼ. Lelaʼ uláakʼ baʼax eʼesik ichil u kaajal Dioseʼ yaan kaʼach u yantal múuchʼuliloʼob kun meyajoʼob utiaʼal u muʼukʼankúuntkoʼob yéetel utiaʼal u tsʼáaikoʼob nuʼuktaj tiʼ le máaxoʼob yanoʼob ichiloʼoboʼ.

11. ¿Baʼax unaj u beetik le ancianoʼob ken yanak talamiloʼoboʼ?

¹¹ Le ancianoʼob, wa superintendenteʼoboʼ, yaan kaʼach u tʼaanoʼob tu kʼaabaʼ le múuchʼulil ken u yutskíintkoʼob le talamiloʼoboʼ wa ken u yáantoʼob le máaxoʼob ku kʼebantaloʼoboʼ, lelaʼ unaj u beetkoʼob tumen bey u yaʼalik Tito 1:9. Kex beyoʼ, letiʼobeʼ láayliʼ kʼeban wíinkoʼob jeʼex Tito, le máax túuxtaʼab tumen Pablo «utiaʼal ka [u] nuʼukt le baʼax ku bineltik u nuʼuktaʼaloʼ» (Tito 1:4, 5). Teʼ kʼiinoʼob xanaʼ, le máaxoʼob ku yéeyaʼaloʼob utiaʼal u beet u ancianoiloʼoboʼ tsʼoʼok u yeʼeskoʼob yaan u fejoʼob yéetel chúukaʼan u yóol u meyajtoʼob Dios. Le oʼolaleʼ, le u maasil yanoʼob ichil le múuchʼuliloʼ jeʼel u páajtal u confiaroʼob tiʼ le nuʼuktaj ku tsʼáaikoʼoboʼ.

12. ¿Baʼax unaj u beetik le ancianoʼob teʼ múuchʼuliloʼoboʼ?

¹² Pabloeʼ tu yaʼalaj tiʼ u ancianoiloʼob u múuchʼulil Éfeso: «Kanáantabaʼex teʼex, kanáanteʼex xan u múuchʼul le j-oksaj óoloʼoboʼ, tu yóokʼol máaxoʼob tsʼaʼaneʼex tumen Kiliʼich Pixan jeʼel bix j-kananeʼex utiaʼal a [kanáantkeʼex] u iglesia [Dios], le tu manaj yéetel u kʼiʼikʼel [u Hijooʼ]» (Beetaʼanoʼob 20:28). Teʼ kʼiinoʼob xanaʼ le ancianoʼoboʼ, ku tsʼaʼabloʼob utiaʼal u kanáantoʼob u  múuchʼulil Dios. Unaj u beetikoʼob yéetel yaabilaj, maʼ unaj u taasikubaʼob bey u yuumil le máaxoʼob yanoʼob teʼ múuchʼuliloʼ (1 Pedro 5:2, 3). Unaj u yilkoʼob u muʼukʼankúuntkoʼob yéetel u líiʼskoʼob u yóol «u múuchʼul le j-oksaj óoloʼoboʼ».

Mix bikʼin unaj k-pʼatik le múuchʼuliloʼ

13. Yaan kʼiineʼ, ¿baʼax jeʼel u yúuchul ichil upʼéel múuchʼulileʼ, yéetel baʼaxten?

¹³ Tuláakal le yanoʼon teʼ múuchʼuliloʼ kʼeban wíinkoʼon, tak le ancianoʼoboʼ, le oʼolaleʼ yaan kʼiineʼ ku yantal wa baʼax kʼuuxilil wa talamil, jeʼex xan úuchik teʼ yáax siglo kex yaan tiʼ le apostoloʼob pʼaatloʼob kaʼachoʼ (Filiposiloʼob 4:2, 3). Maʼ xaaneʼ utúul anciano wa uláakʼ sukuʼuneʼ ku yaʼalik wa baʼax maʼ jach maʼalob t-uʼuyiliʼ wa upʼéel baʼax k-tuklik maʼ jach tu nuʼukiʼ. Maʼ xaaneʼ, jeʼel xan k-tukultik maʼ táan u beetaʼal wa baʼax jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ, yéetel kex le ancianoʼob u yojloʼob baʼax úucheʼ maʼ tu beetkoʼob mix baʼal utiaʼal u yutskíintkoʼob. Baʼaleʼ maʼ xaaneʼ tsʼoʼok u yilkoʼob le baʼax úuchoʼ yéetel táan u yilkoʼob yéetel u yáantaj le Biblia baʼax ken u beetoʼoboʼ; yéetel maʼ xaaneʼ yaan baʼaxoʼob maʼ k-ojel toʼoniʼ. Tsʼoʼoleʼ kex wa jaaj le baʼax k-tuklikoʼ, maʼalob ka tuukulnakoʼon tiʼ baʼax úuch tu múuchʼulil Corinto. Teʼ múuchʼulil jeʼeloʼ máan kʼiinoʼob táan kaʼach u beetaʼal upʼéel baʼal kʼaasiʼ, baʼaleʼ tumen Jéeoba táan u kanáantik le múuchʼuliloʼ, tu yilaj ka utskíintaʼak le talamiloʼ (1 Corintoiloʼob 5:1, 5, 9-11). Le oʼolaleʼ maʼalob ka k-tukult lelaʼ: «Wa kajaʼanen kaʼach teʼ úuchben Corintooʼ, ¿baʼax jeʼel in beetikeʼ?».

14, 15. Yaan tiʼ le disipuloʼoboʼ, ¿baʼaxten tu pʼataj u máanoʼob yéetel Jesús, yéetel baʼax k-kanik tiʼ leloʼ?

¹⁴ Maʼ xaaneʼ, tiʼ wa máaxeʼ ku talamtal u naʼatik yéetel u kʼamik upʼéel baʼax ku kaʼansik le Bibliaoʼ. Maʼ xaaneʼ tsʼoʼok u xakʼalxoktik teʼ Biblia baʼax u kʼáat u yaʼaloʼ, yéetel tsʼoʼok u yilik tiʼ uláakʼ jóoʼsaʼaniloʼob ku tsʼáaik u kaajal Dios, yéetel tsʼoʼok tak u kʼáatik tiʼ le ancianoʼob wa tiʼ uláakʼ sukuʼunoʼob noʼojaʼanoʼoboʼ. Baʼaleʼ kex tsʼoʼok u beetik lelaʼ, láayliʼ ku talamtal u naʼatik yéetel u kʼamik upʼéel kaʼansajeʼ. ¿Baʼax unaj u beetik? Upʼéel jaʼab táanil tiʼ u kíimsaʼal Jesuseʼ úuch upʼéel baʼal óoliʼ beyaʼ, teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Teen le waaj ku tsʼáaik kuxtaloʼ [...]. Le máax ku jaantik in wíinklil yéetel ku yukʼik in kʼiʼikʼeleʼ yaan kuxtal minaʼan u xuul tiʼ». Le baʼax tu yaʼalaj Jesusaʼ kʼaas úuchik u yuʼubaʼal tumen yaʼab tiʼ u disipuloʼoboʼ, yéetel maʼ tu páaʼtoʼob u naʼatkoʼob le baʼax tu yaʼalaj Jesusoʼ, ka «jáaw u máanoʼob tu yéetel» (Juan 6:35, 41-66). Le beetkeʼ jach maʼalob ka k-tukult lelaʼ: «Wa tiʼ yanen kaʼacheʼ, ¿baʼax jeʼel in beetikeʼ?».

¹⁵ Teʼ kʼiinoʼobaʼ, yaan xan máaxoʼob tsʼoʼok u pʼatkoʼob le múuchʼuliloʼ, tumen ku yaʼalikoʼobeʼ beetaʼab u yuʼubikubaʼob kʼaasil, maʼ utskíintaʼab wa baʼax talamiliʼ wa maʼ páajchaj u kʼamikoʼob wa baʼax kaʼansajiliʼ. Ku tuklikoʼobeʼ jeʼel u páajtal u meyajtikoʼob Dios chéen tu juunaloʼobeʼ. Baʼaleʼ ¿maʼalob wa ka tuukulnak máak beyoʼ? U jaajileʼ cada utúul máax meyajtik Dios unaj u yilik u maas biskuba tu yéetel, baʼaleʼ unaj k-éejemtikeʼ tiʼ Jéeobaeʼ yaan upʼéel u múuchʼulil teʼ yóokʼol kaabaʼ jeʼex anchajik tu kʼiinil le apostoloʼoboʼ. Jéeobaeʼ tu tsʼáaj u yutsil tiʼ le múuchʼuliloʼob anchajoʼob teʼ yáax siglooʼ yéetel tu tsʼáaj ancianoʼob yéetel siervo ministerialoʼob utiaʼal ka meyajnakoʼobiʼ. Teʼ kʼiinoʼobaʼ láayliʼ xan bey u beetkoʼ.

16. ¿Baʼax unaj u tuklik utúul máax ku yuʼubik taak u pʼatik le múuchʼuliloʼ?

¹⁶ Wa utúul cristiano ku tuklik jeʼel u páajtal u meyajtik Dios chéen tu juunaleʼ, táan u luʼsikuba yáanal u nuʼuktaj Dios, tumen letiʼ tsʼaami le múuchʼuliloʼob utiaʼal u nuʼuktikoʼonoʼ. Maʼ xaaneʼ jeʼel u tuklik jeʼel páajtal u beetik u chan múuchʼulileʼ, baʼaleʼ ¿kux túun u ancianoiloʼob yéetel u siervo ministerialiloʼob? Maʼalob  ka k-kʼaʼajs le baʼax tu tsʼíibtaj Pablo tiʼ u múuchʼulil Colosas yéetel tu yaʼalaj ka xoʼokok tiʼ u múuchʼulil Laodiceaoʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj: «A tsʼaamajeʼex u moots a kuxtaleʼex tiʼ [Cristo], chich pakʼaʼaneʼex tiʼ letiʼ». Chéen le máaxoʼob yanoʼob tiʼ upʼéel múuchʼulil jeʼel u páajtal kaʼach u yuʼubkoʼob u tsʼaamaj u moots u kuxtaloʼob tiʼ Cristooʼ, baʼaleʼ le máaxoʼob tsʼoʼok u pʼatikoʼob le múuchʼuliloʼ maʼatech (Colosailoʼob 2:6, 7; 4:16).

«U yokmil yéetel u chuumpakʼil le jaajoʼ»

17. ¿Baʼax ku yaʼaliktoʼon 1 Timoteo 3:15 tu yoʼolal le múuchʼuliloʼ?

¹⁷ Tiʼ le yáax carta tu tsʼíibtaj Pablo tiʼ Timoteooʼ, tu tsolaj baʼaxoʼob ku kʼáataʼal tiʼ máak utiaʼal u beetik u ancianoi wa u siervo ministeriali. Ka tsʼoʼokeʼ, tu yaʼaleʼ, «u Iglesia le kuxaʼan Jajal Diosoʼ» «u yokmil yéetel u chuumpakʼil le jaajoʼ» (1 Timoteo 3:15). Teʼ yáax siglooʼ, le u múuchʼulil le sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼoboʼ tu yeʼesaj letiʼ u chuumpakʼil le jaajoʼ. Jeʼel u páajtal k-aʼalik túuneʼ cada cristiano yéeyaʼaneʼ unaj kaʼach u yantal tiʼ upʼéel múuchʼulil utiaʼal u kʼamik u jaajil. Chéen ichil le múuchʼuliloʼob ku kaʼansaʼal kaʼach le baʼaxoʼob tu kaʼansaj Cristooʼ, le oʼolaleʼ chéen ichil le múuchʼuliloʼob jeʼel u páajtal kaʼach u muʼukʼanchajal u yóoloʼobeʼ.

18. ¿Baʼaxten jach kʼaʼabéet k-bin teʼ muchʼtáambaloʼob ku beetaʼal teʼ múuchʼuliloʼ?

¹⁸ Teʼ kʼiinoʼob xanaʼ tuláakal le múuchʼuliloʼoboʼ u kaajal Dios yéetel letiʼob «u yokmil yéetel u chuumpakʼil le jaajoʼ». Unaj k-bineʼex mantatsʼ teʼ muchʼtáambaloʼob ku beetaʼal teʼ múuchʼuliloʼ yéetel unaj xan k-táakpajliʼ, utiaʼal k-muʼukʼaʼankúuntik le yaabilaj k-uʼuyik tu yoʼolal Diosoʼ yéetel utiaʼal k-maas kanik bix jeʼel k-beetik baʼax utstutʼaaneʼ. Le ka tsʼíibnaj Pablo tiʼ le múuchʼulil yaan Corintooʼ, tu yaʼalajtiʼobeʼ tuláakal baʼax ku yaʼalaʼal teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ unaj u séeb naʼataʼal utiaʼal ka u jóoʼs «uts» tuláakal máax ku biniʼ (1 Corintoiloʼob 14:12, 17-19). Toʼon xaaneʼ yaʼab utsiloʼob jeʼel k-jóoʼsik wa k-éejemtik tiaʼan u yáantaj Dios tu yóokʼol tuláakal le múuchʼuliloʼob yanoʼob jejeláas tuʼuxoʼoboʼ.

19. ¿Baʼaxten maʼ unaj a pʼatik le múuchʼuliloʼ?

¹⁹ Jeʼex tsʼoʼok ilkaʼ, utiaʼal ka muʼukʼanchajak mantatsʼ k-fejeʼ, mix bikʼin unaj k-pʼatik le múuchʼuliloʼ, tumen tak úucheʼ le múuchʼuliloʼ meyajnaj utiaʼal u kanáantaʼal le cristianoʼob tiʼ le kaʼansajoʼob maʼ jaajtakoʼ, tsʼoʼoleʼ tiʼ Dioseʼ tsʼoʼok u meyaj le múuchʼulil utiaʼal ka kʼaʼaytaʼak tuláakal yóokʼol kaab u maʼalob péektsilil u Reinooʼ. Jeʼel u páajtal k-aʼalik túuneʼ le múuchʼuliloʼ táan u jach meyaj utiaʼal u béeytal baʼax u kʼáat Jéeoba (Efesoiloʼob 3:9, 10).

[Tsolajiloʼob]

¿Kʼajaʼan wa toʼon?

• ¿Baʼaxten tu tsʼáaj Dios múuchʼuliloʼob way Luʼumeʼ?

• Le ancianoʼoboʼ, kex kʼeban wíinkoʼobeʼ, ¿baʼax ku beetikoʼob tu yoʼolal le múuchʼuliloʼ?

• ¿Bix u yáantikoʼon le múuchʼulil tuʼux yanoʼonoʼ?

[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 14]

Le apostoloʼob yéetel u ancianoiloʼob Jerusalenoʼ, letiʼob ku meyajoʼob kaʼach bey cuerpo gobernanteileʼ

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 16]

Le ancianoʼob yéetel le siervo ministerialoʼoboʼ, ku kaʼansaʼaloʼob utiaʼal ka u beetoʼob le meyaj tsʼaʼantiʼob teʼ múuchʼuliloʼ