Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

Sukuʼun George Rollston yéetel Arthur Willis táan u tʼojikoʼob jaʼ tu radiadoril u cocheʼob (Territorio del Norte, 1933)

LE BAʼAXOʼOB K-LÍIʼSMOʼ

«Minaʼan bej jach náach yéetel istikyaj u xíimbaltaʼal»

«Minaʼan bej jach náach yéetel istikyaj u xíimbaltaʼal»

VEINTISÉIS tiʼ marzo tiʼ 1937, Arthur Willis yéetel Bill Newlandseʼ jach kaʼanaʼanoʼob yoʼolal junpʼéel nojoch viaje. Chaambelil kʼuchikoʼob Sidney, Australia tiʼ junpʼéel camioneta u kuchmaj u polvoil le bejoʼ. Letiʼobeʼ junpʼéel año lukʼkoʼob Sidney ka viajarnajoʼob óoliʼ cinco mil leguas (wa 19,300 kilómetros) tiʼ jujunpʼéel kaajoʼob náach yaniloʼob yéetel maʼ táax u bejiloʼobiʼ. Le máakoʼobaʼ maʼ chéen táan kaʼach u máan u kʼaj óoltoʼob túumben kaajoʼobiʼ. Baʼaxeʼ chéen kaʼatúul tiʼ le yaʼabkach precursoroʼob jach u tsʼaamaj u yóol u tsikbaltoʼob tak tu chúumukil u luʼumil Australia le baʼaxoʼob ken u beet le Reinooʼ.

Óoliʼ tu tsʼoʼokbal u añoiloʼob 1920, le u chan jaats j-Xoknáaloʼob tiʼ le Biblia yanoʼob Australiaoʼ tsʼoʼok kaʼach u kʼaʼaytajoʼob teʼ kaajoʼob yanoʼob tu jáal yéetel tu baʼpachil le kʼáaʼnáaboʼoboʼ. * Chéen baʼaleʼ óoliʼ maʼ kʼaʼaytaʼak kaʼach le kaajoʼob yaan tu chúumukil u luʼumil Australiaoʼ. Le kaajoʼobaʼ tiaʼanoʼob kaʼach tu chúumuk le desiertooʼ, yéetel kex nojocheʼ maʼ yaʼab máak kajaʼaniʼ. U nojchil tuláakal le kaajoʼob yanoʼob Australiaoʼ junpʼíit maas nojoch tiʼ u táanchumukil u luʼumil Estados Unidos. Kex beyoʼ le sukuʼunoʼoboʼ u yojloʼobeʼ Jesuseʼ ku páaʼtik ka u beetubaʼob j-Jaajkunajoʼob «tak tu maas náachil le Luʼumaʼ». Ichil lelaʼ táakaʼan le kaajoʼob yaan tu chúumukil u luʼumil Australiaoʼ (Bax. 1:8). Lelaʼ junpʼéel nojoch meyaj kaʼachi. ¿Bix úuchik u beetkoʼob? Le sukuʼunoʼobaʼ jach tu creertoʼob jeʼel u yáantaʼaloʼob tumen Jéeobaeʼ yéetel tu beetoʼob tuláakal le ku páajtal utiaʼal u kʼaʼaytajoʼoboʼ.

KU KÁAJSIK U KʼAʼAYTAJOʼOB

Tu añoil 1929, jujunpʼéel múuchʼuliloʼob yaan Queensland yéetel Australia Occidentaleʼ tu tsʼáajoʼob tiʼ jujunpʼéel camionetaʼob tuláakal baʼax kun kʼaʼabéettal tiʼ le precursoroʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ binoʼob kʼaʼaytaj tak tu chúumukil u luʼumil Australia. Yéeyaʼab precursoroʼob jeʼel u chúukpajal u yóoloʼob kex jeʼel baʼalak ka u aktáantoʼobeʼ yéetel u yojel u yutskíint u camionetaʼob ken kʼaschajak. Le sukuʼunoʼobaʼ kʼuchoʼob tak tuʼux mix juntéen úuchuk kʼaʼaytaj.

Jujuntúul precursoroʼobeʼ maʼ béeychaj u binoʼob tiʼ camionetaiʼ, le oʼolal tu chʼaʼtuklaj u binoʼob yóoʼ bicicleta. Tu añoil 1932, le yaan 23 años tiʼ Bennett Brickelleʼ, lukʼ tu kaajil Rockhampton, Queenslandeʼ ka bin kʼaʼaytaj cinco meses teʼ náanach kaajoʼob yaan tu xamanil le noj kaajaʼ. Letiʼeʼ alkuchil u bin kaʼach yéetel u bicicleta tumen táan u bisik teepʼoʼob, janal yéetel u tsʼapaʼ libroʼob. Maʼ xuʼul u viajar mix ka xuʼup u llantail u bicicletaiʼ, baʼaxeʼ tu kʼubaj u yóol tiʼ Jéeoba. Anchaj tak u túulchʼintik u bicicleta 75 leguas (wa 300 kilómetros) utiaʼal u seguertik u viajar. Kʼáatmáan tak tuʼuxoʼob yaan máakoʼob kíimoʼob yéetel ukʼaj. Ichil le treinta años máan ka tsʼoʼokoʼ le sukuʼun Brickelloʼ viajarnaj u milesil kilómetros tiʼ tuláakal u luʼumil Australia, yaan kʼiineʼ yóoʼ bicicleta, tiʼ moto wa tiʼ coche.

TU AKTÁANTOʼOB LE TALAMILOʼOBOʼ

Kex nojoch u luʼumil Australiaeʼ maʼ jach yaʼab u kajnáaliloʼobiʼ yéetel teʼ kaajoʼob yaan tu chúumukiloʼ maas junpʼíit máakoʼob yaniʼ. Le oʼolal u j-jaajkunajoʼob Jéeobaeʼ jach u tsʼaamaj u yóol u kaxtoʼob le máakoʼob kajaʼanoʼoboʼ.

Stuart Keltie yéetel William Torringtoneʼ kaʼatúul precursoroʼob jach tu tsʼáaj u yóol u kaxtoʼob le máakoʼoboʼ. Tu añoil 1933, tu kʼáatmáansoʼob nukuch witsoʼob de arena tu nuxiʼ desiertoil Simpson utiaʼal u kʼuchloʼob tak Alice Spring, junpʼéel kaaj yaan tu chúumukil u luʼumil Australia. Juntéeneʼ kʼaschaj u cocheʼob, le oʼolal kʼaʼabéetchaj u pʼatkoʼob. Sukuʼun Keltieeʼ junpʼéel u yookeʼ de cheʼ, kex beyoʼ tu seguertaj le viaje yóokʼol juntúul camellooʼ. Úuchik u beetkoʼob tuláakal lelaʼ tu taasaj yaʼabkach utsil tumen tu kʼaj óoltoʼob Charles Bernhardt, u yuumil junpʼéel hotel yaan tu kaajil William Creek, tuʼux yaan junpʼéel u úuchben estacionil tren. Charleseʼ tu kʼamaj u jaajil, tu konaj u hotel yéetel tu beetaj u precursoril. Ich quince añoseʼ kʼaʼaytajnaj tu juunal teʼ desiertoʼob yéetel teʼ kaajoʼob náach yaniloʼob tiʼ Australiaoʼ.

Arthur Willis táan u líiʼskuba utiaʼal u bin kʼaʼaytaj tu chúumukil Australia (Perth, Australia Occidental, 1936)

Jeʼex tsʼoʼok k-ilkoʼ le máaxoʼob binoʼob kʼaʼaytajoʼ kʼaʼabéet chúukaʼan u yóoloʼob yéetel maʼ saajkoʼobiʼ. Le sukuʼun Arthur Willis yéetel Bill Newlands t-aʼalaj tu káajbaloʼ, kaʼapʼéel semana tu bisajtiʼob u kʼaʼaytajoʼob ich 30 kilómetros tak tu chúumukil u luʼumil Australia. Tsʼoʼoleʼ úuchik u sen kʼáaxal jaʼeʼ pʼáat bey luukʼ le arenaoʼ. Yaan hora xaneʼ táan u yichíintik u kʼíilkaboʼob ikil u léenchʼintikoʼob le camioneta utiaʼal u naʼakal tu witsil le arena jach tu kiʼil le kʼiinoʼ. Lelaʼ bey úuchik u beetkoʼob xan utiaʼal u kʼáatmáanskoʼob u beel le ríoʼob tijoʼob yéetel le bejoʼob kʼóomkʼom taamoʼoboʼ. Suuk kaʼach u kʼastal u camionetaʼob, ken úuchuk lelaʼ ku pʼatkoʼob teʼ tuʼux kʼaschajoʼ yéetel ku binoʼob xíimbalil wa yóoʼ bicicleta tiʼ le kaaj maas naatsʼ utiaʼal u mankoʼob u jeel le baʼax kʼaschajoʼ. Yaan horaeʼ ku bisik yaʼab kʼiinoʼob utiaʼal u kʼuchloʼobiʼ, utiaʼal u taasaʼal u jeel le baʼax kʼaschajoʼ maʼ xaaneʼ ku kʼaʼabéettal u páaʼtkoʼob wa jaypʼéel semana. Kex beyoʼ maʼatech u chaʼik u lúubul u yóoloʼob. Juntéenjeakeʼ Arthur Williseʼ tu chʼaʼchiʼitaj le tʼaanoʼob jóokʼ tiʼ junpʼéel ¡Despertadoʼ! (The Golden Age). Ku yaʼalik: «Minaʼan bej jach náach yéetel jach istikyaj u xíimbaltaʼal tumen u j-Jaajkunajoʼob».

Charles Harriseʼ yaʼab años tu beetaj u precursoril, tu yaʼaleʼ u yuʼubikuba máak tu juunal yéetel le bix talamil u máansik u kuxtal tu desiertoil Australiaoʼ le áant u maas yaabilt Jéeoba. Tu yaʼalaj: «Maas chéen chʼaʼabil u kuxtal máak wa maʼ yaʼab baʼaloʼob yaantiʼiʼ. Wa Jesús ween ka kʼaʼabéetchaj tuʼux jáanpikʼeʼen yáanal u juul le estrellaʼoboʼ, toʼon xaneʼ unaj u kiʼimaktal k-óol ken kʼaʼabéetchajak k-beetik beyoʼ». Yaʼab precursoroʼob bey tu beetiloʼoboʼ. Tumen mix juntúul lúub u yóoleʼ le maʼalob péektsiloʼ kʼuch tak tu maas náachil u luʼumil Australia, le beetkeʼ yaʼab máak káaj u meyajtik Dios.

^ xóot’ol 4 Tu añoil 1931 le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ kʼuch kʼaj óoltbiloʼob yéetel le kʼaabaʼ u j-jaajkunajoʼob Jéeoba (Isa. 43:10).