Kʼáatchiʼob ku beetaʼal
Apóstol Pabloeʼ tu yaʼalaj: «Dioseʼ [...] maʼ ken u chaʼa u túuntaʼal a wóoleʼex maas tiʼ le ku páajtal a muʼyajtikeʼexoʼ» (1 Cor. 10:13). Le tʼaanoʼobaʼ, ¿u kʼáat wa u yaʼaleʼ Jéeobaeʼ táanil ku yilik tak tuʼux jeʼel u páajtal k-aguantartik wa baʼaxeʼ, tsʼoʼoleʼ ku yéeyik le túuntaj óolal ken k-aktáantoʼ?
Wa jaajeʼ, ¿yaan wa uláakʼ baʼax u kʼáat u yaʼal le kʼáatchiʼaʼ? Juntéenjeakileʼ tu kíimsuba u hijo juntúul sukuʼun. Le ka úuch lelaʼ le sukuʼunoʼ joʼopʼ u tuklik wa u yojliliʼ Jéeoba jeʼel u páajtal u aguantartik letiʼ yéetel u yatan le baʼax úuchaʼ, le oʼolal tu chaʼaj u máanskoʼob le túuntajilaʼ. ¿Yaan wa baʼax eʼesik Jéeoba controlartik tuláakal baʼax ku yúuchul ichil k-kuxtal?
Wa k-xakʼaltik le tʼaanoʼob tu yaʼalaj Pablo ku chíikpajal teʼ Yáax tiʼ Corintoiloʼob 10:13, yaan k-ilkeʼ mix tuʼux teʼ Biblia ku yaʼalik wa Jéeobaeʼ ku yáax ilik tak tuʼux jeʼel u páajtal k-aguantartikeʼ tsʼoʼoleʼ ku yéeyik baʼax túuntajil ken k-aktáante. Koʼox ilik kanpʼéel baʼal jeʼel u yáantkoʼon k-naʼat lelaʼ.
Yáaxeʼ Jéeobaeʼ u tsʼaamajtoʼon u páajtalil k-yéeyik baʼax k-kʼáat k-beete. Letiʼeʼ u kʼáat ka k-yéey baʼax k-kʼáat k-beet ichil k-kuxtal (Deu. 30:19, 20; Jos. 24:15). Wa k-yéeyik baʼax maʼalobeʼ k-ojleʼ Jéeobaeʼ yaan u nuʼuktikoʼon (Pro. 16:9). Chéen baʼaleʼ wa maʼ t-beetik baʼax maʼalobeʼ yaan k-muʼyaj tu yoʼolal (Gal. 6:7). Wa Jéeoba yéeyik le túuntaj óolaloʼob ken k-aktáantoʼ, ¿jeʼel wa u páajtal u yaʼalaʼal yaantoʼon u páajtalil k-yéeyik baʼax k-kʼáat k-beeteʼ?
U kaʼapʼéeleʼ Jéeobaeʼ maʼatech u kanáantkoʼon teʼ súutukiloʼob ku «jáan úuchul wa baʼax[oʼ]» (Ecl. 9:11, TNM). Maʼ xaaneʼ jeʼel u yúuchultoʼon junpʼéel nojoch loobil úuchik k-antal tuʼux maʼ unajiʼ yéetel teʼ súutukil maʼ unajoʼ. Juntéenjeakileʼ Jesuseʼ tʼaanaj tiʼ junpʼéel torre lúubi yéetel tu kíimsaj 18 máakoʼob, tsʼoʼoleʼ tu yaʼaleʼ lelaʼ maʼ úuch tumen deporsi bey u tukultmil Diosoʼ (Luc. 13:1-5). Jeʼex k-ilkoʼ, ¿máasaʼ maʼ Dios yéeyik máax kun kíimil yéetel máax kun kuxtal ken jáan úuchuk junpʼéel loobiʼ?
U yóoxpʼéeleʼ tuláakloʼon unaj k-eʼesik wa chúukaʼan k-óol tiʼ Jéeoba. Unaj k-kʼaʼajsikeʼ Satanaseʼ tu yaʼaleʼ le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ maʼ chúukaʼan u yóoloʼobiʼ, yéetel wa ka túuntaʼak u yóoloʼobeʼ jeʼel u xuʼulul u meyajtikoʼob Dioseʼ (Job 1:9-11; 2:4; Apo. 12:10). Wa jach tu jaajil ku luʼsiktoʼon Jéeoba junpʼéel túuntajil ken u yil maʼ tu páajtal k-aguantartikeʼ, ¿máasaʼ jeʼel u tuklaʼal jaaj le baʼax tu yaʼalaj Satanás de ke chéen k-meyajtik Jéeoba yoʼolal baʼax ku tsʼáaiktoʼoneʼ?
U tsʼookeʼ Jéeobaeʼ maʼ tsaaj u yojéeltik tuláakal baʼax kun úuchultoʼoniʼ. Wa jaaj Dios yéeyik le túuntaj óolaloʼob ken k-aktáantoʼ, u kʼáat u yaʼaleʼ u yojel baʼax kun úuchul ichil k-kuxtal. Le Bibliaoʼ maʼatech u yaʼalik wa beyoʼ. Wa u kʼáat Jéeobaeʼ jeʼel u páajtal u yojéeltik tuláakal baʼax kun úuchleʼ (Isa. 46:10). Chéen baʼaleʼ maʼatech u chʼaʼtuklik u yojéeltik tuláakal baʼax kun úuchul (Gén. 18:20, 21; 22:12). Ken meyajnak tiʼ Jéeoba u páajtalil u yilik baʼax kun úuchleʼ ku chʼaʼik en cuenta u tsʼaamaj xan toʼon u páajtalil k-yéeyik baʼax k-kʼáat k-beete. Lelaʼ letiʼe baʼax ku páaʼtaʼal tiʼ Jéeobaoʼ tumen letiʼeʼ juntúul Dios ku beetik baʼax toj (Deu. 32:4; 2 Cor. 3:17).
¿Baʼax túun tu yóotaj u yaʼal Pablo le ka tu yaʼalaj «Dioseʼ [...] maʼ ken u chaʼa u túuntaʼal a wóoleʼex maas tiʼ le ku páajtal a muʼyajtikeʼexoʼ»? Pabloeʼ maʼ táan kaʼach u tʼaan tiʼ baʼax ku beetik Jéeoba táanil tiʼ u túuntaʼal k-óoliʼ, baʼaxeʼ tiʼ bix u yáantkoʼon le táan k-aktáantik le túuntaj óoloʼ. Lelaʼ ku yeʼesikeʼ kex jeʼel baʼalak ka k-aktáanteʼ wa k-kʼubik k-óol tiʼ Jéeobaeʼ yaan u yáantkoʼon (Sal. 55:22). Koʼox ilik kaʼapʼéel baʼax eʼesik jaaj le baʼax tu yaʼalaj Pablooʼ.
Yáaxeʼ tuláakal le túuntaj óoloʼob ku yantaltoʼonoʼ letiʼe «suuk u yantal tiʼ le máakoʼoboʼ». Lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ deporsi yaan baʼaxoʼob ku aktáantik máak ichil u kuxtal. Chéen baʼaleʼ wa k-kʼubik k-óol tiʼ Jéeobaeʼ yaan u yantaltoʼon u muukʼil k-aktáantikoʼob (1 Ped. 5:8, 9). Le ka tu yaʼalaj Pablo le tʼaanoʼob ku chíikpajal teʼ Yáax tiʼ Corintoiloʼob 10:13, táan kaʼach u tʼaan tiʼ le túuntaj óolaloʼob tu aktáantaj le israelitaʼob teʼ desiertooʼ (1 Cor. 10: 6-11). Tiʼ tuláakal le baʼax tu aktáantoʼoboʼ mix junpʼéel jach talamchaj tiʼ le máaxoʼob chúukpaj u yóoloʼoboʼ. Pabloeʼ kantéen tu yaʼalaj chéen ‹jujuntúul tiʼ letiʼob› maʼ tu yuʼuboʼob tʼaaniʼ. Tsʼoʼoleʼ lelaʼ úuchtiʼob tumen xuʼul u kʼubik u yóoloʼob tiʼ Jéeoba yéetel binoʼob tu paach u kʼaakʼas tsʼíibolaloʼob.
U kaʼapʼéeleʼ Dioseʼ «chúukaʼan u yóol tiʼ baʼax ku yaʼalik». Ken k-il le baʼax tu beetaj Jéeoba tu yoʼolal u kaajaloʼ, k-ilkeʼ jach u yaabiltmaj «le máaxoʼob yaabiltmajil yéetel ku tsʼoʼokbesikoʼob u nuʼukbentʼaanoʼob[oʼ]» (Deu. 7:9). K-kanik xaneʼ letiʼeʼ mantatsʼ ku béeykuntik baʼax ku yaʼalik (Jos. 23:14). Jéeobaeʼ tsʼoʼok u yeʼesik chúukaʼan u yóol tiʼ toʼon, le oʼolaleʼ le máaxoʼob yaabiltmil yéetel ku beetkoʼob baʼax ku yaʼalikoʼ jeʼel u páajtal u creertikoʼob le baʼax ku prometertik Diosaʼ: maʼ ken u chaʼa k-muʼyajtik junpʼéel baʼal jach táaj yaj yéetel maʼ tu páajtal k-aguantartik, tsʼoʼoleʼ yaan xan u tsʼáaik tuʼux k-púutsʼul.
¿Bix u tsʼáaik Dios tuʼux u púutsʼul le máaxoʼob ku kʼubik u yóoloʼob tiʼoʼ? Wa Jéeoba u kʼáateʼ jeʼel u páajtal u luʼsiktoʼon le túuntaj óolaloʼ. Chéen baʼaleʼ unaj u kʼaʼajaltoʼon le baʼax tu yaʼalaj Pabloaʼ: ‹Le táan u túuntaʼal k-óoloʼ Jéeobaeʼ yaan u tsʼáaik tuʼux k-púutsʼul utiaʼal ka páajchajak u chúukpajal k-óol k-muʼyajte›. Yaʼab u téeneleʼ Jéeobaeʼ ku tsʼáaiktoʼon baʼax kʼaʼabéet utiaʼal k-aktáantik le túuntaj óolaloʼ. Koʼox ilik bix u beetik.
-
«Ku líiʼsik k-óol tiʼ tuláakal le baʼaxoʼob k-muʼyajtikoʼ.» (2 Cor. 1:3, 4.) Jéeobaeʼ jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-sen tuukul, utiaʼal u yantaltoʼon jeetsʼelil yéetel u yantaltoʼon kiʼimak óolal. Utiaʼal lelaʼ ku meyajtiʼ le Bibliaoʼ, u kiliʼich muukʼ yéetel le kaʼansaj ku tsʼáaiktoʼon le «palitsil chúukaʼan u yóol[oʼ]» (Mat. 24:45; Juan 14:16; Rom. 15:4).
-
Jeʼel u nuʼuktikoʼon yéetel u kiliʼich muukʼeʼ (Juan 14:26). Ken k-muʼyajt wa baʼaxeʼ u kiliʼich muukʼ Dioseʼ jeʼel u yáantkoʼon k-kʼaʼajs wa baʼax tsikbalil yéetel tekstoʼob yaan teʼ Biblia utiaʼal k-chʼaʼtuklik baʼax maʼalobeʼ.
-
Jeʼel u yáantkoʼon yéetel u angeloʼobeʼ (Heb. 1:14).
-
Jeʼel u péeksik uláakʼ sukuʼunoʼob utiaʼal u ‹líiʼsoʼob k-óol› yéetel baʼax ku yaʼalikoʼob bey xan yéetel baʼax ku beetkoʼobeʼ (Col. 4:11).
¿Bix túun unaj k-naʼatik le baʼax tu yaʼalaj Pablo teʼ Yáax tiʼ Corintoiloʼob 10:13? Jéeobaeʼ maʼatech u yéeyik le túuntaj óolaloʼob k-aktáantikoʼ. Chéen baʼaleʼ ken muʼyajnakoʼon yoʼolal wa baʼaxeʼ wa k-kʼubik k-óol tiʼ letiʼeʼ maʼ ken u chaʼa k-muʼyajtik junpʼéel baʼal jach táaj yaj maʼ tu páajtal k-aguantartik. Tsʼoʼoleʼ yaan xan u tsʼáaik tuʼux k-púutsʼul. ¿Máasaʼ jach ku líiʼsik k-óol k-naʼatik lelaʼ?