XOOK 97
U kettʼaanil le j-meyajoʼob tu parcelail le uvaoʼ
-
LE U «TSʼOOK» J-MEYAJOʼOBOʼ MÁANOʼOB «TÁANIL»
Jesuseʼ tsʼoʼok u yaʼalik tiʼ le máakoʼob yanoʼob Pereaoʼ «yaʼab tiʼ le máaxoʼob yanoʼob táaniloʼ yaan u pʼáatloʼob tu tsʼook, yéetel yaʼab tiʼ le yanoʼob tu tsʼookoʼ yaan u máanoʼob táanil» (Mateo 19:30). Letiʼeʼ tu maas tsolajtiʼob yéetel u kettʼaanil le máakoʼob ku pakʼikoʼob uvaoʼ.
Tu yaʼalaj: «U Reinoil kaʼaneʼ bey jeʼex juntúul máak u yuumil junpʼéel parcelaeʼ; letiʼeʼ jóokʼ jach jaʼatskab utiaʼal u contratartik máakoʼob utiaʼal ka meyajnakoʼob teʼ tuʼux u pakʼmaj uvaoʼ. Ka tsʼoʼok u chʼaʼtʼantik yéetel le j-meyajoʼob junpʼéel denario ken u boʼottiʼob le kʼiinoʼ, ka tu túuxtoʼob teʼ tuʼux u pakʼmaj uvaoʼ. Ka jóokʼ xan óoliʼ teʼ hora óoxpʼéeloʼ, tu yilaj uláakʼ máakoʼob minaʼan meyaj tiʼob waʼalakbaloʼob teʼ kʼíiwikoʼ, ka tu yaʼalajtiʼob: ‹Xeeneʼex xan meyaj teʼ tuʼux in pakʼmaj uvaoʼ, jeʼel in boʼotikteʼex le bajux unajoʼ›. Letiʼob túuneʼ binoʼob. Le máakoʼ bey xan tu beetaj le ka jóokʼ óoliʼ teʼ hora seisoʼ, bey xan óoliʼ teʼ hora nueveoʼ. Tu tsʼookeʼ jóokʼ óoliʼ teʼ hora onceoʼ ka tu yilaj xan uláakʼ máakoʼob waʼalakbaloʼobeʼ ka tu yaʼalajtiʼob: ‹¿Baʼaxten bul kʼiin way waʼalakbaleʼexeʼ, yéetel maʼ táan a meyajeʼexiʼ?›. Letiʼobeʼ tu núukoʼob: ‹Tumen mix máak u contratartoʼon›. Letiʼeʼ tu yaʼalajtiʼob: ‹Xeeneʼex xan meyaj teʼ tuʼux in pakʼmaj uvaoʼ›» (Mateo 20:1-7).
Le máaxoʼob uʼuyik Jesusoʼ maʼ xaaneʼ tuukulnajoʼob tiʼ Jéeoba ka tu yuʼuboʼob u yúuchul tʼaan tiʼ «u Reinoil kaʼan» yéetel tiʼ «u yuumil junpʼéel parcela». Le Kiliʼich Tsʼíiboʼoboʼ ku ketik Jéeoba yéetel u yuumil junpʼéel u parcelail uva, le parcelaoʼ ku chíikbesik u kaajil Israel (Salmo 80:8, 9; Isaías 5:3, 4). Le máaxoʼob yanoʼob yáanal u nuʼuktaj le Leyoʼ beyoʼob jeʼex le máaxoʼob meyajtik le uvaoʼ. Baʼaleʼ Jesuseʼ maʼ táan u tʼaan tiʼ le baʼaxoʼob tsʼokaʼan u yúuchloʼ. Letiʼeʼ táan u tʼaan tiʼ junpʼéel baʼax táan u yúuchul tu kʼiinoʼob letiʼ.
U nuuktakil le judíoʼoboʼ, tak le fariseoʼob túunt u yóol Jesús yoʼolal le divorciooʼ, ku yaʼalikoʼobeʼ táan u meyajtikoʼob Dios mantatsʼ. Letiʼobeʼ beyoʼob jeʼex le máaxoʼob ku meyajoʼob bul kʼiin, ku náajaltikoʼob junpʼéel denario sáamsamaloʼ.
Le sacerdoteʼob yéetel uláakʼ u nuuktakil le judíoʼoboʼ ku taaskoʼob mix baʼalil u maasil judíoʼoboʼ, letiʼobeʼ ku meyajoʼob tu parcela Dios chéen bey chúumuk kʼiineʼ. Teʼ kettʼaan tu yaʼalaj Jesusoʼ beyoʼob jeʼex le máaxoʼob ookoʼob meyaj bey «óoliʼ teʼ hora óoxpʼéeloʼ» (9:00 jaʼatskab) wa jeʼex le ookoʼob meyaj teʼ hora seisoʼ, teʼ hora nueveoʼ yéetel teʼ hora onceoʼ (5:00 u chíinil Kʼiin).
Le xiiboʼob yéetel le koʼoleloʼob tsaypachtik Jesusoʼ beyoʼob jeʼex le máaxoʼob «kʼaakʼastʼantaʼanoʼo[boʼ]» (Juan 7:49). Letiʼobeʼ chéen j-chuk kayoʼob yéetel uláakʼ wa baʼax meyajiloʼob ku beetkoʼob. Baʼaleʼ tu jóokʼbal u jaʼabil 29 tiʼ le yáax siglooʼ, «u yuumil le paakʼaloʼ» tu túuxtaj Jesús utiaʼal ka u tʼanoʼob utiaʼal ka u beetubaʼob disipuloil tiʼ Cristo. Letiʼob le «máanoʼob táanil» tu yaʼalaj Jesusoʼ, le ookoʼob meyaj teʼ hora onceoʼ.
Utiaʼal u tsʼoʼoksik le kettʼaanoʼ, Jesuseʼ tu yaʼalaj baʼax beetaʼab le ka tsʼoʼok u meeyjil le kʼiinoʼ: «Ka káaj u yáakʼabtaleʼ, u yuumil le paakʼaloʼ tu yaʼalaj tiʼ le máax u tsʼaamaj u yil le meyajoʼ: ‹Tʼan le máakoʼoboʼ ka a boʼot u meyajoʼob, yáax boʼot le kʼuchoʼob tu tsʼookoʼ, tsʼoʼoleʼ ka boʼotik le yáax taaloʼoboʼ›. Le ka taal le máakoʼob ookoʼob meyaj teʼ hora onceoʼ, cada juntúuleʼ tsʼaʼab junpʼéel denario tiʼ. Le oʼolaleʼ ka taal le máaxoʼob yáax ookoʼob meyajoʼ tu tukloʼobeʼ maas yaʼab kun tsʼaabiltiʼobiʼ, baʼaleʼ tiʼ cada juntúuleʼ boʼotaʼab xan junpʼéel denario. Le ka boʼotaʼaboʼobeʼ, káaj u x-mukul tʼaanoʼob tu contra u yuumil le parcelaoʼ ka tu yaʼaloʼob: ‹¡Le kʼuchoʼob tu tsʼookaʼ chéen junpʼéel hora meyajnajoʼob; baʼaleʼ le bajux ta tsʼáajtiʼoboʼ letiʼ xan ta tsʼáajtoʼon kex bul kʼiin meyajnajoʼon tu yáanal u chokoil le Kʼiinoʼ!›. Baʼaleʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ juntúul tiʼ letiʼobiʼ: ‹Amigo, maʼ táan in beetiktech mix junpʼéel kʼaasiʼ. ¿Maʼ wa ta waʼalaj jeʼel a taal Mateo 20:8-16).
meyaj tin wiknal yoʼolal junpʼéel denarioeʼ? Jeʼeloʼ, chʼaʼ u tojol a meyajeʼ ka xiʼikech. Tiʼ le máax kʼuch tu tsʼookoʼ in kʼáat xan in tsʼáa le bukaʼaj tin tsʼáajtechoʼ. ¿Maʼ wa tu páajtal in beetik jeʼel baʼaxak in kʼáat yéetel in taakʼineʼ? ¿Táan wa u yaatal a wóol tumen teneʼ utsen?›. Bey túunoʼ le máaxoʼob yanoʼob tu tsʼookoʼ yaan u máanoʼob táanil, yéetel le yanoʼob táaniloʼ yaan u pʼáatloʼob tu tsʼook» (Maʼ xaaneʼ le disipuloʼoboʼ tu tukloʼob: ¿Bix pʼáatik «tu tsʼook» u nuuktakil le judíoʼob wa letiʼob «yanoʼob táanil» kaʼachoʼ? ¿Bix túun kun pʼáatal «táanil» u disipuloʼob Jesús?
U disipuloʼob Jesús, le ku yilaʼal tumen le fariseoʼob yéetel uláakʼ máakoʼob bey «tu tsʼook» yanoʼoboʼ taʼaytak u máanoʼob «táanil» utiaʼal ka boʼotaʼakoʼob. Ken tsʼoʼokok u kíimil Jesuseʼ yaan u xuʼulul u kʼaʼamal u kaajil Jerusalén yéetel Dioseʼ yaan u yéeyik junpʼéel túumben kaaj, «u Israel Dios» (Galaciailoʼob 6:16; Mateo 23:38). Juan Bautistaeʼ tu chʼaʼchiʼitaj le ka tu yaʼalaj yaan u taal u kʼiinil u tsʼaʼabal okjaʼ yéetel kiliʼich muukʼ. Le máaxoʼob yanoʼob kaʼach tu tsʼookoʼ yaan u máanoʼob táanil, tumen letiʼob kun kʼamik le kiliʼich muukʼ utiaʼal u kʼaʼaytikoʼob baʼax tu beetaj Jesús «tak tu maas náachil le Luʼumaʼ» (Baʼaxoʼob 1:5, 8; Mateo 3:11). Jeʼex úuchik u tsʼáaikoʼob cuenta le disipuloʼob le kʼeex ku yaʼalik Jesusoʼ, bey úuchik u tsʼáaikoʼob cuenta bix ken u yuʼubiluba u nuuktakil le judíoʼob kun pʼáatloʼob «tu tsʼookoʼ».