Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

XOOK 100

U kettʼaanil le diez minasoʼ

U kettʼaanil le diez minasoʼ

LUCAS 19:11-28

  • U KETTʼAANIL LE DIEZ MINAS KU YAʼALIK JESUSOʼ

Kex táan u bin Jesús tu kaajil Jerusaleneʼ, maʼ xaaneʼ láayliʼ tiaʼan yéetel u disipuloʼob tu yotoch Zaqueoeʼ. Letiʼobeʼ ku tuklikoʼobeʼ maʼ kun xáantal ken tsʼaʼabak Jesús u beet u Reyil tu «Reino Dios» (Lucas 19:11). Letiʼobeʼ maʼ u naʼatmoʼob lelaʼ, jeʼex maʼ u naʼatoʼob kʼaʼabéet u kíimil Jesuseʼ. Le oʼolal tu yaʼalaj junpʼéel kettʼaan utiaʼal u yáantkoʼob u naʼatoʼob yaʼab ku bineltik u káajal u meyaj le Reinooʼ.

Tu yaʼalajtiʼob: «Juntúul máak síij ichil u familia reyoʼobeʼ, nukaʼaj viajar kaʼach tiʼ junpʼéel náanach luʼumil utiaʼal ka tsʼaʼabak u beet u reyil, ken tsʼoʼokkeʼ ku suut» (Lucas 19:12). Le viajeaʼ yaan u bisik yaʼab tiempo. Jesuseʼ ku chíikbesik le «máak síij ichil u familia reyoʼob[oʼ]», letiʼeʼ bin tiʼ junpʼéel «náanach luʼumil», wa teʼ kaʼan, le tuʼux yaan u Taata utiaʼal ka tsʼaʼabak u beet u Reyiloʼ.

Teʼ kettʼaanoʼ, le «máak síij ichil u familia reyoʼo[boʼ]», tu tʼanaj diez palitsiloʼobeʼ ka tu tsʼáaj junpʼéel mina de plata tiʼ cada juntúul, ka tu yaʼalajtiʼob: «Meyajteʼexoʼob tak ken suunaken» (Lucas 19:13). Junpʼéel mina de plataeʼ jach koʼoj u tojol. Letiʼe bajux ku náajaltik juntúul máak ich tres mesesoʼ.

Le disipuloʼoboʼ tu naʼatoʼobeʼ letiʼob ku keʼeteloʼob yéetel le diez palitsiloʼoboʼ, tumen Jesuseʼ tsʼoʼok u yáax ketikoʼob yéetel le máakoʼob ku joochoʼob ichil junpʼéel kooloʼ (Mateo 9:35-38). Baʼaleʼ maʼ táan u tʼaan tiʼ jach joochiʼ. Baʼaxeʼ tiʼ u kaʼansaʼal uláakʼ máakoʼob utiaʼal ka táakpajkoʼob xan teʼ Reinooʼ. Le disipuloʼoboʼ ku meyajtiʼob le baʼaxoʼob yaantiʼob utiaʼal u yáantkoʼob uláakʼ máakoʼob okol tu Reino Diosoʼ.

¿Baʼax uláakʼ tu kaʼansaj Jesús teʼ kettʼaanoʼ? Letiʼeʼ tu yaʼaleʼ u kajnáaliloʼob le kaajoʼ tu pʼektoʼob le máak síij ichil u familia reyoʼoboʼ ka «tu túuxtoʼob junjaats máakoʼob teʼ luʼumil tuʼux binoʼ utiaʼal ka u yaʼaloʼob: ‹Toʼoneʼ maʼ k-kʼáat ka u beet u reyil le máak t-óokʼolaʼ›» (Lucas 19:14). Le disipuloʼoboʼ u yojloʼob pʼektaʼan Jesús tumen le judíoʼoboʼ yéetel u kʼáat u kíimsoʼob. Ken tsʼoʼokok u kíimil Jesús yéetel u bin teʼ kaʼanoʼ, letiʼobeʼ yaan u joʼopʼol u chʼaʼpachtikoʼob le disipuloʼoboʼ. Beyoʼ ku yeʼeskoʼob maʼ u kʼáatoʼob ka u beet u Reyil Jesús tu yóokʼoloʼobiʼ (Juan 19:15, 16; Baʼaxoʼob 4:13-18; 5:40).

¿Kux túun le diez palitsiloʼob kʼam le minas tiʼ le «máak síij ichil u familia reyoʼob[oʼ]»? ¿Baʼax tu yilaj le máak le ka suunaj le «tsʼoʼok u tsʼaʼabal u beet u reyil[oʼ]»? Jesuseʼ ku yaʼalik: «Ka máan kʼiineʼ, le ka tsʼoʼok u tsʼaʼabal u beet u reyileʼ, suunajeʼ ka tu tʼanaj le palitsiloʼob, tiʼ máaxoʼob tu tsʼáaj le u taakʼinil plataoʼ, utiaʼal ka u yojéelt bukaʼaj tu náajaltoʼob úuchik u meyajtikoʼob le taakʼinoʼ. Taal túun le yáax juntúuloʼ ka tu yaʼalaj: ‹Yuumtsil, a minaeʼ tu náajaltaj diez minas›. Ka túun tu yaʼalajtiʼ: ‹¡Jach maʼalob baʼax ta beetaj utsul palitsil! Tumen ta weʼesaj chúukaʼan a wóol tiʼ junpʼéel baʼax chichaneʼ, kin tsʼáaiktech autoridad tu yóokʼol diez kaajoʼob›. Ka tsʼoʼokeʼ, taal le u kaʼatúuloʼ, ka tu yaʼalaj: ‹Yuumtsil, a minaeʼ, tu náajaltaj cinco minas›. Letiʼ túuneʼ tu yaʼalajtiʼ: ‹Tiʼ teech xaneʼ kin kʼubik cinco kaajoʼob›» (Lucas 19:15-19).

Wa le disipuloʼob tu naʼatoʼob letiʼob ku keʼeteloʼob yéetel le palitsiloʼoboʼ, yaan u beetkoʼob tuláakal le ku páajtal utiaʼal u kaʼanskoʼob uláakʼ disipuloʼoboʼ, beyoʼ yaan u kiʼimakkúuntkoʼob u yóol Jesús. Tsʼoʼoleʼ u yojloʼob yaan u kʼamkoʼob u boʼolil úuchik u tsʼáaik u yóol u beetoʼob. Baʼaleʼ maʼ junpʼéeliliʼ bukaʼaj ku páajtal u beetik le disipuloʼob yoʼolal bix u kuxtaloʼob yéetel baʼaxoʼob u yojel u beetoʼobiʼ. Jesús, le máax «tsʼoʼok u tsʼaʼabal u beet u reyil[oʼ]» u yojel, le oʼolal yaan u bendecirtik cada juntúul yoʼolal le bukaʼaj ku páajtal u beetkoʼ (Mateo 28:19, 20).

Baʼaleʼ tu tsʼoʼokbal le kettʼaanoʼ Jesuseʼ tu yaʼalaj uláakʼ baʼax kun úuchul: «Baʼaleʼ taal uláakʼ [juntúul palitsileʼ] ka tu yaʼalaj: ‹Yuumtsil, jeʼel le mina ta tsʼáajtenaʼ, tin toʼaj yéetel junxéetʼ nookʼeʼ ka tin líiʼsaj. Lelaʼ tin beetaj tumen saajken tiʼ teech, tumen in wojel jach tsʼíikech; ka bin a kʼáat taakʼin tuʼux maʼ a tsʼaamaj líiʼsbiliʼ, yéetel ka jooch tuʼux maʼ paakʼalnajechiʼ›. Le rey túunoʼ tu yaʼalajtiʼ: ‹Ta juunal ta takaj a pool, kʼasaʼan palitsil. Wa a wojel jach tsʼíiken, kin kʼáatik taakʼin tuʼux maʼ tin tsʼáaj líiʼsbil yéetel kin jooch tuʼux maʼ paakʼalnajeneʼ, ¿baʼaxten túun maʼ ta woksaj in taakʼin de plata teʼ bancooʼ? Beyoʼ ken kʼuchkeneʼ tsʼoʼok kaʼach in cobrartik yéetel u interesileʼ›. Le rey túunoʼ tu yaʼalaj tiʼ le máaxoʼob waʼalakbaloʼob teʼeloʼ: ‹Luʼseʼex le mina yaantiʼoʼ ka a tsʼáaʼex tiʼ le máax yaan diez minasoʼ›» (Lucas 19:20-24).

Tumen maʼ meyajnaj le palitsil utiaʼal u yaʼabkuntik u taakʼin u tsʼuuliloʼ, luʼsaʼab tiʼ tuláakal. Le apostoloʼoboʼ tʼanaʼanoʼob utiaʼal u Reino Dios. Le oʼolal le baʼax tu yaʼalaj Jesús yoʼolal u tsʼook palitsilaʼ, tu tsʼáajoʼob cuentaeʼ, wa maʼ u tsʼáaik u yóoloʼob u beetoʼob le meyajoʼ, maʼ xaaneʼ maʼ ken u kʼamoʼob le Reinooʼ.

Le baʼaxoʼob tu yaʼalaj Jesusoʼ unaj u péeksik le disipuloʼob u maas tsʼáa u yóol u meyajtoʼob Diosoʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalajtiʼob: «Kin waʼalikteʼex: le máax yaantiʼeʼ yaan u tsʼaʼabal u maasil tiʼ, baʼaleʼ le máax minaʼantiʼeʼ tak le bukaʼaj yaantiʼoʼ yaan u luʼsaʼaltiʼ». Letiʼeʼ tu yaʼaleʼ le máaxoʼob maʼ «u kʼáatoʼob ka [u] beet [u] reyil tu yóokʼoloʼoboʼ» yaan u xuʼulsaʼaltiʼob. Ka tsʼoʼokeʼ Jesuseʼ seguernaj u bin tu kaajil Jerusalén (Lucas 19:26-28).