¿Tu jardinil Edén wa yáax anchaj wíinik?

MÁANS ta tuukuleʼ tiaʼanech tiʼ junpʼéel jardín jach táaj nojoch yéetel jach táaj jatsʼuts. Tsʼoʼoleʼ jach náach yanil tiʼ le nojoch kaajoʼoboʼ. Ka wuʼuyik maʼ chiʼichnakech yoʼolal mix baʼaliʼ, maʼ kʼojaʼanechiʼ yéetel mix baʼal ka muʼyajtik. Hasta maʼ ta kaxtik bix jeʼel a tsolik bukaʼaj jatsʼutsil le lugaraʼ.

Ka wilkeʼ hasta bey tu léembal le xíiwoʼob ikil u juʼulul tumen le Kʼiinoʼ, tsʼoʼoleʼ jejeláas xan u coloril le looloʼoboʼ. Ka wuʼuyik bix u péeksaʼal u leʼ le cheʼob tumen le iikʼoʼ, bix u kʼaay le chʼíichʼoʼoboʼ yéetel bix u juum u yikʼel kaab yiknal le looloʼoboʼ. Ka wilik xaneʼ jach sáaskʼaleʼen yéetel limpio u jaʼil le ríoʼoboʼ. ¿Máasaʼ tuláakal máak u kʼáat kuxtal tiʼ junpʼéel lugar beyaʼ?

Yaʼab máak tuklikeʼ u jardínil Edéneʼ jach chíikaʼan tiʼ le lugar tsʼoʼok k-aʼalikaʼ. Desde úucheʼ le judíoʼob, le cristianoʼob yéetel le musulmanoʼoboʼ ku tuklikoʼobeʼ le yáax wíinikoʼ kajlaj tiʼ u jardínil Edén. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ Adán yéetel Evaeʼ jach kiʼimak u yóoloʼob kaʼachi, tsʼoʼoleʼ ich jeetsʼelil yaniloʼob yéetel le baʼalcheʼoboʼ. Jach maʼalob u biskubaʼob kaʼach yéetel Jéeoba, le máax tsʼáatiʼob u páajtalil u kuxtaloʼob mantatsʼ teʼ jatsʼuts Paraísooʼ (Génesis 2:​15-​24).

Le hindúoʼob xanoʼ ku kaʼanskoʼobeʼ úuchjeakileʼ anchaj junpʼéel paraíso. Yaʼab budistaʼob xaneʼ ku creerkoʼobeʼ u maestroʼob wa le budaʼoboʼ kuxlajoʼob teʼ épocaʼob jach chíikaʼan le yóokʼol kaab tiʼ junpʼéel paraísooʼ. Tu luʼumil Áfricaeʼ yaʼab religiónoʼobeʼ ku yaʼalikoʼob tsikbaloʼob jach chíikaʼan tiʼ bix kuxlik kaʼach Adán yéetel Eva teʼ Paraísooʼ.

Jeʼex k-ilkoʼ óoliʼ tuláakal le religiónoʼob ku kaʼanskoʼob anchaj junpʼéel paraísooʼ. Juntúul historiador jach kʼaj óolaʼaneʼ tu yaʼalaj: «Yaʼab máakoʼob úuchjeakileʼ ku creerkoʼobeʼ anchaj junpʼéel paraíso tuʼux minaʼan kʼeban, tuʼux libre máak, tuʼux yaan jeetsʼelil, kiʼimak óolal yéetel yaʼab baʼal yaan utiaʼal jaantbiliʼ. Teʼ lugaroʼ minaʼan kʼasaʼanil kaʼachi mix loobil. Yoʼolal tuláakal le baʼax ku yaʼalaʼaloʼ yaʼab máakeʼ jach ku tsʼíiboltik u kajtal teʼ Paraíso saʼatoʼ».

¿Baʼaxten jach yaʼab máak creertik anchaj junpʼéel paraíso? ¿Maʼ wa ta tʼaan bey u kaʼansaʼal desde úuchjeakiloʼ? ¿Jach wa tu jaajil anchaj Adán yéetel Eva bey xan u jardínil Edén?

Yaʼab máakeʼ maʼ tu creertik wa anchaj le Paraísooʼ. Teʼ kʼiinoʼobaʼ jach táaj yaʼab baʼal tsʼoʼok u inventartaʼal, le oʼolal yaʼab máakoʼob tuklikeʼ le Paraísooʼ chéen junpʼéel cuento. Tsʼoʼoleʼ yaan tak tiʼ u nuuktakil le religiónoʼoboʼ ku yaʼalikoʼobeʼ maʼ anchajiʼ, chéen bin junpʼéel tsikbalil.

U jaajileʼ teʼ Bibliaoʼ jach yaʼab tsikbaliloʼob yaniʼ. Le maas kʼaj óolaʼanoʼoboʼ letiʼe tu yaʼalaj Jesús utiaʼal u kaʼansik u discípuloʼoboʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ jach tu jaajil anchaj u jardínil Edén, maʼ tu yaʼalik wa chéen junpʼéel tsikbalil wa cuento. Wa maʼ jaaj baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ, ¿bix túun jeʼel k-confiar tiʼ le baʼax ku yaʼalikoʼ? Koʼox ilik baʼaxten yaan máakoʼobeʼ maʼ tu creerkoʼob wa anchaj u jardínil Edén. Tsʼoʼoleʼ yaan k-ilik baʼaxten jach kʼaʼabéet k-kaanbal tu yoʼolal.