Mman ko pi n'en ni bay riy

Mman ko table of contents

Ga Ra Fol ko Pi Fonow rok Jehovah, Fa?

Ga Ra Fol ko Pi Fonow rok Jehovah, Fa?

Ga Ra Fol ko Pi Fonow rok Jehovah, Fa?

“Baaray e wo’. Mu leked.”​—ISA. 30:21, BT.

1, 2. Mang e ke dugliy Satan ni nge rin’, ma uw rogon nra ayuwegdad e Bible?

 BANGI sign ko kanawo’ nib sap nga bang nde puluw e gathi kemus nra bannagey, ya ku ra fekey i yan ko gin ni bay e riya’ riy. Susun ni ke yog e fager rom ngom ni bay be’ nib moon nib kireb ni ke thilyeg bangi sign u kanawo’ ni bochan e nge bannag e girdi’. Ere, ga ra motoyil ko fager rom, fa?

2 Satan e bod fare moon nib kireb ya baadag ni nge bannagdad. (Rev. 12:9) Gubin ban’en nrayog ni nge warnag e tha’ u thildad Jehovah ni kad weliyed murung’agen ko fa binem e article e gubin ni ke sum rok Satan, ma ma fanay e pi n’ey ni nge waliydad ni nge dab kud folgad rok Jehovah, ma gad chuw u daken fare pa’ i kanawo’ ni sor ko yafas. (Matt. 7:13, 14) Machane, kad nanged ni Jehovah ni fager rodad e ma fonownagdad u murung’agen boch ban’en ni ma fanay Satan ni nge bannagdad. Chiney e gad ra weliy dalip ban’en ni ku ma fanay Satan ni nge bannagdad nge rogon nra ayuwegdad e Bible nge yog ni ngad paloggad riy. Nap’an ni gad ra beeg e fonow rok Jehovah ni bay u Bible, ma gowa bay u keru’dad ni be gaar: “Baaray e wo’. Mu leked.” (Isa. 30:21, BT) Nap’an ni gad ra lemnag e pi fonow ney ma ra k’aringdad ni ngad rin’ed e tin be yog Jehovah.

Dab Mu Fol ko “Pi Tamachib ni Goo Bogi Ban’en”

3, 4. (a) Mang fan ni pi tamachib ni goo bogi ban’en e yad bod e luwed ni dariy e ran riy? (b) Uw e ba ga’ ni ma sum e pi tamachib ni goo bogi ban’en riy, ma mang e yad baadag ni ngar rin’ed?

3 Susun e ga be milekag u reb e binaw ndariy e ran riy ma ke yib e belel ngom. Ma faan mu changar nga palog mag guy reb e luwed. Ma ga lek i yan ya ga be lemnag ni bay e ran riy. Machane faan mu taw ngay mag pirieg ndariy e ran riy, mi ri kireban’um. Pi tamachib ni goo bogi ban’en e yad bod e luwed ndariy e ran riy. Piin ni yad ra yan ngorad ni yad be gay e tin riyul’ e ra kireban’rad. Ke fonownagdad Jehovah u murung’agen e pi tamachib ni goo bogi ban’en u daken apostal Paul nge Peter. (Mu beeg e Acts 20:29, 30; 2 Peter 2:1-3.) Mini’ e pi tamachib ney? Thin ni yog e gal apostal ney e ra ayuwegdad ni ngad nanged e gin ni ma sum e pi tamachib ni goo bogi ban’en riy nge rogon ni yad ma maruwel.

4 I yog Paul ngak e piin piilal ko ulung nu Efesus ni gaar: “Bayi taw nga ba ngiyal’ me ban boch e girdi’ ko biromed e ulung nga rogned e tin nde riyul’.” Miki yol Peter ngak e piin Kristiano ni gaar: “Bay yib i m’ug e tamachib ni goo bogi ban’en u fithik’med.” Ere uw e ma sum e pi tamachib ni goo bogi ban’en riy? Rayog ni ngar sumgad u lan e ulung. Pi girdi’ ney e aram e piin ni kar digeyed e bin riyul’ e liyor ma kar chelgad kar togopuluwgad ngay. Mang e yad baadag ni ngar rin’ed? Pi girdi’ ney e dubrad ni nga yugu ni chuwegrad ko ulung, ya rogon ni yog Paul e yad baadag ni “ngar pow’iyed e piin ni ke mich Jesus u wan’rad nga bang ngar uned ngorad.” Piin ni ke mich Jesus u wan’rad ni i weliy Paul murung’agen e aram pi gachalpen Kristus. Ere pi girdi’ ney e gathi yad ma kunuy boch e girdi’ ngorad u wuru’ e ulung, ya yad ma kunuy u lan e ulung ni Kristiano. Pi tamachib ney ni goo bogi ban’en e yad bod e “wolf ni ma k’ad” ya yad be nameg ni ngar kirebnaged e michan’ ko girdi’ u lan e ulung mar pow’iyed yad nga orel ko tin riyul’.​—Matt. 7:15; 2 Tim. 2:18.

5. Uw rogon ni ma bannag e pi tamachib ni goo bogi ban’en e girdi’?

5 Uw rogon ni ma bannag e pi tamachib ni goo bogi ban’en e girdi’? Yad ma rin’ u reb e kanawo’ nib mo’maw’ ni ngan nang. Piin ni kar digeyed e bin riyul’ e liyor ma kar chelgad kar togopuluwgad ngay e yad ma ‘fek i yib’ boch e machib nde riyul’ nga lan e ulung ni bod rogon e girdi’ ni kireb ni yad ma mithag boch ban’en ngaur feked nga daken e nam. Pi girdi’ ney e yad ma wereg e “machib ni yad e sum rorad.” Ku yad ma wereg boch e machib ni ngar ‘bannaged e girdi’ ngay,’ maku yad ma “tunguy fan . . . e thin ni bay u lan e babyor nib thothup” ya nge puluw ko machib rorad. (2 Pet. 2:1, 3, 13; 3:16) Ba tamilang ni piin ni kar digeyed e bin riyul’ e liyor ma kar chelgad kar togopuluwgad ngay e darur lemnaged gadad. Ere faan gad ra un ngorad ma aram e gad ra chuw u kanawoen e yafas ndariy n’umngin nap’an.

6. Mang fonow e be pi’ e Bible u murung’agen e pi ta tamachib ni goo bogi ban’en?

6 Uw rogon ni ngad ayuweged gadad ko pi girdi’ ney? Ba tamilang e n’en ni be yog e Bible ni ngad rin’ed. (Mu beeg e Roma 16:17; 2 John 9-11.) Be gaar e Bible: “Mu tiyed gimed u urel rorad.” Fonow nu Bible e bod e fonow ni ke pi’ reb e togta ngom ndab kum chugur nga tooben be’ ni bay ba mit e m’ar rok nrayog ni nge af. Manang fare togta nfaanra af e re mit i m’ar ney ngom, ma ga ra yim’. Ere ba tamilang e n’en ni ke yog, ma dariy e maruwar riy ni ga ra fol rok. Piin ni kar digeyed e bin riyul’ e liyor ma kar chelgad kar togopuluwgad ngay e taareb rogorad ngak facha’ ni bay ba mit e m’ar rok nra af, ya yad ma fanay e machib rorad ni ngar pingeged laniyan’ e girdi’ ngar boded yad. (1 Tim. 6:3, 4) Jehovah e taareb rogon ko re togta nem, ma be yog ni ngad pared u orel ko pi tamachib ni goo bogi ban’en. Ere thingar da folgad rok.

7, 8. (a) Uw rogon ni ngad pared u orel ko pi tamachib ni goo bogi ban’en? (b) Mang fan ni kam dugliy u wan’um ni ngam par u orel ko pi tamachib ni goo bogi ban’en?

7 Mang e ba muun ko ngan par u orel ko pi tamachib ney? Susun ndab ud nonad ngorad, ara da pininged yad nga tabinaw rodad. Ku dab ud beeged e babyor rorad, ara ud yaliyed yaarad u TV, ara u darod ko Web site rorad ko Internet, ara u dogned lanin’dad ko thin ni yad ma tay nga Internet. Mang fan ni kad dugliyed u wan’dad ni ngad pared u orel rorad? Bochan nib t’uf e “bin rriyul’ e Got” rodad. Ere dubdad ni ngad motoyilgad nga boch e machib ni googsur nib togopuluw ko tin riyul’ ni bay ko Thin rok. (Jer. 10:10; John 17:17) Kub t’uf e ulung rok Jehovah rodad ni bochan e aram e gin ni kad filed e tin riyul’ riy nib muun ngay fithingan Jehovah nge fan e ngachal rok, nge tin nib m’agan’ ngay ni fan ko fayleng, nge rarogon e piin ni kar m’ad, nge athap ko fas ko yam’. Ka ga manang gelngin e felfelan’ nim tay u nap’an nim fil e pi machib nriyul’ ney? Ere mang ni ngam pag e pi tamachib ni goo bogi ban’en ngar pingeged gur ngam togopuluw ko fare ulung ni ir e ke fil e pi machib nriyul’ ney ngom?​—John 6:66-69.

8 Demtrug ko mang e ra yog e pi tamachib ni goo bogi ban’en, ma dab da motoyilgad ngay! Dariy tapgin ni ngad motoyilgad ko girdi’ ni yad bod e luwed ndariy e ran riy. Ma piin nra motoyil ngorad e rra kireban’rad. Ngad dugliyed u wan’dad ni ngad pared ni gad ba yul’yul’ ngak Jehovah nge ulung rok, ya kemus e gin ni bay e tin riyul’ riy ni taareb rogon ko ran nib machalbog.​—Isa. 55:1-3; Matt. 24:45-47.

Dab Mu Motoyil ko “Yat” ni Googsur

9, 10. (a) Mang fonow e pi’ Paul ngak Timothy u murung’agen e “yat” ni googsur? (b) Ba miti mang yat ni googsur e i weliy Paul murung’agen? (Kum guy e footnote.)

9 Yu ngiyal’ e ba mom ni ngan nang ni ke thilyeg be’ bangi sign ke sapeg nga bang. Machane yu ngiyal’ e ba mo’maw’ ni ngan nang. Taareb rogon e re n’ey ko pi ban rok Satan. Ke fonownagdad apostal Paul u murung’agen reb ko pi ban rok Satan nem ni aram e “yat” ni googsur. (Mu beeg e 1 Timothy 1:3, 4.) Mang e pi yat ni googsur ney, ma uw rogon ni nge dab ud motoyilgad ngay? Ba t’uf ni ngad nanged e fulweg ko re deer ney, ya nge yog ni ud pared u daken fare pa’ i kanawo’ ni sor ko yafas ndariy n’umngin nap’an.

10 Fonow ni pi’ Paul u murung’agen e yat ni googsur e aram ban’en ni immoy ko gin som’on e babyor ni yoloy nge yan ngak Timothy, ni ir be’ ni ma un i yaliy e ulung ni Kristiano. I yog ngak Timothy ni nge ayuweg e ulung nga i par nib beech, miki ayuweg e pi walag ni ngar pared ni yad ba yul’yul’ ngak Jehovah. (1 Tim. 1:18, 19) Fare bugithin ni Greek ni fanay Paul ni kan piliyeg ni yat e be yip’ fan “ban’en ni googsur” ara “yat ni kan tunguy.” I yog ba ken e babyor ni yat ni googsur e aram e yat ni ke sum ko teliw ndariy rogon ko tin riyul’. (The International Standard Bible Encyclopaedia) Nap’an ni yog Paul e pi thin ney ma sana be lemnag murung’agen boch ban’en nde riyul’ ni ma weliy e yurba’ i teliw ni kan fek u boch e yat ni i tunguy boch e girdi’ kakrom ni ke k’aring boch e girdi’ ni ngar adaged ni ngar nanged murung’agen e pi n’em. a I yog Paul ni ngan kol ayuw ko pi yat ney ya rayog ni nge sunmiy boch e deer u lanin’uy nib t’uf ni ngan gay murung’agen, machane bin riyul’ riy e dariy angin. Ma fanay Satan e pi ban ney ni nge k’aring e girdi’ ngar paged talin e tin th’abi ga’ fan ban’en. Ere ba tamilang ni n’en ni yog Paul e: Dab ni motoyil ko yat ni googsur!

11. (a) Uw rogon ni ma fanay Satan e teliw ni googsur ni nge bannag e girdi’? (b) Mang fonow e gad ra fol riy ma aram e rayog ni nge dabi bannagdad?

11 Mang boch e yat ni googsur nrayog ni nge bannagdad ni faanra dab da kol ayuwgad. Rayog ni nga dogned ni yat ni googsur e aram e machib ko pi yurba’ i teliw ni googsur ni ma k’aringdad ngad ‘pied keru’dad ko tin nib riyul’.’ (2 Tim. 4:3, 4) Ma fanay Satan e teliw ni googsur ni nge bannag e girdi’. Aram fan ni be yog e Bible ni ma “piliyeg ir nge bod yaan ba engel ko tamilang.” (2 Kor. 11:14) Bod ni pi yurba’ i teliw ni googsur e yad ma yog ni yad ma fol rok Kristus, machane yad ma fil ngak e girdi’ murung’agen e nifiy ndabi math biid maku yad ma yog ni Got e Trinitas. Maku yad ma fil ngak e girdi’ nnap’an nra yim’ be’ ma ka bay ban’en u fithik’ i dow nra i par nib fas. Boor e girdi’ ni yad ma lemnag ni Baynag nge Easter e ba fel’ u wan’ Got, machane ba tamilang ni ke sum e gal madnom ney ko teliw ni googsur. Dabiyog ni ngan bannagdad ni faan gad ra palog ko teliw ni googsur ma gad par ndakuriy ‘ban’en ni ngkud rin’ed ko n’en nde klin.’​—2 Kor. 6:14-17.

12, 13. (a) Mang dalip e ban ni ke sum rok Satan? (b) Mang e tin riyul’ u murung’agen e pi ban ney? (c) Mang e thingar da rin’ed ni faanra nge dabi bannagdad Satan ko pi yat rok ni googsur?

12 Ku bay boch e ban rok Satan ni faanra dab da kol ayuwgad, ma rayog ni nge chafegdad nga orel ko tirok Got. Ngad weliyed murung’agen dalip mit e pi ban ney. Bin som’on e: Rayog ni ngam rin’ e tin ni ga baadag. Gur e ngam dugliy ko mang e ba fel’ nge mang e ba kireb. Ba ga’ ni gad ma rung’ag e re n’ey u TV, nge pi kachido, ngu boch e babyor, nge shimbung, nge Internet. Bochan ni gad ma rung’ag e pi ban ney ni gubin ngiyal’, mab mom ni ngad lemgad ni aram rogon ma gad un i rin’ e tin ni yibe rin’ u fayleng. Machane, bin riyul’ riy e ba t’uf ni nge yog Got ngodad e tin nib fel’ nge tin nib kireb. (Jer. 10:23) Bin l’agruw e ban rok Satan e: Dariy ban’en nra thilyeg Got u fayleng. Re lem ney e ma k’aring e girdi’ ni ngaur pared ni kemus ni goo chiney e yad be lemnag. Darur lemnaged boch ban’en nga m’on ara tin nib m’agan’ Got ngay. Re lem ney e ra af ngodad ma rayog ni ngad meewargad ko tirok Got ban’en. (2 Pet. 1:8) Bin riyul’ riy e ke chugur fare rran rok Jehovah, ma thingar ud pared ni gad be sonnag. (Matt. 24:44) Bin dalip e ban e: Der ma lemnagem Got. Ra riyul’ e re n’ey u wan’dad, ma rayog ni ngad lemnaged ndakuriy fadad u wan’ Got ma da kud t’ufgad rok. Machane, bin riyul’ riy e gad ba t’uf rok Jehovah ma ma lemnag e pi tapigpig rok ni be’ nge be’.​—Matt. 10:29-31.

13 Thingar da kol ayuwgad ndab ud lemgad ni bod e girdi’ ko re fayleng rok Satan ney. Yu ngiyal’ e rayog ni ngad lemnaged nriyul’ e tin ni yad be yog nge tin ni yad be rin’. Machane, dab mu pagtalin ni Satan e ir e th’abi salap ko ban. Ere, faanra dubdad ni nge bannagdad Satan ko pi yat ni googsur, ma thingar da folgad ko pi fonow nu Bible.​—2 Pet. 1:16.

Dab Da Leked “Satan”

14. (a) Mang fonow e pi’ Paul ngak boch e ppin ni ke yim’ figirngirad? (b) Mang fan nib t’uf ni ngad motoyilgad ko re fonow ney?

14 Susun e bay e sign u ba pa’ e kanawo’ ni gaar, “Ireray e Kanawo’ ni Ngan Lek Satan Riy.” Riyul’ ndariy reb e Kristiano ni baadag ni nge fol ko re sign nem. Machane, mus ngak e tin riyul’ e Kristiano nrayog ni ngar leked “Satan.” I weliy Paul rogon nrayog ni nge buch e re n’ey. (Mu beeg e 1 Timothy 5:11-15.) Thin ni yog Paul e fan ngak boch e “ppin ni ke yim’ figirngirad”, machane ku bay rogon ngodad e ngiyal’ ney. Pi ppin nem e da ur nanged ni yad be lek Satan, machane aram rogon ni be m’ug ko ngongol rorad. Uw rogon ni ngad kol ayuwgad ni nge dab da leked Satan? Ngad weliyed e n’en ni yog Paul u murung’agen e dugdug thin.

15. Mang e be nameg Satan, ma mang e yog Paul ni ma fanay ni nge bannagdad?

15 Baadag Satan ni ngad talgad i machibnag fare thin nib fel’, ya nge dab kud weliyed murung’agen e tin ni ke michan’dad ngay. (Rev. 12:17) Ere aram fan ni ma guy rogon ni ngad rin’ed boch ban’en ni ma adbey e tayim rodad ara ma k’aring e cham. Mu tay fanam i yan u rogon ni weliy Paul e re n’ey. I yog ni boch e ppin ni ke yim’ figirngirad ni ur moyed ko ngiyal’ ni immoy riy e ‘bay n’en mu ur filed rogon ni ngar adbeyed e tayim rorad ko yan ni yad ma tay.’ Ngiyal’ ney e rayog ni ngaud adbeyed e tayim rodad nge tayim rok boch e girdi’ ni bochan e gad be mada’, ara un non ngorad u telefon, ara un textnagrad ko cell phone ni bochan e ngan weliy boch ban’en ndariy fan ara de riyul’. Ki yog Paul ni pi ppin nem e ku yad ma “dugdug thin.” Piin ni yad ma dugdug thin e ku yad ma yog boch ban’en nib kireb u murung’agen boch e girdi’. De fel’ e dugdug thin ni bochan e rayog ni ngan t’ar e thin nga daken be’, me sum e cham riy. (Prov. 26:20) Piin ni yad ma t’ar e thin nga daken be’ e yad bod Satan ni Moonyan’ ni yugu aram rogon ndar nanged. b Bin migid e yog Paul ni pi ppin nem e yad be ‘magawonnag e maruwel rok boch e girdi’.’ Dariy mat’awdad ni nga dogned e n’en ni nge rin’ be’ ko tirok. Pi n’ey e rayog ni nge magawonnag fare maruwel ni machib ni ke pi’ Got ni ngad rin’ed. Ma faan gad ra tal ko machib, ma aram e gad ra tabab ni ngad leked Satan. Faanra gad bay u ba’ rok Satan, ma aram e kad togopuluwgad ngak Jehovah. Ma dabiyog ni ngad pared u mathilin.​—Matt. 12:30.

16. Mang fonow e gad ra fol riy ma aram e dab da leked “Satan”?

16 Faan gad ra fol ko fonow nu Bible ma rayog ni nge ayuwegdad ni nge dab da leked “Satan.” I weliy Paul boch ban’en nra ayuwegdad. I yog nsusun e ‘gubin ngiyal’ ma nguud muruwliyed e maruwel rodad ni fan ngak Somol.’ (1 Kor. 15:58) Gad ra fanay e tayim rodad ni fan ko tirok Got ban’en, ma aram e ra lich e tayim rodad ni fan nga boch ban’en nde ga’ fan nge boch ban’en nrayog ni nge magawonnagdad. (Matt. 6:33) Ku reb e ban’en ni ki yog Paul ni ngad rin’ed e aram e nga u dogned e “thin nra ayuweg be’.” (Efe. 4:29) Dab um un ko dugdug thin, maku dab um motoyil ko piin ni yad ma dugdug thin. c Nge pagan’um ngak e pi walag u lan e ulung, mu um tay farad. Faan ga ra rin’ ni aray rogon ma aram e rayog ni nga u mog e tin nib fel’ u murung’agrad. I yog Paul e n’en ni susun e ngad athamgiliyed ni aram e, ‘tirodad e maruwel e ngaud lemniged.’ (1 Thess. 4:11) Mu dag ngak boch e girdi’ ni ga ma lemnagrad, machane mu rin’ u fithik’ e tayfan. Dab mu pagtalin ni bay boch ban’en ni dubrad ni ngar weliyed ku be’ maku bay boch ni dubrad ni nge nang be’. Maku dab mu pagtalin ni bay boch ban’en ni yad e ngar dugliyed, ere susun ndab da dugliyed e n’en ni ngar rin’ed.​—Gal. 6:5.

17. (a) Mang fan ni ma fonownagdad Jehovah u murung’agen e pi n’en ndab ud rin’ed? (b) Mang e kam dugliy ni ngam rin’?

17 Ri gad be pining e magar ngak Jehovah ya ke yog ngodad e pi n’en ndab da leked! Machane dab da paged talin ni fan ni ma pi’ Jehovah e pi fonow ney ngodad e bochan ni gad ba t’uf rok. Dabun ni nge bannagdad Satan maku dabun ni nge gafgownagdad. Re pa’ i kanawo’ ni baadag Jehovah ni ngad mel’eged e ba wen’in, machane kemus e re pa’ i kanawo’ ni yan ko yafas ni manemus. (Matt. 7:14) Ere gubin ngiyal’ ni ngaud pared ni kad dugliyed u wan’dad ni ngad folgad ko fare fonow rok Jehovah ni gaar: “Baaray e wo’. Mu leked.”​—Isa. 30:21.

[Footnotes]

a Fare babyor ni Tobit ara Tobias ni ma lemnag boch e girdi’ ni bang ko Bible e aram boch e yat ni googsur ni immoy u nap’an Paul. Re babyor ney e ni yoloy u bang ko bin dalip e chibog B.C.E. Ba sug murung’agen boch e yat ni googsur riy nge boch e yat ni murung’agen e pig. Boor e yat riy ni murung’agen boch ban’en ni dabiyog ni nge buch, machane yibe tay nriyul’.​—See Insight on the Scriptures, Volume 1, page 122.

b Fare bugithin ni Greek ni “moonyan’” e di·aʹbo·los, ni fan e re bugithin ney e “en ni ma t’ar e thin nga daken be’.” Re bugithin ney e yima fanay ngak Satan, ni ir e th’abi salap i t’ar e thin nga daken e girdi’.​—John 8:44; Rev. 12:9, 10.

c Mu guy fare thin ni kenggin e  “Kan Dareg e Wul nga Fithik’ e Nifeng.”

Mang e Fulweg Rom?

Uw rogon nrayog ni nge m’ug ni ga be fol ko fonow ni bay ko pi thin nu Bible ni baaray?

2 Peter 2:1-3

1 Timothy 1:3, 4

1 Timothy 5:11-15

[Study Questions]

[Box/​Pictures on page 18]

 Kan Dareg e Wul nga Fithik’ e Nifeng

Bay reb e yat rok piyu Jew ni be dag wenegan nra yib nfaanra un dugdug thin.

Be’ nib moon e wereg e thin ni googsur u murung’agen be’ nib moon nrib gonop ni ma par ko binaw rok. Boch nga tomuren me adag fare moon ni ke ban ni ngan n’ag fan e n’en ni ke rin’. Ere fith ngak fare moon nib gonop ni gaar: “Mang e gu ra rin’ ma ga nang gelngin e kireban’ ni kug tay ni bochan e n’en ni kug weliy u murung’agem?” Me fulweg fare moon ni gaar: “Taa ban’en e rayog ni ngam rin’. Mu fek reb e gayul nib sug e wul u langgin, mag guchthuy, ngemu’ mag sapeg ko nifeng nge wereg fapi wul ni bay u langgin.” De nang fare moon fan ni ka nog ngak ni nge rin’ e re n’em, machane me rin’ nrogon ni ka nog ngak. Faani taaboch riy, me sul ngak fare moon nib gonop me fith ni gaar: “Kam n’ag fan u wan’um e n’en ni kug rin’, fa? Me fulweg fare moon ngak ni gaar: “Som’on e ngam man mu kunuy gubin fapi wul ni ke wereg e nifeng.” Me gaar fare moon: “Dabiyog ni nggu rin’ e re n’ir, ya ke wereg e nifeng fapi wul nga gubin yang ndabkiyog ni nggu pirieg ni gubin.” Me fulweg fare moon ngak ni gaar: “Thin nde riyul’ ni kam weliy u murung’ageg e ke rung’ag boor e girdi’, ni taareb rogon ko fapi wul ni ke wereg e nifeng nga gubin yang. Dabkiyog ni ngam kunuy e pi wul nem nga taabang ni bod ni dabkiyog ni ngam chuweg u laniyan’ e girdi’ e n’en ni kam weliy ngorad.”

Ba tamilang e n’en ni gad ra fil ko re n’ey. Gad ra yog ban’en ma dabkiyog ni ngad thilyeged. Ma yu ngiyal’ e dabiyog ni ngad thilyeged wenegan nib kireb ni ke yib ni bochan. Ere u m’on ni nga dogned ban’en nib kireb u murung’agen be’, mab fel’ ni ngad lemnaged ni thin ni gad ma yog e bod e wul ni ke wer nga fithik’ e nifeng.

[Picture on page 16]

Ra uw rogon ma aram e be fek be’ nga lan e tabinaw rok e piin ni kar digeyed e bin riyul’ e liyor ma kar chelgad kar togopuluwgad ngay?