Ngan Yan U Kanawo’ Ni Be Gel I Yan E Tamilang Riy

“Fare kanawo’ ko piin nib mat’aw e bod rogon ramaen e yal’ ni be gel i yan nge mada’ ko ngiyal’ ni kari tamilang urngin ban’en.”​—PROVERBS 4:18, NW.

1, 2. Mang e ke buch rok e girdi’ rok Got nbochan ni tamilang ko tin riyul’ ni yib rok Jehovah e be gel i yan?

 MINI’ e rayog ni nge weliy e n’en ni ra rin’ fare yal’ ni be yib nga lang ko nep’ nib talumor ni kab tamilang boch rogon nga rogon ni ma weliy Jehovah Got ni fare Tabolngin e tamilang. (Psalms 36:9) ‘U nap’an ni aw ramaen e yal’ ni kakadbul nga daken e fayleng ni ga’ngin,’ me gaar Got, ‘fare fayleng e ke bod e but’ u tan ba hang, ke ab yaan ni bod e mad.’ (Job 38:12-14) Bochan ramaen e yal’ ni be gel i yan, ma rayog ni ngan guy yaan fare fayleng nib tamilang, ni bod fare but’ nib ngunguy ni nge thil yaan u tomren ni kan ta’ nga daken fare hang ni bay yaan ban’en riy.

² Jehovah e ku ir e Tabolngin e tamilang ni aram e tin riyul’. (Psalms 43:3) Yugu aram rogon ni fayleng e be par ni bay u fithik’ e lumor, ma bin riyul’ e Got e ma pi’ e tamilang ngak e girdi’ rok. Mang angin? Be gaar e Bible: “Fare kanawo’ ko piin nib mat’aw e bod rogon ramaen e yal’ ni be gel i yan nge mada’ ko ngiyal’ ni kari tamilang urngin ban’en.” (Proverbs 4:18, NW) Tamilang ni yib rok Jehovah ni be gel i yan e be ayuweg ni nge par nib tamilang kanawoen e girdi’ rok ma be ayuwegrad ni ngar mon’oggad ko yaram ko ulung rorad, nge machib, nge pangirad.

Tin Riyul’ ni Be Tamilang i Yan e Ke Mon’ognag e Yaram ko Ulung

3. Mang e kan micheg ko Isaiah 60:17?

³ U daken Isaiah ni profet, e yog Jehovah ni gaar: “Bay gu fek e gol i yib ngom ma gathi bronze, ma silber e bay yan nga luwan e wasey, ma bronze e bay yan nga luwan e ren; bay yog e wasey ngom ma gathi malang. Pi pilung rom e dab kur gafgowniged gur; bay gu tiyeg ngorad nguur gagiyeggad u fithik’ e yal’uw nge gapas.” (Isaiah 60:17) Ni bod ni ra ngan thilyeg e tin nib meewar ko tin nib gel e be dag e mon’og, ma Pi Mich Rok Jehovah e kar mon’oggad ko yaram ko ulung rorad u nap’an e “tin tomren e rran.”​—Matthew 24:3; 2 Timothy 3:1.

4. Mang maruwel e kan tababnag ko duw ni 1919, ma uw rogon ni ba’ angin?

⁴ U nap’an ni kafin ni tabab e tin tomren e rran, ma Pi Mich Rok Jehovah ni kakrom e kan pining e Bible Students ngorad, ma kar mel’eged e piin ni piilal rorad nge deacon u daken e towal. Machane, boch e piilal e gathi ri yad baadag ni ngar uned ko fare maruwel ni ngan machib. Boch i yad e gathi kemus ni ke maruwaran’rad ni ngar uned ko machib ya ku rogned ngak boch e girdi’ ni dab ra uned ngay. Ere nap’an e duw ni 1919 ma kan tababnag reb e maruwel nib beech u lan urngin e ulung​—ni aram e maruwel ko  service director ara en ma ayuweg e machib. Fa en ni ma ayuweg e machib, e der ma mel’eg e ulung u daken e towal, ya girdien e tochuch ko girdi’ rok Got e ma mel’egrad ni kan ni thothup rok Got e ma pow’iyrad. Maruwel rok e en ni ma ayuweg e machib e ba muun ngay ni nge yarmiy e machib, ma ir e ma dugliy e binaw ni ngan machibnag, ma ma pi’ e athamgil nga laniyan’ e girdi’ ni ngar uned ngay. Boch e duw nga tomren, ma kan ayuweg ni ngari gel fare maruwel ni ngan machibnag e thin ko Gil’ilungun.

5. Mang mon’og e kan tay ko pi duw ni tabab ko 1920?

⁵ Urngin e girdi’ u lan e ulung e ke gel e michan’ rorad nbochan fare fonow ni kan pi’ ngorad u nap’an fare convention ara muulung rorad u Cedar Point Ohio ko duw ni 1922 ni gaar, “Ngan machibnag, ngan machibnag, ngan machibnag, murung’agen fare Pilung nge Gil’ilungun.” Duw ni 1927 e kan yarmiy ni ngan machib ma aram e kan guy ni Madenom e ir e rran ni bin th’abi puluw ni ngan yan ko machib u mit e tabinaw i yan. Mang fan ni aram e rorran? Ya Madenom e baga’ ni girdi’ e dariy e maruwel rorad. Maku aram rogon e n’en ni ma rin’ e Pi Mich Rok Jehovah e ngiyal’ ney ni yad be athamgil ni nga ranod ngar guyed e girdi’ ko ngiyal’ ni yad bay u tabinaw rorad, ko rran ndariy e maruwel rorad nge balayal’.

6. U lan e duw ni 1931, ma mang e thin ni kan beeg me fol e girdi’ riy, ma mang e ke rin’ e re n’em ko maruwel ni ngan wereg e thin ko Gil’ilungun?

⁶ U nap’an ni kan beeg fare babyor ara resolution ko rorran ni Madenom ni mithigyal’, ni July 26, 1931, u nap’an fare convention ara muulung ni kan ta’ u Columbus, Ohio, ma tomren min tay u gubin yang u fayleng e kari k’aring e girdi’ ngar uned ko machib. Bang ko re babyor ney e gaar: “Gadad e pi tapigpig rok Jehovah Got ni kan pi’ e maruwel ngodad u fithingan, ma, rogon ni ngan fol ko motochiyel rok, ni ngan wereg e machib rok Jesus Kristus, ma ngan tamilangnag nge nang e girdi’ ni Jehovah e bin riyul’ e Got ma Got ni Th’abi Gel Gelngin; ere ngada fanayed e ngochol ni Somol ni Got rodad e ke sunmiy, ma gad baadag ni ngan nangdad min piningdad ni Pi Mich Rok Jehovah.” (Isaiah 43:10) Re ngachal nem nib beech e ri be dag e maruwel ni th’abi ga’ fan rok e piin ni yad e yad be fek e re ngachal nem! Arrogon, Jehovah e bay e maruwel rok ni nge un urngin e pi tapigpig rok ngay. Oren i yad e kar felfelan’gad ngay!

7. Mang e thil ni ke yib ko duw ni 1932, ma mang fan?

⁷ Boor e piin ni piilal e kar uned i wereg e machib u fithik’ e sobut’an’. Machane, u yu yang ma piin ni piilal ni kan towaliyrad e kar togopuluwgad ko re yaram nem ni urngin e girdi’ u lan e ulung e thingara uned ko machib. Machane, ngiyal’ nem ma kan guy ni bay e mon’og ni bay yib. U lan e duw ni 1932 ma ka nog ko pi ulung u daken fare The Watchtower ni ngan taleg e towal ko piilal nge deacon. Ba t’uf ni ngar towaliyed e piin ni ngar manged bang ko service committee ni yad e pumoon ni kar ilalgad ko tirok Got ma yad ma wereg e machib ngak e girdi’. Ere piin nib pasig ko machib e ni fanayrad ni ngar ayuweged e ulung, me mon’og e maruwel.

Nge Gel Boch e Tamilang e Be Yip’ Fan e Mon’og

8. Mang e kan thiliyeg ara kan puluwnag u nap’an e duw ni 1938?

⁸ Fare tamilang e “gel i yan.” U lan e duw ni 1938 min chuweg e towal u lan e ulung ni gubin. Urngin e girdi’ ni ngan mel’egrad ni ngar ayuweged e ulung e susun kar daged ni yad ma fol ko thin nu Bible ma “fare tapigpig nib yul’yul’ mab gonop” e ra yaliyrad. (Matthew 24:45-47) Ba chuchugur ni nge urngin e ulung ko Pi Mich Rok Jehovah e m’agan’rad ko re yaram nem, ma fare maruwel ni ngan wereg e machib e ri yib angin.

9. U lan e duw ni 1972, ma mang yaram e kan tababnag, ma mang fan ni ke k’aring e mon’og?

⁹ Maku reb e yaram ni kan thilyeg ara kan puluwnag ni tabab ko October 1, 1972 e bay rogon ko u rogon ni ngan ayuweg e ulung. Fare yaram ni ngan ayuweg e ulung u daken ba ulung ko piin ni piilal e kan tababnag ko pi ulung ko Pi Mich Rok Jehovah u ga’ngin yang e fayleng, min chuweg fare yaram ni ke mus ni taareb e piilal ni ma ayuweg reb e ulung. Re yaram ney nib beech e ka ri pi’ e athamgil nga laniyan’ e piin ni pumoon ni ngar maruweliyed ngar mon’oggad me yog ni ngar ayuweged e ulung. (1 Timothy 3: 1-7) Bochan e re n’ey, ma boor e pi walagdad ni pumoon e kan skulnagrad ngar nanged boch e maruwel ni ngan ayuweg e ulung. Ri bay rogorad ni ngar ayuweged boor e girdi’ ni ke fini mich e thin riyul’ u Bible u wan’rad ni ra bad ko ulung u boch e duw nga tomren!

10. Mang yaram e kan tabab i rin’ ko duw ni 1976?

¹⁰ Kan yarmiy nel’ e ulung ko girdi’ ara committee ni yad bang ko fare Governing Body, ma rorran ni January 1, 1976 e kan tababnag ni, urngin e maruwel u lan e ulung u ga’ngin yang e fayleng e fa nel’ i ulung ara committee e ma ayuwegrad. Rib gel e fel’ riy ni urngin e maruwel ni bay rogon ko Gil’ilungun Got e yibe rin’ ni boor e ‘piin ni be fonownag’!​—Proverbs 15:22; 24:6.

11. Mang e n’en ni kan thilyeg ko duw ni 1992, ma mang fan?

¹¹ U lan e duw ni 1992 e ku bay ban’en ni kan thilyeg, ni ba taareb rogon ko n’en ni buch u tomren ni piyu Israel nge boch e girdi’ ni kan kalbusnagrad u Babylon e kar sulod nga Jerusalem. Ngiyal’ nem, ma da ki gaman e pi Levites ni yad ma pigpig u tempel. Ere piin ni gathi yad piyu Israel ni ka nog e Nethinim ngorad e kan pi’ ngorad boch e maruwel ni ngar ayuweged fapi Levites. Ere, rogon ni ngan ayuweg e pi tapigpig nib yul’yul’ mab gonop ko maruwel rorad u fayleng ni be mon’og i yan, e ni pi’ boch e maruwel ngak e girdi’ ni yad bang ko fare ulung ko “yugu boch e saf” ko duw ni 1992 ngar ayuweged yad. Kan yarmiy ni ngar manged taayuw ko fare ulung ni ka nog e Governing Body ngay.​—John 10:16.

12. Uw rogon ni ke fek Jehovah e gol ma gathi copper?

¹² Mang angin ni ke yib nbochan e pi n’ey ni urngin? Gaar Jehovah, “Pi pilung rom e dab kur gafgowniged gur; bay gu tiyeg ngorad nguur gagiyeggad u fithik’ e yal’uw nge gapas.” (Isaiah 60:17) Bay e “gapas” u fithik’ e pi tapigpig rok Jehovah e ngiyal’ n’ey, ma t’ufeg ko “tin nib mat’aw ban’en” e ir e ke ‘k’aringrad ni ngar rin’ed e maruwel rorad.’ Rib fel’ e yaram rorad ni fan ni ngar lebuguyed e maruwel rorad ni ngan machib ma ngan pingeg e girdi’ ngar manged pi gachalpen Jesus.​—Matthew 24:14; 28:19, 20.

Be Tamilangnag Jehovah i Yan Fapi Machib

13. Uw rogon ni ke pi’ Jehovah e tamilang ngak e girdi’ rok ko fapi machib ni yad be fol riy ko duw ni 1920?

¹³ Maku be tamilangnag Jehovah fapi machib ni nge fol e girdi’ rok riy. Revelation 12:1-9 e be dag rogon. Thin riy e be dag dalip ban’en ni aram: “fare pin” nib diyen, fare “dragon,” nge “bochi pagel?” Ga manang ko mini’ e be fanathinnag bagayad nge bagayad? Kan poyrad u lan fare article ara thin ni bay e kenggin ni “Birth of  the Nation,” ni bay ko fare The Watch Tower ni March 1, 1925. Re thin nem ara article e kari pi’ e tamilangan’ ngak e girdi’ rok Got ngar nanged fan fapi yiiy ni murung’agen fare Gil’ilungun ni ke sum, ni be tamilangnag ni bay l’agruw e ulung​—ni aram e ulung rok Jehovah nge ulung rok Satan. Ngemu’, ma nap’an e duw ni 1927/28, me nang e girdi’ rok Got ni Baynag nge madenom ko rran ni kan gargelnag be’ e de puluw ko thin nu Bible ma kar talgad i madenomnag.

14. Mang e pi machib ni kan tamilangnag ko duw ni 1930?

¹⁴ Duw ni 1930 e ku kan tamilangnag murung’agen dalip e machib. U lan boor e duw, ma piin ni ka nog e Bible Students ngorad e kar nanged ni fare “ulung ko girdi’ ni pire’ ni pire’,” nrogon ni yog ko Revelation 7:9-17 e ba thil ko fare 144,000 e girdi’, ni nga ra uned ngak Kristus ko gagiyeg ngar manged e pi pilung nge pi prist. (Revelation 5:9, 10; 14:1-5) Machane, dawori tamilang ko mini’ fare ulung ko girdi’ ni pire’ ni pire’. Ni bod fare yal’ ni be gel i yan e tamilang riy, ma nap’an e duw ni 1935 ma kan nang ni fare ulung ko girdi’ ni pire’ ni pire’ e yad e girdi’ ni yad ra magey nib fas ko “fare gafgow ni baga’,” ni bay e athap rorad ni ngar pared u fayleng ni manemus. Ka re duw nem boch nga tomur min tamilangnag ban’en ni bay’ rogon ngak e pi bitir ko Pi Mich rok Jehovah u boch e nam ni yad be un ko skul. Yugu aram rogon ni ngan yul’yul’ ko nam e ri yima rin’ u ga’ngin yang u fayleng, ma Pi Mich Rok Jehovah e kar nanged ni ngan siro’ ko flak e ban’en ni gathi kemus ni yalen ni yigi yima rin’. Ma bin migid e duw, e kan weliy ni ke yim’ Kristus u daken baley i gek’iy ma gathi kuruth.​—Acts 10:39.

15. Wuin ma uw rogon ni kan tamilangnag feni thothup e racha’?

¹⁵ Ba ngiyal’ u tomren e bin II e Mahl ko Fayleng, e ireray e tayim ni yugu un i fanay e racha’ ni fan ko fapi salthaw ni kar maad’adgad, me gel i yan e tamilang u murung’agen feni thothup e racha’. Fare The Watchtower ni July 1, 1945 e ke pi’ e athamgil ngak “urngin e pi tapigpig rok Jehovah ni yad be athamgil ni nge yog ngorad e yafas ni manemus u lan e fayleng rok nib beech mab mat’aw ni ngar e ted fan e racha’ nib thothup ma ur folgad u rogon ni be gagiyegnag Got u murung’agen e pi n’ey.”

16. Wuin e kan wereg fare New World Translation of the Holy Scriptures, ma mang l’agruw ban’en riy nib fel’?

¹⁶ U lan e duw ni 1946 ma ke tamilang nib t’uf ni ngan piliyeg e thin nu Bible u daken e ayuw ko piin nib llowan’ ma de kirebnag e pi machib ni bay rogon ko yalen ko Kristiano nde riyul’. I tabab ni ngan piliyeg e Bible ko December 1947. U lan e duw ni 1950 ma fare New World Translation of the Christian Greek Scriptures ni thin nu Meriken e kan wereg. Fare Hebrew Scriptures ni thin nu Meriken e kan ngongliy ni lal ken e babyor min wereg ni yu yang ni buchuuw nge buchuuw, ni tabab ko 1953. Ken tomur e babyor ara volume e ni wereg ko duw ni 1960, me pag buchuuw ko 12 e duw nga tomren ni tabab e re maruwel nem. Fare New World Translation of the Holy Scriptures ni polo’ e kan ta’ ni taab ken e babyor ma kan wereg ko duw ni 1961. Chiney e kan piliyeg ko boor e thin, ma bay boch ban’en riy nib fel’ ni ngan fanay. Kan sulweg fithingan Got ngay, ni Jehovah. Maku, bochan ni rogon ni kan piliyeg e thin ni kakrom ko kanawo’ nib mom ni ngan nang fan me ayuweg ni nge gel i yan e tamilangan’ ko tin riyul’ rok Got.

17. Mang mon’og ko tamilang e ke m’ug ko duw ni 1962?

¹⁷ U lan e duw ni 1962 ma kan tamilangnag fan fare “am” ni bay ko Roma 13:1 ma kan weliy ko mang motochiyel rorad e ngaur folgad riy. Bochan ni kan fil nib elmerin e Roma guruy 13 nge Titus 3:1, 2; nge 1 Peter 2:13, 17 me tamilang  an’uy ni fare bugithin ni “am” e be yip’ fan, e am ko girdi’ ma gathi Jehovah Got nge Jesus Kristus.

18. Mang boch e tin riyul’ ni kan tamilangnag ko duw ni 1980?

¹⁸ Boch e duw nga tomren, ma kanawo’ ko piin nib mat’aw e be gel i yan e tamilang riy. U lan e duw ni 1985 ma ke tamilang ko mang e be yip’ fan ni nga nog nib mat’aw ni fan ko “yafas” min nog nib mat’aw ni fager rok Got. (Roma 5:18; James 2:23) Kan weliy nib fel’ rogon fan e Christian Jubilee ara Madenom ko Kristiano ko duw ni 1987.

19. Uw rogon ni kari tamilangnag Jehovah fan e thin rok ni fan ko girdi’ rok u lan e pi duw ni ke yan ni dawori n’uw nap’an?

¹⁹ Nap’an e duw ni 1995 ma fare maruwel ni ngan kieg e girdi’ ni yad bod e saf ko girdi’ ni yad bod e kaming e kan nang fan nib tamilang. Nap’an e duw ni 1998 ma kan weliy nib tamilang murung’agen e tempel ni ke guy Ezekiel u nap’an ni kan piliyeg e changar rok, ni ireray e n’en ni be lebug e ngiyal’ ney. Nap’an e duw ni 1999 e kan tamilangnag ko wuin ma uw rogon ni fare ‘N’en ni Th’abi Dabuy e ke sak’iy u lan fa gin’en nib thothup.’ (Matthew 24:15, 16) Ma duw ni 2002 e ka ri tamilang ko mang fan e ngan liyor ku Got u ‘fithik’ lanin’uy ngu fithik’ e tin riyul’.’​—John 4:24, NW.

20. Mang boch ban’en ni kan thilyeg ko machib nge ngongol ko girdi’ rok Got?

²⁰ Gathi kemus ni kan puluwnag e machib ko ulung, ya ku kan puluwnag e ngongol ko Kristiano. Nap’an e duw ni 1973 ma kan guy ni ra ngan tamagow ma ma “ma alitnag e dowef” min tay ni ireray e ngongol nrib kireb. (2 Korinth 7:1) Ragag e duw ni ke yan nga tomren, fare babyor rodad ni The Watchtower ni July 15, 1983 ma ke tamilang ko rayog ni ngad fanayed e boyoch, fa. Pi n’en ney e boch ban’en ni be dag ni be gel e tamilang i yan e ngiyal’ n’ey.

Um Man u Kanawo’ ni Be Gel e Tamilang Riy i Yan

21. Mang lem e ra ayuwegdad ni nguu darod ko kanawo’ ni be gel i yan e tamilangan’ riy?

²¹ Be’ ni ke n’uw nap’an ni ke mang piilal u lan e ulung e ke yog ni gaar, “Rib mo’maw’ ni nge fel’ u wan’uy min fol ko tin ni kan thilyeg.” Mang e ke ayuweg ni nge fel’ u wan’ e tin ni kan thilyeg ni boor u lan 48 e duw ni ke mang tamachib ko Gil’ilungun Got? Me fulweg ni gaar: “Lem nib puluw e ireray e n’en ni ke ayuwegeg. Ra dabuy be’ e tin ni kan thilyeg ma be yip’ fan ni dabki m’ag ko ulung ni be mon’og i yan. Faanra kug guy ni gowa mo’maw’ ni nge fel’ u wan’ug e tin ni kan thilyeg, ma gu fal’eg i lemnag e thin rok Peter ngak Jesus ni gaar: ‘Somol, i mini’ e gamad ra yan ngak? Yi gur e bay fapi thin rom ni ir e ma pi’ e yafas ndariy n’umngin nap’an ngak e girdi’.’ Ngemu’ mu kug fitheg, ‘Nggu wan nga fithik’ e lumor u fayleng, fa?’ Ireray e n’en ni ke ayuwegeg ni nggu par u lan e ulung rok Got.”​—John 6:68.

22. Gad ra yan u fithik’ e tamilangan’ ma uw rogon ni nge ayuwegdad?

²² Fayleng ni ke longobiydad e riyul’ nrib talumor. Bochan ni be ul’ul Jehovah i pi’ e tamilangan’ ngak e girdi’ rok, ma be gel i yan e thil u thilrad nge girdi’ nu fayleng. Mang e ra rin’ e re tamilangan’ ney ngodad? Riyul’, ni bod fare magal ni be pi’ e tamilang ko kanawo’ nib talumor nge yog ni nge guy be’ e low ni bay riy machane dabi chuweg e low, maku arrogon e tamilangan’ ko Thin Rok Got e dabi chuweg e riya’. Machane, tamilangan’ rok Got e ba mudugil nra ayuwegdad ni ngada siyeged e pi n’em nge yog ni nga u darod ko kanawo’ ni be gel e tamilang riy i yan. Ere, ngauda tedan’dad ko yiiy rok Jehovah, ni “bod ba magal ni be mat ramaen u fithik’ e lumor.”​—2 Peter 1:19.

Ka Ga Manang?

• Mang mon’og ko ulung ni ke pi’ Jehovah ngak e girdi’ rok?

• Tamilang ni be gel i yan e ke thilyeg e mang machib?

• Mang e pi n’en ni ke thil ni kam guy, ma mang e ke ayuwegem ni nge fel’ u wan’um?

• Mang fan ni ga baadag ni ngam ul’ul nga um man ko kanawo’ ni be gel e tamilang riy i yan?

[Study Questions]

[Pictures on page 15]

Convention u Cedar Point, Ohio, ko duw ni 1922 e ke gelnag e pi Bible Student ni ngar lebuguyed e maruwel rok Got

[Picture on page 16]

Fare “New World Translation of the Christian Greek Scriptures” ni wereg N. H. Knorr ko duw ni 1950

[Picture Credit Line on page 13]

© 2003 BiblePlaces.com