1. ʼE maʼuhiga koa tatatou aga moka tou faipalalau mo te hahaʼi? Tuku mai he faʼifaʼitaki. (Vakaʼi te ʼuluaki pakī.)

KUA hili ki ai ni taʼu, neʼe faifakamafola te taumatuʼa ʼi Fisi ʼo nā fakaafe te hahaʼi ki te ʼAho Fakamanatu ʼo te mate ʼo Kilisito. Neʼe nā faipalalau mo te fafine ʼi tuʼa ʼo tona ʼapi pea neʼe kamata ʼua leva. Pea neʼe nā fakatoʼo ai ki te fafine ʼaia he fakamalu. Neʼe malave ʼaupito te faʼahi ʼaia ki te fafine, ʼo ina fakatotonu ai ke kau ki te ʼAho Fakamanatu. Ki muli age neʼe ui e te fafine neʼe mole ko te ʼu palalau ʼa te taumatuʼa ʼae neʼe ina manatuʼi kaʼe neʼe ko tanā agalelei. Neʼe mulimuli te taumatuʼa ki te lekula iloa ʼa Sesu.

2. Ko te tokoni fea ʼa Sesu ʼae neʼe liliu ko te lekula iloa? Pea ʼe feafeaʼi hatatou lava maʼuliʼi?

² Kotea ia te lekula iloa ʼaia? ʼE ko te tokoni ʼaeni neʼe fai e Sesu: “Ko te u mea fuli ae e koutou loto ke fai atu e te u tagata kia koutou, koutou fai feia . . . kia natou.” (Mat. 7:12) ʼE feafeaʼi hatatou lava fai te faʼahi ʼaia? ʼUluaki, fai te fehuʼi ʼaeni: ‘Ka na pau la neʼe ko au te kilisitiano ʼaia, pea ʼe au loto anai ke feafeaʼi te aga ʼa ʼihi kia au?ʼ Lua, faiga malohi ke toe feia mo tau aga.—1 Ko. 10:24.

3, 4. (1) Fakamahino pe ko ʼe ko te ʼu palalau ʼa Sesu ʼe mole fakaʼuhiga pe ki ʼatatou felogoʼi ʼi te kokelekasio. (2) Kotea ʼae ka tou talanoa anai ki ai ʼi te alatike ʼaeni?

 ³ Neʼe ui pe koa e Sesu ke tou mulimuli ki tana tokoni ʼi ʼatatou felogoʼi ʼi te kokelekasio? Kailoa, neʼe talanoa ia pe ʼe tonu ke feafeaʼi tatatou aga ki te hahaʼi fuli ʼo kau ai mo ʼotatou fili. (Lau ia Luka 6:27, 28, 31, 35.) Koia ʼe maʼuhiga ʼaupito ke tou muliʼi te lekula ʼaia ʼi tatatou faifakamafola, koteʼuhi ʼe lagi ko te tokolahi anai ʼae ka natou tali ia te logo lelei pea mo maʼu ia “te mauli heegata.”—Gaue 13:48.

⁴ ʼE tou talanoa anai kia fehuʼi ʼe fa ʼe tonu ke tou haga manatuʼi ʼi te minisitelio. Ko ai ʼae ʼe au faipalalau mo ia? ʼE au faipalalau ʼifea mo natou? Ko te temi fea ʼae ʼe lelei ai ke au faipalalau mo te hahaʼi? ʼE tonu ke feafeaʼi taku faipalalau mo natou? Ohage pe ko te faʼahi ka tou vakaʼi anai, ʼe lava tokoni mai te ʼu fehuʼi ʼaia ke tou mahino pe ʼe ko te aga fea ʼae ʼe leleiʼia e te hahaʼi ke tou fai age. Pea ʼe tou iloʼi ai anai leva pe ʼe ko te faʼahiga palalau fea ʼae ʼe lelei age ki te takitokotahi.—1 Ko. 9:19-23.

5. Ko te ʼu fehuʼi fea ʼae ʼe feala ke tou fai?

⁵ Ko te hahaʼi fuli ʼae ʼe tou felaveʼi mo ia ʼi te minisitelio, ʼe natou tahi alu pe mo ʼona aluʼaga pea mo ʼona fihifihia. (2 Klk. 6:29) Moka ʼe ke faipalalau mo he tahi, fai te fehuʼi ʼaeni: ‘Ka na pau la neʼe ko au te kilisitiano ʼaia, pea ʼe au loto anai ke feafeaʼi te aga ʼa ʼihi kia au? ʼE au loto anai koa ke fakamauʼi au e he tahi kaʼe ʼe mole ina iloʼi au? Peʼe au loto anai koa ke ina iloʼi toku ʼuhiga moʼoni?ʼ Ko te ʼu fehuʼi ʼaia ʼe lava tokoni mai ke tou muliʼi te tokoni ʼa Sesu pea mo lelei tatatou aga ki te hahaʼi takitokotahi.

6, 7. Kotea ʼae ʼe tonu ke tou fai moka tou felaveʼi mo he tahi ʼi te minisitelio ʼe hage mai ʼe itaita peʼe agapauʼu?

⁶ Ohage la, ʼe faigaʼi e te kau Kilisitiano ke natou maʼuliʼi te ʼu tokoni Fakatohi-tapu ke lelei tuʼumaʼu tanatou faʼahiga palalau. (Kol. 4:6, MN) Kaʼe ʼuhi ko tatatou agahala ʼe feala ai ke tou fai he palalau ki he tahi ʼe tou fakahemala anai ki ʼamuli moka hoko ni fihifihia. (Sakp. 3:2) Kapau ʼe hoko he aluʼaga feia, pea ʼe tou fakaʼamu ke lotomahino ia ia he ʼe mole ko hatatou agamahani ʼaia. ʼE mole tou loto anai ke ina fakaʼuhigaʼi tatou ki he tahi ʼe agapauʼu. Ko tatatou iloʼi te faʼahi ʼaia, ʼe feala ai ke tou mahino ʼe lagi toe fakahemala pe la mo natou ʼae neʼe agapauʼu mai.

⁷ Kapau ʼe ke felaveʼi mo he tahi ʼe hage mai ʼe itaita mo agapauʼu, ʼe feala koa hau faiga ke ke mahino pe kotea te tupuʼaga ʼo tana aga feia? Lagi ʼe tupu la tana feia ʼuhi ko ʼona fihifihia ʼi te fale gaue peʼe fale ako? Peʼe lagi ina maʼu hona mahaki kovi? Tokolahi ia natou neʼe iita ʼi tanatou ʼuluaki felaveʼi mo te kau Fakamoʼoni, neʼe natou tali leva ki ʼamuli ia te logo ʼuhi ko te agamalu mo te agafakaʼapaʼapa ʼa te kau Fakamoʼoni.—Taag. 15:1; 1 Pet. 3:15.

8. He ko ʼe ʼe tonu ke tou tala ia te logo ʼo te Puleʼaga ki “te u tagata fuli”?

⁸ ʼE tou faifakamafola ki te hahaʼi fuli. ʼI te ʼu taʼu ʼaeni kua hili atu, neʼe ta ʼihi fakamatala ʼi te alatike “ʼE Fetogi e Te Tohi-Tapu Te ʼu Maʼuli” ʼi Te Tule Leʼo ki te tufa. Ko te ʼu alatike ʼaia ʼe ko ni fakamatala ʼo ni hahaʼi neʼe kaihaʼa, mo inu kava fakavale, mo kau ki he kutuga fakatupu maveuveu pea mo toloke. Ko ʼihi neʼe natou fai politike, mo takitaki lotu, pea mo fia maʼu tuʼulaga. Pea ko ʼihi neʼe natou fai ni aga heʼe ʼaoga. Kaʼe neʼe natou logo fuli ki te logo lelei, mo tali ke fai hanatou ako Tohi-Tapu, mo fai ni fetogi ʼi tonatou maʼuli pea mo natou hu mai leva ki te moʼoni. Koia ʼe mole tonu ai ke tou manatu ʼe mole feafeala ia ke tali e ʼihi ia te logo ʼo te Puleʼaga. (Lau ia 1 Kolinito 6:9-11.) Koteʼuhi ʼe feala ki “te u tagata fuli” ke hu mai ki te moʼoni.—1 Ko. 9:22.

9. He ko ʼe ʼe tonu ke tou fakaʼapaʼapa ki te ʼu ʼapi ʼo te hahaʼi?

⁹ ʼI te agamahani ʼe tou faifakamafola ki te hahaʼi ʼi ʼonatou ʼapi. (Mat. 10:11-13) ʼE tou leleiʼia moka fakaʼapaʼapa ʼihi ki tokita ʼapi pea mo tokita koga meʼa foki koteʼuhi ʼe maʼuhiga tokita ʼapi kia kita. ʼE kita loto ke kita logo fimalie ai pea mo tokaga ai ki tokita maʼuli fakaloto fale. Koia moka tou faipalalau mo te hahaʼi, pea ʼe tonu ke tou toe fakaʼapaʼapa feia ki tonatou ʼapi.—Gaue 5:42.

10. Kotea ʼae ʼe mole tonu ke tou fai ke mole iita ai te hahaʼi ʼi tatatou faifakamafola?

¹⁰ ʼE tou maʼuʼuli nei ʼi he malama kua lahi ʼaupito ai te agakovi pea tokolahi ia natou ʼae ʼe tou faifakamafola ki ai ʼe natou mahalohalo ki te hahaʼi ʼae ʼe mole natou iloʼi. (2 Tim. 3:1-5) ʼE mole tonu ke tou fai he meʼa ʼe tupu ai hanatou mahalohalo kovi kia tatou. Ohage la, kapau ko he ʼapi ʼe ʼi ai hona ʼa mo hona matapa kaʼe mapunu, ʼe ke alu atu pe koa ki tona avahi? Peʼe kapau la ʼe ke fisifisi ki he ʼapi kaʼe ʼe mole he tahi, ʼe lagi ʼe ke fia fakasiosio anai ʼi te matapa fakamalama, peʼe ke fia foliʼi te ʼapi ʼo kumi ia ia ʼae ʼaʼana te ʼapi. ʼE lagi ke fai te faʼahi ʼaia koteʼuhi ʼe ke fia maʼu te hahaʼi ʼi tau faifakamafola. (Gaue 10:42, MN) Pea ʼe ke fia tokoni fakamalotoloto ki te hahaʼi ke natou ako te moʼoni ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua. (Loma 1:14, 15) Kaʼe ʼi tau telituale, ʼe mole koa iita ai anai te hahaʼi? Kotea anai te manatu ʼo ʼonatou vahaʼa fale? ʼE tonu ke tou agafakapotopoto pea ʼaua tatatou fai he meʼa ʼe feala ai ke iita te hahaʼi ʼo totatou telituale. Neʼe ui fenei e te apositolo ko Paulo: “E mole ma loto ke higa he tahi i he mea, ke aua naa liliu te gaue ko he mea fakatupu laukovi.” (2 Ko. 6:3) Koia moka tou fakaʼapaʼapa ki te ʼapi ʼo te hahaʼi mo tonatou koga meʼa, pea ʼe feala ai ki te hahaʼi ʼo totatou telituale ke natou fia ʼomai ki te moʼoni.—Lau ia 1 Petelo 2:12.

11. He ko ʼe ʼe tou leleiʼia moka fakaʼapaʼapa ʼihi ki ʼatatou fakatuʼutuʼu?

¹¹ ʼI totatou ʼuhiga Kilisitiano ʼe tou maʼumaʼua ʼaupito. Koteʼuhi ke tou fai ia meʼa fuli neʼe tou fakatotonu ki ai, ʼe ʼaoga ke tou fai fakatomuʼa ni fakatuʼutuʼu pea mo fakaalualu lelei totatou temi. (Efe. 5:16; Filp. 1:10) Kapau ʼi ʼatatou fakatuʼutuʼu ʼe ʼi ai ni fetogi neʼe mole tou ʼamanaki ki ai, pea ʼe feala ke tou iita. Koia ʼae ʼe tou leleiʼia ai moka fakaʼapaʼapa ʼihi ki ʼatatou fakatuʼutuʼu pea mo natou mahino ʼe lagi mole maʼu feʼauga he temi ke tou fakatahi ai mo natou. Kaʼe ʼe tou fakaʼapaʼapa feafeaʼi anai ki te temi ʼo te hahaʼi ʼaki ia te tokoni iloa ʼa Sesu?

12. ʼE tou lava iloʼi feafeaʼi te temi ʼae ʼe lelei age ai ke tou faipalalau mo te hahaʼi ʼi totatou telituale?

¹² Ko te temi fea ʼae ʼe lelei age ai ke tou faipalalau mo te hahaʼi? Fai te ʼu fehuʼi ʼaeni: ‘ʼI taku telituale, ko te temi fea ʼae ʼe nonofo ai te hahaʼi ʼi ʼonatou ʼapi? Ko te temi fea ʼae ʼe feala ai hanatou fagono mai?ʼ ʼE lelei anai ke tou fetogi ʼatatou fakatuʼutuʼu moʼo faipalalau mo natou ʼi te ʼu lakaga ʼaia. ʼI ʼihi fenua, ʼe lelei age te faifakamafola ʼi te afiafi. Kapau ʼe toe feia ʼi tau telituale, pea he ko ʼe koa ʼe mole ke fakatuʼutuʼu ke ke alu ki te hahaʼi ʼi te lakaga ʼaia? (Lau ia 1 Kolinito 10:24.) ʼE tapuakina anai e Sehova te ʼu sakilifisio ʼae ʼe tou fai ke tou faifakamafola ai ki te hahaʼi ʼi te temi ʼae ʼe lelei age kia natou.

13. ʼE tou lava fakaʼapaʼapa feafeaʼi ki he tahi?

¹³ ʼE tou toe fakaʼapaʼapa feafeaʼi ki he tahi? Moka tou fetaulaki mo he tahi ʼe fia logo, pea tou fakamahino lelei age tatatou logo ki ai kaʼe ʼe mole tou fualoa anai.  Neʼe lagi ina fakatuʼutuʼu ke ina fai he meʼa ʼe maʼuhiga kia ia. Kapau ʼe ina ui atu ʼe maʼumaʼua, pea ʼe feala ke tou ui age ʼe mole tou fualoa anai. Pea ʼe tonu ke tou fakahoko ʼaki tatatou fakanounou ʼatatou palalau. (Mat. 5:37) ʼI te ʼosi ʼo tatatou faipalalau, pea ʼe lelei ke tou fehuʼi ki ai pe ko te temi fea ʼae ʼe lelei ke tou toe liliu age ai. Ko ʼihi kau faifakamafola ʼe natou ui fenei: “ʼE au fiafia anai ʼi te toe liliu mai. ʼE lelei age koa mo kapau ʼe au telefoni atu peʼe au faitohi atu ʼi te telefoni ʼi muʼa ʼo taku haʼu?” Moka tou fakaʼapaʼapa ki te maʼumaʼua ʼo te hahaʼi pea mo ʼanatou fakatuʼutuʼu, pea ʼe tou faʼifaʼitakiʼi ai ia te apositolo ko Paulo. Neʼe mole ina fai ia te meʼa ʼae ʼe lelei age kia ia, kaʼe ko te meʼa ʼae ʼe lelei age ki “te kaugamalie, ke haofaki ai natou.”—1 Ko. 10:33.

14-16. (1) He ko ʼe ʼe tonu ke tou fakaha lelei ki te hahaʼi te tupuʼaga ʼo tatatou olo age? Tuku mai he faʼifaʼitaki. (2) Ko te faʼahiga fai fea ʼae neʼe fua lelei maʼa te taupau feʼaluʼaki?

¹⁴ Fakakaukauʼi muʼa te aluʼaga ʼaeni. Ko he tahi ʼe telefoni atu kaʼe ʼe mole ke iloʼi te leʼo pe ko ai. ʼE mole ke iloʼi ia ia kaʼe ʼe ina fehuʼi atu pe ko te faʼahiga meʼa kai fea ʼae ʼe ke leleiʼia. ʼE ke feʼekeʼaki pe ko ai pea ʼe ke fia iloʼi pe kotea ʼae ʼe loto ki ai. Kaʼe ʼe mole ke fia agapauʼu anai, koia ʼe ke lagi faipalalau anai mo ia ʼi he kiʼi temi siʼi, pea ʼe ke fakagata leva te faipalalau. ʼI te temi leva ʼaeni, fakakaukauʼi te aluʼaga pe ʼaia, kaʼe ʼe fakaha atu e ia ʼae ʼe fai telefoni atu pe ko ai ia ia pea ko tana gaue ʼe ko te tokoni ki te hahaʼi  ke natou kakai ki he meʼa kai ʼe lelei. ʼAki he agalelei ʼe ina ui atu ʼe ina maʼu ni logo ʼe feala ke tokoni atu. ʼE mahino ia ʼe ke fia fagono anai ki ai. Koia ʼe tou leleiʼia moka fakaha mai e te hahaʼi pe ko ai ia natou. Kaʼe ʼe feafeaʼi hatatou toe fakaʼapaʼapa feia ki te hahaʼi ʼae ʼe tou felaveʼi?

¹⁵ ʼE lahi te ʼu telituale ʼe tonu ai ke tou fakaha lelei ki he tahi te tupuʼaga ʼo tatatou olo age. ʼE moʼoni ko te logo maʼuhiga ʼae ʼe tou maʼu ʼe ʼaoga ki te hahaʼi. Kaʼe fakafuafua muʼa mo kapau ʼe mole tou fakaha age pe ko ai ia tatou mo te tupuʼaga ʼo tatatou olo age pea tou fehuʼi fenei atu aipe: “Ka na pau la ʼe ko he faʼahi neʼe feala, pea ko te fihifihia fakamalamanei fea ʼae ʼe ke fia fakatokatoka anai?” ʼE tou fai te fehuʼi ke tou iloʼi ia tana manatu ke feala ai hatatou fakaʼaogaʼi te Tohi-Tapu. Kaʼe ʼe lagi feʼekeʼaki fenei ia ia: ‘Ko ai ʼape pea he ko ʼe ʼe ina fai mai te fehuʼi ʼaeni?ʼ ʼE tou fakaʼamu ke fimalie te hahaʼi moka faipalalau mo tatou. (Filp. 2:3, 4) Kaʼe ʼe feafeaʼi hatatou lava fai te faʼahi ʼaia?

¹⁶ ʼE ui e he taupau feʼaluʼaki, kia ia ʼe fua lelei te faʼahiga fai ʼaeni: ʼI tana ʼosi tauʼalofa mo he tahi, ʼe ina fakatoʼo age te kiʼi pepa lotu ʼE Kotou Fia ʼIloʼi Koa Te Moʼoni? pea mo ina ui fenei: “ʼE matou tufa te kiʼi pepa lotu ʼaeni ki te hahaʼi fuli ʼo tokotou faʼahi. ʼE talanoa kia fehuʼi ʼe ono ʼe tau fai e te tokolahi. Pea koʼeni tau kiʼi pepa.” ʼE toe ui e te tehina moka iloʼi e te hahaʼi ia te tupuʼaga ʼo tana alu ake, pea ʼe mole kei natou mahalohalo, ʼo faigafua ai leva te hoko atu ʼo te faipalalau. Pea ʼe fehuʼi fenei age leva te tehina: “Neʼe kua ke fai koa la te ʼu fehuʼi ʼaeni?” Kapau ʼe ina filifili he fehuʼi, pea ʼe avahi e te tehina te kiʼi pepa lotu pea mo talanoa leva pe kotea ʼae ʼe ui ʼi te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia. Kaʼe ʼe toe feala pe foki ke filifili e te tehina he fehuʼi pea mo hoko atu te faipalalau ʼaki he agafakaʼapaʼapa. ʼE moʼoni ʼe lahi te ʼu faʼahiga kamata ʼo he faipalalau. ʼE lahi te ʼu fenua ʼe aoga ai ke tou fai ni faʼahiga palalau moka tou fakafelaveʼi mo te hahaʼi ʼi muʼa ʼo hatatou fakaha age te tupuʼaga ʼo tatatou olo age. ʼE tonu ke tou manatuʼi ʼe maʼuhiga ke tou fai ʼatatou ʼuluaki palalau ʼo mulimuli ki te hahaʼi ke feala ai hanatou fia fagono ki tatatou logo.

17. Kotea ni aluʼaga ʼe feala ai ke tou mulimuli ki te tokoni ʼa Sesu moka tou faifakamafola?

¹⁷ Ohage pe ko te ʼu faʼahi neʼe tou vakaʼi, ʼe feafeaʼi hatatou lava mulimuli ki te tokoni ʼa Sesu moka tou faifakamafola? ʼE tou tokakaga ki te ʼu aluʼaga ʼae ʼe tahi maʼu e te hahaʼi. Pea ʼe tou fakaʼapaʼapa ki te ʼapi ʼo te hahaʼi pea mo ʼonatou koga meʼa. ʼE tou faiga malohi ke tou faifakamafola moka nonofo te hahaʼi ʼi ʼonatou ʼapi pea ʼe lagi natou fagono mai anai. ʼI muʼa ʼo tatatou tala ia te logo lelei, tou fai ni palalau ʼe tupu ai te fia fagono ʼa te hahaʼi.

18. Kotea te ʼu tapuakina ʼe tou maʼu moka lelei tatatou aga ki te hahaʼi ʼi tatatou minisitelio?

¹⁸ Ka tou agalelei mo te hahaʼi ʼi tatatou telituale pea mo tokagaʼi te ʼu meʼa ʼae ʼe natou logoʼi, pea ʼe tou maʼuliʼi ai te ʼu pelesepeto Fakatohi-tapu ʼae ʼe fakakololiaʼi ai ia tatatou Tamai ʼe ʼi selo. (Mat. 5:16) ʼE lagi tokolahi anai ʼe natou fia ako ia te moʼoni mo kapau ʼe tou fakaʼapaʼapa kia natou. (1 Tim. 4:16) Pea ʼe feala ai ke tou ui neʼe tou faiga malohi ʼi tatatou minisitelio tatau aipe pe tali e te hahaʼi peʼe kailoa ia te logo ʼo te Puleʼaga. (2 Tim. 4:5) Tou faʼifaʼitakiʼi te apositolo ko Paulo ʼae neʼe ina tohi fenei: “E au fai te u mea fuli aia uhi ko te Evaselio.” (1 Ko. 9:23) Koia ʼofa pe ke tou mulimuli ki te lekula iloa ʼa Sesu moka tou faipalalau mo te hahaʼi.