ʼI te ʼu taʼu 1920, neʼe iloʼi e ʼaku matuʼā te moʼoni ʼi muʼa ʼo tanā ʼohoana. Neʼe au tupu ʼi te taʼu 1939. ʼI taku kei tupulaga, neʼe matou maʼuʼuli ʼi Pilitania pea neʼe au alu mo ʼaku matuʼā ki te ʼu fono. Pea ki muli age, neʼe au kau leva ki te Ako Fakateokalatike. ʼE kei au manatuʼi pe taku ʼuluaki akonaki. Neʼe tonu ke au tuʼu ʼi he kiʼi foʼi kesi ke au sio ki te nofoʼaki. Neʼe ko toku taʼu ono pe ʼaia, pea neʼe au mataku ʼaupito.

Neʼe ta e taku tamai ʼi he kiʼi kate he ʼu ʼuluaki palalau ʼe faigafua ke au fakaʼaogaʼi ʼi te faifakamafola. ʼI toku taʼu valu, neʼe au fai tokotahi he ʼapi. Neʼe au fiafia ʼaupito ʼi te lau e te tagata ʼo te ʼapi taku kiʼi kate. Pea neʼe ina tali te tohi “Que Dieu soit reconnu pour vrai.” Neʼe au lele ai ʼo fakaha ki taku tamai. Neʼe au fiafia ʼi te faifakamafola mo kau ki te ʼu fono, ʼo lahi ai taku fia tauhi temi katoa kia Sehova.

Neʼe malave leva kia au te ʼu moʼoni Fakatohi-tapu he neʼe fakaui e taku tamai ke au maʼu Te Tule Leʼo ʼi te mahina fuli. Pea neʼe au fiafia ʼi te lau ʼo te ʼu nusipepa fuli moka tau mai. Neʼe malohi ai taku falala kia Sehova pea ki muli age neʼe au foaki ai toku maʼuli kia te ia.

ʼI te taʼu 1950, neʼe au kau mo ʼaku matuʼā ki te fakatahi lahi “Lʼaccroissement de la théocratie” ʼi New York. Neʼe matou kau ki te kau teleke ʼae neʼe olo ki te fakatahi lahi ʼaia. Pea ʼi te Felianima ʼaho 3 ʼo ʼAukusito, ko te kupu tafito ʼo te ʼaho ʼaia neʼe ko te “Journée des missionnaires” (ʼAho ʼo Te Kau Misionea). ʼI te ʼaho ʼaia, neʼe fai e te tehina ko Carey Barber te akonaki ʼo te papitema. Ki muli age, neʼe kau leva te tehina ʼaia ki te Kolesi Pule. ʼI tana ʼosi fai te ʼu fehuʼi ʼe lua kia natou ʼae ka papitema, neʼe au tuʼu ake ʼo ui: “ ʼEi.” Neʼe kei au taʼu 11 pe, kae neʼe au mahino leva neʼe au fai  he faʼahi maʼuhiga. Kae neʼe au mataku ʼi te hifo ki te vai he neʼe heʼeki au poto ʼi te kauga. Neʼe au alu ai mo te kiʼi tehina ʼo taku tamai pea neʼe ina ui mai ke ʼaua taku tuʼania. Neʼe vave pe toku papitemaʼi pea neʼe mole lave pe la ʼoku vaʼe ki te takele ʼo te maʼanuʼaga. Neʼe papitemaʼi au e te tahi tehina kae ʼavake au e te tahi tehina. Talu mai te ʼaho maʼuhiga ʼaia, neʼe hoko atu pe e Sehova tana fakatokatoka ʼoku ala.

ʼI taku mavae leva ʼi te ako, neʼe au fia pionie. Kae neʼe uga au e ʼaku faiako ke hoko atu taku ako ʼi te ʼu fale ako maʼoluga. Neʼe lava ʼanatou faiga ʼo au alu ai ki he fale ako maʼoluga. Kae neʼe au mahino ai leva, neʼe mole feala ke malohi taku tui mo kapau ʼe au toe tokaga ki taku ako. Koia, neʼe au fakatotonu ai ke au mavae. Neʼe au tuku te aluʼaga ʼaia kia nima ʼo Sehova ʼi te faikole. Pea neʼe au fai he tohi ki ʼaku faiako ʼo au fakamahino age ʼaki he aga fakaʼapaʼapa ʼe au mavae anai ʼi te fakaʼosi ʼo toku ʼuluaki taʼu. Neʼe au tuku katoa taku falala kia Sehova, koia neʼe au foimo toʼo atu aipe te selevisi pionie.

ʼI Sulio ʼo te taʼu 1957, neʼe au kamata pionie katoa ʼi te kolo ko Wellingborough. Pea neʼe au kole leva ki te ʼu tehina ʼo te Petele ʼo Lonitoni ke fekauʼi mai he tehina pionie kua faiva ke ma gaue fakatahi. Neʼe lahi te ʼu faʼahi neʼe akoʼi mai e te tehina ko Bert Vaisey. Neʼe faʼafai pea neʼe tokoni mai ke ʼi ai haku polokalama ki te faifakamafola. ʼI te kokelekasio, neʼe ko au pe, mo te tehina ko Vaisey, pea mo tuagaʼane vaivavai ʼe toko ono. Neʼe au teuteuʼi te ʼu fono fuli mo kau ki ai, ʼo lahi ai te ʼu faigamalie neʼe au fakaha ai taku falala kia Sehova pea mo taku tui.

Neʼe au pilisoni he neʼe mole au fia hu solia, kae neʼe mole fualoa. Pea neʼe au felaveʼi leva mo te tuagaʼane pionie makehe ko Barbara. Neʼe ma ʼohoana ʼi te taʼu 1959, ʼo ma lotolelei ke ma olo ki he koga meʼa pe ʼo fai ai tamā gaue faifakamafola. ʼI te kamata, neʼe ma olo ki Lancashire ʼi te potu noleto uesite ʼo Pilitania. Pea ʼi Sanualio 1961, neʼe fakaafe au ki te Ako ʼo Te Minisitelio ʼo Te Puleʼaga ʼi te Petele ʼo Lonitoni. Neʼe mahina katoa taku kau ki te ako ʼaia. Neʼe au punamaʼuli, he neʼe hinoʼi leva au ʼi te fakaʼosi ʼo te ako ke au taupau fealuʼaki. Lolotoga vahaʼa ʼe lua, neʼe akoako mai te gaue ʼaia e he tehina taupau fakasiliko ʼi te kolo ko Birmingham. Pea neʼe fakagafua leva kia Barbara ke haʼu. Neʼe ma olo leva ki te ʼu potu fenua ʼo Lancashire mo Cheshire ʼae neʼe hinoʼi maua ki ai.

ʼI ʼAukusito 1962, neʼe ma maʼu he tohi mai te filiale kae neʼe ma malolo. Neʼe momoli mai ai he ʼu pepa ke ma tohi ke ma kau ki te Ako ʼo Kileate. Neʼe ma faikole ki te faʼahi ʼaia, pea neʼe ma tohi leva te ʼu pepa ʼo ma foimo momoli atu aipe ki te filiale. Hili ki ai mahina ʼe nima, neʼe ma olo leva ki Brooklyn, ʼi New York ʼo kau ki te ako ʼo te 38 kalasi ʼo Kileate. Neʼe mahina hogofulu te fai ʼo te ako fakateokalatike ʼaia.

ʼI te Ako ʼo Kileate, neʼe lahi te ʼu faʼahi neʼe ma ako ʼo ʼuhiga mo te Folafola ʼa te ʼAtua, mo tana kautahi pea mo te ʼu tehina mo tuagaʼane ʼi te malamanei katoa. Neʼe ko toku taʼu 24 pe ʼaia  kae taʼu 23 toku ʼohoana pea neʼe toe lahi te ʼu faʼahi neʼe ma ako mai te tahi kau ako ʼo tamā kalasi. Neʼe ko he pilivilesio kia au taku gaue ʼi te ʼaho fuli mo te tehina ko Fred Rusk, ʼae neʼe kau ki te kau faiako. Neʼe ʼi ai he ako maʼuhiga neʼe talanoa tafito ki ai. Neʼe ina fakaha te ʼaoga ʼae ke foaki tuʼumaʼu ni tokoni lelei, ko tona fakaʼuhiga, ke tou fakatafito tuʼumaʼu ki te Tohi-Tapu. Neʼe kau ia natou ʼae neʼe faiakonaki ʼi tamatou ako, ia te ʼu tehina faiva ohage la ko Nathan Knorr, mo Frederick Franz, pea mo Karl Klein. Pea neʼe lahi te ʼu ako neʼe matou maʼu mai te agavaivai ʼa te tehina ko Alexander Macmillan. Neʼe ina fai tana akonaki ʼo matou toe mahino ai ki te faʼahiga tokoni ʼa Sehova ki tana hahaʼi ʼi te temi ʼahiʼahiʼi ʼo te ʼu tehina ʼi te taʼu 1914 ki te taʼu 1919.

ʼI te fakaʼosi ʼo te ako, neʼe ui mai e te tehina ko Knorr, ʼe hinoʼi anai maua ki Burundi, ʼi Afelika. Neʼe ma olo fakavilivili atu aipe ki te fale tanakiʼaga tohi ʼo te Petele ʼo kumi ʼi te Annuaire pe ʼe ko kau faifakamafola ʼe toko fia ʼi Burundi ʼi te temi ʼaia. Neʼe ma punamaʼuli, he neʼe mole he kau faifakamafola ʼi te fenua ʼaia. Neʼe tonu ke ma olo ki he telituale neʼe heʼeki gaueʼi. Pea neʼe tuʼu ʼi he koga meʼa neʼe heʼeki ma mahino lelei ki ai. Neʼe ma tuʼania ʼaupito. Kae ʼi tamā ʼosi faikole, neʼe ma logoʼi leva homa fimalie.

Neʼe kehekehe leva te maʼuli ʼi te koga meʼa ʼae neʼe hinoʼi maua ki ai, neʼe mole tatau te agaaga ʼo te temi, mo te agaʼi fenua pea mo te lea. Neʼe tonu ke ma ako te lea Fakafalani pea mo kumi homa nofoʼaga. Hili ʼaho ʼe lua ki tamā tau atu, neʼe haʼu te tehina ko Harry Arnott ʼo haʼele mai ʼi tana toe liliu ki Zambie ʼae neʼe hinoʼi ki ai. Ko te tehina ʼaia, neʼe matou ako fakatahi ʼi te Ako ʼo Kileate. Neʼe tokoni mai ke maʼu homa koga fale, ʼae neʼe ko toma ʼuluaki nofoʼaga ʼaia ʼi tamā gaue misionea. Kae neʼe mole fualoa ki ai, neʼe fakafeagai mai leva te kau taki ʼo te fenua ʼae neʼe mole natou iloʼi te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. Neʼe kua ma kamata fiafia ʼi te fakahoko ʼo tamā gaue. Kae neʼe fakaha mai e te kau taki ʼe mole feala hamā nonofo ʼi te fenua he ʼe mole homa pepa fakagafua ke ma nonofo ʼi ai. Koia neʼe tonu ai ke ma mavae ʼo olo ki he tahi fenua. Pea ko te fenua ʼaia neʼe ko Ouganda.

Neʼe ma falala kia Sehova. Koia neʼe siʼisiʼi ai ʼoma tuʼania ʼi tamā tau atu ki Ouganda kae mole he pepa fakagafua ke ma nonofo ʼi ai. Neʼe ʼi ai te tehina ʼo Kanata neʼe faifakamafola ʼi Ouganda.  Pea neʼe ina fakamahino toma aluʼaga ki te tagata ʼae ʼe gaue ki te tali ʼo te hahaʼi ʼae ʼe hu mai ki te fenua. Neʼe ui mai ai e te tagata ʼaia ʼe feala ke ma nonofo ʼi ni kiʼi mahina ʼo kaku ki tamā hoki maʼu he fakagafua ke ma nonofo ʼi te fenua. ʼE ha mai ai, neʼe tokoni mai ia Sehova kia maua.

Neʼe kehekehe ʼosi te agaaga ʼo te maʼuli ʼi te fenua ʼaia neʼe hinoʼi maua ki ai pea mo te fenua ko Burundi. Neʼe kua fakahoko te gaue faifakamafola logo la neʼe ko kau Fakamoʼoni pe ʼe 28 ʼi te fenua katoa. ʼI tamā faifakamafola, neʼe ma felaveʼi mo te tokolahi ʼe natou palalau Fakapilitania. Kae neʼe ma mahino leva, neʼe tonu ke ma ako he lea ʼo te fenua moʼo tokoni kia natou ʼae ʼe fia logo ke natou tuputupu ʼi te faʼahi fakalaumalie. Neʼe ma kamata faifakamafola ʼi te potu fenua ko Kampala ʼae ʼe lahi ai te palalau ʼi te lea Luganda. Koia neʼe ma fakatuʼutuʼu ai ke ma ako te lea ʼaia. Neʼe ʼaoga he temi loaloaga ke ma popoto lelei ʼi te palalau ʼi te lea ʼaia. Kae neʼe tokoni lahi mai te lea ʼaia ke lelei age tamā faifakamafola. Neʼe ma mahino ai leva ki te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga ki ʼama ako ʼi te faʼahi fakalaumalie. Pea neʼe natou fakaha mai leva te ʼu meʼa ʼae ʼi ʼonatou loto ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa ʼae neʼe natou ako.

Neʼe ma fiafia lahi ʼi te tokoni ki te hahaʼi ke natou iloʼi te moʼoni. Pea neʼe toe lahi age toma fiafia he neʼe kole mai ke ma fakahoko te gaue taupau fealuʼaki ʼi te fenua katoa. Neʼe ko te filiale ʼo Kenya ʼae neʼe tokaga kia maua. Koia neʼe ma olo ai ʼo kumi ʼi te fenua katoa te ʼu koga meʼa ʼae ʼe ʼaoga lahi ai he kau pionie makehe. Neʼe tuʼa lahi toma fakaafe e ni hahaʼi ki ʼonatou ʼapi kae neʼe mole heʼeki natou felaveʼi mo he kau Fakamoʼoni ki muʼa atu. Pea neʼe natou fakatalitali leleiʼi maua pea mo teuteuʼi hamā kiʼi meʼa kai.

Neʼe ma fai leva tamā tahi faʼahiga faifolau. Neʼe ʼaho lua taku toʼo te saliote afi mai te potu fenua ko Kampala ki te kolo ko Mombasa, ʼi Kenya. Pea neʼe au toʼo leva te vaka ʼo alu ki te ʼu motu ʼo Seychelles, ʼi te Tai Initia. Ki muli age, ʼi te taʼu 1965 ki te taʼu 1972, neʼe haʼu leva ia Barbara pea ma olo ai ʼo tau ʼaʼahi te ʼu motu ʼo Seychelles. ʼI te kamata, neʼe ko kau faifakamafola pe ʼe lua ʼae neʼe maʼuʼuli ʼi ai. Kae ki muli age, neʼe ʼi ai leva he kiʼi kutuga pea neʼe liliu leva ko he kokelekasio. ʼI tamā tahi ʼu faifolau, neʼe ma olo ai ʼo ʼaʼahi te ʼu tehina ʼo Érythrée, mo Etiopea pea mo Soudan.

Neʼe fetogi leva te aluʼaga fakapolitike ʼi Ouganda, he neʼe puleʼi fakamalohi leva e he kau solia te puleʼaga. ʼI te ʼu taʼu fakamataku ʼae neʼe hoa mai ki ai, neʼe au mahino ai ʼe tonu ke au fakalogo ki te fakatotonu ʼaeni: “Liufaki te ʼu meʼa ʼa Sesale kia Sesale.” (Mko. 12:17) Pea neʼe fakamaʼua leva ki te kau matapule ʼae ʼe maʼuʼuli ai ke natou olo ʼo tohi ʼonatou higoa ʼi te fale polisi ʼae ʼe ovi age kio natou. Neʼe matou fakalogo atu aipe ki te fakatotonu ʼaia. Hili ki ai ni ʼaho ʼi tamā fakalaka mo tamā motoka ʼi te potu fenua ko Kampala, neʼe fakaovi mai kia au mo te tahi tehina misionea te kau polisi fakafufu. Neʼe ma matataku ʼosi. Neʼe natou tukugakoviʼi maua ko ni tagata agakovi ʼo natou ʼave ai maua ki te fale polisi. Pea neʼe ma fakamahino age ko maua ko te ʼu misionea ʼe mole ma fai he meʼa ʼe kovi ki he tahi. Neʼe ma ui age kua ʼosi tohi ʼoma higoa ʼi te tahi fale polisi kae neʼe mole natou tui mai. Neʼe puke mo ʼave maua ki te fale polisi ʼae ʼe tuʼu ovi ki te nofoʼaga ʼo te kau misionea. Neʼe ma fimalie leva he neʼe iloʼi maua e te pule ʼo te fale polisi ʼaia. Pea neʼe ina fakatotonu ai ke tuku age maua he neʼe ina iloʼi kua ʼosi tohi ʼoma higoa.

 ʼI te temi ʼaia, neʼe ma tau mo ni aluʼaga fakatupu hoha moka taʼofi e te kau solia tamā motoka. Neʼe natou pupunu te ʼu ala kae tokolahi ia natou neʼe konahihia. ʼI te temi fuli pe, neʼe ma faikole ai pea mo logoʼi ai te tokalelei ʼo te loto, he neʼe natou fakagafua mai ke ma fakalaka haohaoa. Kae meʼa fakaʼofaʼofa, he ʼe ʼi te taʼu 1973, neʼe fakatotonu leva ki te kau misionea matapule fuli ke natou mavae ʼi Ouganda.

Neʼe toe hinoʼi leva maua ke ma olo ki Côte dʼIvoire, ʼi te potu Uesite ʼo Afelika. Neʼe ko he toe fetogi lahi ʼaia kia maua. Neʼe tonu ke ma toe palalau Fakafalani ʼi te ʼaho fuli, mo fakamamahani mo te maʼuli ʼo te fenua pea mo maʼuli fakatahi mo ʼihi kau misionea mai te tahi ʼu fenua. Kae neʼe ma toe sisio aipe ki te takitaki ʼa Sehova ʼuhi ko te tali atu aipe e he hahaʼi agavaivai mo fakamalotoloto ia te logo lelei. Pea neʼe ma toe sisio ki te haga ʼa Sehova ʼo fakatokatoka ʼoma ala ʼuhi ko tamā falala kia te ia.

Pea neʼe fakaha mai leva kua kau ia Barbara ʼi te kosea. Neʼe ma faifolau ki te tahi ʼu fenua ki hona ʼu faitoʼo. Kae ʼi te taʼu 1983, neʼe mole kei feala leva hamā fakahoko tamā gaue ʼi Afelika. Neʼe ma lotomamahi ai.

Neʼe kua kovi leva te kosea ʼo Barbara ʼi tamā gaue ʼi te Petele ʼo Lonitoni, pea neʼe mate leva. Neʼe lagolago lelei mai te famili ʼo te Petele. Neʼe ʼi ai he taumatuʼa neʼe tokoni mai ke au lotomalohi ʼi te hoko atu pea mo falala kia Sehova. Ki muli age, neʼe au felaveʼi mo he tuagaʼane ʼe pionie makehe pea neʼe haʼu ʼo tokoni ki te Petele. Ko he tuagaʼane neʼe ʼofa mamahi ia Sehova. Neʼe ma ʼohoana leva mo Ann ʼi te taʼu 1989, pea talu mai ai mo tamā gaue ʼi te Petele ʼo Lonitoni.

ʼI te taʼu 1995 ki te taʼu 2018, neʼe au maʼu leva te pilivilesio ʼae ke au fakafofoga te pilo fakamalamanei (ʼae ʼi muʼa atu neʼe ui ʼe ko te taupau ʼo te ʼu filiale). Pea neʼe au ʼaʼahi ai fenua kehekehe ʼe teitei 60. Ka au ʼaʼahi he fenua, neʼe au sio ai ki te tokaga ʼa Sehova ki tana hahaʼi ʼi he aluʼaga pe.

ʼI te taʼu 2017, neʼe au toe liliu ai ki Afelika ʼo fai te tahi ʼu ʼaʼahi. Neʼe au fiafia ʼi taku alu mo Ann ki Burundi, neʼe ko tana hoki alu ʼaia ki ai. Pea neʼe ma punamaʼuli ʼi tamā sisio ai ki te kua kauga malie ʼo natou neʼe natou tali te moʼoni. ʼI te ala ʼae neʼe au faifakamafola ai ʼi te taʼu 1964, kua tuʼu ai nei te Petele. Pea kua ʼi ai te toko 15 500 tupu kau faifakamafola ʼi te fenua.

Neʼe au fiafia ʼaupito ʼi taku maʼu te polokalama ʼo te ʼu fenua ʼae neʼe au ʼaʼahi ʼi te taʼu 2018. Pea neʼe tuʼu ai te fenua ko Côte dʼIvoire. ʼI tamā tau atu ki te kolo muʼa ko Abidjan, neʼe hage pe ia kua au toe liliu ki toku fenua. ʼI tamā ʼi te Petele, neʼe au sioʼi leva te ʼu numelo telefoni pea neʼe au tokagaʼi ai te higoa ʼo he tehina neʼe au iloʼi ʼe higoa ko Sossou. Neʼe nofo te tehina ʼaia ʼo ovi mai pe ki toma koga fale ʼae ʼi te Petele. Neʼe au manatuʼi neʼe ko ia ʼae neʼe taupau fakakolo ʼi taku nofo ʼi Abidjan. Kae neʼe au faihala au. Neʼe ko te tahi ia Sossou, neʼe ko tona ia foha.

Neʼe fakahoko pe e Sehova tana fakapapau. Neʼe au tau mo ni aluʼaga faigataʼa ʼi toku maʼuli. Kae neʼe au mahino ai ka tou falala kia Sehova, ʼe ina fakatokatoka moʼoni anai ʼotatou ala. ʼI te temi nei, ʼe au fia haga haʼele ʼi te ala ʼae ʼe mole hona gataʼaga pea ʼe ʼaʼasili gigila anai ʼi te malama foʼou.—Taag. 4:18.