Pagin Makinarawaton—Kon Paonan-o Makakabulig an Biblia
“Magkakaada la kamurayawan kon an mga tawo magigin makinarawaton.”—UNESCO Declaration of Principles on Tolerance, 1995.
Ha kabaliktaran, an pagin diri makinarawaton puydi magresulta hin kawaray-respeto ngan kangalas pa ngani. Agsob ito magin hinungdan han nakakasakit nga mga pulong, diskriminasyon, ngan pagin bayolente.
Pero iba-iba an panhunahuna han mga tawo ha kon ano an pagin makinarawaton. May pipira nga naghuhunahuna nga an tawo nga makinarawaton dapat mauyon ha bisan ano nga ginbubuhat han iba. An iba naman nauyon ha ginsisiring han Biblia, nga ginkikilala han tawo nga makinarawaton nga an kada tagsa puydi magpili han ira paagi han pagkinabuhi ngan gintotoohan, bisan kon diri hiya nauyon hito.
Makakabulig ba yana an Biblia ha mga tawo nga magin tinuod nga makinarawaton?
An ginsisiring han Biblia parte ha pagin makinarawaton
Ginsusuportaran han Biblia an pagin makinarawaton. Ito nasiring: “Ipakita ha ngatanan nga tawo an iyo pagkamakatadunganon.” (Filipos 4:5) An Biblia nagdadasig ha aton nga trataron an iba ha buotan, may respeto, ngan patas nga paagi. An nagsusunod hini nga sagdon bangin diri nauyon o nasubad ha paagi han pagkinabuhi han iba, pero diri niya hira ginpupugngan ha pagbuhat han ira karuyag.
Kondi an Biblia nagsusumat nga an Dios may suruklan para ha mga tawo. Nasiring ito: “Ginsidngan ka [han Dios], O tawo, kon ano an maopay.” (Micas 6:8) Nagsusumat ito han instruksyon han Dios nga iginhatag niya basi buligan an mga tawo nga ma-enjoy an pinakamaopay nga pagkinabuhi.—Isaias 48:17, 18.
Waray kita tagi hin awtoridad han Dios nga hukman an iba. Sumala ha Biblia, “May usa la nga Parahatag hin balaud ngan Hukom . . . Hin-o ka para maghukom ha imo igkasi-tawo?” (Santiago 4:12) Gintagan han Dios an kada tagsa ha aton hin kagawasan ha pagpili ngan personal naton ito nga responsabilidad.—Deuteronomio 30:19.
An ginsisiring han Biblia mahitungod ha respeto
An Biblia nasiring nga dapat “tahuron niyo an ngatanan nga mga tawo.” (1 Pedro 2:17, An Baraan nga Kasuratan) Salit an mga nagkikinabuhi uyon ha suruklan han Biblia narespeto ha ngatanan, anoman an ira gintotoohan o paagi han pagkinabuhi. (Lucas 6:31) Diri ini nagpapasabot nga an nasunod ha Biblia nauyon ha tagsa nga gintotoohan o opinyon han iba o ginsusuportaran an tagsa nga desisyon nga ginhihimo han iba. Lugod, imbes gumawi nga waray respeto, nangangalimbasog hira nga subaron an paagi ni Jesus ha pagtratar ha iba.
Pananglitan, nakaistorya ni Jesus an usa nga babaye nga an relihiyon diri niya gin-uuyonan. Ini nga babaye nalungon liwat ha lalaki nga diri niya bana—paagi han pagkinabuhi nga diri gin-uuyonan ni Jesus. Bisan pa hito, ginkaistorya niya nga may respeto an babaye.—Juan 4:9, 17-24.
Pariho kan Jesus, an mga Kristiano andam ha pagsaysay han ira mga gintotoohan ha mga tawo nga karuyag mamati, pero ginbubuhat nira ito nga may “daku nga respeto.” (1 Pedro 3:15) An Biblia nagtututdo ha mga Kristiano nga diri ipirit an ira opinyon ha iba. Nasiring ito nga an sumurunod han Kristo “diri kinahanglan makig-away, lugod kinahanglan magin buotan ha ngatanan,” upod na ha iba an gintotoohan.—2 Timoteo 2:24.
An ginsisiring han Biblia mahitungod ha kangalas
Ginsusugo kita han Biblia nga ‘mangalimbasog pirme nga makigmurayaw ha ngatanan nga tawo.’ (Hebreo 12:14) Iginsasalikway an kangalas han usa nga nangangalimbasog makigmurayaw. Diri niya iginkukompromiso an iya nahibabaroan nga tama o sayop, lugod nangangalimbasog hiya nga magkinabuhi nga mamurayawon kaupod an iba. (Mateo 5:9) Ngani, an Biblia nagdadasig ha mga Kristiano nga higugmaon an ira mga kaaway pinaagi ha pagin buotan hadton nagtitimaraot ha ira.—Mateo 5:44.
Oo, an Biblia nasiring nga an Dios ‘nangangalas,’ o ‘nangingil-ad,’ ha mga buhat nga nakakapaubos o nakakadaot ha iba. (Proberbios 6:16-19) Pero gin-gamit dinhi han Biblia an pulong nga “kangalas” basi ipatin-aw an duro nga pag-abat ha pagdumiri ha maraot nga mga buhat. Ginpapakita han Biblia nga an Dios andam magpasaylo ngan bumulig ha mga tawo nga karuyag magbag-o ngan magkinabuhi uyon ha iya mga suruklan.—Isaias 55:7.
Mga teksto ha Biblia nga konektado ha pagin makinarawaton ngan pagrespeto
Tito 3:2: “Magin makatadunganon, nga nagpapakita hin bug-os nga pagkamalumo ha ngatanan nga tawo.”
An tawo nga makatadunganon nabaton ha iba-iba nga opinyon ha buotan nga paagi, nga gindadasig an pagpakita hin respeto ha kada tagsa.
Mateo 7:12: “An ngatanan nga karuyag niyo buhaton ha iyo han mga tawo, kinahanglan buhaton liwat niyo ha ira.”
Gin-aapresyar gud naton ngatanan kon an aton opinyon ngan pag-abat ginrirespeto ngan ginpapabilhan han iba. Basi mahibaro hin dugang pa parte hinin kilala nga katutdoan ni Jesus, kitaa an artikulo nga “Ano ang Gintong Tuntunin?”
Josue 24:15: “Pagpili yana nga adlaw kon kan kanay kamo mag-aalagad.”
Kon ginrirespeto naton an katungod han iba ha pagdesisyon, gintitipigan naton an kamurayawan.
Buhat 10:34: “An Dios waray pinaurog.”
An Dios waray ginpapaurog nga kultura, sekso, nasyonalidad, lahi, o gintikangan. An mga naruruyag subaron an Dios nagpapakita hin respeto ha ngatanan.
Habakuk 1:12, 13: “Diri [han Dios] kukonsinteron an karaotan.”
May tubtoban an pagin makinarawaton han Dios. Diri niya tutugotan nga an magraot nga buhat magpadayon ha waray kataposan. Para mahibaro hin dugang pa, kitaa an video nga Kay Ano nga Gintutugotan han Dios an Pag-antos?
Roma 12:19: “Tagi hin lugar an kapungot [han Dios]; kay nahisurat na: ‘Akon an pagbulos; ako an mabulos,’ nasiring hi Jehova.” a
Hi Jehova nga Dios waray maghatag hin awtoridad ha bisan hin-o nga bumulos. Sisiguruhon niya nga maipadapat an hustisya ha iya itinanda nga panahon. Para mahibaro hin dugang pa, basaha an artikulo nga “Makakamit Pa Ba Natin ang Katarungan?”
a Jehova an personal nga ngaran han Dios. (Salmo 83:18) Kitaa an artikulo nga “Hin-o hi Jehova?”