Maaram Ka Ba?

Kay ano nga gab-i an pagtikang han mga Judio ha pagsaurog han Adlaw nga Iparahuway?

Han iginhatag ni Jehova ha iya katawohan an balaud may kalabotan ha Adlaw han Pagbayad han Sala, hiya nagsiring: “Ayaw kamo pagbuhat hito nga adlaw . . . Tikang han katunod han adlaw . . . ngadto han katunod han adlaw . . . pagtumana niyo ini nga adlaw nga usa nga linain nga adlaw hin pagpahuway.” (Lebitiko 23:28, 32, An Maopay nga Sumat) Ipinapakita hini nga sugo an panhunahuna nga an tagsa nga adlaw nagtitikang ha gab-i ha katunod han adlaw ngan natatapos ha sunod nga pagtunod han adlaw. Salit para ha mga Judio, an adlaw nagtitikang ha gab-i tubtob ha sunod nga gab-i.

Ini nga paagi han pag-ihap han mga adlaw pariho ha sistema han pag-ihap han Dios mismo. An asoy mahitungod han siyahan nga simboliko nga adlaw han paglarang nasiring: “Linabay an kagab-ihon ngan inabot an aga—amo adto an siyahan nga adlaw.” Sugad liwat hito an paagi han pag-ihap ha sumunod nga mga “adlaw,” nga pirme nagtitikang ha “gab-i.”—Genesis 1:5, 8, 13, 19, 23, 31, An Maopay nga Sumat.

Diri la an mga Judio an naghunahuna nga an adlaw nagtitikang ha gab-i. Sugad liwat hito an panhunahuna han mga taga-Atenas, taga-Numidia, ngan taga-Fenisia. Ha luyo nga bahin, ginhunahuna han mga taga-Babilonya nga an pagsirang han adlaw an tinikangan han tagsa nga adlaw, samtang an mga Ehiptohanon ngan mga Romano naghunahuna nga an adlaw nagtitikang ha katutnga han gab-i tubtob ha sunod nga katutnga han gab-i, sugad han paagi han pag-ihap han adlaw yana. Kondi, ha katunod han adlaw pa gihapon gintitikangan ngan gintatapos han mga Judio yana an ira pagsaurog han Adlaw nga Iparahuway.

Ano an iginpapasabot han “paglakton hin usa ka adlaw nga iparahuway”?

Katapos kumita han pagsaka ni Jesus ha langit tikang ha Bukid han mga Olibo, an iya mga disipulo binalik ha Jerusalem, nga ‘paglalakton hin usa ka adlaw nga iparahuway.’ (Buhat 1:12) An usa nga biyahero mahimo magbaktas hin 30 kilometros o sobra pa ha sulod hin usa ka adlaw. Kondi, an Bukid han mga Olibo hirani la ha Jerusalem. Kon sugad, ano an iginpapasabot han “paglakton hin usa ka adlaw nga iparahuway”?

An Adlaw nga Iparahuway amo an adlaw diin an mga Israelita kinahanglan pumahuway ha ira adlaw-adlaw nga buruhaton. Diri ngani hira puydi magharing ha ira balay hito nga adlaw. (Eksodo 20:10; 35:2, 3) Hi Jehova nagsugo: “Pabilin kamo an tagsa nga tawo ha iya urukyan, waray tawo nga gumawas ha iya urukyan dida ha ikapito ka adlaw.” (Eksodo 16:29) Ini nga balaud maghahatag ha mga Israelita hin higayon nga pumahuway tikang ha adlaw-adlaw nga buruhaton ngan maghatag hin dugang nga pagtagad ha ira relasyon ha Dios.

Tungod kay diri kontento ha mga prinsipyo ha Balaud ni Jehova, an mahunahunaon ha legalidad nga mga rabi naghimo hin espisipiko gud—ngan baga hin diri makatadunganon—nga kahirayo han mababaktas ha usa ka Adlaw nga Iparahuway, pananglitan, ha pagkadto ha templo. May kalabotan hini, an Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature nasiring: “Tungod han istrikto nga mga balaud mahitungod han pagsaurog han Adlaw nga Iparahuway . . . , iginpatuman nga waray Israelita an sadang magbaktas ha Adlaw nga Iparahuway lahos hin espisipiko nga kahirayo nga tinatawag nga paglakton hin usa ka Adlaw nga Iparahuway.” Ito nga kahirayo 2,000 ka siko, o butnga han 900 ka metros ngan usa ka kilometro.

[Retrato ha pahina 11]

An Jerusalem kon kikitaon tikang ha bukid han mga Olibo