1, 2. Ano an bangin hunahunaon naton kon may-ada kita sakit, ngan ano an ginbuhat han Dios ha kadaan nga panahon?

KON may grabe ka nga sakit, bangin makagpakiana ka, ‘Matatambal pa ba ako?’ O kon may sakit an imo hinigugma nga kapamilya o sangkay bangin mahunahuna mo kon mag-oopay pa ba hiya. Normal la an sugad nga kabaraka kon an usa may grabe nga sakit. Ito liwat an ginkabarak-an han duha nga hadi ha panahon nira propeta Elias ngan Eliseo. Hi Hadi Ahasia nga anak nira Ahab ngan Jesebel nahulog ngan nagkasakit, salit nagpakiana hiya: ‘Mag-oopay pa ba ako?’ Ha urhi, hi Hadi Ben-hadad han Sirya nga may grabe nga sakit, nagpakiana: “Mag-oopay ba ako hini nga sakit?”—2 Hadi 1:2; 8:7, 8.

² Syempre naglalaom kita nga mag-oopay kita ngan an aton mga hinigugma. Bisan pa hito, damu an naghunahuna kon bubuligan ba hira han Dios. Iginpapakita han Biblia nga han naglabay, milagroso nga nagtambal hi Jehova hin mga may sakit ngan nagbanhaw pa ngani hin mga patay pinaagi han iya mga propeta. (1 Hadi 17:17-24; 2 Hadi 4:17-20, 32-35) Makakalaom ba kita nga bubuhaton liwat niya ito yana?

3-5. May-ada ano nga gahum an Dios ngan hi Jesus, ngan ano nga mga pakiana an aton hihisgotan?

 ³ Hi Jehova may-ada gud gahum nga maniobrahon an kahimsog han usa. Ginpapamatud-an ito han Biblia. Usahay, ginsisirotan niya hin sakit an mga indibiduwal, sugad kan Paraon ha panahon ni Abraham ngan ha urhi kan Miriam nga bugto ni Moises. (Gen. 12:17; Num. 12:9, 10; 2 Sam. 24:15) Ginpahamangnoan han Dios an mga Israelita nga kon diri hira magmamatinumanon, papahinaboon niya nga mag-antos hira hin ‘sakit ngan sirot.’ (Deut. 28:58-61) Ha luyo nga bahin, mahimo ni Jehova wad-on o pugngan an sakit. (Eks. 23:25; Deut. 7:15) Mahimo liwat niya tambalon an mga tawo. Han nagkaada grabe nga sakit hi Job nga tungod hito karuyag na niya mamatay, gintambal hiya han Dios!—Job 2:7; 3:11-13; 42:10, 16.

⁴ Oo, may gahum gud an Dios ha pagtambal ha mga may sakit. Mahihimo liwat ito han iya Anak. Nagtambal hiya hin mga epileptiko, may leprosi, ngan buta o paralisado. (Basaha an Mateo 4:23, 24; Juan 9:1-7) Makaparig-on gud hibaroan nga an mga pagtambal ni Jesus abanse nga pagpakita han mas damu pa nga pagtambal nga iya hihimoon ha bag-o nga kalibotan. Hito nga panahon, “an umurukoy diri masiring: Ako masakit.”—Isa. 33:24.

⁵ Pero makakalaom ba kita yana hin milagroso nga pagtambal han Dios o ni Jesus? Ano an sadang naton magin panhunahuna may kalabotan ha grabe nga sakit, ngan ano an angay naton buhaton?

6. Ano an aton hinbabaroan mahitungod ha “mga regalo ha pagtambal” nga ginbuhat han pipira nga Kristiano ha siyahan nga siglo?

⁶ Hinbaroan naton ha Biblia nga ha siyahan nga siglo, gintagan han Dios an pipira nga dinihogan nga Kristiano hin gahum ha pagbuhat hin mga milagro. (Buh. 3:2-7; 9:36-42) Kaupod han ‘damu nga klase han regalo’ amo an “mga regalo ha pagtambal.” (1 Cor. 12:4-11) Pero ito ngan an iba pa nga mga regalo, sugad han pagyakan hin iba-iba nga pinulongan ngan panagna, matatapos. (1 Cor. 13:8) Waray na ito yana. Salit diri kita makakalaom nga an Dios milagroso nga magtatambal ha aton ngan ha aton mga hinigugma.

7. Paonan-o an Salmo 41:3 nagpaparig-on ha aton?

⁷ Pero kon magkasakit kita, makakalaom kita nga liliawon kita han Dios, tatagan hin kinaadman, ngan bubuligan sugad han iya ginhimo ha iya mga magsiringba hadto. Hi Hadi David nagsurat: “Bulahan adton nagdudumdom han kablasanon: Babawion hiya ni Jehova ha adlaw han karat-an. Pagbabantayan hiya, ngan pagtatagan hin kinabuhi ni Jehova.” (Sal. 41:1, 2) Maaram kita nga an mga tawo ha panahon ni David nga ‘nagdumdom,’ o pinaid ha mga kablasanon namatay. Salit diri iginpapasabot ni David nga an usa nga mapinairon milagroso nga mabubuhi ha kadayonan. Lugod iginpapakita hinin giniyahan nga pulong nga bubuligan han Dios an usa nga mapinairon. Paonan-o? Hi David nagsiring: “Hi Jehova magbibikiaw ha iya ha higdaan han mga kangutngut: ginhohomok nimo an iya higdaan ha iya sakit.” (Sal. 41:3) Oo, makakasiguro adton nagpapakita hin pagpaid ha mga kablasanon nga nakikita hiya han Dios ngan an iya pagkamatinumanon. Ngan an pagkadisenyo han Dios ha lawas nga may abilidad nga mag-opay mahimo makabulig ha iya nga matambal ha iya sakit.

8. Sumala ha Salmo 41:4, ano an ginhangyo ni David kan Jehova?

⁸ Hi David nagsiring: “O Jehova: Kalooyi ako: Tambala an akon kalag; kay nakasala ako kontra ha imo.” (Sal. 41:4) Posible nga iginsurat niya ini han may sakit hiya ngan gin-aagaw ni Absalon an pagkahadi ngan waray hiya kapas nga pugngan hi Absalon. Bisan kon hi David ginpasaylo na han Dios, waray niya hingalimti an iya sala may kalabotan  kan Batseba ngan an mga resulta hito. (2 Sam. 12:7-14) Pero sigurado hiya nga bubuligan hiya han Dios ha iya pagkasakit. Kondi naghahangyo ba hi David nga milagroso nga tambalon hiya ngan pahilawigon an iya kinabuhi?

9. (a) Ano an kaibahan han kahimtang ni David kan Hadi Hesekia? (b) Ano an ginlalaoman ni David kan Jehova?

⁹ Paglabay hin mga tuig, gintambal han Dios hi Hadi Hesekia nga nagkasakit ngan haros mamatay na. Hiton talagsahon nga higayon, nanginlabot an Dios. Nag-opay hi Hesekia ngan nabuhi pa hin 15 ka tuig. (2 Hadi 20:1-6) Ha luyo nga bahin, hi David waray mag-ampo nga milagroso nga tambalon hiya. Iginpapakita han konteksto nga naghangyo hi David nga buligan hiya ni Jehova pariho han Iya pagbulig ha usa nga nagpapakita hin pagpaid ha mga kablas. Upod hito an pagbulig ha iya durante han iya pagkasakit. Tungod kay ginpasaylo na an iya sala, makakaghangyo hiya ha Dios nga liawon ngan buligan hiya ngan ibalik an iya maopay nga kahimsog. (Sal. 103:3) Mahimo liwat naton ito buhaton.

10. Ano an aton mahibabaroan tikang ha eksperyensya nira Trofimo ngan Epafrodito?

¹⁰ Sugad la nga waray milagroso nga tambala hi David ngan waray pahilawiga an iya kinabuhi, waray liwat ito buhata han Dios kan Trofimo, usa han mga igkasi-magburuhat ni apostol Pablo. Maaram kita nga gintagan han Dios hi Pablo hin gahum ha pagtambal. (Basaha an Buhat 14:8-10.) Gintambal niya “an tatay ni Publio [nga] naghihinigda kay may hiranat ngan sobra kaul-ol an tiyan.” Hi Pablo “nag-ampo, igintungbaw an kamot ha iya ngan nag-opay hiya.” (Buh. 28:8) Pero waray ito buhata ni Pablo kan Trofimo, nga iya kaupod sugad nga misyonero. (Buh. 20:3-5, 22; 21:29) Han nagkasakit hi Trofimo ngan waray na makaupod kan Pablo, waray hiya tambala han apostol; iginbilin hiya ha Mileto basi magpaopay. (2 Tim. 4:20) Sugad man, han ‘nagkasakit nga haros mamatay na’ hi Epafrodito, waray mababasa ha Biblia nga milagroso nga gintambal ni Pablo inin iya duok nga sangkay.—Fil. 2:25-27, 30.

11, 12. Kay ano nga posible nga nabuligan ni Lucas hi Pablo, ngan ano an aton masisiring mahitungod ha kwalipikasyon ni Lucas?

¹¹ “An hinigugma nga doktor nga hi Lucas,” an nagsurat han libro han Mga Buhat, nagbiyahe liwat kaupod ni Pablo. (Col. 4:14; Buh. 16:10-12; 20:5, 6) Posible gud nga ginbuligan niya hi Pablo ngan an iba pa han nagkasakit hira durante han ira pagbiyahe sugad nga mga misyonero. (Gal. 4:13) Mabubuligan niya an mga may sakit uyon ha ginsiring ni Jesus: “An mga mahimsog diri nanginginahanglan hin doktor, kondi an mga may sakit.”—Luc. 5:31.

¹² An Biblia waray magsiring kon diin ngan kakan-o hi Lucas nag-aram ha pagin doktor. Pero posible nga gin-unabi ni Pablo ha mga Kristiano ha Colosas an pagin doktor ni Lucas tungod kay kilala nira hiya. Makatirigamnan nga may eskwelahan ha medisina ha Laodicea, usa nga syudad hirani ha Colosas. Anoman an kahimtang, hi Lucas kwalipikado gud paghatag hin rekomendasyon may kalabotan ha kahimsog kay doktor hiya. Makikita ito ha espisipiko nga medikal nga mga termino nga iya gin-gamit ha iya Ebanghelyo ngan ha libro han Mga Buhat ngan ha iya pagpokus ha mga detalye may kalabotan ha pagpanambal ni Jesus.

13. Paonan-o kita magigin timbang kon naghahatag o nakarawat hin rekomendasyon may kalabotan ha kahimsog?

¹³ Yana, waray na igkasi-Kristiano nga milagroso nga makakatambal ha aton. Pero may kabugtoan nga maopay an intensyon nga naghahatag hin rekomendasyon may kalabotan ha kahimsog bisan kon diri hira gin-aaroan. Oo, an pipira bangin naghahatag la hin praktikal nga mga suhestyon. Ito an ginbuhat ni Pablo han nagkaada  sakit ha tiyan hi Timoteo, bangin tungod han mahugaw nga tubig ha ira lugar. * (Basaha an 1 Timoteo 5:23.) Pero iba ito ha pagkombinse ha bugto nga gumamit hin herbal, medisina, o maglikay ha pipira nga klase hin pagkaon nga bangin diri epektibo o bangin makadaot pa ngani. Usahay may pipira nga nangungumbinse nga nasiring: ‘May kapamilya ako nga sugad hito an sakit, ngan ini an iya gintumar nga . . . Ngan nag-opay hiya.’ Bisan kon sinsero an bugto, maopay nga hunahunaon naton nga bangin may mga peligro an paggamit hin medisina ngan pagtambal bisan kon damu an nagamit hito.—Basaha an Proberbios 27:12.

14, 15. (a) Paonan-o ginsasalingabot han pipira an pagkasakit han iba? (b) Paonan-o makakabulig an Proberbios 14:15 mahitungod ha paghatag o pagkarawat hin rekomendasyon may kalabotan ha kahimsog?

¹⁴ Natural para ha aton nga mga Kristiano nga maghingyap nga magin mahimsog basi magin makalilipay an aton kinabuhi ngan bug-os nga makag-alagad ha Dios. Pero tungod kay diri kita hingpit, nagkakasakit kita. Kon magkasakit kita, bangin may iba-iba nga pamaagi hin pagtambal. An kada tagsa ha aton an magdidesisyon kon ano nga pagtambal an aton karuyag. Makasurubo nga hinin hakog nga kalibotan, ginsasalingabot han pipira an pagkasakit han iba basi makakwarta. Nagbabaligya hira hin mga “tambal,” ngan nasiring nga damu na an gumamit hito nga nag-opay. May mga indibiduwal o kompanya nga nag-aaghat nga gumamit hin mahal nga mga produkto basi makaganansya hin daku. An mga may sakit nga karuyag gud mag-opay o maghilawig pa an kinabuhi bangin madani ha sugad nga mga “tambal.” Pero sadang naton hinumdoman an sagdon han Pulong han Dios: “An tapang natuod han tagsatagsa nga pulong; kondi an tawo nga mainalam-agamon nagtatan-aw hin maopay ha iya kakadtoan.”—Prob. 14:15.

¹⁵ “An mainalam-agamon,” o maaramon magigin maikmat gud ha mga “pulong” o rekomendasyon, labi na kon kwestyonable an kwalipikasyon han nagrirekomendar. An maaramon mahimo maghunahuna: ‘Nasiring hiya nga ini nga bitamina, herbal, o diet nakabulig ha pipira, pero sigurado ba ako nga nakaopay gud ito ha ira? Bisan kon nakatambal ito ha iba, sigurado ba ako nga magigin epektibo ito ha akon? Kinahanglan ko ba magsaliksik hin dugang pa o kumonsulta pa ngani ha mga eksperto may kalabotan hito?’—Deut. 17:6.

16. Ano nga mga pakiana an makakabulig ha aton nga maipakita an “maopay nga panhunahuna” may kalabotan ha kahimsog?

¹⁶ An Biblia nagsasagdon ha aton nga “magkinabuhi nga may maopay nga panhunahuna . . . samtang adi kita hini nga sistema.” (Tito 2:12) Importante an pagkaada “maopay nga panhunahuna” kon kakaiba o diri komon an pagsaysay ha mga eksaminasyon o pagtambal. Naisasaysay ba hin husto han indibiduwal nga imo ginpapakonsultahan o han nag-iendorso han pagtambal kon kay ano nga epektibo ito? Damu ba nga doktor an nauyon hito nga paagi han pagtambal? (Prob. 22:29) Bangin may magsiring ha aton nga may bag-o nga tambal nga nadiskobrehan ha hirayo nga lugar nga diri pa hinbabaroan han mga doktor. Pero may igo ba ito nga pamatuod o baga hin makatadunganon ba ito? May pipira nga nagtatanyag pa ngani hin pagtambal nga may ginagamit nga sekreto nga mga salakot o diri hinbabaroan nga pwersa. Peligroso gud ito. Hinumdumi nga ginpapahamangnoan kita han Dios nga ‘diri gumamit hin mahika’ ngan maglikay ha mga “tamyawan.”—Leb. 19:26; Deut. 18:10-12.

17. Ano an aton natural nga hingyap?

¹⁷ An nagmamando nga lawas han siyahan nga siglo nagpadara hin importante nga surat ha mga kongregasyon. Katapos unabihon an mga butang nga sadang likyan han mga Kristiano, ito nagsiring: “Kon maglikay gud kamo hini nga mga butang, maghihingaopay kamo. Hinaot maopay an iyo panlawas!” (Buh. 15:29) An ultimo nga mga pulong hito nga surat mahimo liwat ighubad nga “magin makusog.” Karuyag gud naton nga magkaada ‘maopay nga panlawas’ ngan magin makusog samtang nag-aalagad ha aton harangdon nga Dios.

18, 19. Ano an aton ginpapamulat ha bag-o nga kalibotan?

¹⁸ Samtang nagkikinabuhi kita hini nga sistema ngan diri kita hingpit, diri naton malilikyan nga magkasakit. Diri kita yana makakalaom hin milagroso nga pagtambal. Pero an Pahayag 22:1, 2 nasiring nga maabot an panahon nga matatambal an ngatanan. Nakita ni apostol Juan ha bisyon “an usa nga salog han tubig han kinabuhi” ngan “mga kahoy han kinabuhi” nga may mga dahon nga “nakakatambal ha mga nasud.” Diri ini nagtutudlok ha mga herbal nga pagtambal yana o ha tidaraon. Lugod, nagtutudlok ini ha tagana ni Jehova pinaagi kan Jesus ha paghatag hin kinabuhi nga waray kataposan ha masinugtanon nga katawohan, ngan ginpapamulat gud naton ito.—Isa. 35:5, 6.

¹⁹ Samtang ginpapamulat naton iton makalilipay nga tidaraon, sigurado kita nga hinigugma kita ni Jehova ngan nasasabtan niya an aton inaabat kon nag-aantos kita. Pariho kan David, makakasarig kita nga bubuligan kita han Dios durante han aton pagkasakit. Ngan pariho ha iya, kita liwat makakasiring: “Im’ ak’ bubuligan kay ako matadong. Im’ pagbantay ha akon magpapadayon.”—Sal. 41:12, Maupay nga Sumat.