An Tagna ni Hosea Nabulig ha Aton nga Maglakat Kaupod han Dios

“Hira maglalakat sunod kan Jehova.”—HOSEA 11:10.

 1. An libro nga Hosea may-ada ano nga simboliko nga drama?

 NARURUYAGAN mo ba an mga drama nga may-ada makaruruyag nga mga tawohan ngan makapainteres nga mga istorya? An libro han Biblia nga Hosea may-ada simboliko nga drama. a Ito nga drama naghihisgot mahitungod han mga panhitabo ha pamilya han propeta han Dios nga hi Hosea ngan may kalabotan ha simboliko nga pag-asawa nga ginsabotan ni Jehova ngan han kadaan nga Israel pinaagi han Mosaiko nga Balaud nga kauyonan.

 2. Ano an hinbabaroan mahitungod kan Hosea?

² An kahimtang hini nga drama mababasa ha Hosea kapitulo 1. Hi Hosea matin-aw nga nag-ukoy ha teritoryo han napulo-ka-tribo nga ginhadian han Israel (tinawag liwat nga Epraim, tungod han nangunguna nga tribo hito.) Nanagna hiya durante han pagmando han ultimo nga pito nga magmarando han Israel ngan han kahadian ha Juda nga hira Usiya, Jotam, Ahas, ngan Hesekia. (Hosea 1:1) Salit nanagna hi Hosea hin diri maminos ha 59 ka tuig. Bisan kon an libro nga Hosea nahuman waray pag-iha katapos han 745 A.K.P., importante ito yana, tungod kay minilyon nga mga tawo an nagkikinabuhi pariho hiton igintagna: “Hira maglalakat sunod kan Jehova.”—Hosea 11:10.

Kon Ano an Iginpapahayag han Sumaryo

3, 4. Isaysay ha halipot an ginhihisgotan ha Hosea kapitulo 1 tubtob 5.

³ An halipot nga sumaryo han Hosea kapitulo 1 tubtob 5 magpaparig-on han aton determinasyon nga maglakat kaupod han Dios pinaagi han pagbuhat hin pagtoo ngan pagkinabuhi uyon ha iya kaburut-on. Bisan kon an mga umurukoy ha ginhadian han Israel nagin salaan ha espirituwal nga pag-adulteryo, an Dios magigin maloloy-on ha ira kon hira magbasol. Ipinakita ini ha paagi han pagtrato ni Hosea ha iya asawa, hi Gomer. Katapos niya manganak hin usa para kan Hosea, matin-aw nga nagkaada hiya duha nga anak ha gawas. Kondi, kinarawat utro hiya ni Hosea, sugad la kan Jehova nga disidido magpakita hin kalooy ha mabinasulon nga mga Israelita.—Hosea 1:1–3:5.

⁴ Hi Jehova may-ada legal nga kaso kontra ha Israel tungod kay waray kamatuoran, mahigugmaon-nga-pagkabuotan, o kahibaro mahitungod han Dios dida ha nasud. Maninimalos hiya ha idolatroso nga Israel ngan ha matinalapason nga ginhadian han Juda. Kondi, han an katawohan han Dios nahingada ‘ha kabidoan,’ hira namiling kan Jehova.—Hosea 4:1–5:15.

Iginpapahayag an Kahulogan han Drama

5, 6. (a) Mationan-o kakalyap an pornikasyon ha napulo-ka-tribo nga ginhadian han Israel? (b) Kay ano nga importante ha aton an pahamangno nga iginhatag ha kadaan nga Israel?

⁵ “Lakat,” ginsugo han Dios hi Hosea, “kuha para ha imo hin asawa nga bigaon ngan mga anak han pagkabigaon [“pornikasyon,” NW], kay an tuna nagbuhat hin daku nga pagkabigaon ha pagbaya kan Jehova.” (Hosea 1:2) Mationan-o kakalyap an pornikasyon ha Israel? Kita ginsusumatan: “An espiritu han pagkabigaon nakahimo ha ira [katawohan han napulo-ka-tribo nga  ginhadian] ha pagpakasala, ngan hira nagbuhat hin malaw-ay, ha pagbaya tikang ha ilarom han ira Dios. . . . An iyo mga anak nga kababayin-an nagbuhat hin malaw-ay, ngan an iyo mga maarasawa nakighilawas. . . . An mga lalaki ngahaw nalain kaupod han mga bigaon, ngan hira naghahalad kaupod han mga bigaon.”—Hosea 4:12-14.

⁶ Kalyap hinduro ha Israel an pornikasyon ha pisikal ngan ha espirituwal nga paagi. Salit ‘maninimalos’ hi Jehova ha mga Israelita. (Hosea 1:4; 4:9) Importante ha aton yana ini nga pahamangno tungod kay maninimalos hi Jehova hadton nagbubuhat hin imoralidad ngan nakikigbahin ha mahugaw nga pagsingba yana. Kondi adton naglalakat kaupod han Dios nasunod ha iya mga suruklan han putli nga pagsingba ngan maaram hira nga “an makihihilawason . . . waray panurundon ha ginhadian ni Kristo ngan [han] Dios.”—Efeso 5:5; Jakobo 1:27.

 7. Ano an ginsimbolohan han pag-asawa ni Hosea kan Gomer?

⁷ Han nagin asawa ni Hosea hi Gomer, matin-aw nga usa hiya nga birhen, ngan matinumanon hiya nga asawa ha panahon han hiya “nag-anak para ha iya hin usa nga anak nga lalaki.” (Hosea 1:3) Sugad han iginhulagway ha simboliko nga drama, katapos gud talwason an mga Israelita tikang ha pagkauripon ha Ehipto han 1513 A.K.P., an Dios naghimo hin kauyonan ha ira nga pariho han usa nga kontrata ha putli nga pag-asawa. Pinaagi han pag-uyon ha kauyonan, an Israel nagsaad nga magigin matinumanon hiya ha iya “bana” nga tag-iya, hi Jehova. (Isaias 54:5) Oo, inin simboliko nga pag-asawa han Israel ha Dios ginladawanan han putli nga pag-asawa ni Hosea kan Gomer. Kondi nabag-o gud an mga butang!

 8. Paonan-o nagtikang an napulo-ka-tribo nga ginhadian han Israel, ngan ano an masisiring mo mahitungod han pagsingba hito?

⁸ An asawa ni Hosea “nanamkon liwat, ngan nag-anak hin anak nga babaye.” Ito nga anak nga babaye ngan an urhi nga anak posible nga iginpanamkon ni Gomer tungod ha pag-adulteryo. (Hosea 1:6, 8) Tungod kay hi Gomer nagrepresentar han Israel, bangin magpakiana ka, ‘Paonan-o an Israel nagin puta?’ Han 997 A.K.P., napulo han mga tribo han Israel an binulag tikang ha sur nga mga tribo han Juda ngan Benjamin. Gintikangan an pagsingba ha baka ha norte nga napulo-ka-tribo nga ginhadian han Israel basi an katawohan hito diri na kumadto ha Juda ha pagsingba kan Jehova ha iya templo ha Jerusalem. An pagsingba ha palso nga dios nga hi Baal, upod an sobra nga pagpatagbaw ha sekso, nakagamot gud ha Israel.

 9. Sugad han igintagna ha Hosea 1:6, ano an nahitabo ha Israel?

⁹ Han matawo an bangin ikaduha nga anak ha gawas ni Gomer, an Dios nagsiring kan Hosea: “Tawaga an iya ngaran kan Lo-ruhama [nangangahulogan, “Hiya Waray Kalooyi”], kay ako mawawaray na kalooy han balay han Israel, nga ako ha bisan ano nga kahimtang magpasaylo ha ira [“kay sigurado nga paiiwason ko hira,” NW].” (Hosea 1:6) ‘Ginpaiwas hira’ ni Jehova han ginbihag han mga Asiryahanon an mga Israelita han 740 A.K.P. Kondi, an Dios nalooy ha duha-ka-tribo nga ginhadian han Juda ngan ginluwas hiya kondi diri pinaagi han pana, kampilan, pag-awayan, kakabayohan, o mga nangangabayo. (Hosea 1:7) Durante han usa ka gab-i han 732 A.K.P., usa la nga anghel an nagpatay hin 185,000 nga Asiryahanon nga kasundalohan nga nagtarhog ha Jerusalem, an kapital nga syudad han Juda.—2 Hadi 19:35.

An Legal nga Kaso ni Jehova Kontra ha Israel

10. Ano an igin-ilustrar han adulteroso nga paggawi ni Gomer?

¹⁰ Binayaan ni Gomer hi Hosea ngan nagin “asawa nga bigaon,” adulteroso nga linungon ha iba nga lalaki. Igin-ilustrar hini kon paonan-o an ginhadian  han Israel nakig-alyansa ha politika ha idolatroso nga mga nasud ngan nagtikang sumarig ha ira. Imbes nga ihatag han Israel an kadayawan kan Jehova tungod han materyal nga kauswagan, iginhatag niya ito ha mga dios hiton nga mga nasud ngan gintalapas an iya kauyonan ha pag-asawa ha Dios pinaagi han pagbuhat han palso nga pagsingba. Diri urusahon nga hi Jehova may-ada legal nga kaso kontra ha nasud nga adulteroso ha espirituwal!—Hosea 1:2; 2:2, 12, 13.

11. Ano an nahitabo ha Balaud nga kauyonan han gintugotan ni Jehova nga mabihag an Israel ngan Juda?

¹¹ Ano nga sirot an nakarawat han Israel tungod ha pagbaya ha iya Bana nga Tag-iya? Ginpahinabo han Dios nga “dad-on hiya ngadto ha kamingawan” han Babilonya, an nasud nga nagsakop han Asirya, diin ginbihag an mga Israelita han 740 A.K.P. (Hosea 2:14) Salit, han ginpahinabo ni Jehova nga mabungkag an 10-ka-tribo nga ginhadian, waray niya wad-a an iya kauyonan ha pag-asawa ha orihinal nga 12-ka-tribo nga nasud han Israel. Ha pagkamatuod, han gintugotan han Dios nga bungkagon an Jerusalem han mga Babilonyahanon han 607 A.K.P. ngan bihagon an katawohan han Juda, waray niya taposa an Mosaiko nga Balaud nga kauyonan nga pinaagi hito simboliko nga nag-asawa ha iya an 12-ka-tribo nga Israel. Natapos ito nga relasyon katapos la nga iginsalikway han Judio nga mga lider hi Jesu-Kristo ngan ginpatay hiya han 33 K.P.—Kolosas 2:14.

Hi Jehova Nagsagdon ha Israel

12, 13. Ano an kahulogan han Hosea 2:6-8, ngan paonan-o igin-aplikar ito nga mga pulong ha Israel?

¹² An Dios nagsagdon ha Israel nga ‘isalikway an iya pagkabigaon,’ kondi karuyag niya sumunod ha mga nahigugma ha iya. (Hosea 2:2, 5) “Busa,” siring ni Jehova, “kitaa akon paghuhudlan an imo dalan hin mga tunok, ngan ako magtutukod hin kuta patok ha iya, nga hiya diri makaagi han iya mga agianan. Ngan hiya masunod han iya mga hinigugma, kondi diri hiya mahiaabot ha ira; ngan hiya mangingita ha ira, kondi diri makakaagi ha ira: dida hito hiya masiring: Ako makadto ngan mabalik ngadto ha akon una nga bana; kay hadto maoroopay para ha akon kay [han] yana. Kay hiya waray mahibaro nga tinagan ko hiya han trigo, ngan han bag-o nga alaksiw, ngan han lana, ngan nagpadamu ngada ha iya han salapi ngan bulawan, nga ira ginamit para kan Baal.”—Hosea 2:6-8.

¹³ Bisan kon an Israel nangita han bulig han mga nasud nga ‘mga nahigugma’ ha iya hadto, waray usa ha ira an nakabulig ha iya. Gin-alad hiya hin sugad hin diri-masusulod nga kakahoyan, salit waray hira anoman nga naibulig ha iya. Katapos han tulo-ka-tuig nga paglikos han mga Asiryahanon, an kapital nga syudad hito, an Samaria, nabungkag han 740 A.K.P., ngan an napulo-ka-tribo nga ginhadian waray na gud matukod-utro. Pipira la nga mga indibiduwal ha bihag nga mga Israelita an makakasantop nga maopay gud an kahimtang han an ira mga kaapoy-apoyan nag-alagad kan Jehova. Ito nga nanhibilin magsasalikway han pagsingba kan Baal ngan magtitinguha hin nabag-o nga may-kauyonan nga relasyon kan Jehova.

Usa pa nga Pagkita ha Drama

14. Kay ano nga iginpadayon ni Hosea an iya relasyon kan Gomer nga iya asawa?

¹⁴ Basi masabtan hin mas bug-os an koneksyon butnga han pag-asawa ni Hosea ngan han relasyon han Israel kan Jehova, tagda ini nga mga pulong: “Hi Jehova nagsiring ha akon: Kadto liwat, paghigugma hin babaye nga hinihigugma han iya sangkay, ngan usa nga makihihilawason.” (Hosea 3:1) Ginsunod ni Hosea ini nga sugo pinaagi han  pagkarawata utro kan Gomer tikang ha lalaki nga iginkalungon niya. Katapos, marig-on nga ginsagdonan ni Hosea an iya asawa: “Ikaw malungon ha akon ha damu nga mga adlaw; ikaw diri magbubuhat han malaw-ay, ngan diri ka mag-aasawa hin bisan hin-o nga lalaki.” (Hosea 3:2, 3) Ginkarawat ni Gomer an disiplina, ngan iginpadayon ni Hosea an iya relasyon ha iya asawa. Paonan-o naaplikar ini ha pagtagad han Dios ha katawohan han Israel ngan Juda?

15, 16. (a) Ilarom han ano nga mga kahimtang makakarawat han gindisiplina nga nasud han Dios an iya kalooy? (b) Paonan-o natutuman an Hosea 2:18?

¹⁵ Samtang bihag ha Babilonya an mga gindistyero tikang ha Israel ngan Juda, ginamit han Dios an iya mga propeta ha ‘pagyakan ha ira hin makakaliaw.’ Basi makarawat an kalooy han Dios, an iya katawohan kinahanglan magbasol ngan bumalik ha ira Bana nga Tag-iya, sugad kan Gomer nga binalik ha iya bana. Katapos, kukuhaon ni Jehova an iya gindisiplina nga sugad-asawa nga nasud tikang ha “kamingawan” han Babilonya ngan ibabalik hiya ngadto ha Juda ngan Jerusalem. (Hosea 2:14, 15) Iya gintuman ito nga saad han 537 A.K.P.

¹⁶ Gintuman liwat han Dios ini nga saad: “Hadto nga adlaw ako makikighimo hin kauyonan para ha ira ha kamanampan ha kapunawangan, ngan ha katamsihan ha kalangitan, ngan ha mga nananag-usoy nga mananap ha tuna; ngan akon babarion an pana ngan an kampilan ngan an pag-awayan tikang ha tuna, ngan hihimoon ko nga hira manhigda ha waray kataragman.” (Hosea 2:18) An mga Judio nga nanhibilin nga binalik ha ira natawohan nga tuna nag-ukoy nga may seguridad, nga diri sadang mahadlok ha mga hayop. Ini nga tagna natuman liwat han 1919 K.P., han an nanhibilin han espirituwal nga Israel nakagawas tikang ha “Babilonya nga Daku,” an imperyo han palso nga relihiyon ha kalibotan. Naukoy na hira yana nga may seguridad ha espirituwal nga paraiso ngan an ira mga kaupod, nga naglalaom nga mabuhi ha kadayonan ha tuna. Waray na an hayupnon nga mga kinaiya dida hinin totoo nga mga Kristiano.—Pahayag 14:8; Isaias 11:6-9; Galasia 6:16.

Kinasingkasing nga Sunda an mga Leksyon

17-19. (a) Ginsasagda kita nga subaron an ano nga mga kalidad han Dios? (b) Mationan-o kita sadang maapektohan han kalooy ngan pagpaid ni Jehova?

¹⁷ An Dios maloloy-on ngan mapinairon, ngan sadang magin sugad kita hito. Usa nga leksyon ito nga igintututdo han siyahan nga mga kapitulo han Hosea. (Hosea 1:6, 7; 2:23) An pagkadisidido han Dios ha pagpakita hin kalooy ha mabinasulon nga mga Israelita nauyon ha giniyahan nga proberbio: “Hiya nga nagtatabon han iya mga pagtalapas diri mauswag; kondi bisan hin-o nga magsumat ngan bumaya hini makakakuha hin kalooy.” (Proberbios 28:13) Nakakaliaw liwat ha mabinasulon nga mga magburuhat hin sayop an mga pulong han salmista: “An mga halad ha Dios amo an tinipiktipik nga espiritu. An ruba ngan an mabinasulon nga kasingkasing, O Dios, diri mo pagtatamayon.”—Salmo 51:17.

¹⁸ An tagna ni Hosea nagpapatin-aw han pagpaid  ngan kalooy han Dios nga aton ginsisingba. Bisan kon an iba nasimang ha iya matadong nga mga paagi, mahimo hira magbasol ngan bumalik. Kon buhaton nira ito, kakarawaton hira ni Jehova. Nagpakita hiya hin kalooy ha mabinasulon nga mga membro han nasud han Israel, nga nagin simboliko nga asawa niya. Bisan kon ira gintalapas hi Jehova ngan ‘ginpasina an Baraan ha Israel, malolooyon hiya ngan nahinunumdom nga mga unod la hira.’ (Salmo 78:38-41) An sugad nga kalooy sadang magpagios ha aton nga padayon nga maglakat kaupod han aton mapinairon nga Dios, hi Jehova.

¹⁹ Bisan kon an mga sala sugad han pagpatay, pangawat, ngan pag-adulteryo kalyap hadto ha Israel, hi Jehova ‘nagyakan ha iya hin makakaliaw.’ (Hosea 2:14; 4:2) Sadang mapagios an aton mga kasingkasing ngan maparig-on an aton personal nga gugma kan Jehova samtang ginpapamalandong naton an iya kalooy ngan pagpaid. Salit aton pakianhan an aton kalugaringon: ‘Paonan-o ko masusubad hin mas maopay an kalooy ngan pagpaid ni Jehova ha akon pagtrato ha iba? Kon an usa nga igkasi-Kristiano nga nakasala ha akon nangangaro hin pasaylo, andam ba ako magpasaylo sugad la han Dios?’—Salmo 86:5.

20. Paghatag hin ehemplo ha pagpakita nga sadang sumarig kita ha hatag-han-Dios nga paglaom.

²⁰ An Dios naghahatag hin totoo nga paglaom. Pananglitan, hiya nagsaad: “Akon hiya tatagan han . . . walog ha Akor sugad nga usa nga ganghaan ha paglaom.” (Hosea 2:15) An kadaan nga sugad-asawa nga organisasyon ni Jehova nagkaada sigurado nga paglaom nga mahibalik ha iya natawohan nga tuna, diin nahimutang “an walog ha Akor.” An katumanan hito nga saad han 537 A.K.P., naghahatag ha aton hin maopay nga hinungdan nga malipay ha sigurado nga paglaom nga iginhahatag ni Jehova ha aton.

21. Ano an nahihimo han kahibaro ha aton paglakat kaupod han Dios?

²¹ Basi magpadayon ha paglakat kaupod han Dios, kinahanglan padayon nga kumuha kita hin kahibaro mahitungod ha iya ngan iaplikar ito ha aton kinabuhi. An Israel kulang gud hin kahibaro mahitungod kan Jehova. (Hosea 4:1, 6) Kondi, pinabilhan gud han iba an katutdoan han Dios, nagbuhat uyon hito, ngan ginbendisyonan hinduro. Usa ha ira hi Hosea. Sugad man an 7,000 ha panahon ni Elias nga waray lumuhod ha atubangan ni Baal. (1 Hadi 19:18; Roma 11:1-4) An aton pagin mapasalamaton ha instruksyon han Dios mabulig ha aton nga padayon nga maglakat kaupod han Dios.—Salmo 119:66; Isaias 30:20, 21.

22. Paonan-o sadang tagdon an apostasya?

²² Ginlalaoman ni Jehova an kalalakin-an nga nangunguna ha iya katawohan nga ira isasalikway an apostasya. Kondi, an Hosea 5:1 nasiring: “Pamati hini, O kamo mga saserdote, ngan pamati, O balay han Israel, ngan hatag hin talinga, O balay han hadi; kay ha iyo nahitutungod an paghukom; kay kamo nagin bitik didto ha Mispa, ngan nagin pukot nga ginbitad dida ha Tabor.” An apostata nga mga lider amo an bitik ngan pukot para ha mga Israelita, nagdadani ha ira nga magbuhat han idolatriya. An Bukid Tabor ngan an lugar nga ginngaranan hin Mispa posible nga nagin mga sentro hiton palso nga pagsingba.

²³ Sumala han ginhisgotan dinhi, ipinapakita ha aton han tagna ni Hosea nga hi Jehova usa nga maloloy-on nga Dios nga naghahatag hin paglaom ngan nagbibendisyon hadton nagtutuman han iya instruksyon ngan nagsasalikway han apostasya. Pariho han mabinasulon nga mga Israelita ha naglabay, aton kon sugad pamilngon hi Jehova ngan mangalimbasog pirme nga lipayon hiya. (Hosea 5:15) Ha pagbuhat hito, aanihon naton an maopay ngan magkakaada kita diri-matupngan nga kalipay ngan kamurayawan nga naieksperyensyahan han ngatanan nga matinumanon nga naglalakat kaupod han Dios.—Salmo 100:2; Filipos 4:6, 7.

[Footnote]

Paonan-o Mo Babatunon?

• Ano an ginsimbolohan han pag-asawa ni Hosea kan Gomer?

• Kay ano nga hi Jehova may-ada legal nga kaso kontra ha Israel?

• Ano nga leksyon ha Hosea kapitulo 1 tubtob 5 an nakapabantad ha imo?

[Mga Pakiana]

23. Paonan-o ka nagpahimulos ha pag-aram ha Hosea kapitulo 1 tubtob 5?

[Retrato ha pahina 18]

Maaram ka ba kon hin-o an ginrirepresentaran han asawa ni Hosea?

[Retrato ha pahina 19]

An mga umurukoy ha Samaria ginsakop han mga Asiryahanon han 740 A.K.P.

[Retrato ha pahina 20]

An malipayon nga katawohan binalik ha ira natawohan nga tuna