Ito ba an Siglo ni Satanas?

“KON tatagdon an karaotan nga naobserbahan hini nga siglo, bangin angayan nga tawagon ini nga siglo nga siglo ni Satanas. Waray pa panahon ha naglabay nga an mga tawo nagpakita hin daku hinduro nga hilig, ngan hingyap, ha pagpatay hin minilyon han iba nga mga tawo tungod han rasa, relihiyon, o kahimtang ha kinabuhi.”

An ika-50 nga anibersaryo han kagawasan han inosente nga mga biktima nga napriso ha mga kampo nga pamatayan han Nazi nag-aghat han gin-unabi na nga komento han editor ha The New York Times han Enero 26, 1995. An Holocaust—usa han pinakakilala ha kasaysayan nga mga pamatay tungod han rasa, politika, ngan kultura—nagpoo hin mga unom ka milyon nga Judio. Haros tulo ka milyon nga diri-Judio nga mga tuminungnong ha Polandia an namatay ha tinatawag nga “Forgotten Holocaust.”

“Ginbanabana nga 86 ka milyon nga tawo an namatay tungod han girra tikang pa ha peryodo han 1900 tubtob han 1989,” siring ni Jonathan Glover ha iya libro nga Humanity—A Moral History of the Twentieth Century. Hiya nagdugang: “An kadamu han namatay han ikabainte ka siglo nga girra diri masayon hisabtan. An bisan ano nga iginsumat nga aberids han kadamu han mga nagkamatay diri uyon ha mga kamatuoran, tungod kay duha han ikatulo nga bahin (58 milyon) an namatay ha duha nga girra ha kalibotan. Kondi, kon ini nga mga pagkamatay nahitabo ha regular nga lat-ang durante han bug-os nga ikabainte ka siglo, an girra nagin hinungdan unta han pagkamatay han mga 2,500 ka tawo kada adlaw, nga katugbang ito ha 100 ka tawo kada oras, nga waray undang, ha sulod hin nobenta ka tuig.”

Tungod hini, an ika-20 ka siglo gintawag nga usa han pinakamadugo nga mga siglo nga naeksperyensyahan han mga tawo. Ha Hope Against Hope, hi Nadezhda Mandelstam nagsurat: “Nakita naton an kadaogan han karaotan katapos madaot ngan mabungkag an mga prinsipyo han tawo.” Ha away han maopay kontra ha maraot, nagdaog na gud ba an maraot?

 [Ginkuhaan han Retrato ha pahina 2]

KOBRE: Mother and daughter: J.R. Ripper/SocialPhotos

[Ginkuhaan han Retrato ha pahina 3]

U.S. Department of Energy photograph