AN BAGULAN mahimo makagbag-o han ira kolor ngan makagtago, salit haros diri na hira nakikita han tawo. Sumala ha usa nga report, an bagulan “kilala nga may-ada magkadirodilain nga disenyo ha lawas ngan abilidad ha malaksi nga pagburobag-o hito.” Paonan-o ito ginhihimo han bagulan?

Tagda ini: An bagulan nagbabag-o hin kolor gamit an chromatophore, usa nga espesyal nga klase hin selyula ha ilarom han panit hito. An chromatophore may-ada mga sac nga puno hin nakakakolor nga ata ngan napapalibotan hin gudtiay nga kaunoran. Kon kinahanglan magtago an bagulan, an utok hito nagpapadara hin signal basi maggudtiay an mga kaunoran ha palibot han mga sac. Katapos, nauunat an mga sac ngan nagsasarang dida hito an ata, salit an kolor ngan disenyo ha lawas han bagulan madagmit mabag-o. Diri la ini nira ginhihimo basi la magtago kondi basi liwat danihon an ira magigin padis ngan basi makigkomunikar ha iba.

An mga parasaliksik ha University of Bristol ha Inglatera naghimo hin artipisyal nga panit han bagulan. Nagbutang hira hin mga disk nga hinimo tikang ha itom nga goma ha butnga han gudtiay nga mga device nga nagana pariho han kaunoran han bagulan. Han ginpagana han mga parasaliksik an panit pinaagi hin elektrisidad, naghalapad an mga device ngan naunat an itom nga mga disk. Tungod hito, nagin mas duro an kolor han artipisyal nga panit.

An pagsaliksik mahitungod ha kaunoran han bagulan—“an maghumok nga parti nga ginhimo han palibot,” sumala ha parasaliksik nga hi Jonathan Rossiter—mahimo magresulta ha pagkaada mga panapton nga madagmit gud magbag-o hin kolor. Nagsiring hiya nga an mga tawo mahimo magsul-ot hin bado nga ginsubad ha bagulan basi makagtago—o basi la makiuso.

Ano ha imo panhunahuna? An abilidad ba han bagulan ha pagbag-o hin kolor produkto han ebolusyon, o may nagdisenyo hito?