PARA HA MGA KAG-ANAK
7: Prinsipyo
AN KARUYAG SIDNGON
An prinsipyo amo an personal nga mga suruklan nga imo ginpili basi maggiya ha imo kinabuhi. Pananglitan, nangangalimbasog ka ba magin tangkod ha tanan nga panahon? Kon sugad, bangin karuyag mo ipasilsil ha imo mga anak ito nga prinsipyo ha moral.
An mga prinsipyo nag-uupod han suruklan ha kon ano an husto ngan sayop. Pananglitan, an usa nga may-ada marig-on nga prinsipyo maduruto, makatadunganon, ngan makonsiderasyon—mga kalidad nga maopay kultibaron samtang bata pa.
PRINSIPYO HAN BIBLIA: “Bansaya an bata ha dalan nga angay niya laktan; malagas man hiya, diri hiya mabaya hito.”—Proberbios 22:6.
KON KAY ANO NGA IMPORTANTE
Ha panahon han moderno nga teknolohiya, importante an prinsipyo ha moral. “An magraot nga impluwensya masayon la maakses ha bisan ano nga gadyet, ha bisan ano nga oras,” siring han nanay nga hi Karyn. “Bangin kasapit la naton an aton mga anak samtang nagkikinita hira hin maglaw-ay!”
PRINSIPYO HAN BIBLIA: “[An] hamtong nga mga tawo . . . [an] ira abilidad ha husto nga pagturotimbang nabansay . . . ha pagkilala han husto ngan sayop.”—Hebreo 5:14.
Importante liwat an maopay nga pamatasan. Nag-uupod ito han simple nga kapahayagan hin pagtahod (sugad han “alayon” ngan “salamat”) ngan pagpakita hin interes ha iba—batasan nga talagsahon na la, kay baga hin mas interesado an mga tawo ha gadyet kay ha ira igkasi-tawo.
PRINSIPYO HAN BIBLIA: “An karuyag niyo buhaton ha iyo han mga tawo, buhata liwat ha ira.”—Lucas 6:31.
AN IMO PUYDI BUHATON
Sumati hira han imo mga prinsipyo ha moral. Pananglitan, iginpapakita han mga pagsaliksik nga posible gud maglikay an kabataan ha premarital sex kon matin-aw nga natutdoan hira nga sayop ito nga buhat.
SUHESTYON: Pag-unabi hin news basi makagtikang hin pakiistorya mahitungod ha mga prinsipyo. Pananglitan, kon an news mahitungod hin krimen, puydi ka sumiring: “Makaharadlok na gud yana masina an mga tawo. Ha imo pagkita, kay ano daw la nga sugad na hira?”
“Makuri gud para ha kabataan pagpili han husto ngan sayop kon diri hira maaram kon ano an husto o sayop.”—Brandon.
Itutdo an maopay nga pamatasan. Bisan an gudti nga kabataan mahimo mahibaro ha pagsiring hin “alayon” ngan “salamat” ngan ha pagpakita hin pagrespeto ha iba. “Kon mas nakikita han kabataan nga bahin hira hin mas daku nga grupo—pamilya, eskwelahan, komunidad—mas andam hira ha pagbulig ha iba, nga mapulsanon ha ngatanan, diri la ha ira kalugaringon,” siring han libro nga Parenting Without Borders.
SUHESTYON: Tagi hin buruhaton an imo anak basi mahibaro hiya han importansya ha pagserbi ha iba.
“Kon yana pa la hiara na an aton mga anak ha buruhaton, diri hira makukurian kon maglugaring na hira. An pagbuhat han ira mga responsabilidad magigin bahin na han ira kinabuhi.”—Tara.