Tikang pa hadto, natoo an damu nga tawo nga an Biblia usa nga masasarigan nga surok han kamatuoran. Yana, minilyon an nagsusunod han mga katutdoan hito. Pero may mga naghuhunahuna nga an Biblia diri na praktikal o susmatanon la ito. Ano an imo panhunahuna hito? Makakabiling ka ba hin kamatuoran ha Biblia?

Paonan-o mo masisiguro nga masasarigan mo an Biblia? Hunahunaa ini nga ilustrasyon: Kon an imo sangkay pirme nagsusumat ha imo hin kamatuoran, makakasiring ka gud nga masasarigan hiya. An Biblia ba pariho hin masasarigan nga sangkay nga pirme nagsusumat han kamatuoran? Kitaa an pipira nga ehemplo.

Tangkod an mga Parasurat

Tangkod gud an mga parasurat han Biblia, ira pa ngani iginsumat an ira mga sayop ngan kapakyasan. Pananglitan, iginsurat ni propeta Jonas an iya pagin diri masinugtanon. (Jonas 1:1-3) Ngani, gintapos niya an iya libro ha Biblia pinaagi ha pagsumat kon paonan-o hiya gindisiplina han Dios, pero waray niya unabiha kon paonan-o niya gintadong an iya disposisyon. (Jonas 4:1, 4, 10, 11) An pagin tangkod han mga parasurat han Biblia nagpapakita nga importante gud ha ira an kamatuoran.

Praktikal an mga Sagdon

Pirme ba naghahatag an Biblia hin praktikal nga mga sagdon? Oo. Pananglitan, tigamni an ginsisiring han Biblia may kalabotan ha pagtipig hin maopay nga relasyon: “An ngatanan nga karuyag niyo buhaton ha iyo han mga tawo, kinahanglan buhaton liwat niyo ha ira.” (Mateo 7:12) “An malumo nga baton nakakapawara hin kapungot, pero an mapintas nga pulong nakakaaghat hin kasina.” (Proberbios 15:1) Oo, an mga kamatuoran ha Biblia praktikal pa gihapon yana bisan kon maiha na ito nga iginsurat.

 Husto ha Kasaysayan

Damu han naukab han mga arkeologo ha sulod hin mga katuigan an nagpapamatuod nga tinuod an mga tawohan, lugar, ngan mga panhitabo nga gin-unabi ha Biblia. Pananglitan, kitaa an ebidensya han usa nga gutiay nga detalye. An Biblia nasiring nga ha panahon ni Nehemias, an mga taga-Tiro (mga taga-Fenicia nga tikang ha Tiro) nga naukoy ha Jerusalem “nagdadara hin mga isda ngan han ngatanan nga klase hin tinda.”​—Nehemias 13:16.

May ebidensya ba nga nasuporta hini nga teksto? Oo. An mga arkeologo nakadiskobre ha Israel hin mga produkto nga tikang ha Fenicia, nga nagpapakita nga inin duha nga kadaan nga nasud nagbabaligyaay hin mga produkto. May naukab liwat ha Jerusalem nga mga bukog hin isda nga tikang ha Mediteranyo. Natoo an mga arkeologo nga ini nga mga isda gindara han mga negosyante nga tikang ha hirayo nga lugar. Katapos usisahon an mga ebidensya, usa nga eskolar an nagsiring: “Tinuod an ginsiring ha Neh[emias] 13:16 nga an mga taga-Tiro nagbabaligya hin isda ha Jerusalem.”

Husto ha Syensya

An Biblia usa nga libro mahitungod ha relihiyon ngan kasaysayan. Pero kon nag-uunabi ito may kalabotan ha syensya, husto ito. Kitaa an usa nga ehemplo.

Mga 3,500 ka tuig na an naglabay, an Biblia nagsiring nga an tuna nakabitay ha “waray binibitayan.” (Job 26:7) Iba gud ini ha mga susmatanon nga nasiring nga an tuna nalutaw ha tubig o gindadara hin higante nga bao. Paglabay hin mga 1,100 ka tuig tikang han iginsurat an libro han Job, natoo la gihap an mga tawo nga an tuna diri la kay basta nalutaw ha kawanangan, may-ada ito gintutungtongan. Han naglabay la nga 300 ka tuig, han 1687, iginpublikar ni Isaac Newton an iya nasaliksik mahitungod han grabidad ngan iginsaysay niya nga an tuna nagpapabilin ha orbit tungod hin diri nakikita nga pwersa. Ginpamatud-an hini nga nadiskobrehan han syensya an ginsiring han Biblia sobra 3,000 ka tuig na an naglabay!