KAPITULO 30
‘Padayon nga Maglakat ha Gugma’
1-3. Ano an mga resulta kon ginsusubad naton an susbaranan ni Jehova ha pagpakita han gugma?
“MAS daku an kalipay ha paghatag kay ha pagkarawat.” (Buhat 20:35) Ito nga mga pulong ni Jesus nagpapabug-at hinin importante nga kamatuoran: An diri-hakugnon nga gugma mismo may-ada balos. Bisan kon may-ada daku nga kalipay ha pagkarawat han gugma, may-ada labaw pa gud nga kalipay ha paghatag, o pagpakita, han gugma ha iba.
2 Waray usa nga mas maaram hini kay ha aton langitnon nga Amay. Sugad han nakita naton ha nauna nga mga kapitulo hini nga bahin, hi Jehova an gihitaasi nga susbaranan han gugma. Waray usa nga nagpapakita hin gugma ha mas labaw nga mga paagi o ha mas maiha nga peryodo han panahon kay ha iya. Salit, urusahon ba nga hi Jehova tinatawag nga “malipayon nga Dios”?—1 Timoteo 1:11.
3 Karuyag han aton mahigugmaon nga Dios nga mangalimbasog kita nga magin pariho ha iya, labi na may kalabotan ha pagpakita han gugma. An Efeso 5:1, 2 nagsusumat ha aton: “Subara niyo an Dios, sugad nga hinigugma nga mga anak, ngan padayon nga maglakat kamo ha gugma.” Kon aton ginsusubad an susbaranan ni Jehova ha pagpakita han gugma, naieksperyensyahan naton an labaw nga kalipay ha paghatag. Natatagbaw liwat kita ha paghibaro nga ginlilipay naton hi Jehova, kay an iya Pulong nagsasagda ha aton nga ‘higugmaon an usa kag usa.’ (Roma 13:8) Kondi may-ada iba pa nga mga hinungdan kon kay ano nga sadang kita ‘padayon nga maglakat ha gugma.’
Kon Kay Ano nga Importante an Gugma
4, 5. Kay ano nga importante nga ipakita naton an nagsasakripisyo-ha-kalugaringon nga gugma ha mga igkasi-tumuroo?
4 Kay ano nga importante nga ipakita naton an gugma ha mga igkasi-tumuroo? Ha simple nga pagyakan, an gugma amo an pinakaimportante nga kalidad han totoo nga Kristianidad. Kon waray gugma diri kita magkakaada duok nga bugkos ha mga igkasi-Kristiano, ngan mas importante pa gud, waray kita bili ha paniplatan ni Jehova. Tagda kon paonan-o iginpapatin-aw han Pulong han Dios ini nga mga kamatuoran.
5 Ha ultimo nga gab-i han iya kinabuhi ha tuna, hi Jesus nagsiring ha iya mga sumurunod: “Naghahatag ako ha iyo hin bag-o nga sugo, nga higugmaon niyo an usa kag usa; sugad la han paghigugma ko ha iyo, higugmaa liwat niyo an usa kag usa. Pinaagi hini an ngatanan mahibabaro nga mga disipulo ko kamo—kon nahigugma kamo ha usa kag usa.” (Juan 13:34, 35) “Sugad la han paghigugma ko ha iyo”—oo, ginsusugo kita nga ipakita an klase han gugma nga ipinakita ni Jesus. Ha Kapitulo 29, natigamnan naton nga hi Jesus nagpakita hin maopay hinduro nga susbaranan ha pagpakita han nagsasakripisyo-ha-kalugaringon nga gugma, inuuna an mga panginahanglan ngan mga kaopayan han iba kay ha kalugaringon. Kita liwat kinahanglan magpakita han diri-hakog nga gugma, ngan kinahanglan buhaton naton ito hin matin-aw gud basi makita an aton gugma bisan hadton ha gawas han Kristiano nga kongregasyon. Oo, an nagsasakripisyo-ha-kalugaringon nga minagburugto nga gugma amo an pangirilal-an naton sugad nga totoo nga mga sumurunod han Kristo.
6, 7. (a) Paonan-o kita nahibabaro nga pinabubug-atan gud han Pulong ni Jehova an pagkaimportante han pagpakita han gugma? (b) An mga pulong ni Pablo nga nakarekord ha 1 Corinto 13:4-8 nakasentro ha ano nga bahin han gugma?
6 Ano man kon waray kita gugma? “Kon . . . waray ako gugma,” siring ni apostol Pablo, “nagin sugad ako hin nagtitinagungtong nga gong o hin nagtitinagingting nga simbal.” (1 Corinto 13:1) An nagtitinagingting nga simbal maaringasa an tunog. Kumusta man an nagtitinagungtong nga gong? Angayan gud nga mga ilustrasyon! An waray-gugma nga tawo pariho han instrumento han musika nga naghihimo hin daku, sintunado nga aringasa nga nakakaaringit imbes nga makadani. Paonan-o makakapahimulos an sugad nga tawo hin duok nga relasyon ha iba? Hi Pablo nagsiring liwat: “Kon may marig-on ako nga pagtoo nga makakabalhin hin mga bukid, pero waray ako gugma, waray ako pulos.” (1 Corinto 13:2) Handurawa la, an usa ka tawo nga waray-gugma “usa nga waray kapulsanan,” bisan pa han mga buhat nga bangin pagbuhaton niya! (The Amplified Bible) Diri ba matin-aw nga pinabubug-atan gud han Pulong ni Jehova an pagkaimportante han pagpakita han gugma?
7 Kondi, paonan-o naton maipapakita ini nga kalidad ha paagi han aton pagtrato ha iba? Basi mabaton ito, aton usisahon an mga pulong ni Pablo ha 1 Corinto 13:4-8. An pinabubug-atan hini nga mga bersikulo diri an gugma han Dios ha aton o an aton gugma ha Dios. Lugod, iginsentro ni Pablo an pagtagad ha kon paonan-o sadang ipakita naton an gugma ha usa kag usa. Iya iginsaysay an pipira nga mga butang kon ano an gugma ngan kon ano an diri nahihimo hito.
Kon Ano an Gugma
8. Paonan-o an pagin pasensyoso nabulig ha aton ha pakig-upod ha iba?
8 “An gugma pasensyoso.” An gugma, kon sugad, nangangahulogan hin pasensyoso nga pagpailob ha iba. (Colosas 3:13) Diri ba nagkikinahanglan kita hin sugad nga pagpasensya? Tungod kay kita diri-hingpit nga mga linarang nga magkaupod nga nag-aalagad, malalaoman la nga usahay, mahimo kita maaringit ha aton Kristiano nga kabugtoan ngan mahimo man hira maaringit ha aton. Kondi an pagpasensya ngan pagpugong makakabulig ha aton nga malamposan an gudtiay nga diri-pagsinabtanay ngan mga kasaypanan nga aton gin-iilob ha aton pakig-upod ha iba—nga diri nadadaot an kamurayawan han kongregasyon.
9. Ha ano nga mga paagi maipapakita naton an pagkabuotan ha iba?
9 “An gugma . . . buotan.” An pagkabuotan ipinapakita pinaagi han mabinuligon nga mga buhat ngan matinagaron nga mga pulong. An gugma nagpapagios ha aton nga magbiling hin mga paagi ha pagpakita hin pagkabuotan, labi na ha mga nanginginahanglan gud. Pananglitan, an larolagas nga igkasi-tumuroo bangin namimingaw ngan nagkikinahanglan hin makapadasig nga pagbisita. An solo nga nanay o bugto nga babaye nga nag-uukoy ha panimalay nga iba-iba an relihiyon bangin nagkikinahanglan hin bulig. An usa nga masakit o aada ha kakurian bangin nagkikinahanglan nga makabati hin mapinairon nga mga pulong tikang ha maunungon nga sangkay. (Proberbios 12:25; 17:17) Kon nag-uuna kita ha pagpakita hin pagkabuotan ha sugad nga mga paagi, ipinapakita naton an pagkatinuod han aton gugma.—2 Corinto 8:8.
10. Paonan-o an gugma nabulig ha aton nga malipay ha kamatuoran ngan igyakan an kamatuoran, bisan kon diri masayon an pagbuhat hito?
10 “An gugma . . . nalilipay ha kamatuoran.” An lain nga bersyon nasiring: “An gugma . . . malipayon nga nadapig ha kamatuoran.” An gugma nagpapagios ha aton nga parig-unon an kamatuoran ngan ‘magyakan han kamatuoran ha usa kag usa.’ (Zacarias 8:16) Kon, pananglitan, an usa nga hinigugma nakabuhat hin seryoso nga sala, an gugma kan Jehova—ngan ha usa nga nakasala—mabulig ha aton nga sundon an mga suruklan han Dios imbes nga mangalimbasog nga itago, mangatadongan, o magbuwa pa ngani mahitungod han sayop nga buhat. Oo, bangin makuri karawaton an pagin totoo han kahimtang. Kondi kon ginhuhunahuna naton an kaopayan han aton hinigugma, maruruyag kita nga karawaton niya ngan gumios uyon ha kapahayagan han mahigugmaon nga disiplina han Dios. (Proberbios 3:11, 12) Sugad nga mahigugmaon nga mga Kristiano, karuyag liwat naton “gumawi hin tangkod ha ngatanan nga butang.”—Hebreo 13:18.
11. Tungod kay an gugma ‘nag-aantos ha ngatanan nga butang,’ ano an sadang pangalimbasogan naton nga buhaton may kalabotan ha mga sayop han mga igkasi-tumuroo?
11 ‘An gugma nag-aantos ha ngatanan nga butang.’ Ito nga mga pulong literal nga nangangahulogan nga “nagtatabon ito han ngatanan nga mga butang.” (Kingdom Interlinear) An 1 Pedro 4:8 nasiring: “An gugma nagtatabon hin damu nga sala.” Oo, an usa nga Kristiano nga ginpapagios han gugma diri nagdadagmit ha pagsumat han ngatanan nga pagkadiri-hingpit ngan mga kaluyahan han iya Kristiano nga kabugtoan. Ha damu nga kahimtang, gudtiay an mga sayop han mga igkasi-tumuroo ngan mahimo tabonan han gugma.—Proberbios 10:12; 17:9.
12. Paonan-o ipinakita ni Pablo nga natoo hiya ha gimaopayi mahitungod kan Filemon, ngan ano an mahibabaroan naton ha susbaranan ni Pablo?
12 “An gugma . . . natuod ha ngatanan nga butang.” An hubad ni Moffatt nasiring nga an gugma “andam pirme nga tumoo ha gimaopayi.” Diri kita nagsususpetsa ha mga igkasi-tumuroo, diri nagruruhaduha ha ira tagsa nga motibo. An gugma nabulig ha aton nga “tumoo ha gimaopayi” mahitungod han aton kabugtoan ngan nasarig ha ira. a Tigamni an susbaranan ha surat ni Pablo ngadto kan Filemon. Nagsurat hi Pablo basi dasigon hi Filemon nga karawaton hin maloloy-on an pagbalik han pinalagiw nga uripon nga hi Onesimo, nga nagin Kristiano. Imbes nga piriton hi Filemon, nakimalooy hi Pablo pinaagi han gugma. Iya iginpahayag an pagsarig nga hi Filemon magbubuhat han husto, nasiring: “Nasarig ako nga masugot ka, salit nagsusurat ako ha imo, kay maaram ako nga labaw pa an imo bubuhaton kay han akon ginsisiring.” (Bersikulo 21) Kon an gugma nagpapagios ha aton nga igpahayag an sugad nga pagsarig ha aton kabugtoan, nakikita naton an gimaopayi ha ira.
13. Paonan-o naton maipapakita nga naglalaom kita han gimaopayi para ha aton kabugtoan?
13 “An gugma . . . naglalaom ha ngatanan nga butang.” Sugad la nga an gugma nasarig, ito liwat naglalaom. Tungod kay ginpapagios han gugma, ginlalaoman naton an gimaopayi para han aton kabugtoan. Pananglitan, kon an usa nga bugto “makahimo hin sayop nga pitad antes niya masantop ito,” naglalaom kita nga hiya magios uyon ha mahigugmaon nga mga pangalimbasog ha pagtadong ha iya. (Galacia 6:1) Naglalaom liwat kita nga adton magluya ha pagtoo magigin marig-on. Mapailubon kita ha ira, ginbubuhat an mahihimo naton ha pagbulig ha ira nga magin marig-on ha pagtoo. (Roma 15:1; 1 Tesalonica 5:14) Bisan kon nahisimang an usa nga hinigugma, diri kita nawawad-an hin paglaom nga maabot an panahon nga makakahunahuna hiya hin maopay ngan mabalik kan Jehova, pariho han nawara nga anak ha ilustrasyon ni Jesus.—Lucas 15:17, 18.
14. Ha ano nga mga paagi mahimo sarihan an aton pagpailob ha sulod han kongregasyon, ngan paonan-o an gugma mabulig ha aton ha paggios?
14 “An gugma . . . nagpapailob ha ngatanan nga butang.” An pagpailob nabulig ha aton nga magin marig-on kon naatubang kita hin mga kapakyasan o mga kakurian. An mga pagsari han pagpailob diri naabot tikang ha gawas la han kongregasyon. Usahay, bangin sarihan kita ha sulod han kongregasyon. Tungod han pagkadiri-hingpit, bangin usahay mapasubo kita han aton kabugtoan. An mga pulong nga diri ginhuhunahuna bangin makasakit han aton mga pagbati. (Proberbios 12:18) Bangin diri gindudumara an usa nga buruhaton ha kongregasyon ha paagi nga ha aton hunahuna sadang pagbuhaton. An panggawi han usa nga talahuron nga bugto bangin nakakaaringit, salit naghuhunahuna kita, ‘Paonan-o mahihimo ito han usa nga Kristiano?’ Kon naatubang ha sugad nga mga kahimtang, mabaya ba kita ha kongregasyon ngan maundang ha pag-alagad kan Jehova? Diri kon may-ada kita gugma! Oo, an gugma nagpupugong ha aton nga magin diri-masinabuton tungod han mga sayop han usa nga bugto salit diri na naton nakikita an bisan ano nga maopay ha iya o ha kongregasyon ha kabug-osan. Tungod han gugma nagpapabilin kita nga matinumanon ha Dios ngan nasuporta ha kongregasyon anoman an sidngon o buhaton han iba nga diri-hingpit nga tawo.—Salmo 119:165.
Kon Ano an Diri Nahihimo han Gugma
15. Ano an diri-husto nga pangabugho, ngan paonan-o an gugma nabulig ha aton nga likyan inin nakakadaot nga emosyon?
15 “An gugma diri maabugho.” An diri-husto nga pangabugho makakahimo ha aton nga maawa ha gintatag-iya han iba—ha ira mga panag-iya, mga pribilehiyo, o mga abilidad. An sugad nga pangabugho hakugnon, nakakadaot nga emosyon nga, kon diri pugngan, makakadaot han kamurayawan han kongregasyon. Ano an mabulig ha aton basi malikyan an hilig ha kaawa? (Santiago 4:5) An baton amo an gugma. Inin presyoso nga kalidad makakabulig ha aton nga malipay para hadton baga in may-ada pipira nga mga bentaha ha kinabuhi nga waray kita. (Roma 12:15) An gugma nabulig ha aton nga diri hunahunaon nga insulto ha aton kon may-ada usa nga nakarawat hin pagdayaw tungod han maopay hinduro nga abilidad o makatirigamnan nga nahimo.
16. Kon totoo nga nahigugma kita ha aton kabugtoan, kay ano nga lilikyan naton an paghambog han aton mga pribilehiyo ha pag-alagad kan Jehova?
16 ‘An gugma diri naghahambog, diri nagpapahitaas.’ An gugma nagpupugong ha aton nga ighambog an aton mga abilidad o mga nahimo. Kon totoo nga nahigugma kita ha aton kabugtoan, paonan-o kita makakaghambog han aton kalamposan ha ministeryo o han aton mga pribilehiyo ha kongregasyon? An sugad nga paghambog makakapaluya ha iba, mahimo hira umabat nga ubos hira. An gugma diri nagtutugot ha aton nga maghambog han aton mga pribilehiyo han pag-alagad nga tikang ha Dios. (1 Corinto 3:5-9) Dugang pa, an gugma “diri nagpapahitaas,” o sugad han ginsisiring han The New Testament in Modern English, diri ito “nagtitipig hin mapahitas-on nga panhunahuna mahitungod han kalugaringon nga bili.” An gugma nagpupugong ha aton nga maghunahuna hin hitaas mahitungod ha aton kalugaringon.—Roma 12:3.
17. An gugma nagpapagios ha aton nga ipakita an ano nga konsiderasyon ha iba, ngan salit ano nga klase hin panggawi an lilikyan naton?
17 “An gugma . . . diri nagawi hin diri desente.” An tawo nga nagawi hin diri desente nagios ha diri-husto o nakakapasina nga paagi. An sugad nga buhat diri-mahigugmaon, kay ipinapakita hito an duro nga kawaray-pagtagad ha mga pagbati ngan kaopayan han iba. Ha kabaliktaran, may-ada pagpaid ha gugma nga nagpapagios ha aton nga magpakita hin konsiderasyon ha iba. An gugma nagdadasig han maopay nga pamatasan, diosnon nga panggawi, ngan pagtahod ha aton mga igkasi-tumuroo. Salit, an gugma diri matugot ha aton nga magbuhat hin “makaarawod nga panggawi”—tinuod, bisan ano nga panggawi nga makakapasina o makakainsulto ha aton Kristiano nga kabugtoan.—Efeso 5:3, 4.
18. Kay ano nga an mahigugmaon nga tawo diri nagkikinahanglan nga an ngatanan nga butang pagbuhaton uyon ha iya paagi?
18 “An gugma . . . diri nagbibiling han kalugaringon la nga kaopayan.” An Revised Standard Version nasiring: “An gugma diri nagpipirit han kalugaringon nga paagi hito.” An mahigugmaon nga tawo diri nagkikinahanglan nga an ngatanan nga butang buhaton ha paagi nga karuyag niya, nga baga in pirme husto an iya mga opinyon. Diri niya minamaniobra an iba, ginagamit an iya abilidad ha pagkombinse ha pagpaluya hadton may-ada naiiba nga panhunahuna. An sugad nga katig-a nagpapakita han usa ka sukol han pagpahitaas, ngan an Biblia nasiring: “Antes han kapukan aada an pagpahitaas.” (Proberbios 16:18) Kon tinuod nga nahigugma kita ha aton kabugtoan, tatahuron naton an ira mga panhunahuna, ngan kon posible, ipapakita naton an pagin andam ha pagpahiuyon. An nagpapahiuyon nga disposisyon nauyon ha mga pulong ni Pablo nga: “An kada tagsa padayon nga mangalimbasog diri para ha iya kalugaringon nga kaopayan, kondi para ha kaopayan han iba nga tawo.”—1 Corinto 10:24.
19. Paonan-o an gugma nabulig ha aton nga gumios kon an iba nakakasakit ha aton?
19 ‘An gugma diri naaaghat nga masina, diri nag-iihap han karat-an.’ An gugma diri nasisina dayon ha ginsisiring o ginbubuhat han iba. Totoo, natural la nga masina kon an iba nakakasakit ha aton. Kondi bisan kon may-ada kita angayan nga hinungdan nga masina, an gugma diri nagtutugot ha aton nga magpabilin nga nasisina. (Efeso 4:26, 27) Diri kita magtitipig hin rekord han nakakasakit nga mga pulong o mga buhat, nga baga in iginsusurat ito ha usa nga libro basi diri ito hingalimtan. Lugod, an gugma nagpapagios ha aton nga subaron an aton mahigugmaon nga Dios. Sugad han nakita naton ha Kapitulo 26, hi Jehova nagpapasaylo kon may-ada husto nga hinungdan ha pagbuhat hito. Kon hiya nagpapasaylo ha aton, iya kinakalimtan an sala, nagpapasabot nga diri na niya gindudumdom iton nga mga sala kontra ha aton ha tidaraon nga panahon. Diri ba kita mapasalamaton nga hi Jehova diri nagtitipig hin listahan han karat-an?
20. Paonan-o kita sadang gumios kon an usa nga igkasi-tumuroo nalilit-ag ha sayop nga buhat ngan nag-aantos sugad nga resulta?
20 ‘An gugma diri nalilipay ha pagkadiri-matadong.’ Ha The New English Bible mababasa: “An gugma . . . diri nagrarayhak ha mga sala han iba nga mga tawo.” An hubad ni Moffatt nasiring: “An gugma diri gud nalilipay kon nagsasayop an iba.” An gugma diri nalilipay ha pagkadiri-matadong, salit diri kita nauyon ha bisan ano nga klase han imoralidad. Paonan-o kita nagios kon an usa nga igkasi-tumuroo nalilit-ag han sala ngan nag-aantos sugad nga resulta? An gugma diri matugot ha aton nga malipay, nga baga in nasiring ‘Maopay! Angay ito ha iya!’ (Proberbios 17:5) Kondi, nalilipay kita kon an usa nga bugto nga nakasala nagbubuhat hin positibo nga mga pitad basi makabalik tikang ha iya espirituwal nga kapukan.
“An Pinakamaopay nga Paagi”
21-23. (a) Ano an iginpasabot ni Pablo han nagsiring hiya nga an “gugma diri gud napapakyas”? (b) Ano an paghihisgotan ha kataposan nga kapitulo?
21 “An gugma diri gud napapakyas.” Ano an iginpasabot ni Pablo hito nga mga pulong? Sugad han iginpapasabot ha konteksto, ginhihisgotan niya an mga regalo han espiritu nga nakarawat han siyahan nga mga Kristiano. Ito nga mga regalo nagin mga tigaman nga an pag-uyon han Dios nakada ha bag-o la nga naorganisa nga kongregasyon. Kondi diri ngatanan nga mga Kristiano makakahimo magtambal, managna, o magyakan hin magkalainlain nga mga yinaknan. Kondi, diri ito importante; an milagroso nga mga regalo ha kataposan mawawara. Kondi, may-ada magpapabilin, usa nga mapapatubo han tagsa nga Kristiano. Ito an mas bantogan, mas nagpapadayon, kay ha bisan ano nga milagroso nga regalo. Ha pagkamatuod, tinawag ito ni Pablo nga “an pinakamaopay nga paagi.” (1 Corinto 12:31) Ano ito nga “pinakamaopay nga paagi”? Amo ito an paagi han gugma.
22 Oo, an Kristiano nga gugma nga iginsaysay ni Pablo “diri gud napapakyas,” nagpapasabot nga diri gud ito matatapos. Tubtob hini nga panahon, an nagsasakripisyo-ha-kalugaringon nga gugma ha kabugtoan nagpapakilala han totoo nga mga sumurunod ni Jesus. Diri ba nakikita naton an ebidensya han sugad nga gugma ha mga kongregasyon han mga magsiringba ni Jehova ha bug-os nga tuna? Ito nga gugma magpapabilin ha kadayonan, kay hi Jehova nagsasaad hin kinabuhi nga waray kataposan ha iya matinumanon nga mga surugoon. (Salmo 37:9-11, 29) Hinaot magpadayon kita ha pagbuhat han aton gimaopayi basi ‘padayon nga maglakat ha gugma.’ Ha pagbuhat hito, makakaeksperyensya kita han labaw nga kalipay ha paghatag. Labaw pa hito, magpapadayon kita nga buhi—oo, magpapadayon ha paghigugma—ha kadayonan, ha pagsubad ha aton mahigugmaon nga Dios, hi Jehova.
Nakikilala an katawohan ni Jehova tungod han ira gugma ha usa kag usa
23 Hini nga kapitulo nga nagtatapos han bahin mahitungod han gugma, aton ginhisgotan kon paonan-o naton maipapakita an gugma ha usa kag usa. Kondi tungod han damu nga mga paagi nga pinahihimulsan naton an gugma ni Jehova—sugad man an iya gahum, hustisya, ngan kinaadman—maopay nga magpakiana kita, ‘Paonan-o ko maipapakita kan Jehova nga sinsero nga nahigugma ako ha iya?’ Ito nga pakiana paghihisgotan ha aton kataposan nga kapitulo.
a Siyempre, an Kristiano nga gugma diri masayon malimbongan. An Biblia nagsasagda ha aton: “Mag-ikmat kamo ha mga naghihimo hin pagkabahin-bahin ngan mga hinungdan han kahipakdol . . . , ngan maglikay kamo ha ira.”—Roma 16:17.