1-3. (a) Ano an nagpagios kan Jesus nga maruyag nga magin pariho han iya Amay? (b) Ano nga mga bahin han gugma ni Jesus an aton uusisahon?

 NAKAKITA ka na ba hin bata nga lalaki nga nangangalimbasog nga magin pariho ha iya amay? Bangin subaron han anak an paglakat, pagyakan, o paggios han iya amay. Ha urhi, bangin masubad pa ngani han bata an moral ngan espirituwal nga mga kalidad han iya amay. Oo, an gugma ngan pagbilib han anak ha iya mahigugmaon nga amay nagpapagios ha iya nga subaron an iya amay.

² Kumusta man an relasyon ni Jesus ngan han iya langitnon nga Amay? “Nahigugma ako ha Amay,” siring ni Jesus ha usa nga okasyon. (Juan 14:31) Waray makakaghigugma kan Jehova hin labaw kay han hini nga Anak, nga maiha na nga kaupod han Amay antes pa iniksister an iba nga mga linarang. Ito nga gugma nagpagios hinin debotado nga Anak nga subaron an iya Amay.—Juan 14:9.

³ Ha nauna nga mga kapitulo, aton ginhisgotan kon paonan-o hingpit nga ginsubad ni Jesus an gahum, hustisya, ngan kinaadman ni Jehova. Kondi, paonan-o ipinakita ni Jesus an gugma han iya Amay? Aton usisahon an tulo nga bahin han gugma ni Jesus—an iya nagsasakripisyo-ha-kalugaringon nga disposisyon, an iya malumo nga pagpaid, ngan an iya pagin andam magpasaylo.

4. Paonan-o ipinakita ni Jesus an gidadakui nga susbaranan han tawo ha nagsasakripisyo-ha-kalugaringon nga gugma?

⁴ Hi Jesus nagpakita hin bantogan nga susbaranan han nagsasakripisyo-ha-kalugaringon nga gugma. An pagsakripisyo-ha-kalugaringon  nag-uupod han diri-hakugnon nga pag-una han mga panginahanglan ngan mga kaopayan han iba kay ha aton kalugaringon. Paonan-o ipinakita ni Jesus an sugad nga gugma? Hiya mismo nagsaysay: “Waray bisan hin-o nga may gugma nga mas labaw hini, nga ihatag han usa an iya kinabuhi para ha iya kasangkayan.” (Juan 15:13) Kinaburut-on nga iginhatag ni Jesus an iya hingpit nga kinabuhi para ha aton. Ito an gidadakui nga kapahayagan han gugma nga ginhimo ha kan-o pa man han bisan hin-o nga tawo. Kondi ipinakita liwat ni Jesus an nagsasakripisyo-ha-kalugaringon nga gugma ha iba nga mga paagi.

5. Kay ano nga an pagbaya ha mga langit usa ka mahigugmaon nga sakripisyo han bugtong nga Anak han Dios?

⁵ Antes hiya nagin tawo, an bugtong nga Anak han Dios may-ada diri-matupngan nga pribilehiyo ngan hitaas nga katungdanan ha mga langit. May-ada hiya duok nga pakig-upod kan Jehova ngan ha damu nga espiritu nga mga linarang. Bisan pa hinin personal nga mga pribilehiyo, inin hinigugma nga Anak kinaburut-on nga ‘ginbayaan an ngatanan ngan nagin sugad hin uripon ngan nagin tawo.’ (Filipos 2:7) Kinaburut-on nga kinanhi hiya basi mabuhi kaupod han makasasala nga mga tawo ha kalibotan nga “aada ha gahum han usa nga maraot.” (1 Juan 5:19) Diri ba ito usa ka mahigugmaon nga sakripisyo han Anak han Dios?

6, 7. (a) Ha ano nga mga paagi ipinakita ni Jesus an nagsasakripisyo-ha-kalugaringon nga gugma durante han iya ministeryo ha tuna? (b) Ano nga makabantad nga susbaranan han diri-makikalugaringon nga gugma an nakarekord ha Juan 19:25-27?

⁶ Ha iya bug-os nga ministeryo ha tuna, ipinakita ni Jesus an nagsasakripisyo-ha-kalugaringon nga gugma ha magkalainlain nga mga paagi. Hiya bug-os nga diri-makikalugaringon. Okupado gud hiya ha iya ministeryo salit iginsakripisyo niya an normal nga mga kahimyang nga nahiaraan  han mga tawo. “An mga sora may mga taragoan ngan an mga tamsi ha langit may mga salag,” siring niya, “kondi an Anak han tawo waray man la lugar nga mauunlan han iya ulo.” (Mateo 8:20) Tungod kay usa ka maabtik nga panday, magagamit unta ni Jesus an pipira han iya panahon ha pagtukod hin komportable nga balay para ha iya kalugaringon o ha paghimo hin mag-opay nga mga garamiton nga maibabaligya basi magkaada hiya dugang nga kwarta. Kondi waray niya gamita an iya mga kaabtik ha pagkaada materyal nga mga butang.

⁷ An makabantad gud nga susbaranan han nagsasakripisyo-ha-kalugaringon nga gugma ni Jesus nakarekord ha Juan 19:25-27. Handurawa an damu nga butang nga sigurado nga nakada ha hunahuna ngan kasingkasing ni Jesus ha kulop han mamamatay na hiya. Samtang nag-aantos hiya ha pasakitan nga kahoy, nabaraka hiya ha iya mga disipulo, ha pagsangyaw nga buruhaton, ngan labi na ha iya integridad ngan kon paonan-o ito makakaapekto ha ngaran han iya Amay. Ha pagkamatuod, an bug-os nga tidaraon han katawohan nadepende kan Jesus! Kondi, antes gud hiya mamatay, ipinakita liwat ni Jesus an iya kabaraka ha iya nanay, hi Maria, nga balo na hito nga panahon. Ginhangyo ni Jesus hi apostol Juan nga mangnoan hi Maria sugad hin kalugaringon nga nanay ni Juan, ngan katapos hito igin-upod han apostol hi Maria ngadto ha iya balay. Hito nga paagi ginhikay ni Jesus an pisikal ngan espirituwal nga pagmangno ha iya nanay. Mapinairon gud nga kapahayagan han diri-makikalugaringon nga gugma!

8. Ano an kahulogan han Griego nga pulong nga ginagamit han Biblia ha pagsaysay han pagpaid ni Jesus?

⁸ Pariho han iya Amay, mapinairon hi Jesus. Iginhuhulagway han Kasuratan hi Jesus sugad nga usa nga nangalimbasog  ha pagbulig hadton nag-aantos tungod kay hiya nalooy gud. Ha pagsaysay han pagpaid ni Jesus, an Biblia nagamit han Griego nga pulong nga iginhubad nga “nalooy.” Usa nga eskolar an nasiring: “Iginsasaysay hito . . . an emosyon nga nagpapagios ha usa ka tawo ha gihilarumi gud han iya mga pagbati. Ito an gikukusugi nga pulong ha Griego para ha pagbati hin pagpaid.” Tagda an pipira nga kahimtang nga inabat ni Jesus an hilarom nga pagpaid nga nagpagios ha iya ha pagbuhat.

9, 10. (a) Ano nga mga kahimtang an nakahimo kan Jesus ngan ha iya mga apostol nga magbiling hin mamingaw nga lugar? (b) Han nadisturbo han damu nga mga tawo an iya pagpahuway, paonan-o ginios hi Jesus, ngan kay ano?

⁹ Napagios ha pagbulig ha espirituwal nga mga panginahanglan. An asoy ha Marcos 6:30-34 nagpapakita kon ano gud an nagpagios kan Jesus ha pagpahayag han iya kalooy. Handurawa an kahimtang. Malipayon an mga apostol, kay natapos pa la hira ha duro nga pagbiyahe ha pagsangyaw. Binalik hira kan Jesus ngan malipayon nga nagsumat han ngatanan nga ira hinkit-an ngan hinbatian. Kondi nagkatirok an damu nga mga tawo, salit hi Jesus ngan an iya mga apostol waray na panahon bisan ha pagkaon. Tungod kay pirme nag-oobserba, nakita ni Jesus nga kapoy na an mga apostol. “Tana, kadto kita ha nahibubulag nga lugar nga kita la ngan pamahuway kita hin madaliay,” siring niya ha ira. Hira sinakay ha baluto, tinabok ngadto ha durho ha norte nga bahin han Dagat han Galilea ngadto ha mamingaw nga lugar. Kondi hinkit-an han mga tawo an ira pagbaya. An iba nakabati liwat mahitungod hito. Hira ngatanan nagdadlagan ha ligid han norte nga baybayon ngan nauna pa ha baluto ngadto ha tabok!

¹⁰ Nasina ba hi Jesus nga nadisturbo an iya pagpahuway? Waray gud! Nabantad an iya kasingkasing han makita ini nga mga tawo, nga yinukot an kadamu, nga naghulat ha  iya. Hi Marcos nagsurat: “Nakakita hiya hin damu nga tawo, ngan nalooy hiya ha ira, kay sugad hira hin mga karnero nga waray paraataman. Ngan nagtikang hiya pagtutdo ha ira hin damu nga butang.” Gintagad ni Jesus ini nga mga tawo sugad nga mga indibiduwal nga may-ada espirituwal nga mga panginahanglan. Pariho hira hin mga karnero nga nagpapatlaag nga waray mahihimo, waray paraataman nga maggigiya o magpapanalipod ha ira. Maaram hi Jesus nga an ordinaryo nga mga tawo ginpasibay-an han waray-pagtagad nga mga lider han relihiyon, nga amo unta an magmamangno sugad nga mga paraataman. (Juan 7:47-49) Nalooy hiya ha mga tawo, salit nagtikang hiya ha pagtutdo ha ira “mahitungod han Ginhadian han Dios.” (Lucas 9:11) Tigamni nga hi Jesus nalooy ha mga tawo bisan antes pa makita an ira paggios ha iya igtututdo. Ha iba nga mga pulong, an malumo nga pagpaid, diri resulta han iya pagtutdo ha damu nga katawohan, kondi lugod an motibo han iya pagbuhat hito.

11, 12. (a) Paonan-o gintagad an mga may liprosi ha mga panahon han Biblia, kondi paonan-o ginios hi Jesus han dinaop ha iya an usa nga lalaki nga “may liprosi”? (b) Paonan-o nakaapekto ha may liprosi an pagkapot ni Jesus, ngan paonan-o igin-iilustrar ini han eksperyensya han usa nga doktor?

¹¹ Napagios ha pagkuha han pag-antos. Maaram an mga tawo nga magkalainlain an mga sakit nga hi Jesus may-ada pagpaid, salit nadani hira ha iya. Matin-aw ini labi na han hi Jesus, nga ginsusundan hin damu nga mga tawo, gindaop han usa nga lalaki nga “grabe an liprosi.” (Lucas 5:12) Ha mga panahon han Biblia, an mga may liprosi iginbubulag ha mga tawo basi diri mataponan an iba. (Numeros 5:1-4) Kondi, inabot an panahon nga igin-aghat han rabiniko nga mga lider an waray-gugma nga panhunahuna ha liprosi ngan nagpatuman han ira kalugaringon nga  matalumpiguson nga mga surundon. a Kondi, tigamni kon paonan-o ginios hi Jesus ha may liprosi: “May dinaop liwat ha iya nga tawo nga may liprosi, nga naluhod pa ngani nga nakikimalooy ha iya, nga nasiring: ‘Kon karuyag mo, mahihimo mo ako nga limpyo.’ Tungod hito nalooy hiya, ngan igin-unat niya an iya kamot ngan ginkaptan an tawo, ngan nagsiring ha iya: ‘Karuyag ko! Magin limpyo ka.’ Nawara dayon an iya liprosi.” (Marcos 1:40-42) Maaram hi Jesus nga bisan an pagkadto han may liprosi supak ha balaud. Kondi, imbes nga paiwason hiya, nalooy gud hi Jesus salit nagbuhat hiya hin usa ka butang nga diri-linalaoman. Ginkaptan hiya ni Jesus!

¹² Mahahanduraw mo ba kon ano an ginbati han may liprosi hiton nga pagkapot? Ha pag-ilustrar, tagda an usa nga eksperyensya. Hi Dr. Paul Brand, usa nga espesyalista ha liprosi, nagsasaysay mahitungod han usa nga may liprosi nga iya gintambal ha India. Durante han pag-eksamin, iginbutang han doktor an iya kamot ha sugbong han may liprosi ngan iginsaysay, pinaagi han usa nga interpreter, an pagtambal nga hihimoon ha lalaki. An may liprosi tigda nga nagtangis. “May-ada ba ako ginsiring nga sayop?” nagpakiana an doktor. An interpreter nagpakiana ha batan-on nga lalaki ha iya yinaknan ngan binaton: “Waray, doktor. Siring niya nga nagtatangis hiya tungod kay imo iginbutang an imo kamot ha iya sugbong. Ha sulod hin damu ka tuig, yana pa la may kinapot ha iya.” Para ha may liprosi nga dinaop kan Jesus, an pagkapti ha iya may-ada labaw pa gud  nga kahulogan. Katapos hiton usa nga pagkapot, nawara an sakit nga nakahimo ha iya nga usa nga isinalikway!

13, 14. (a) Ano nga prosesyon an iginkatapo ni Jesus han tikahirani hiya ha syudad han Nain, ngan kay ano nga makasurubo gud ini nga kahimtang? (b) An pagpaid ni Jesus nagpagios ha iya nga buhaton an ano para ha balo han Nain?

¹³ Napagios nga pagwad-on an kasubo. Hi Jesus nalooy gud ha kasubo han iba. Tagda, pananglitan, an asoy ha Lucas 7:11-15. Nahitabo ito ha mga katung-anan han iya ministeryo han inabot hi Jesus ha mga sidsid han syudad han Nain ha Galilea. Samtang nagtitikahirani hi Jesus ha ganghaan han syudad, iginkatapo hiya hin usa nga prosesyon han lubong. Makasurubo gud an mga kahimtang. Namatay an usa ka batan-on nga lalaki nga nag-uusahan la nga anak, ngan balo an nanay. Nahitabo na hadto ha iya an sugad nga prosesyon—an lubong han iya bana. Hini nga panahon iya anak nga lalaki ito, nga bangin amo la an ginlalaoman niya nga masuporta ha iya. Ha mga tawo nga naupod ha iya bangin may-ada dugang nga mga nagkakabidoan nga nagkakanta ha pagminatay ngan mga musikero nga nagtutokar hin makasurubo nga mga melodya. (Jeremias 9:17, 18; Mateo 9:23) Kondi, hi Jesus nakatutok ha masurub-on nga nanay, nga sigurado nga naglalakat hirani ha tiheras nga nagdara han lawas han iya anak.

¹⁴ Hi Jesus “nalooy” ha namatayan nga nanay. Ha nagpapasarig nga tingog, hiya nagsiring ha iya: “Ayaw na pagtinangis.” Bisan kon waray hangyoa, dinaop hiya ngan ginkaptan an tiheras. An mga nagdadara—ngan bangin an ngatanan nga mga tawo—inundang ha paglakat. Pinaagi han gamhanan nga tingog, hi Jesus nagyakan ha patay nga lawas: “Batan-on, nasiring ako ha imo, buhát!” Ano an sunod nga nahitabo? “An patay nga lalaki liningkod ngan nagtikang pagyakan” nga baga in ginpukaw tikang ha hilarom nga pagkaturog! Katapos, sinunod an makabantad  gud nga pahayag. “Ngan iginhatag hiya ni Jesus ha iya nanay.”

15. (a) An mga asoy han Biblia mahitungod han kalooy ni Jesus nagpapakita han ano nga kalabotan han pagpaid ngan han buhat? (b) Paonan-o naton masusubad hi Jesus hini nga bahin?

¹⁵ Ano an mahibabaroan naton tikang hini nga mga asoy? Ha tagsa nga kahimtang, tigamni an kalabotan han pagpaid ngan han buhat. Nalolooy pirme hi Jesus kon nakikita niya an kahimtang han iba, ngan an iya pagpaid ha ira nagpapagios ha iya nga magbuhat. Paonan-o naton susundon an iya susbaranan? Sugad nga mga Kristiano, may-ada kita obligasyon nga isangyaw an maopay nga sumat ngan maghimo hin mga disipulo. Siyahan, napapagios kita han gugma ha Dios. Kondi, hinumdoman naton nga ini nga buruhaton nagkikinahanglan liwat hin pagpaid. Kon napaid kita ha mga tawo sugad han pagpaid ni Jesus, an aton kasingkasing magpapagios ha aton nga buhaton an ngatanan nga mahihimo naton ha pagpaangbit han maopay nga sumat ha ira. (Mateo 22:37-39) Kumusta man an pagpakita hin pagpaid ha mga igkasi-tumuroo nga nag-aantos o nasusubo? Diri naton matatambal ha milagroso nga paagi an pisikal nga pag-antos o mababanhaw an mga patay. Kondi, maipapakita naton an pagpaid pinaagi han pag-una ha pagpahayag han aton kabaraka o paghatag hin ginkikinahanglan nga bulig.—Efeso 4:32.

16. Paonan-o nakita an pagin andam ni Jesus ha pagpasaylo bisan han nakada hiya ha pasakitan nga kahoy?

¹⁶ Hingpit nga ipinakita ni Jesus an gugma han iya Amay ha lain pa nga importante nga paagi—hiya “andam magpasaylo.” (Salmo 86:5) Ini nga pagin andam matin-aw bisan han nakada hiya ha pasakitan nga kahoy. Han nag-antos hin makaarawod nga kamatayon, nga iginraysang an iya mga kamot ngan mga tiil, ano an ginsiring ni Jesus?  Nagsangpit ba hiya kan Jehova nga sirotan an mga parapamatay ha iya? Ha kabaliktaran, kaupod han kataposan nga mga pulong ni Jesus amo an: “Amay, pasayloa hira, kay diri hira maaram han ira ginbubuhat.”—Lucas 23:34. b

17-19. Ha ano nga mga paagi ipinakita ni Jesus nga iya ginpasaylo hi apostol Pedro tungod han makatulo nga pagnigar ha iya?

¹⁷ Bangin an mas makapabantad pa gud nga susbaranan han pagpasaylo ni Jesus makikita ha paagi han iya pagtrato kan apostol Pedro. Sigurado nga hinigugma gud ni Pedro hi Jesus. Han Nisan 14, ha ultimo nga gab-i han kinabuhi ni Jesus, hi Pedro nagsiring ha iya: “Ginoo, andam ako umupod ha imo ha prisohan ngan ha kamatayon.” Kondi, paglabay hin pipira la ka oras, makatulo nga nagnigar hi Pedro nga kilala niya hi Jesus! An Biblia nagsusumat ha aton han nahitabo han ginyakan ni Pedro an iya ikatulo nga pagnigar: “Liningi an Ginoo ngan ginkita hin diretso hi Pedro.” Tungod kay nabug-atan han pagkaseryoso han iya sala, hi Pedro “ginawas . . . ngan nagtangis tungod han duro nga kasubo.” Han mamatay hi Jesus ha kulopay hiton nga adlaw, an apostol bangin naghunahuna gud, ‘Ginpasaylo ba ako han akon Ginoo?’—Lucas 22:33, 61, 62.

¹⁸ Diri kinahanglan maghulat hi Pedro hin maiha para han baton. Ginbanhaw hi Jesus ha aga han Nisan 16, ngan matin-aw nga hiton mismo nga adlaw, personal nga  ginbisita niya hi Pedro. (Lucas 24:34; 1 Corinto 15:4-8) Kay ano nga iginhatag ni Jesus an sugad espesyal nga atensyon ha apostol nga nagnigar gud ha iya? Bangin karuyag ni Jesus pasarigon an mabinasulon nga hi Pedro nga hinigugma ngan pinabibilhan pa gihapon hiya han iya Ginoo. Kondi labaw pa an ginbuhat ni Jesus ha pagpasarig kan Pedro.

¹⁹ Paglabay hin pipira ka panahon, nagpakita hi Jesus ha mga disipulo ha Dagat han Galilea. Hini nga okasyon, makatulo nga ginpakianhan ni Jesus hi Pedro (nga makatulo nga nagnigar ha iya Ginoo) mahitungod han gugma ni Pedro ha iya. Katapos han ikatulo, hi Pedro binaton: “Ginoo, maaram ka ha ngatanan nga butang; maaram ka nga hinigugma ko ikaw.” Tinuod, hi Jesus, nga nakakabasa han mga kasingkasing, maaram gud han gugma ngan pagbati ni Pedro ha iya. Kondi, gintagan ni Jesus hi Pedro hin higayon ha pagparig-on han iya gugma. Dugang pa hito, ginsugo ni Jesus hi Pedro nga ‘pakaunon’ ngan ‘atamanon’ an iya “gudtiay nga mga karnero.” (Juan 21:15-17) Una pa, nakarawat ni Pedro an toka ha pagsangyaw. (Lucas 5:10) Kondi yana, ha makatirigamnan nga pagpakita hin pagsarig, iginhatag ni Jesus ha iya an dugang nga mabug-at nga responsabilidad—an pagmangno ha magigin mga sumurunod han Kristo. Waray pag-iha katapos hito, tinagan ni Jesus hi Pedro hin prominente nga bahin ha buruhaton han mga disipulo. (Buhat 2:1-41) Sigurado nga waray na mabaraka hi Pedro han hinbaroan niya nga ginpasaylo hiya ni Jesus ngan nasarig pa gihapon ha iya!

20, 21. Paonan-o naton bug-os nga ‘hibabaroan an gugma han Kristo’?

²⁰ Totoo, iginhuhulagway hin maopay han Pulong ni Jehova an gugma han Kristo. Kondi, paonan-o kita sadang  gumios ha gugma ni Jesus? An Biblia nagsasagda ha aton nga ‘hibaroan an gugma han Kristo, nga labaw gud ha kahibaro.’ (Efeso 3:19) Sugad han nasabtan naton, an mga asoy han Mga Ebanghelyo mahitungod han kinabuhi ngan ministeryo ni Jesus nagtututdo ha aton hin damu mahitungod han gugma han Kristo. Kondi, an bug-os nga ‘paghibaro ha gugma han Kristo’ nag-uupod hin labaw pa kay ha paghibaro han ginsisiring han Biblia mahitungod ha iya.

²¹ An Griego nga termino nga iginhubad nga ‘paghibaro’ nangangahulogan hin paghibaro “ha praktikal nga paagi, pinaagi han eksperyensya.” Kon ipinapakita naton an gugma ha paagi nga ipinakita ito ni Jesus—diri-hakugnon nga iginhahatag an aton kalugaringon para ha iba, mapinairon nga nagios ha ira mga panginahanglan, nagpapasaylo ha ira tikang ha aton mga kasingkasing—niyan totoo nga nasasabtan naton an iya mga pagbati. Hini nga paagi, pinaagi han eksperyensya aton ‘nahibabaroan an gugma han Kristo, nga labaw gud ha kahibaro.’ Ngan diri gud naton hingalimtan nga kon labaw nga nagigin pariho kita han Kristo, nagigin mas duok kita ha usa nga hingpit nga ginsubad ni Jesus, an aton mahigugmaon nga Dios, hi Jehova.