Imadyina hiya nga nalingkod ha tuna, an iya lawas puno hin masakit nga mga hubag o samad tikang ha ulo tubtob ha rapadapa. Naduko hiya, naluyloy an iya mga sugbong, nag-uusahan, ngan waray ngani kusog ha pagtabog ha mga langaw nga naglulupad-lupad hirani ha iya. Nalingkod hiya ha mga abo basi ipakita an iya duro nga kasubo, ngan ginkakaros niya an iya samaron nga panit hin tipak han buong nga daba. Hadto, ginrirespeto hiya han mga tawo, pero yana, gintatamay na hiya. Ginbayaan hiya han iya kasangkayan, mga amyaw, ngan paryente. Ginyayaangyaangan hiya han mga tawo, pati han kabataan. Naghunahuna hiya nga ginkontra liwat hiya han iya Dios nga hi Jehova, pero nagsasayop hiya hito.​—Job 2:8; 19:18, 22.

 Hiya hi Job. An Dios nagsiring mahitungod ha iya: “Waray hiya kapariho ha tuna.” (Job 1:8) Bisan kon damu na ka tuig an naglabay, ginkukonsiderar la gihapon ni Jehova hi Job sugad nga usa han pinakamatadong nga tawo nga nabuhi.​—Ezekiel 14:14, 20.

 May naieksperyensyahan ka ba nga mga kasakitan ngan trahedya? An istorya ni Job makakabulig gud ha imo. Makakabulig liwat ito ha imo nga mas masabtan an usa nga kalidad nga kinahanglan ipakita han tagsa nga matinumanon nga surugoon han Dios​—an integridad. Iginpapakita han mga tawo an integridad kon bug-os nga matinumanon hira ha Dios ngan padayon nga ginbubuhat nira an iya kaburut-on bisan pa ha makuri nga mga kahimtang. Hisgotan naton kon ano pa an aton mahibabaroan kan Job.

 Baga hin paglabay hin pipira ka panahon kamatay ni Job, ginsurat han matinumanon nga hi Moises an istorya han kinabuhi ni Job. Tungod han giya han Dios, naisurat ni Moises diri la an mga panhitabo ha tuna nga nakaapekto kan Job kondi pati liwat an pipira nga panhitabo ha langit.

 Ha tinikangan hini nga rekord, mababasa naton nga hi Job may-ada malipayon gud nga kinabuhi. Riko hiya, kilala, ngan ginrirespeto ha tuna han Uz​—posible ha norte han Arabia. Mahinatagon hiya ha mga pobre. Ngan ginbubuligan ngan ginpuproteksyonan niya adton mga diri nakakaprotektar ha ira kalugaringon. Hi Job ngan an iya asawa ginbendisyonan hin napulo nga anak. Labaw ha ngatanan, ginpapabilhan ni Job an iya relasyon kan Jehova. Nangalimbasog gud hi Job nga lipayon hi Jehova, sugad han ginbuhat han iya mga paryente nga hira Abraham, Isaac, Jacob, ngan Jose. Pariho hito nga mga patriarka, ginios hi Job sugad nga saserdote para ha iya pamilya, nga regular nga naghahalad para ha iya mga anak.​—Job 1:1-5; 31:16-22.

 Pero tigda nga nagbag-o an eksena. Mababasa naton kon ano an nahitatabo ha langit, ngan mahibabaroan naton an mga butang nga waray hibaroi ni Job. Nagkakatirok an matinumanon nga mga anghel ni Jehova ha iya atubangan, ngan sinulod an rebelde nga anghel nga hi Satanas. Maaram hi Jehova nga gintatamay ni Satanas an matadong nga hi Job, salit nakiistorya hiya kan Satanas ngan iya gin-unabi an darayawon nga integridad ni Job. Mapahitas-on nga binaton hi Satanas: “Waray la ba hinungdan an kahadlok ni Job ha Dios? Diri ba nagbutang ka hin alad nga nagpapanalipod ha palibot niya ngan han iya panimalay ngan han ngatanan niya nga panag-iya?” Nasisina gud hi Satanas ha mga tawo nga nagpapakita hin integridad. Kon iginpapakita nira iton bug-os-kasingkasing nga debosyon kan Jehova nga Dios, ginpapamatud-an nira nga hi Satanas usa nga traydor nga diri nahigugma ha bisan kan kanay. Salit nag-insister hi Satanas nga nag-aalagad la hi Job ha Dios tungod han pankalugaringon nga mga rason. Hi Satanas nagsiring nga kon mawawara kan Job an ngatanan, igsusumpa niya hi Jehova!​—Job 1:6-11.

 Diri maaram hi Job pero gintagan hiya ni Jehova hin daku nga pribilehiyo: An pamatud-an nga sayop hi Satanas. Gintugotan hi Satanas nga kuhaon kan Job an ngatanan nga may-ada hiya, basta diri la niya labtan hi Job. Salit gintikangan ni Satanas an iya sadistiko nga plano, ha usa la ka adlaw sunod-sunod nga trahedya an nahitabo kan Job. Nahibaroan niya nga tigda nga nagkamatay an iya mga hayop​—siyahan, an mga baka ngan asno, katapos an iya mga karnero, ngan kahuman an iya mga kamelyo. An mas maraot pa, nagkamatay an mga surugoon nga nag-aataman hito. Usa nga mensahero an nagsiring kan Job nga “kalayo tikang ha Dios”​—posible nga kidlat—​an nagpatay ha iya mga karnero ngan mga surugoon. Antes pa masabtan ni Job kon ano an nahitabo, nga an ngatanan niya nga surugoon nagkamatay ngan pobre na hiya yana, may nahitabo nga mas maraot pa gud. An iya napulo nga anak nagkakatirok ha balay han ira magurang han tigda nga may inabot nga bagyo nga nagruba han balay, nga tungod hito, nagkamatay hira ngatanan!​—Job 1:12-19.

 Makuri o bangin imposible pa ngani nga maimadyin naton an inabat ni Job. Gin-gisi niya an iya bado, gin-arotan an iya buhok, ngan hinapa hiya ha tuna. Nakasiring hi Job nga an Dios an naghatag ha iya ngan an Dios liwat an nagbawi. Oo, ginpagawas ni Satanas nga baga hin an Dios an nagpadara hito nga mga kalamidad. Pero kabaliktaran han ginsiring ni Satanas, waray igsumpa ni Job an iya Dios. Lugod, hi Job nagsiring: “Padayon unta nga dayawon an ngaran ni Jehova.”​—Job 1:20-22.

 Nasina gud hi Satanas ngan nadiri hiya paghunong. Kinadto hiya utro ha atubangan ni Jehova han nagkatirok an mga anghel. Gindayaw utro ni Jehova an integridad ni Job, nga padayon niya nga gintitipigan bisan pa han mga pag-atake ni Satanas. Nasisina nga binaton hi Satanas: “Panit para ha panit. Ihahatag han usa nga tawo an ngatanan niya nga gintatag-iya basi panalipdan an iya kinabuhi. Kondi basi maiba naman, ig-unat an imo kamot ngan pasakiti an iya tul-an ngan unod, ngan sigurado nga igsusumpa ka niya ha imo mismo atubangan.” Sigurado hi Satanas nga kon magkaada grabe nga sakit hi Job, igsusumpa niya an Dios. Tungod kay nasarig nga magpapabilin nga matinumanon hi Job, gintugotan ni Jehova hi Satanas nga tagan hiya hin sakit​—basta diri la niya patayon hi Job.​—Job 2:1-6.

 Waray pag-iha, naeksperyensyahan ni Job an gin-unabi ha tinikangan. Imadyina an iya makalolooy nga asawa. Duro na gud an iya kasubo kay namatay an iya napulo nga anak, ngan yana, nakikita niya an iya asawa nga nag-aantos gud, ngan waray hiya naibubulig hito. Nasasakit nga nagsiring hiya: “Gintitipigan mo pa ba gihapon hin marig-on an imo integridad? Igsumpa an Dios ngan kamatay na la!” Kasagaran nga diri ito igyayakan han asawa ni Job. Nangatadongan hi Job nga nayakan la ito han iya asawa tungod han mga nahitabo ha ira. Bisan pa hito, nagdumiri hiya nga igsumpa an iya Dios. Waray hiya ginyakan nga bisan ano nga maraot.​—Job 2:7-10.

 Maaram ka ba nga inin makasurubo ngan tinuod nga istorya may epekto ha imo? Pansina nga an maraot nga akusasyon ni Satanas diri la para kan Job kondi para ha ngatanan nga katawohan. Hiya nagsiring: “Ihahatag han usa nga tawo an ngatanan niya nga gintatag-iya basi panalipdan an iya kinabuhi.” Ha iba nga pagkayakan, natoo hi Satanas nga imposible nga magpabilin nga maunungon kan Jehova an bisan hin-o ha aton! Gin-iinsister niya nga waray ka tinuod nga gugma ha Dios ngan babayaan mo hiya basi talwason an imo kalugaringon. Sugad hin nasiring hi Satanas nga makikalugaringon ka pariho ha iya! Karuyag mo ba pamatud-an nga sayop hiya? An tagsa ha aton may-ada hito nga pribilehiyo. (Proberbios 27:11) Kitaon naton yana kon ano an sunod nga pagsari nga gin-atubang ni Job.

 An tulo nga kalalakin-an nga nakilala kan Job​—ginhuhulagway hira han Biblia sugad nga kasangkayan, o kakilala​—nahibaro mahitungod han iya kahimtang ngan nagbiyahe basi bisitahon hiya ngan liawon. Han nakita nira hiya ha hirayo, waray nira hiya makilal-i. Duro gud an kasakit nga inaabat ni Job; an iya panit nag-itom tungod han sakit salit nag-iba an iya hitsura. An tulo nga kalalakin-an​—hira Elipaz, Bildad, ngan Zopar—​baga hin nasusubo gud ha pag-antos ni Job. Nagtangis hira ha daku nga tingog ngan nagsabrag hin tapotapo ha ira ulo. Katapos, liningkod hira ha tuna hirani kan Job. Bug-os-semana nga liningkod hira didto, adlaw ngan gab-i, ngan waray ginsiring nga bisan ano. Diri naton angay hunahunaon nga nakakaliaw an ira pagmingaw, tungod kay waray man la nira pakianhi hi Job hin bisan ano. An ira la hinbabaroan, nag-aantos hi Job nga klaro nga makikita ha iya sitwasyon.​—Job 2:11-13; 30:30.

 Ha urhi, nagyakan na hi Job. Duro gud an iya kasakit, kay gin-sumpa niya an adlaw han iya katawo. Ngan katapos, ginyakan niya an nangunguna nga rason han iya pag-antos. Naghunahuna hiya nga an Dios an hinungdan han iya mga kasakitan! (Job 3:1, 2, 23) Waray mawara an pagtoo ni Job ha Dios, pero nagkikinahanglan gud hiya hin pagliaw. Kondi han nagtikang magyakan ito nga mga kakilala ni Job, nahunahuna niya nga mas maopay pa nga waray na la hira magyakan.​—Job 13:5.

 Siyahan nga nagyakan hi Elipaz, nga posible amo an pinakamagurang ha tulo ngan mas magurang kan Job. Katapos, nagyakan liwat an duha. Ha kabug-osan, masisiring naton nga nagin diri maaramon liwat hira kay ginsubad nira an pangatadongan ni Elipaz. An pipira han ginsiring hito nga kalalakin-an baga hin diri man maraot, kay gin-utro la nira an kaurogan nga ginsisiring han mga tawo mahitungod ha Dios. Pananglitan, nasiring hira nga an Dios harangdon, nagsisirot ha magraot nga mga tawo, ngan nagbabalos ha mag-opay. Pero ha tinikangan pa la, iginpapakita han ira mga pulong nga diri hira tinuod nga buotan kan Job. Nangatadongan hi Elipaz ha paagi nga baga hin lohikal, pero ha pagkatinuod, ginbalewaray niya an importante nga mga kamatuoran. Nagsiring hiya nga kon an Dios maopay ngan nagsisirot ha magraot, ngan hi Job klaro nga ginsisirotan, ano an iginpapasabot hito? Diri ba nagpapasabot ito nga may maraot nga ginbuhat hi Job?​—Job 4:1, 7, 8; 5:3-6.

 Diri urusahon nga waray karawata ni Job ito nga pangatadongan. Ginsalikway gud niya ito. (Job 6:25) Pero nagin mas kombinsido an tulo nga magsaragdon nga may ginhimo nga sala hi Job, ngan gintatago niya ito. Salit angayan la ha iya an magraot nga nahitatabo ha iya. Gin-akusaran ni Elipaz hi Job nga paragbuot, maraot, ngan waray kahadlok ha Dios. (Job 15:4, 7-9, 20-24; 22:6-11) Ginsidngan ni Zopar hi Job nga diri na magbuhat hin maraot ngan diri na malipay ha pagbuhat hin sala. (Job 11:2, 3, 14; 20:5, 12, 13) Ngan may ginsiring hi Bildad nga maraot gud pamation. Ginpasabot niya nga nakasala an mga anak ni Job salit angayan la nga namatay hira!​—Job 8:4, 13.

 May ginbuhat nga mas maraot pa gud iton nagpapakamaaram nga kalalakin-an. Waray la hira magsiring nga diri matinumanon hi Job ha Dios, nagsiring liwat hira nga waray pulos bisan an pangalimbasog nga magin matinumanon ha Dios. Ha introduksyon ni Elipaz, iya gin-istorya an makaharadlok niya nga eksperyensya mahitungod ha diri nakikita nga espiritu. Maraot gud an nagin konklusyon ni Elipaz ha iya eksperyensya hito nga demonyo: An Dios “diri . . . natapod ha iya mga surugoon, ngan namimiling hiya hin sayop ha iya mga anghel.” Kon tinuod ito nga ideya, magpapasabot ito nga waray tawo nga makakapalipay ha Dios. Ha urhi, ginsiring ni Bildad nga diri importante ha Dios an integridad ni Job​—sugad han integridad han usa nga ulod!​—Job 4:12-18; 15:15; 22:2, 3; 25:4-6.

 Natestingan mo na ba nga liawon an usa nga duro gud an kasakit? Diri ito masayon. Pero damu an aton mahibabaroan tikang ha nagpapakamaaram nga mga kakilala ni Job​—labi na mahitungod ha kon ano an diri angay igyakan. Damu an ira ginyakan nga baga hin maopay ngan lohikal, pero waray hira magpakita hin pagpaid kan Job ngan waray man la nira hiya tawaga ha iya ngaran. Waray hira labot nga nagsasakit hi Job ngan waray man la hira magin buotan ha iya. a Salit kon nasusubo an usa nga tawo nga importante ha imo, magin masinabuton, mapinairon, ngan buotan. Parig-ona an iya pagtoo ngan buligi hiya nga sumarig ha Dios ngan ha iya daku nga pagkabuotan, kalooy, ngan hustisya. Ito an bubuhaton ni Job para ha iya mga kakilala kon hiya an aada ha ira kahimtang. (Job 16:4, 5) Pero ano an iya reaksyon ha ira padayon nga pagkwestyon ha iya integridad?

 Nadidepres na nga daan an makalolooy nga hi Job han nagtikang inin hilaba nga diskusyon. Ha tinikangan pa la, gin-amin niya nga an pipira han iya mga ginsiring “linurong nga mga pulong” nga “ginyayakan han desperado nga tawo.” (Job 6:3, 26) Nasasabtan naton kon kay ano. Nayakan niya ito tungod han iya duro nga kasubo. Nagpapakita liwat ito nga diri niya bug-os nga nasasabtan an nahitatabo. Tungod kay tigda la nga inabot an mga trahedya ha iya ngan ha iya pamilya, ngan baga hin urusahon pa ngani ito, naghunahuna hi Job nga hi Jehova an hinungdan hito. May importante nga mga panhitabo nga diri hinbabaroan ni Job, salit nagkaada hiya sayop nga mga konklusyon.

 Pero hi Job may marig-on gud nga pagtoo. An iya pagtoo klaro nga makikita ha kadam-an han iya mga ginsiring hiton hilaba nga diskusyon​—mga pulong nga tinuod, maopay, ngan makaparig-on ha aton yana. Han nagyakan hiya mahitungod han urusahon nga mga linarang, iya iginhulagway an mga butang nga diri unta mahibabaroan han mga tawo kon waray ito igpahayag han Dios ha ira. Pananglitan, nagsiring hiya nga “ginbibitay [ni Jehova] an tuna ha waray binibitayan,” usa nga kamatuoran nga hinbaroan la han mga syentista paglabay hin damu gud nga katuigan. b (Job 26:7) Ngan nag-istorya hi Job mahitungod han iya paglaom ha tiarabot, nga amo liwat an ginlalaoman han iba nga matinumanon gud nga kalalakin-an. Natoo hi Job nga kon mamatay hiya, hihinumdoman hiya han Dios, mimingawon Hiya ha iya, ngan ha urhi, babanhawon hiya.​—Job 14:13-15; Hebreo 11:17-19, 35.

 Pero, kumusta man an isyu mahitungod ha integridad? Gin-insister ni Elipaz ngan han iya duha nga kasangkayan nga diri importante ha Dios an integridad han usa nga tawo. Ginkarawat ba ni Job iton maraot nga ideya? Waray gud! Ginpabug-atan ni Job nga importante ha Dios an integridad. May pagsarig nga nagsiring hiya mahitungod kan Jehova: “Makikita niya an akon integridad.” (Job 31:6) Dugang pa, klaro nga nakita ni Job nga an sayop nga pangatadongan han iya mga paraliaw kunohay usa nga pag-atake ha iya integridad. Ito an nakaaghat kan Job nga magyakan hin damu nga butang, ngan ito nga iya ginyakan nagpahilom ha tulo nga kalalakin-an.

 Nasabtan ni Job nga maipapakita niya an iya integridad pinaagi ha iya mga ginbubuhat kada adlaw. Salit iya iginsaysay kon paonan-o niya gintipigan an iya integridad ha ngatanan niya nga ginbuhat. Pananglitan, ginlikyan niya an ngatanan nga klase han idolatriya; gintratar niya an iba nga may pagkabuotan ngan dignidad; nagpabilin hiya nga limpyo ha moral ngan nagin matinumanon ha iya asawa; ngan labaw ha ngatanan, nagpabilin hiya nga maunungon ha amo la nga tinuod nga Dios, hi Jehova. Salit bug-os-kasingkasing nga makakasiring hi Job: “Tubtob nga mamatay ako, diri ko isasalikway an akon integridad!”​—Job 27:5; 31:1, 2, 9-11, 16-18, 26-28.

 Pariho kan Job, importante ba liwat ha imo an integridad? Maaram hi Job nga kulang an basta la pagsiring nga gintitipigan naton an aton integridad; kinahanglan naton ito pamatud-an ha aton mga buhat. Iginpapakita naton an aton bug-os-kasingkasing nga debosyon ha Dios pinaagi ha pagsunod ha iya ngan pagbuhat han tama ha aton pan-adlaw-adlaw nga kinabuhi​—bisan pa kon naatubang hin mga kakurian. Kon bubuhaton naton ito, sigurado nga mapapalipay naton hi Jehova ngan mapapasubo an iya kaaway nga hi Satanas, sugad la han ginbuhat ni Job hadto. Ini an pinakamaopay nga paagi nga masusubad naton an pagtoo ni Job!

 Pero diri pa tapos an istorya han kinabuhi ni Job. Nangalimtan niya kon ano gud an importante, ngan nagpokus hiya ha pagpamatuod nga matadong hiya salit waray niya madepensahi an reputasyon han Dios. Kinahanglan hiya tadungon ngan buligan ha espirituwal. Ngan nag-aantos pa gihapon hiya hin duro nga kasakit ngan kasubo ngan nagkikinahanglan gud hiya hin tinuod nga pagliaw. Ano an hihimoon ni Jehova para hini nga tawo nga may pagtoo ngan integridad? Babatunon han usa pa nga artikulo hini nga serye ito nga pakiana.