1, 2. Neeni haratussi atto giyaakkonne qoppiyoogee koshshiyaaba gididoy aybissee?

 YIHOOWAY nagaraa waati xeelliyaakko, qassi nuuni nagaraa oottiyo wode i waatiyaakko nuuni eranaadan Geeshsha Maxaafay maaddees. A Qaalay atto giyoogaa xeelliyaagankka darobaa yootees. Hagaappe kase deˈiya huuphe yohuwan, Daawita qofaynne Minaase qofay Yihooway eta atto gaanaadan oottidoy ayba ogiyaanakko beˈida. Eti bantta oottidoban keehippe azzanidosona, hegaa Yihoowau paaxidosona, qassi hegaa mala nagaraa zaarettidi oottennaadan qofaa qachidosona. Eti wozanappe bantta nagaraappe simmido gishshau, zaarettidikka Yihoowan nashettidosona.

² Atto giyoogaa hara ginan ane beˈoos. Minaasee qohido xillo asatu giddon ne dabbotikka deˈiyaaba gidiyaakko, ne waatuutii? Ayyo atto guutee? Nuuni deˈiyo ha wodee iitabay, danobaynne yaaretiyoogee kumido wode gidiyo gishshau, hegee keehi koshshiya oysha. Yaatin, issi Kiristtaanee atto giyaagaa gidana bessiyoy aybissee? Nena issi asi bessenna ogiyan oyqqiyaaba gidiyaakko, neeni danddayancha gidanaadan, Yihooway koyiyoobaa oottanaadaaninne he urau atto gaanaadan aybi maaddana danddayii?

3-5. (a) Yesuusi i yootiyoobaa ezggiyaageeti atto gaana koshshiyoogaa qonccissanau ay leemisuwaa goˈettidee? (b) Yesuusi Maatiyoosa 18:21-35n deˈiya leemisuwan odido waannabay aybee?

³ Nuuni yiillotanaadan oottidaageeti Kiristtaane gubaaˈiyaa yara gidin gidana xayin, etau atto gaana koshshees. Yaatiyoogee, nu soo asaara, nu laggetuura nu mala Kiristtaanetuuranne Yihoowaara sarotettan deˈanau keehi koshshiyaaba. Harati nuna darotoo yiilloyiyaaba gidikkonne, nuuni etau atto gaanaadan Geeshsha Maxaafay yootees. Atto giyoogee koshshiyaaba  gidiyoogaa qonccissanau, Yesuusi acotida ashkkaraa leemisuwaa yootiis.

⁴ Issi ashkkaray ba godau 60,000,000 gallassa damoozaara lagge aco acotiis; shin a goday a acuwaa maariis. Hegaappe guyyiyan, ha ashkkaray biis; biidi 100 gallassa xalla damoozaara lagge miishshaa i talˈˈido ba mala ashkkaraara gayttiis. Acotidaagee nanggishshanaadan acuwaawaa woossiis; shin keehi daro acuwaa maarido he ashkkaray a qashissiis. Hegee eta goday hanqqettanaadan oottiis. Goday, “Taani neeyyo he acuwaa maaridoogaadan, neenikka ne lagge ashkkarau maaranau bessennee?” yaagidi oychiis. “Yaagidi a daro hanqqettidi, ba acuwaa ubbaa i qanxxana gakkanaashin, paxa kaa7ettana mala, [maarennan ixxida ashkkaraa] qasho keettaa gelissiis.”—Maa. 18:21-34.

⁵ Yesuusi ha leemisuwan ay odana koyidee? I, “Intte huuphiyan huuphiyan intte ishau wozanappe atto gaana xayikko, he godai ba ashkkaraa oottidoogaadan, saluwan de7iya ta Aawaikka inttena hegaadan oottana” yaagidi kuuyiis. (Maa. 18:35) Yesuusi odanau koyidobay qoncce. Nuuni nu deˈo layttan oottido nagaray Yihoowayyo polo hanotan azazettana danddayennaagaa bessees. Gidikkokka, i nuuyyo atto giidi, nuuni aynne mooribeennabadan qoppees. Hegaa gishshau, Yihoowaara dabbotana koyiya uri ba laggiyaa mooruwaa atto gaana koshshees. Woykko Yesuusi Deriyaa Bolla Timirttiyan giidoogaadan, “Intte inttena naaqqida hara asaa naaquwaa atto giikko, saluwan de7iya intte Aawaikka intteyyo atto gaana. SHin intte inttena naaqqida hara asaa naaquwaa atto gaana xayikko, intte Aawaikka intte naaquwaa atto geenna.”—Maa. 6:14, 15.

6. Atto giyoogee issi issitoo metiyaaba gidiyoy aybissee?

⁶ Neeni haratussi atto gaana koshshiyoogaa maayikkonne, ‘Hegee olay oduwaa mala gidenna giyoogaa mala’ gaana danddayaasa. Hegaadan giyoy, asi yiilloyiyo wode nuuni darotoo sohuwaara hanqqettiyo gishshataassa. Issi uri hanqqettana, bana kaddidobadan qoppana, pirdday bau imettana mala woy haluwaa kiyanau  koyana danddayees. Issoti issoti banttana naaqqida uraa mule atto gaana danddayennabadan qoppoosona. Neenikka hegaadan qoppiyaaba gidikko, Yihooway koyiyoogaadan waata atto gaana danddayay?

7, 8. Harati kehabaa haasayibeenna woy oottibeenna gishshau neeni hanqqettiyaaba gidikko, etayyo atto gaanaadan nena aybi maaddii?

⁷ Issi uri bana asi naaqqiyo wode woy naaqettidabadan qoppiyo wode, keehi hanqqettana danddayees. Issi yelagay keehi hanqqettido wode hanidabaa hagaadan giis: ‘Taani sooppe kiyada baydda mule soo simmikke gaada qoppaas. He gallassi boniyaa xalqqiyan issi loossuwaara bays. He ufayssiya sohuwan woppu gaas. Guyyeppe, keehi hanqqettidoogee tana azzanttin soo guyye simmaas.’ Ha hanotaappe akeekiyoogaadan, hanqqoy dochanaadan guuttaa takki giyoogee guyyeppe zilˈˈettiyoobaa oottiyoogaappe, hanotaa akeekan qoppanaadan maaddees.—Maz. 4:4; Lee. 14:29; Yaaq. 1:19, 20.

⁸ Yaatinkka, neessi hanqqoy wodhennan ixxikko shin? Neeni aybissi hanqqettidaakko eranau mala. Geella bessennabaa ne bolli oottido gishshau woy haasayido gishshau yiillotadii? Woy he uri eriiddi nena qohanau koyiis gaada qoppido gishshataassee? Hegee tumuppe qohiyaabee? Neeni hanqqettido gaasuwaa yuushsha qoppiyoogee ne hanqqoy zarbbanaadan maaddiya Geeshsha Maxaafaa maaraa akeekanaadan oottees. Yaatikko, Yihooway koyiyoobaa oottana danddayaasa. (Leemiso 15:28; 17:27 nabbaba.) Hegaadan qoppiyaaba gidikko, neeni sohuwaara atto gaana danddayaasa. Hegee neessi deexxiyaaba gidana danddayikkokka, Geeshsha Maxaafay neeni ne qofaa akeekada Yihoowagaadan atto gaanaadan maaddana danddayees.—Ibr. 4:12.

9, 10. (a) Neeni issi uri oottidoban hanqqettikko, waatuutii? (b) Neeni eesuwan hanqqettennabanne atto giyaaba gidikko, ayba ogiyan goˈettay?

⁹ Deˈuwan gakkiya darobay hanqqettanaadan oottiyaaba. Leemisuwau, neeni kaamiyaa laaggishin hara kaamee ne kaamiyaara domˈˈettiichi attidobadan qoppa. Yaatin, waatuutii? Kaamiyaa laaggiya uri kaamiyaa laaggiya hara uraa bolli keehi hanqqettidi a qohidoogaa nabbabennan aggakka. Gidoppe attin, neeni Kiristtaane gidiyo gishshau, hegaa malabaa oottana koyakka.

¹⁰ Takki giidi hanotaa loyttidi qoppiyoogee keehi loˈˈoba. Geella ne qofay shaahettido gishshau, laaggaydda moorobaa oottennan aggakka. Woykko, hankko bitaniyaa kaamee guuttaa moorettennan aggenna. Nuuni issi uri balidoy aybissakko akeekanau baaxetikko, a balau gaaso gididabaa wurssi erennan aggana danddayiyoogaa akeekikko, qassi atto giyaageeta gidikko, he uraa bolli darin hanqqettokko woy yiillotokko. Eranchchaa 7:9y, “Hanqqoi azallati haluwaa kiyanau go7ettiyo miishsha gidiyo gishshau, elle hanqqettoppa” yaagees. Darotoo, issi uri nuna yiilloyanau giidi issibaa oottidabadan qoppana danddayoos. SHin, hegee i polo asa gidenna gishshau balidi oottidoba gidana danddayees; woy qassi nuuni hanidabaa akeekennan aggana danddayoos. Issi uri kehabaa haasayibeenna woy oottibeenna gaada neeni qoppiyo wode, hegaara gayttida ubbabaa wurssa erennan aggana danddayiyoogaa hassaya. He uraa siiqa, qassi ayyo atto ga. Yaatikko, neeni daro ufayttana.—1 PHeexiroosa 4:8 nabbaba.

11. Haggaazuwan asay nuuyyo zaariyoobay ayba gidikkokka, nuuni waanana koshshii?

¹¹ Neeni haggaazishin issi uri yiilloyiyaabaa oottiyo wode, ne huuphiyaa naagana  danddayiyoy ayba ogiyaanee? Yesuusi 70ta sabbakanaadan kiittido wode, eti geliyo keetta ubban, “Sarotettai ha keettaassi gido” gaanaadan yootiis. Yesuusi, “Sarotettaa koyiya asi hegan de7ikko, sarotettan I de7ana; shin koyennan ixxikko, sarotettai inttekko simmana” yaagiis. (Luq. 10:1, 5, 6) Asay mishiraachuwaa siyikko goˈettiyoogaa nuuni eriyo gishshau, eti siyiyo wode ufayttoos. SHin, issi issitoo asay yiillotees. Yaaniyo wode, nuuni waatana koshshii? Yesuusi nuuni he keettau amottido sarotettay nunaara deˈana koshshiyoogaa yootiis. Asay nuna ayba ogiyan oyqqikkonne, ubba keettaappe saro baana koshshees. Harati yiilloyiyaabaa oottiyo wode nuuni hanqqettikko, saro deˈana danddayokko.

12. PHauloosi Efisoona 4:31, 32n giidoogaadan, nuuni waatana koshshii?

¹² Haggaazo xallan gidennan, ubbaban saro deˈanau baaxeta. Haratuyyo atto gaasa giyoogee, eti mooridobaa neeni nashshaasa woykko hegaa gaasuwan gakkidabaa xaasayada xeellaasa giyoogaa gidenna. SHin, atto giyoogee hegaa mala mooruwaa gishshau lancciyaa uluwan oyqqennan aggidi, saro deˈiyoogaa giyoogaa. Issoti issoti banttana gakkida qohuwaabaa qoppiyoogan sheekkiyo gishshau ufayttokkona. Hegaa malabaa qoppiyoogan sheekkoppa. Lancciyaa uluwan oyqqada ufayttana danddayennaagaa hassaya. Yaatiyo gishshau, atto giyaagaa gida!—Efisoona 4:31, 32 nabbaba.

13. (a) Issi Kiristtaanee ba morkkiyaa “huuphiyan tamaa bonqquwaa shiishshana” danddayiyoy ayba ogiyaanee? (b) Harati yiilloyiyaabaa oottiyo wode, liiqo qaalan haasayiyoogaa goˈˈay aybee?

¹³ Nena naaqqida uri Geeshsha Maxaafaa maaraa nashshanaadan maaddana danddayiyaabadan, issi issitoo qoppennan aggakka. Kiitettida PHauloosi hagaadan giis: “Xoossaa maxaafai, ‘Ne morkkee namisettikko miza. Saamettikko, ushsha. Aissi giikko, neeni hegaa oottiyoogan a huuphiyan tamaa bonqquwaa shiishshana’ yaagees. Iitabaa lo77oban xoonappe attin, iitabai nena xoonoppo.” (Roo. 12:20, 21) Harati ne bolli hanqqettiyo wode kehabaa haasayiyaaba gidikko, eta qofay laamettanaadan maaddana danddayaasa. Ne bolli hanqqettida uraa qofaa akeekiyoogaaninne au qarettiyoogan, he uri Geeshsha Maxaafaa tumaa tamaaranaadan maaddana danddayaasa. Ay gidikkonne, liiqo qaalan haasayiyoogee he uri ne loˈˈo eeshshaabaa qoppanaadan maaddees.—1 PHe. 2:12; 3:16.

14. Issi asi nena keehi qohidaba gidikkonne, neeni lancciyaa uluwan oyqqana koshshennay aybissee?

¹⁴ Issi issi hanotan, issi issi asatuura gayttana bessenna. He asati issi wode gubaaˈiyaa yara gidikkonne, nagaraa oottidi bantta nagaraappe simmennan ixxidi bohettidaageeta gidana danddayoosona. Hegaa mala asi nena qohidaba gidikko, au atto gaanau keehi metootana danddayaasa; i ba nagaraappe simmikkonne, i oottidoban keehi seelettana danddayaasa. Hegaa mala hanotan, ba nagaraappe simmida ura atto gaanau maaddana mala, aggennan Yihoowakko woossana danddayaasa. Woni he uraa wozanan deˈiyaabaa neeni waana erana danddayay? Hegaa eriyay Yihoowa. I asaa wozanaa qofaa qorees; qassi nagaranchata danddayan oyqqees. (Maz. 7:9; Lee. 17:3) Hegaa gishshau, Geeshsha Maxaafay hagaadan gees: “Ooninne intteyyo iitabaa oottikko, he urau iitabaa ootti zaaroppite; asa ubbau lo77obaa oottanau qoppite. Asa ubbaara sarotettan de7anau, intte baggaara, intteyyo danddayettidabaa ubbaa oottite. Ta ishatoo, intte intte huuphen asau halo kessoppite. [Xoossaa] hanqquwaassi a aggiigite. Aissi giikko, Xoossaa maxaafai, ‘Godai, “Taani haluwaa kessana;  taani kushiyaa zaarana” yaagees’ yaagees.” (Roo. 12:17-19) Neeni hara uraa bolli pirddana bessii? Bessenna. (Maa. 7:1, 2) SHin, Xoossay suure pirddiyoogaa ammanettana danddayaasa.

15. Nuna qohidaageetu hanotan darin yiillotennaadan maaddiyaabay aybee?

¹⁵ Issi uri nena naaqqidi neeni au atto gaanaadan oychiyo wode, ikka metootiiddi deˈiyoogaa akeekiyoogee keehi loˈˈo. Laattido nagaray kaalettidobay nuugaadan a woy o barcheyees. (Roo. 3:23) Yihooway polo gidenna asaa naatu ubbau qarettees. Yaaniyo gishshau, nuna naaqqida uraukka woossiyoogee loˈˈo. Issi urau woossiyaaba gidikko, he uraa hanotan darin yiillotokko. Yesuusi giidobay nuna qohida uraukka lancciyaa uluwan oyqqana bessennaagaa qonccissees. I, “Inttena ixxiyaageetuyyo lo77obaa oottite; inttena waissiyaageetuyyookka Xoossaa woossite” yaagiis.—Maa. 5:44.

16, 17. Gubaaˈe cimati issi uri ba nagaraappe simmiis giidi kuuyikko, neeni waatana koshshii, qassi aybissi?

¹⁶ Yihooway gubaaˈe cimatussi nagaraa oottida asatu yohuwaa oyqqiyo aawatettaa immiis. He ishati Yihooway eriyoogaa keenaa erana xayikkonne, geeshsha ayyaanaa maaduwan Xoossaa Qaalan deˈiya kaaletuwaara maayettiyaabaa kuuyanau qoppoosona. Yaatiyo gishshau, eti Yihooway maaddanaadan woossidi, hegaa malaban kuuyiyoobay a qofaara maayettiyaaba.—Maa. 18:18.

¹⁷ Nuuni hegaa mala hanotan ammanettidaageeta gidana koshshees. Nuuni Yihoowan ammanettidi cimati kuuyidobaa maayana bessees. Cimati issi uri ba nagaraappe simmiis giidi kuuyikko, neeni au atto gaada a siiquutii? (2 Qor. 2:5-8) Ubba qassi i oottidobay nena woy ne dabbuwaa qohidaba gidikko, hegaadan oottiyoogee metiyaaba. SHin, Yihoowaninne i gubaaˈiyaa baggaara oottiyooban ammanettikko, suurebaa oottaasa; giishin haratuyyo atto giyaagaa gidiyoogaa bessaasa.—Lee. 3:5, 6.

18. Neeni atto giyoogan demmana danddayiyo goˈˈay aybee?

¹⁸ Guuggiyaa payyatettaabaa eranchati, atto giyoogee maaddiyaaba gidiyoogaa akeekoosona. Atto giyoogee hanqqettiyoogaanne azzaniyoogaa agganaadan oottiyo gishshau, nuuni woppu gaanaadan maaddees. Hegaa, atto geenna gishshau payyatettay pashkkennaagaara, dabbotay duuxxiyoogaara, unˈˈettiyoogaaranne haasayanau pashkkennaagaara geeddarssa. Haratuyyo atto giyoogan demmiyo ubbaappe aadhiya anjjoy, saluwan deˈiya nu Aawaa Yihoowaara dabbotaa minttidi deˈiyoogaa.—Qolasiyaasa 3:12-14 nabbaba.