Hanqquwaa Teqqiyoogan ‘Iitabaa Xoonite’

“Ta ishatoo, intte intte huuphen asau halo kessoppite. . . . Iitabaa lo77⁠oban [xoonite.]”—ROOME 12:19, 21.

1, 2. Amarida Yihoowa Markkati oge biyoosan loˈˈo leemiso gididoy aybiinee?

MACARA biiruwaa anjjissiyoosaa 34 Yihoowa Markkati biyoode, horophillee moorettin wodiyan gakkibookkona. Katamaappe haahuwan horophilliyaa essiyoosan nadaajjiyaa kunttanau issi saatiyaa takkanau qoppidoogee 44 saatiyaa takissiis; he sohuwan gidiyaagaa keena qumi, haatti, woy geeshshatettaa naaganau goˈettiyoobi baawa. Horophilliyan biya daroti hanqqettidi, horophilliyaa essiyoosan oottiyaageeta yashissidosona. SHin ishatinne michoti aynne hanqqettibookkona.

² Wurssettan, he Yihoowa Markkati anjjissiyo prograamee wuriyo heeran gakkidosona. Eti daafuridaba gidikkonne, prograamee wuri simmin he biittaa ishatuuranne michotuura haasayanau takkidosona. Guyyeppe, eti danddayan aattido hanotaa asay akeekidoogaa eridosona. Horophilliyan biya asatuppe issoy horophilliyaa oosanchatu dirijjitiyau: “He horophilliyan 34 Kiristtaaneti baynnaakko, horophilliyaa essiyoosan kobabay merettana shin” yaagiis.

Nuuni Deˈiyoy Hanqqettiya Asay Kumido Alamiyaana

3, 4. (a) Hanqqettidi qohuwaa gattiyoogee asaa naata waatidi, qassi ay keena wodiyau qohidee? (b) Qaayeeli ba hanqquwaa teqqana danddayiiddi aggidee? Qonccissa.

³ Ha iita alamiyan deˈuwan gakkiya metoy asay hanqqettanaadan oottana danddayees. (Eranchchaa 7:7) Darotoo, he hanqqoy asa ixxanaadan, ubba qassi qohanaadan oottees. Kawotettay kawotettaara olettees; qassi ba giddonkka olettees; so giddon merettiya metoy daro keettaa asay ooyettanaadan oottees. Hegaa mala hanqqoynne qohoy daro wodiyau takkidaba. Addaameyyoonne Hewaaniyyo bayra naˈa gidida Qaayeeli, ba kaalo ishaa Aabeela qanaatidi woriis. I ba hanqquwaa teqqanaadan Yihooway zoriis; qassi i hegaadan oottikko anjjanau qaalaa geliis; yaati simmin, Qaayeeli he iitabaa oottiis.—Doomettaabaa 4:6-8 nabbaba.

⁴ Qaayeeli polo asa gidana xayikkonne, he hanotan ba koyidobaa doorana danddayees. I ba hanqquwaa teqqana danddayees shin. I ba oottido iitabaayyo oyshettiyoy hegaassa. Qaayeelaagaara issi mala hanotan, polotettaa pacay hanqquwaappenne hanqqettidi oottiyoobaappe haakkiyoogee nuuyyo metanaadan oottees. Ha ‘wayssiya wodiyan’ hara wolqqaama metoy unˈˈuwaa darissees. (2 Ximootiyoosa 3:1) Leemisuwau, ikkonoomiyaa metoy nuuni unˈˈettanaadan oottana danddayees. Polisetinne so asaa maaddiya dirijjiteti, hanqquwan suulliyoogeenne so asaa bolli gakkiya qohoy dari dari biyoogaa miishshaa metuwaara gattoosona.

5, 6. Hanqqettiyoogaa xeelliyaagan nuna qohana danddayiya, alamiyaa xeelay awugee?

⁵ Hegaa bollikka, nunaara gayttiya daro asati “miishshaa siiqiyaageeta,” “ayyiyaageeta,” ubba qassi “kehennaageeta.” Hegaa mala iita eeshshay nu eeshshaa laammanaageenne nuuni hanqqettanaadan oottanaagee metennaba. (2 Ximootiyoosa 3:2-5) Pilimiyaaninne TV prograamiyan darotoo haluwaa kiyiyoogaa loˈˈobadan, qassi qohuwaa gattiyoogaa metuwaa kiyanau bessiya ogedan qonccissoosona. Daro pilimeti, iita uri “bau bessiya qixaatiyaa ekkiyo,” giishin darotoo taarikiyan gooba  gididaagee meqetti baynna hanotan a woriyo wodiyaa hidootan naaganaadan oottoosona.

⁶ Hegaa mala pilimee Xoossaa ogiyaa gidennan, “sa7aa ayyaanaa,” qassi hanqquwan suulliya, saˈaa haariya Seexaanaa ayyaanaa minttettees. (1 Qoronttoosa 2:12; Efisoona 2:2; Ajjuutaa 12:12) He ayyaanay nagarancha ashuwaa amuwaa polanaadan minttettees; qassi Xoossaa ayyaanaaranne he ayyaanaa ayfiyaara mule moggenna. Yiillotido wode halo kessennaagee, Kiristtaane ammanuwau baaso timirttetuppe issuwaa. (Maatiyoosa 5:39, 44, 45 nabbaba.) Yaatin, nuuni Yesuusi tamaarissidobaa waatidi loytti oosuwan peeshshana danddayiyoo?

Loˈˈo Leemisotanne Iita Leemisota

7. Simooninne Leewi bantta hanqquwaa teqqibeennaagee ay kaalettidee?

⁷ Hanqquwaa teqqiyoogaa xeelliyaagan Geeshsha Maxaafan daro zoree deˈees; qassi nuuni hanqquwaa teqqiyo wodenne teqqennan aggiyoode hanana danddayiyaabaa xeelliyaagan loˈˈo leemisoti an deˈoosona. Yaaqooba naati, Simooninne Leewi, Sekeemi bantta michiyo Diino moorido gishshau, haluwaa kiyido wode hanidabaa qoppa. Eti “azzanidosonanne yiillotidosona.” (Doomettaabaa 34:7) Hegaappe simmin, Yaaqooba naati harati Sekeemi diyo Katamaa olidosona, he katamaa bonqqidi macca asaanne naata omooddidosona. Eti hegaa ubbaa oottidoy Diini gishsha xalla gidennan, bantta bonchuwaa gishshataassa. Eti Sekeemi banttananne bantta aawaa Yaaqooba qohidobadan qoppidosona. SHin eti oottidoban Yaaqoobau aybi siyettidee?

8. Haluwaa kiyiyoogaa xeelliyaagan Simoonanne Leewa taarikee ay qonccissii?

⁸ Diino gakkida azzanttiyaaban Yaaqoobi keehi azzanennan aggenna; gidikkonne, ba naati haluwaa kiyidoogan eta hanqqettiis. Yaatikkonne, Simooninne Leewi bantta oottidobay likke gidiyoogaa bessanau: “Yaatin i nu michchiyo shaaramuxadan oottana bessii?” yaagidosona. (Doomettaabaa 34:31) Yihooway azzanido gishshau, he allaallee hegan kuuyettibeenna.  Simooninne Leewi hanqqettidi asaa qohido gishshau, eta zerettay Israaˈeele yaraa giddon laalettanaagaa Yaaqoobi daro layttaappe guyyiyan yootiis. (Doomettaabaa 49:5-7 nabbaba.) Ee, eti yiilluwaa teqqibeennaagan Xoossaanne bantta aawaa ufayssibookkona.

9. Daawiti hanqqettidi haluwaa kessiichi attidoy awudee?

⁹ Kawuwaa Daawita hanotay hegaappe keehi dumma. I haluwaa kiyana danddayiyo daro injje hanotay merettiis; shin i kiyibeenna. (1 Sameela 24:3-7) Gidoppe attin, issi wode i hanqqettidi haluwaa kessiichi attiis. Dure asa gidida Naabaala giyo bitanee, Daawita asay a wudiyaanne wudiyaa heemmiyaageeta naagidaba gidikkokka, eta cayiis. Daawiti ba asaa gakkidaban yiillotidi gidennan aggenna, haluwaa kessiichi attiis. Daawitinne a asay Naabaalanne a soo asaa xayssanau biishin, wozannaama gidida, Naabaala machiyaa Abigaala eesuwaara tangguwaa ekkanaadan issi yelagay hanidabaa minttidi yootiis. A sohuwaara Daro imotaa ekkada Daawitaara gayttanau baasu. A ba huuphiyaa kawushshada, Daawiti Yihoowau yayyiyo gishshau, Naabaala mooruwaa atto gaanaadan woossaasu. Daawiti ba mooruwaa akeekidi: “Taani asa suuttaa gussennaadaani . . . teqqido gishshau, anjjetta” yaagiis.—1 Sameela 25:2-35.

Kiristtaanetu Xeelaa

10. Haluwaa kessiyoogaa Kiristtaaneti waatidi xeellana koshshii?

¹⁰ Simoonanne Leewa, qassi Daawitanne Abigaali hanotay qohuwaa gattiyoogaanne hanqquwaa teqqennaagaa Yihooway ixxiyoogaa, qassi sigettanau baaxetiyoogaa i anjjiyoogaa loytti qonccissees. PHauloosi hagaadan giidi xaafiis: “Asa ubbaara sarotettan de7anau, intte baggaara, intteyyo danddayettidabaa ubbaa oottite. Ta ishatoo, intte intte huuphen asau halo kessoppite. Xoossai a hanqquwaassi a aggiigite. Aissi giikko, Xoossaa maxaafai, ‘Godai, “Taani haluwaa kessana; taani kushiyaa zaarana” yaagees’ yaagees. SHin Xoossaa maxaafai, ‘Ne morkkee namisettikko miza. Saamettikko, ushsha. Aissi giikko, neeni hegaa oottiyoogan a huuphiyan tamaa bonqquwaa shiishshana’ yaagees. Iitabaa lo77⁠oban xoonappe attin, iitabai nena xoonoppo.”—Roome 12:18-21. *

11. Issi michiyaa hanqquwaa teqqiyoogaa waatada tamaaradee?

¹¹ Nuuni ha zoriyaa oosuwan peeshshana danddayoos. Leemisuwau, issi michiyaa ooso keettaa halaqeebaa issi gubaaˈiyaa cimau amaassalada yootaasu. Halaqiyaa iitanne asaa asaappe shaakkiyaaro gidiyoogaa yootaasu. Iban yiillotada oosuwaa agganau koyaasu. Dirbbada aybanne oottennaadan he cimay o zoriis. Ooso keettaa halaqiyaa bessennabaa oottidoogan michiyaa yiillotada ekkido tanggoy hanotay yaa iitanaadan oottidoogaa i akeekiis. (Tiitu 3:1-3) Michiyaa hara oosuwaa demmiyaaba gidikkokka, asi i bolli iitabaa oottiyoode zaariyo ogiyaa laammana koshshiyoogaa he cimay yootiis. Yesuusi tamaarissidoogaadan, halaqiyaa o oyqqanaadan koyiyo ogiyan akka halaqiyo oyqqanaadan zoriis. (Luqaasa 6:31 nabbaba.) Michiyaa hegaadan oottanau maayaasu. Hegee ay kaalettidee? Guutta wodiyaappe guyyiyan halaqee xeelay laamettiis; ubba michiyaa oottidobau o galataasu.

12. Kiristtaaneti issoy issuwaara maayettennaagee qohana danddayiyoy aybissee?

¹² Kiristtaane gubaaˈiyaa yame gidenna uraara hegaa mala metoy merettiyo wode garamettennan aggana danddayoos. Seexaanaa alamiyan darotoo asaa loˈˈo gidennabay gakkiyoogaanne iita asay nuna yiilloyennaadan baaxetana koshshiyoogaa eroos. (Mazamure 37:1-11; Eranchaa 8:12, 13; 12:13, 14) Gidoppe attin, gubaaˈiyan deˈiya issi uraara metoy merettiyo wode, keehippe qohana danddayees. Issi michiyaa, “Taani tumaa ekkiyo wode wolqqaama meto gididabay, Yihoowa asay polo gidennaagaa ammanada ekkiyoogaa” yaagaasu.  Siiqoynne qareti baynna alamiyaappe kiyi simmidi, gubaaˈiyan deˈiya ubbay Kiristtaanetussi bessiyaagaadan issoy issuwaa kehatettan oyqqees giidi qoppoos. Yaatiyo gishshau, nu mala Kiristtaanee, ubba qassi gubaaˈiyan maati deˈiyo uri nuussi qoppennaagaa bessiyaaba woykko Kiristtaanetuyyo bessennabaa oottiyo wode, hegee nuna qohana woy yiilloyana danddayees. ‘Yihoowa asaa giddon hagaa malabi waanidi hanana danddayii?’ yaagidi oychana danddayoos. Hagaa malabay kiitettidaageetu wode, tiyettida Kiristtaanetu giddonkka merettiis. (Galaatiyaa 2:11-14; 5:15; Yaaqooba 3:14, 15) Nuna qohoy gakkiyo wode, ayba ogiyan zaarana koshshii?

13. Maayettenna hanotaa nuuni waatidi giigissana koshshii, aybissi?

¹³ Qommoora yootido michiyaa, “Tana qohiya ubbaayyo woossiyoogaa tamaaraas; hegee ubbatookka maaddees” yaagaasu. Nuuni nabbabidoogaadan, nuna yedettiyaageetuyyo woossanaadan Yesuusi tamaarissiis. (Maatiyoosa 5:44) Nu ishatussinne michotussi hegaappe aattidi woossana koshshees! Issi aawi ba naati issoy issuwaara siiqettanaadan koyiyoogaadan, Yihoowaykka ba ashkkarati issoy issuwaara siiqettanaadan koyees. Nuuni issippe sarotettaaninne ufayssan merinau deˈanau koyoos; Yihooway haˈˈi nuuni hegaadan oottanaadan tamaarissees. Nuuni a gita oosuwaa hashetidi oottanaadan koyees. Yaatiyo gishshau, merettida metuwaa giigissiyaageeta woykko mooruwaa ‘atto giidi,’ issippetettan deˈiyaageeta gidoos. (Leemiso 19:11 nabbaba.) Metoy merettiyo wode nu ishatuppe haakkiyoogaappe, Yihooway ‘merinaa kushetun’ idimmin naagettidi, a asaa giddon deˈanaadan issoy issuwaa maaddana bessees.”—Zaarettido Wogaa 33:27.

Ubba Asau Kehiyoogee Loˈˈobaa Demissees

14. Seexaanay shaahotettaa medhanau oottiyoobaa waatidi eqettana danddayiyoo?

¹⁴ Seexaanaynne dayddanttati, nuuni mishiraachuwaa aassennaadan digganau, so asaynne gubaaˈee ufayssan deˈennaadan oottanau baaxetoosona. SHaakettiyoogee qohiyoogaa eti eriyo gishshau, issuwaa issuwaappe shaakkanau  baaxetoosona. (Maatiyoosa 12:25) Eta iita qohuwaa eqettiyoogan, PHauloosi: “Godaa ashkkarai ubbaayyo kehiyaagaa . . . gidanau besseesippe attin, ooyettanau bessenna” yaagido zoriyaa kaallana koshshees. (2 Ximootiyoosa 2:24) Nuuni “iita ayyaana wolqqatuura . . . olettiyoogaappe attin, asaara” baaxetennaagaa hassayite. Ha olan xoonanau, “sarotettaa wonggeliyaa mishiraachchuwaa” gujjin, ayyaanaabaa ola miishshaa goˈettana koshshees.—Efisoona 6:12-18.

15. Gubaaˈiyaappe kareera deˈiya asay nuna qohanau oottiyoobaa waatidi zaarana koshshii?

¹⁵ Yihoowa morkketi sarotettan deˈiya a asaa bolli wolqqaama qohuwaa gattoosona. He morkketuppe issoti issoti Yihoowa Markkata asatettan qohoosona. Harati xuufiyan woykko pirdda keettan nu sunttaa mooroosona. Hegee eta bolli gakkanaagaa, Yesuusi bana kaalliyaageetussi yootiis. (Maatiyoosa 5:11, 12) Nuuni hegau ayba zaaro immana koshshii? Nuuni haasayiyooban gidin oottiyooban gidin, ‘asi iitabaa oottikko iitabaa ootti zaarana’ bessenna.—Roome12:17; 1 PHeexiroosa 3:16 nabbaba.

16, 17. Issi gubaaˈiyaa ayba paacee gakkidee?

¹⁶ Dabloosi nu bolli ay gattikkokka, “iitabaa lo77⁠oban” xooniyoogan loˈˈo hanotan markkattana danddayoos. Leemisuwau, Pasifikke ano abbaa haruuruwaappe issuwan issi gubaaˈee Godaa Kahuwaa bonchanau addaraashaa keraa ekkiis. Heeran deˈiya woosa keettaa kaalettiyaageeti hegaa eridi, woosa keettaa prograamiyau asay he saatiyan he addaraashan shiiqanaadan yootidosona. Gidoppe attin, polise halaqay woosa keettaa kaalettiyaageeti addaraashaa Yihoowa Markkatussi he saatiyan yeddanaadan azaziis. SHin, saatee gakkiyo wode, woosa keettaa yameti addaraashaa kumin eta prograamee doomettiis.

¹⁷ Poliseti asaa wolqqan addaraashaappe kessanau giigettiyo wode, woosa keettaa pirezddanttee gubaaˈiyaa cimatuppe issuwaakko shiiqidi: “Intte hachi omarssi oottanau qoppidobi deˈii?” yaagidi oychiis. Ishay Godaa Kahuwaabaa yootin, bitanee: “Taani erabeykke!” yaagiis. He wode issi polisee qaalaa xoqqissidi: “Maallado nuuni intteyyo hegaa yootoohoo!” yaagiis. Woosa keettaa pirezddanttee gubaaˈiyaa cimaakko simmidi, cimo miichaa miicciiddi: “Haˈˈi waatuuteetii? Nu asay addaraashaa kumi uttiis. Poliseti nuna kessanaadan oottuuteetii?” yaagiis. I Yihoowa Markkati yedetaa gattiyooba milatanaadan hiillan yohuwaa mirqqanau koyiis! Nu ishantti yohuwaa waati oyqqidonaashsha?

18. Yiilloyanau oottidobaa ishantti waatidi zaaridonaa, hegee ayba ayfe demissidee?

¹⁸ Ishantti Godaa Kahuwaa hegaappe simmin bonchanau, woosa keettay ba prograamiyaa 30 daqiiqan wurssanaadan paqqadidosona. Woosa keettaa prograamee giido saatiyaappe daruwaa ekkiis; shin woosa keettaa yameti kiyi simmin, Godaa Kahoy bonchettiis. Wonttetta gallassi, kawotettay hanotaa kaalliya komitiyaa sunttiis. Hanidabaa akeeki simmidi komitee, metuwaa medhiday Yihoowa Markkata gidennan, woosa keettaa pirezddanttiyaa gidiyoogaa woosa keettay erissanaadan oottiis. Yihoowa Markkati metiya hanotaa danddayan oyqqido gishshau, komitee eta galatiis. Yihoowa Markkati “asa ubbaara sarotettan de7anau” baaxetidoogee loˈˈo ayfiyaa demissiis.

19. Sarotettan deˈanau maaddiya harabay aybee?

¹⁹ Haratuura sarotettan deˈanau koshshiya harabay kehabaa haasayiyoogaa. Kehabaa haasayiyoogee woygiyoogaakko, qassi nuuni waatidi hegaa dichanaunne oosuwan peeshshanau danddayiyaakko kaalliya huuphe yohuwan beˈana.

[Tohossa qofata]

Qonccissana Danddayay?

• Ha wodiyan deˈiya asay keehippe hanqqettiyoy aybissee?

• Hanqquwaa teqqiyoogee woy teqqennaagee kaalettiyoobaa bessiya Geeshsha Maxaafaa leemisoti awugeetee?

• Nu mala Kiristtaanee nuna qohikko waati zaarana koshshii?

• Gubaaˈiyaappe kareera deˈiyaageeti nuna qohikko waati zaarana koshshii?

[Oyshata]

[Sinttaa 18n deʼiya misiliyaa]

Simooninne Leewi hanqqettidi haluwaa kessidi soo simmidosona

[Sinttaa 20n deʼiya misiliyaa]

Keha gidiyoogee haratu xeelaa laammana danddayees