Bí quyết giúp gia đình hạnh phúc
Dạy con tiêu chuẩn đạo đức
Chị Loida *, một người mẹ ở Mexico, nói: “Bao cao su được phân phát miễn phí trong trường nên bọn trẻ nghĩ là làm “chuyện ấy” không gì sai, miễn là an toàn”.
Chị Nobuko, một người mẹ ở Nhật, nói: “Tôi hỏi con trai là con sẽ làm gì nếu con và bạn gái ở một mình. Con trả lời là không biết”.
Khi con chập chững biết đi, bạn có bảo vệ con trước những tai nạn trong nhà không? Chắc hẳn bạn đã che hết các ổ cắm điện, cất những đồ vật bén hoặc làm cửa chặn cầu thang.
Giá như bảo vệ con ở tuổi vị thành niên cũng dễ như vậy! Giờ đây bạn lo lắng nhiều hơn. Một số cha mẹ lo: “Không biết con trai mình có xem tài liệu khiêu dâm chưa?”, “Con gái mình có gửi hình ảnh “tươi mát” của nó qua điện thoại di động không?” và nỗi lo kinh hãi nhất: “Con mình có làm “chuyện ấy” chưa?”.
Quản thúc không phải là giải pháp
Một số bậc cha mẹ kèm cặp con chặt chẽ, theo dõi nhất cử nhất động của chúng. Rồi, nhiều người trong số họ vỡ lẽ ra rằng cách quản thúc như thế đã khiến con che giấu việc làm của mình. Con cái đã lén lút làm chính điều mà cha mẹ cố ngăn cấm.
Rõ ràng, quản thúc không phải là giải pháp. Giê-hô-va Đức Chúa Trời không quản thúc để buộc các tạo vật của Ngài vâng lời, nên cha mẹ cũng không nên làm thế (Phục-truyền Luật-lệ Ký 30:19). Vậy, làm sao bạn có thể giúp con có những quyết định đúng về đạo đức?—Châm-ngôn 27:11.
Điều căn bản nhất là nói chuyện với con từ lúc chúng còn nhỏ * (Châm-ngôn 22:6). Rồi, khi con bước vào tuổi vị thành niên, hãy tiếp tục nói chuyện với con. Các bậc cha mẹ nên là nguồn thông tin chủ yếu và đáng tin cậy cho con. Em gái Alicia ở Anh Quốc, cho biết: “Nhiều người nghĩ rằng chúng em nói chuyện giới tính với bạn bè thì dễ hơn, nhưng điều này không đúng. Chúng em xem trọng thông tin từ cha mẹ và tin cậy những gì cha mẹ nói”.
Con cái cần có tiêu chuẩn đạo đức
Khi lớn lên, con cái cần hiểu nhiều về giới tính hơn là chỉ biết cách em bé được hình thành. Các em cần tập khả năng nhận thức để “phân-biệt điều lành và dữ” (Hê-bơ-rơ 5:14). Tóm lại, con bạn cần có tiêu chuẩn đạo đức—tức những nguyên tắc mà con tin chắc là đúng—và sống theo tiêu chuẩn đó. Làm thế nào bạn có thể dạy con những tiêu chuẩn này?
Trước tiên, hãy xem xét tiêu chuẩn đạo đức của chính bạn. Chắc hẳn bạn tin rằng quan hệ tình dục giữa hai người chưa kết hôn là sai (1 Tê-sa-lô-ni-ca 4:3). Con cái bạn biết quan điểm này, ngay cả một số câu Kinh Thánh hỗ trợ cho quan điểm ấy. Khi có ai hỏi, các em có thể đáp ngay rằng quan hệ trước hôn nhân là sai.
Nhưng điều đó vẫn chưa đủ. Một cuốn sách về giới tính (Sex Smart) cho biết rằng nhiều em trẻ bề ngoài đồng ý với quan điểm của cha mẹ về chuyện giới tính. Tuy nhiên, sách này cũng viết: “Các em chưa đủ chín chắn để có quan điểm riêng. Khi rơi vào tình huống bất ngờ và khó xử, không biết điểm dừng, thì các em rối tung và có nguy cơ sa vào cám dỗ”. Chính vì thế, trẻ vị thành niên rất cần tiêu chuẩn đạo đức. Vậy, làm sao để con bạn có tiêu chuẩn đạo đức?
Nói rõ tiêu chuẩn của mình.
Bạn có quan niệm rằng chỉ có vợ chồng mới được quan hệ tình dục không? Nếu có, hãy nói rõ điều này với con và thường xuyên nhắc nhở. Theo cuộc nghiên cứu được trích trong một cuốn sách (Beyond the Big Talk), “trong những gia đình mà cha mẹ cho con biết rõ họ không tán thành việc quan hệ tình dục ở tuổi vị thành niên, thì các em thường không quan hệ sớm”.
Dĩ nhiên, như đã đề cập ở trên, việc cha mẹ nói lên quan điểm của mình không đảm bảo rằng con sẽ làm theo. Tuy nhiên, những tiêu chuẩn rõ ràng của bạn sẽ là nền tảng để con cái dựa vào đó mà thiết lập tiêu chuẩn riêng cho mình. Nhiều cuộc nghiên cứu xác nhận rằng nhiều em sau này có cùng tiêu chuẩn đạo đức như cha mẹ, dù lúc ở tuổi vị thành niên các em đã lờ đi những tiêu chuẩn đó.
HÃY THỬ CÁCH NÀY: Dùng một mẩu tin để gợi chuyện với con và dạy con. Chẳng hạn, khi có một tin về vụ hãm hiếp, bạn có thể nói: “Cha/Mẹ kinh hoàng về cách một số người đàn ông lợi dụng phụ nữ. Theo con, tại sao họ làm như thế?”.
Dạy con mặt phải lẫn mặt trái của tình dục.
Lời răn bảo và ngăn cấm rất cần thiết (1 Cô-rinh-tô 6:18; Gia-cơ 1:14, 15). Tuy nhiên, Kinh Thánh xem quan hệ tình dục là món quà đến từ Đức Chúa Trời, chứ không phải là cạm bẫy của quỉ Sa-tan (Châm-ngôn 5:18, 19; Nhã-ca 1:2). Do đó, nếu chỉ dạy con mặt trái của tình dục thì con sẽ có quan điểm méo mó và ngược với Kinh Thánh. Một em gái ở Pháp, tên là Corrina nói: “Cha mẹ em cứ nói hoài về vấn đề gian dâm. Điều này khiến em có quan điểm tiêu cực về tình dục”.
Vậy, hãy làm sao cho con nhìn được mặt trái lẫn mặt phải của tình dục. Một người mẹ ở Mexico, tên là Nadia, cho biết: “Tôi luôn cố gắng giúp con hiểu rằng quan hệ tình dục là điều tự nhiên và không có gì xấu, là điều mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ban cho loài người. Tuy nhiên, nó chỉ được phép trong vòng hôn nhân. Nó mang lại hạnh phúc hay đau khổ là tùy thuộc vào hành vi của mỗi người”.
HÃY THỬ CÁCH NÀY: Lần tới nói chuyện với con về giới tính, bạn hãy kết thúc cuộc nói chuyện bằng một điểm tích cực. Đừng ngại cho con biết tình dục là món quà tuyệt vời từ Đức Chúa Trời, và con sẽ hưởng món quà đó nếu kết hôn. Hãy cho con biết rằng bạn tin chắc là từ giờ cho đến lúc đó, con sẽ giữ đúng tiêu chuẩn của Đức Chúa Trời.
Giúp con lường trước hậu quả.
Để có quyết định đúng trong đời sống, trẻ vị thành niên cần nhận ra những cách ứng xử trước một tình huống, cũng như cân nhắc lợi và hại của mỗi cách. Đừng nghĩ rằng trẻ chỉ cần biết điều phải và điều trái. Một chị tín đồ Đấng Christ ở Úc, tên là Emma nói: “Lúc còn trẻ, tôi đã làm những điều lầm lỗi. Vì thế, tôi nhận thấy rằng biết tiêu chuẩn của Đức Chúa Trời thì không có nghĩa là đồng ý với các tiêu chuẩn đó. Điều trọng yếu là thấy được lợi ích khi vâng theo các tiêu chuẩn này cũng như hậu quả nếu vi phạm”.
Kinh Thánh giúp chúng ta làm điều đó vì những lời khuyên trong Kinh Thánh thường kèm theo lời cảnh báo về hậu quả của các việc làm sai trái. Chẳng hạn, Châm-ngôn 5:8, 9 khuyến giục người trẻ tránh gian dâm “e con trao sự danh-dự mình cho kẻ khác”. Như câu này cho thấy, những người quan hệ tình dục trước hôn nhân sẽ đánh mất chính mình, lòng tự trọng và lòng trung kiên với Đức Chúa Trời. Việc mất những phẩm chất trên khiến họ không còn thu hút đối với những người có các phẩm chất ấy. Suy ngẫm hậu quả về thể chất, tình cảm và tâm linh của việc lờ đi luật pháp Đức Chúa Trời có thể giúp trẻ vị thành niên cương quyết sống theo luật pháp ấy *.
HÃY THỬ CÁCH NÀY: Dùng minh họa để giúp con bạn thấy việc làm theo tiêu chuẩn của Đức Chúa Trời là khôn ngoan. Chẳng hạn, bạn có thể nói: “Đống lửa cháy khi cắm trại thì có lợi, nhưng khi lửa lan ra khắp rừng thì gây hại. Hai ngọn lửa này khác nhau thế nào? Tương tự thế, Đức Chúa Trời đặt giới hạn trong quan hệ tình dục, vậy con áp dụng thế nào?”. Hãy dùng Châm-ngôn 5:3-14 để giúp con bạn thấy rõ hậu quả tai hại của việc gian dâm.
Em Takao, 18 tuổi ở Nhật Bản, nói: “Em biết mình nên làm điều đúng, nhưng em phải đấu tranh để cưỡng lại ham muốn xấu”. Các em rơi vào trường hợp này không nên nản lòng vì không chỉ các em mới ở trong tình huống đó. Sứ đồ Phao-lô, một tín đồ Đấng Christ thành thục cũng thừa nhận: “Khi tôi muốn làm điều lành, thì điều dữ dính-dấp theo tôi”.—Rô-ma 7:21.
Trẻ vị thành niên nên hiểu rằng việc đấu tranh với bản thân cũng mang lại lợi ích. Điều này giúp họ suy ngẫm mình muốn trở thành người như thế nào, cũng như suy xét câu hỏi: “Tôi muốn làm chủ cuộc đời mình, có danh tiếng là người có bản lĩnh và nguyên tắc, hay có tiếng là người làm theo số đông, chiều theo những ham muốn xấu?”. Việc có tiêu chuẩn đạo đức cao sẽ giúp các em tìm lời giải đáp khôn ngoan.
^ đ. 3 Một số tên trong bài này đã được đổi.
^ đ. 10 Để biết thêm về cách nói với con về chuyện giới tính cũng như cho con thông tin phù hợp với độ tuổi, xin xem Tháp Canh số ra ngày 1-11-2010, trang 12-14.
^ đ. 22 Để biết thêm thông tin, xin xem sách Giới trẻ thắc mắc, tập 1, chương 23 “Tình dục trước hôn nhân thì sao?”, do Nhân Chứng Giê-hô-va xuất bản.
HÃY TỰ HỎI:
-
Điều gì cho thấy con tôi tin chắc vào những tiêu chuẩn đạo đức?
-
Khi nói với con về giới tính, tôi cho thấy quan hệ tình dục là món quà đến từ Đức Chúa Trời, hay là cạm bẫy của quỉ Sa-tan?