Bạn có biết?

Vào thời Kinh Thánh, ngoài rượu, có loại thức uống có chất cồn nào khác?

▪ Kinh Thánh thường đề cập đến “rượu” cùng với “đồ uống say” (Phục-truyền Luật-lệ Ký 14:26; Lu-ca 1:15). Từ “đồ uống say” không có nghĩa là thức uống được làm từ tiến trình chưng cất, vì tiến trình này được phát minh nhiều thế kỷ về sau. Loại thức uống có chất cồn không chỉ làm từ trái cây như nho, chà là, vả, táo và lựu mà còn từ mật ong.

Thật ra, từ “đồ uống say” có thể cũng muốn nói đến bia. Từ Do Thái cổ được dịch là “đồ uống say” có liên quan đến một từ của tiếng Akkad ám chỉ loại bia lúa mạch phổ biến ở vùng Mê-sô-bô-ta-mi. Thức uống này có lượng cồn thấp nhưng nếu uống quá độ, thì vẫn làm cho say (Châm-ngôn 20:1). Người ta tìm thấy trong các ngôi mộ Ai Cập xưa mô hình nơi ủ bia bằng đất sét và hình vẽ người ủ bia. Tại Ba-by-lôn, bia là thức uống hàng ngày trong các lâu đài cũng như nhà của người nghèo. Người Phi-li-tin cũng thưởng thức loại bia tương tự. Khắp Palestine, các nhà khảo cổ đã tìm thấy nhiều cái hũ có vòi lọc. Những hũ này lọc bia để người uống không nuốt phải vỏ lúa mạch.

Vào thời sứ đồ Phao-lô, tại sao vượt biển trong một số thời điểm là vô cùng nguy hiểm?

▪ Vì gió ngược, tàu mà sứ đồ Phao-lô đang đi phải mất nhiều thời gian để tiến về hướng tây, dọc theo bờ biển Tiểu Á. Kinh Thánh cho biết khi đến một cảng, “tàu chạy phải nguy-hiểm (vì kỳ Kiêng-ăn đã qua rồi)”. Ông Phao-lô nói với những người đi cùng rằng nếu cố đi tiếp, họ sẽ gặp nguy hiểm “chẳng những cho hàng-hóa và chiếc tàu mà thôi, lại đến thân [họ] nữa”.—Công-vụ 27:4-10.

Ngày Lễ Chuộc Tội (tức kỳ Kiêng ăn) rơi vào cuối tháng 9 hoặc đầu tháng 10. Các thủy thủ La Mã biết rằng vượt biển thường an toàn trong khoảng thời gian từ ngày 27 tháng 5 đến ngày 14 tháng 9. Còn từ ngày 14 tháng 9 đến ngày 11 tháng 11, có nhiều rủi ro cho việc ra khơi, và từ ngày 11 tháng 11 đến ngày 10 tháng 3 được xem là quá nguy hiểm để ra khơi. Một lý do là vì, như kinh nghiệm ngay sau đó của ông Phao-lô cho thấy, thời tiết không ổn định (Công-vụ 27:13-44). Nếu ra khơi trong khoảng thời gian này, các thủy thủ thường có nguy cơ gặp những trận bão dữ dội và khó khăn nghiêm trọng khi điều khiển tàu. Mây thường che khuất mặt trời vào ban ngày và các ngôi sao vào ban đêm. Hơn nữa, sương mù và mưa cũng cản tầm nhìn và khiến các thủy thủ không thấy được những mối nguy hiểm ngầm.

[Hình nơi trang 23]

Mô hình chai bia bằng gỗ của Ai Cập

[Nguồn tư liệu]

Erich Lessing/Art Resource, NY

[Hình nơi trang 23]

Thuyền chở hàng của La Mã, khoảng năm 100-200 CN.

[Nguồn tư liệu]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est