Bà thuộc về gia đình Cai-pha
Ðôi khi, một phát hiện khảo cổ trực tiếp hoặc gián tiếp xác nhận sự tồn tại của các nhân vật Kinh Thánh. Chẳng hạn, năm 2011, các học giả người Israel công bố thông tin về một khám phá như thế. Họ tìm thấy một bình hài cốt 2.000 tuổi, bình bằng đá vôi được trang trí, chứa xương của một người chết sau khi thịt đã bị phân hủy.
Trên bình hài cốt có lời khắc: “Mi-ri-am, con gái của Yeshua. Yeshua là con trai của Cai-pha, thầy tế lễ thuộc Ma-a-xia từ Beth ′Imri”. Thầy tế lễ thượng phẩm Do Thái tham gia vụ xét xử và hành hình Chúa Giê-su là Cai-pha (Giăng 11:48-50). Sử gia Flavius Josephus nói rằng thầy tế lễ đó là “Giô-sép, người được gọi là Cai-pha”. Như thế, hài cốt được tìm thấy là của một người bà con của ông. Trước đấy, người ta cũng phát hiện một bình hài cốt khác được cho là của thầy tế lễ thượng phẩm. Lời khắc trên bình đó gọi ông là “Yehosef bar Caiapha”, nghĩa là “Giô-sép, con trai của Cai-pha” *. Vì vậy, Mi-ri-am có họ hàng với Cai-pha.
Theo thông tin mà Cơ quan Bảo tồn Cổ vật Israel (IAA) cung cấp, bình hài cốt của Mi-ri-am đã được lấy lại từ tay những kẻ ăn cắp một ngôi mộ cổ. Việc phân tích mẫu vật và lời khắc trên đó đã xác nhận tính xác thực của nó.
Bình hài cốt đó cũng cho chúng ta biết một thông tin mới. Nó nói đến “Ma-a-xia”, ban phục vụ sau cùng (trong 24 ban thầy tế lễ) tại đền thờ Giê-ru-sa-lem (1 Sử 24:18). Theo IAA, lời khắc trên bình hài cốt này cho thấy “gia đình Cai-pha có liên quan đến ban Ma-a-xia”.
Lời khắc cũng nói đến Beth ′Imri. Về điều này, có hai khả năng. Theo IAA, “khả năng thứ nhất: Beth ′Imri là tên của một gia đình thầy tế lễ là con cháu của Y-mê (E-xơ-ra 2:36, 37; Nê-hê-mi 7:39-42) bao gồm những thành viên của ban Ma-a-xia. Khả năng thứ hai: [Beth ′Imri] là nguyên quán của người quá cố [Mi-ri-am] hoặc của cả gia đình bà”. Dù trường hợp nào đi nữa, bình hài cốt của Mi-ri-am cung cấp bằng chứng cho thấy Kinh Thánh nói về những người đã thật sự tồn tại và thuộc về gia đình có thật.
^ đ. 3 Về bình hài cốt của Cai-pha, xin xem bài có tựa đề “Thầy Cả Thượng Phẩm—Người kết án Chúa Giê-su” trong Tháp Canh ngày 15-1-2006, trang 10-13.