Sóng thần ở Nhật Bản năm 2011​—Những người sống sót kể lại

Hãy đọc lời tường thuật của chính những người sống sót qua trận động đất và sóng thần ở Nhật Bản.

Vào lúc 2g46 chiều thứ sáu ngày 11-3-2011, một trong bốn cơn động đất mạnh nhất trên thế giới được ghi nhận đã xảy ra ở Nhật Bản. Nó khởi đầu một cơn sóng thần khổng lồ và những cơn dư chấn mạnh đã liên tục gây sợ hãi nhiều tuần cho người dân trong vùng. Khoảng 20.000 người chết hoặc mất tích. Tuy nhiên, hàng ngàn người đã sống sót. Dưới đây là lời kể của một số người.

Anh Tadayuki và vợ là Harumi đang ở trong nhà thuộc khu Ishinomaki, tỉnh Miyagi, họ nghe tiếng ầm ầm, rồi ngôi nhà bắt đầu rung dữ dội. Anh Tadayuki cho biết: “Chúng tôi chạy vội ra ngoài và kinh ngạc khi thấy những vết nứt trên mặt đất. Chúng tôi nhìn thấy ngôi nhà mình đong đưa và bụi từ các bức tường vọt ra như khói”.

Tâm chấn của trận động đất cách bờ biển Miyagi 129km. Cơn sóng thần gây hỗn loạn trên 670km dọc bờ biển Thái Bình Dương ở Nhật Bản. Tại vài nơi, các đợt sóng ở bờ biển cao đến  15m, tàn phá các đê chắn sóng cũng như các bờ sông và vươn vào nội địa khoảng 40km.

Nguồn điện, khí đốt và nước sạch bị phá hủy hoàn toàn. Khoảng 160.000 ngôi nhà, cửa hàng và nhà máy bị hư hại hoặc cuốn trôi. Có lúc, có 440.000 nạn nhân sống trong khoảng 2.500 nơi trú ẩn tạm thời như các trường học và nhà văn hóa địa phương. Nhiều người khác được cung cấp chỗ ở tại nhà người thân hoặc bạn bè. Có hàng chục ngàn người chết và bị thương, hàng ngàn thi thể chưa tìm thấy.

Sự mất mát và nỗi đau lòng

Cơn sóng thần giết nhiều người hơn trận động đất. Anh Yoichi sống ở khu Rikuzentakata, tỉnh Iwate, ngay lập tức nghi là sẽ có sóng thần sau cơn động đất, vì thế anh đưa ba mẹ đến nơi trú ẩn gần đó. Rồi anh tới nhà những người hàng xóm xem họ thế nào. Vì lo lắng cho ba mẹ, anh Yoichi cùng vợ là Tatsuko muốn trở lại gặp họ nhưng lúc đó nhận được tin sóng thần đang đến gần.

Họ vội vã chạy đến một tòa nhà trú ẩn khác nhưng không thể vào vì lối cửa bị những mảnh vụn chặn. Sau đó, họ thấy nhà máy cưa tối đen như mực ở kế bên đổ về phía họ. Chị Tatsuko hét lên: “Chạy đi!”.

Cuối cùng họ đến một sân trường ở trên vùng đất cao. Từ đó, họ thấy sóng thần nuốt chửng toàn khu vực. Một phụ nữ nói: “Nhà tôi bị cuốn đi rồi”. Gần 3/4 khu Rikuzentakata bị tàn phá, và ba mẹ anh Yoichi bị nước cuốn trôi. Thi thể của mẹ anh cuối cùng được tìm thấy, nhưng cha thì không.

Anh Toru đang làm việc trong nhà máy gần bờ biển ở Ishinomaki. Khi cơn rung chấn đầu tiên giảm, anh vội lao ra xe để thoát thân. Anh kêu những người khác chạy thoát khỏi cơn sóng thần vì anh nghi là nó sắp đến.

Anh Toru cho biết: “Thoạt tiên, tôi hướng về nhà được xây trên vùng đất cao, nhưng chẳng bao lâu tôi bị kẹt xe. Từ radio trong xe, tôi nghe tin sóng thần đã đến thành phố gần đó. Tôi mở cửa sổ xe để có thể thoát nếu sóng thần ập đến. Không lâu sau, một bức tường nước đồ sộ màu đen cao hơn 2m đổ ập phía trước tôi. Những chiếc xe đằng trước dồn xuống phía xe tôi và tất cả chúng tôi bị đẩy xa vào nội địa.

Tôi vừa thoát khỏi xe qua cửa sổ thì bị một dòng nước đen chảy xiết nặng mùi dầu  cuốn đi. Khi bị quăng vào một cửa hàng sửa ô-tô, tôi chộp lấy cầu thang và trèo lên tầng hai. Tôi gắng hết sức kéo ba người lên chỗ an toàn. Chỉ một số người sống sót qua việc nước dâng lên và đêm có tuyết lạnh giá. Nhưng chúng tôi không thể cứu những người khác đang kêu cứu”.

Trước trận động đất, em Midori ở khu Kamaishi thuộc tỉnh Iwate đã có thời gian vui vẻ bên ông bà ngoại. Ông của em không thể cử động. Em vừa tốt nghiệp phổ thông trung học và nhận bằng về cho ông xem. Ông đọc lớn tiếng bằng tốt nghiệp và khen Midori về mọi nỗ lực của em. Năm ngày sau dịp vui mừng ấy, trận động đất xảy ra.

Em Midori và mẹ là Yuko giục ông bà đến nơi an toàn vì tin rằng sẽ có sóng thần theo sau. Nhưng ông nói: “Không, ông không đi. Sóng thần chưa bao giờ đến tận vùng đất này”. Họ cố gắng khiêng ông ra khỏi nhà nhưng không thể, nên họ đi tìm người để giúp. Tuy nhiên, lúc đó sóng thần đã đến bờ biển. Những người đàn ông trên đồi gần đó la lên: “Nhanh lên! Chạy đi!”. Sóng thần nuốt hết nhà này đến nhà khác. Tiếng gào thảm thiết của Midori vang dội: “Ông ơi! Bà ơi!”. Sau này, thi thể của ông được tìm thấy nhưng bà thì không.

Những nỗ lực để giúp đỡ

Ngay lập tức chính phủ Nhật Bản phái đi các nhân viên cứu hỏa, cảnh sát và lực lượng tự vệ khắp cả nước. Trong thời gian ngắn, hơn 130.000 người tham gia công việc cứu trợ. Sau đó, cũng có sự giúp đỡ đến từ nước ngoài và các tổ chức quốc tế. Rồi, hàng chục đội cứu trợ và nhân viên y tế nhanh chóng đến. Họ tìm kiếm những người sống sót, cung cấp thuốc men và dọn sạch các mảnh vụn.

Nhiều tổ chức giúp đỡ thành viên của họ. Nhân Chứng Giê-hô-va cũng ở trong số đó. Ngay sau trận động đất và sóng thần xảy ra vào chiều thứ sáu, các Nhân Chứng kiểm tra sự an toàn của những người thường cùng nhóm lại để thờ phượng. Tuy nhiên, nhiều con đường không thể đi qua được, điện và các dịch vụ điện thoại bị cắt. Để liên lạc với mọi người trong vùng bị ảnh hưởng rộng lớn như thế rất khó.

Anh Takayuki, một trong các trưởng lão thuộc hội thánh của Nhân Chứng Giê-hô-va ở khu Soma, tỉnh Fukushima, chỉ có thể liên lạc với một số gia đình vào chiều thứ sáu khủng khiếp ấy. Thế nên, anh cho biết: “Tôi quyết định tìm kiếm những người khác vào hôm sau. Vừa rạng sáng, tôi bắt đầu lái xe và đi bộ tìm kiếm họ đến tận tối. Tôi đến 20 địa điểm, bao gồm các nơi trú ẩn, để tìm kiếm những thành viên trong hội thánh. Khi tìm được họ, tôi đọc các câu Kinh Thánh và cầu nguyện với họ”.

Anh Shunji ở Ishinomaki kể lại: “Chúng tôi chia ra các nhóm để tìm kiếm anh em đồng đạo. Khi đến vùng bị thảm họa, chúng tôi không thể tin vào mắt mình. Những chiếc xe ô-tô bị treo trên  các cột điện, nhiều ngôi nhà chồng lên nhau và những đống mảnh vụn còn cao hơn nhà. Chúng tôi nhìn thấy một thi thể trên nóc xe ô-tô, và rất có thể đây là người bị chết rét trong đêm lạnh lẽo ấy. Một chiếc xe khác bị lật ngược, treo giữa hai ngôi nhà và có một thi thể bên trong”.

Anh Shunji cảm thấy nhẹ nhõm khi tìm được anh em đồng đạo trong các nơi trú ẩn. Anh chia sẻ: “Khi gặp lại họ, tôi nhận ra rằng họ thiết nghĩa với tôi dường bao”.

“Các anh chị đến quá nhanh!”

Hai chị Nhân Chứng trẻ là Yui và Mizuki sống gần nhau ở Minamisanriku, tỉnh Miyagi. Khi cơn rung chấn đầu tiên giảm, họ vội chạy ra ngoài và thấy nhau. Họ cùng chạy lên chỗ cao hơn. Gần mười phút sau, họ nhìn thấy cả vùng, trong đó có nhà của họ, đều bị cuốn trôi bởi hết cơn sóng này đến cơn sóng khác.

Khi chị Yui và Mizuki gặp hai người bạn Nhân Chứng ở nơi trú ẩn, họ cùng nhau cầu nguyện. Sáng hôm sau, các anh chị ở hội thánh của họ và hội thánh khác đã băng qua  núi, mang thức ăn và những thứ khác cho họ. Chị Yui và Mizuki thốt lên: “Chúng tôi biết các anh chị sẽ đến nhưng không nghĩ là các anh chị đến quá nhanh!”.

Anh Hideharu, một giám thị của Nhân Chứng thuộc hội thánh Tome đã thăm nơi trú ẩn trên. Anh kể lại: “Suốt đêm, tôi cố gắng tìm những anh em sống ở bờ biển. Cuối cùng, lúc 4 giờ sáng, tôi nhận được tin là một số anh chị đang tạm trú trong một trường học. Lúc 7 giờ sáng, khoảng mười anh chị tập trung để chuẩn bị cơm nắm, và ba người chúng tôi lái ô-tô mang thức ăn đến đó. Phần lớn các con đường đều không thể qua được. Nhưng sau nhiều cố gắng, chúng tôi cũng đến được trường học. Ngay cả những anh chị đã mất nhà cửa cũng giúp đỡ chúng tôi để hỗ trợ các anh chị khác”.

Đáp ứng nhu cầu thiêng liêng

Nhân Chứng Giê-hô-va thường xuyên nhóm lại để học Kinh Thánh, và một số hội thánh nhóm họp vào tối thứ sáu. Đây là trường hợp ở Rikuzentakata, một Phòng Nước Trời​—nơi thờ phượng của Nhân Chứng​—bị sóng thần cuốn trôi. Một anh Nhân Chứng đề xuất: “Dù sao đi nữa, chúng ta nên có buổi nhóm”. Rồi họ chọn một ngôi nhà bị hư hại nhẹ và thông báo cho các thành viên trong hội thánh để nhóm họp.

Dù điện bị cắt nhưng có một máy phát điện cung cấp ánh sáng. Có 16 người tham dự. Một người trẻ tên là Yasuyuki bị mất căn hộ trong trận sóng thần, nhớ lại: “Chúng tôi vui mừng đến rơi lệ. Đó là nơi trú ẩn tốt nhất của chúng tôi”. Chị Hideko bày tỏ: “Những cơn dư chấn mạnh thường làm nhóm họp gián đoạn, nhưng khi ở cùng với anh chị, tôi quên đi nỗi sợ và những lo lắng khiến tôi đau buồn”.

Kể từ đó, hội thánh luôn có buổi nhóm họp. Hai ngày sau là chủ nhật, bài diễn văn được chọn để trình bày hôm đó có tựa đề “Một đoàn thể anh em quốc tế được cứu khỏi hoạn nạn”.

Công việc cứu trợ được tổ chức

Các cơ quan nhà nước nhanh chóng bắt tay vào công việc cứu trợ, văn phòng chi nhánh của Nhân Chứng Giê-hô-va thuộc thành phố Ebina, gần Tokyo cũng làm công việc này. Ngay ngày thứ bảy, một ngày sau trận động đất, chi nhánh phân chia vùng bị động đất ảnh hưởng thành ba khu vực. Vào thứ hai, ba ngày sau trận động đất, các anh đại diện từ chi nhánh đã tới thăm những nơi này.

Những nỗ lực cứu trợ tiếp tục trong nhiều tuần và nhiều tháng sau đó. Nhân Chứng đã cung cấp và phân phát nhiều tấn hàng. Có lúc, ba trung tâm cứu trợ, 21 kho hàng và các địa điểm khác đã sẵn sàng gửi hàng cứu trợ. Trong hai tháng đầu, hàng trăm tình nguyện viên phân phát hơn 250 tấn thức ăn, quần áo và những thứ cần thiết khác. Nhiều Nhân Chứng chia sẻ những thứ này với hàng xóm.

Những thành viên thuộc hội thánh Rikuzentakata và các hội thánh của Nhân Chứng Giê-hô-va ở Ofunato đang dùng Phòng Nước Trời đã được sửa lại để giúp mọi người vững mạnh về tâm linh. Điều này sẽ giúp người địa phương đương đầu với  những khó khăn trong việc xây dựng lại cuộc sống. Đồng thời giúp họ phục hồi sự khủng hoảng về tinh thần do động đất và sóng thần kinh hoàng gây ra. Hơn 14.000 Nhân Chứng sống trong vùng thảm họa, 12 người đã thiệt mạng và 2 người vẫn mất tích.

Nhiều Nhân Chứng Giê-hô-va là nạn nhân của thảm họa kinh hoàng có lời nhận xét tương tự với một gia đình: “Khi chúng tôi bỏ chạy, mỗi người chỉ có một chiếc túi. Nhưng anh em đồng đạo đã đáp ứng mọi nhu cầu của chúng tôi”. Thật tuyệt diệu làm sao khi các tôi tớ của Giê-hô-va Đức Chúa Trời vui hưởng tình anh em quốc tế mà Chúa Giê-su và các sứ đồ đã đề cập đến! Không có sóng thần hoặc thảm họa thiên nhiên nào có thể cuốn trôi sợi dây yêu thương này.​—Giăng 13:34, 35; Hê-bơ-rơ 10:24, 25; 1 Phi-e-rơ 5:9.

[Khung/​Hình nơi trang 18]

THẢM HỌA HẠT NHÂN THEO SAU

Thông tin về các lò phản ứng của nhà máy điện hạt nhân ở Fukushima Daiichi bị hư hại bởi sóng thần xuất hiện ở trang đầu các báo trên khắp thế giới. Khí thải phóng xạ độc hại ảnh hưởng đến Nhật Bản và các nước khác. Hàng ngàn người sơ tán để đề phòng chất phóng xạ có thể gây chết người.

Em Megumi cho biết: “Nhà chúng em gần nhà máy điện hạt nhân. Một ngày sau trận động đất, chúng em nghe là nhà máy này bị hư hại và được lệnh phải sơ tán”. Em gái của Megumi là Natsumi nhớ lại: “Máy bay trực thăng bay lượn, còi báo động đang rú lên và một người cứ liên tục thông báo lớn tiếng rằng chúng em phải sơ tán”. Trong những tuần tiếp theo, hai em chuyển đến chín địa điểm. Cuối cùng hai chị em được phép trở về nhà chỉ trong hai tiếng để lấy một ít đồ.

Bà Chikako, khoảng 60 tuổi, từng ở Namie thuộc tỉnh Fukushima. Bà cho biết: “Khi trận động đất xảy ra, tôi đến nơi trú ẩn được chỉ định. Tôi và hai người con không thể ngủ vì các dư chấn rất mạnh. Lúc 7 giờ sáng hôm sau, chúng tôi được lệnh phải di chuyển ngay đến nơi trú ẩn ở thành phố khác.

Các con đường đều tắc nghẽn nên mãi đến 3 giờ chiều chúng tôi mới đến địa điểm chỉ định. Ở đó, chúng tôi nghe về vụ nổ tại nhà máy điện hạt nhân. Tôi đã nghĩ mình sẽ sớm trở về nhà nên không mang theo gì”. Bà và gia đình chuyển từ nơi này đến nơi khác cho đến khi tìm được một căn hộ xa ngôi nhà cũ của họ.

[Nguồn tư liệu]

Photo by DigitalGlobe via Getty Images

[Khung/​Hình nơi trang 20]

BÀI HỌC CHO CHÚNG TA

Anh Yoichi ở tỉnh Rikuzentakata, được đề cập ở đầu bài và là người đã mất hầu hết tài sản, nói: “Tôi thực sự nghiệm thấy rằng của cải vật chất không mang lại sự an toàn”. Từ xưa đến nay, những tôi tớ của Đức Chúa Trời cũng có cảm nghĩ như thế, đặc biệt những người học được bài học Chúa Giê-su dạy. Anh Yoichi giải thích rằng của cải vật chất không quan trọng khi so với ân điển và ân phước của Đức Chúa Trời.​—Ma-thi-ơ 6:⁠19, 20, 33, 34.

Một bài học khác là phải hành động khi có lời cảnh báo. Nếu làm thế, chúng ta có thể sống sót. Những người ở Nhật Bản vội chạy lên chỗ cao không chần chừ thì thường thoát khỏi.

 [Bản đồ/​Các hình nơi trang 16]

NHẬT BẢN

TOKYO

Kamaishi

Rikuzentakata

Ishinomaki

Minamisanriku

Soma

Nhà máy điện hạt nhân Fukushima

Ebina

Chi nhánh Nhân Chứng Giê-hô-va

[Các hình]

Rikuzentakata, tỉnh Iwate

Soma, tỉnh Fukushima

Ishinomaki, tỉnh Miyagi

Kamaishi, tỉnh Iwate

Minamisanriku, tỉnh Miyagi

[Hình nơi trang 14]

Chị Harumi và anh Tadayuki

[Hình nơi trang 15]

Anh Yoichi và chị Tatsuko

[Hình nơi trang 17]

Chị Yuko và con gái Midori

[Hình nơi trang 17]

Anh Toru

[Hình nơi trang 17]

Chiếc xe anh Toru đã lái

[Hình nơi trang 17]

Anh Takayukii

[Hình nơi trang 18]

Anh Shunji

[Hình nơi trang 19]

Chị Mizuki và chị Yui

[Hình nơi trang 19]

Anh Hideharu

[Hình nơi trang 19]

Công tác cứu trợ

[Hình nơi trang 20]

Phòng Nước Trời ở Rikuzentakata sau trận sóng thần

[Hình nơi trang 20]

Công việc xây cất lại ba tháng sau

[Hình nơi trang 20]

Phòng Nước Trời hoàn tất

[Nguồn tư liệu nơi trang 14]

JIJI PRESS/​AFP/​Getty Images