“Chúa tể rừng xanh” của châu Mỹ

Đó là con gì? Chính là báo Mỹ, con vật họ mèo lớn nhất châu Mỹ. Chúng sống ở đâu? Trong rừng, đầm lầy, sa mạc và các vùng bán sa mạc của Trung hoặc Nam Mỹ. Không như các loài họ mèo khác, báo Mỹ chẳng những sống trên mặt đất hoặc trên cây mà còn thích nước.

Hãy hình dung bạn đang đứng cạnh một con báo Mỹ đực trưởng thành. Nó có thể dài đến 2m, chưa tính đuôi, nặng 120kg hoặc hơn. Là loài sống đơn độc, báo Mỹ chỉ đi tìm đồng loại vào mùa giao phối. Con đực có thể giao phối khi lên ba hoặc bốn tuổi, còn con cái có thể đẻ lứa đầu tiên lúc hai tuổi. Mỗi lứa đẻ thường là hai con sau quá trình mang thai ba hoặc bốn tháng. Một số con báo Mỹ có thể sống hơn 20 năm trong tình trạng giam cầm.

Loài họ mèo lớn này bí ẩn và khó phát hiện. Một nhà sinh vật học cho biết: “Rất khó tìm được báo Mỹ! Tôi có thể đứng ngay bên cạnh một con... mà vẫn không thấy nó”. Nó có bộ lông màu vàng nâu điểm những đốm lớn bao quanh các đốm nhỏ. Nhờ thế, nó có thể ẩn mình rồi biến đi mà không ai hay biết.

Loài thú săn mồi thầm lặng và cô độc

Là con thú săn mồi lão luyện, báo Mỹ ăn khoảng 85 loài động vật, bao gồm heo vòi, nai và khỉ. Vì không sợ nước nên nó cũng dễ dàng bắt cá và rùa. Có lần, một số người đã chứng kiến báo Mỹ giết một con ngựa trưởng thành, lôi xác con ngựa đi khoảng 80m trên đất rồi băng qua sông.

Con vật thông minh này thường nằm im lặng trên cây chờ đợi con mồi. Khi đàn lợn lòi hôi không cảnh giác chạy qua, báo Mỹ nhào xuống tấn công. Chỉ một cú cắn mạnh, nó giết chết một con rồi nhanh chóng nhảy lên cây trở lại. Nó đợi cho đến khi đàn lợn đi qua hết mới xuống lôi xác con mồi.

Tuy nhiên, trong số các loài họ mèo, báo Mỹ ít khi tấn công con người và nó chưa bao giờ được liệt kê vào loài thú ăn thịt người. Trên thực tế, con người đe dọa báo Mỹ nhiều hơn là nó đe dọa con người.

Tại sao còn quá ít?

Trước đây, phạm vi sinh sống của báo Mỹ là từ phía nam Hoa Kỳ đến hết Nam Mỹ. Ngày nay, phạm vi sinh sống của chúng bị thu hẹp gần phân nửa so với cách đây 100 năm. Cho đến giữa thập niên 1970, các thợ săn đã giết hàng ngàn con báo Mỹ mỗi năm để lấy da. Chỉ riêng năm 1968, châu Mỹ đã xuất khẩu hơn 13.500 bộ da. Năm 2002, ước tính còn chưa tới 50.000 con báo Mỹ.  Giờ đây, có lẽ chỉ còn khoảng 15.000 con sống trong môi trường hoang dã.

Hiệp hội Bảo tồn Động vật Hoang dã báo cáo rằng gần 40% nơi sinh sống trước đây của báo Mỹ đã bị thu hẹp bởi nạn phá rừng. Chỉ riêng Mexico, cứ mỗi phút, chúng bị mất một diện tích sống tương đương với một sân bóng đá. Tình trạng này buộc báo Mỹ phải săn thú nuôi để sinh tồn.

Nỗ lực bảo tồn

Khoảng 200 quốc gia ủng hộ quy định của công ước buôn bán quốc tế các loài có nguy cơ tuyệt chủng (Convention on International Trade in Endangered Species). Công ước đó cấm săn báo Mỹ vì mục đích thương mại. Những công viên quốc gia đã được xây dựng trên nơi sinh sống của loài báo Mỹ nhằm duy trì nơi ở của chúng. Năm 1986, khu bảo tồn động vật hoang dã tại trũng Cockscomb ở nước Belize trở thành khu bảo tồn đầu tiên trên thế giới bảo vệ loài báo Mỹ. Ngoài ra, Mexico đã dành riêng hơn 150.000ha rừng nhiệt đới trong khu bảo tồn sinh quyển Calakmul trên bán đảo Yucatán để bảo vệ loài báo Mỹ.

Nỗ lực của con người trong việc bảo tồn “chúa tể rừng xanh” này có thành công hay không thì vẫn chưa thể chắc chắn. Tuy nhiên, chúng ta an tâm khi biết rằng Đấng Tạo Hóa đầy yêu thương sẽ sớm hủy diệt những ai hủy phá trái đất, lúc ấy con người và loài thú sẽ sống hòa thuận với nhau, như ý định của Ngài.—Khải-huyền 11:18; Ê-sai 11:6-9.

[Bản đồ nơi trang 24, 25]

(Để có thông tin đầy đủ, xin xem ấn phẩm)

Phạm vi sống của báo Mỹ

□ Phạm vi trước đây

▪ Phạm vi hiện tại

BẮC MỸ

TRUNG MỸ

NAM MỸ