Các vũ công với bộ cánh rực lửa

BIÊN TẬP VIÊN TỈNH THỨC! Ở KENYA

HÀNG NGÀN tiếng kêu vang. Những tiếng ríu rít không ngừng và cuồng nhiệt vang vọng từ bên kia mặt hồ hẻo lánh. Lội trong dòng nước lung linh màu bích ngọc là hàng ngàn chú chim màu hồng. Phía trên, bầu trời đầy những cánh chim bay lả lướt. Lượn vòng phía trên mặt nước, những chú chim này đập những đôi cánh dài và mảnh khảnh, để ẩn hiện phần lông đỏ sẫm. Một bầy chim đông đúc với màu sắc rực rỡ, thật là một khung cảnh mê hồn! Có lẽ đây là loài chim tuyệt vời nhất trên đất—chim hồng hạc ở thung lũng Great Rift Valley, Phi Châu.

Nét thanh nhã bởi đôi chân dài

Từ xa xưa, chim hồng hạc đã được yêu chuộng vì vóc dáng thanh nhã và dễ thương của chúng. Những hình ảnh giống như chiếc cổ dài của chúng đã được khắc vào đá và có thể được thấy trong loại chữ tượng hình của Ai Cập. Vóc dáng của loài chim này lạ thường và được yêu chuộng đến độ người Ai Cập tôn sùng nó như hiện thân của thần Ra. Chiếc cổ cong, mảnh khảnh, cùng với đôi chân gầy nhưng thanh nhã của hồng hạc đã được ghi lại trên các tranh vẽ ở hang động thời nguyên thủy.

 Ngày nay người ta có thể tìm thấy bốn loài hồng hạc ở các vùng Âu Á, Caribbean, Nam Mỹ và Phi Châu. Hồng hạc nhỏ là loài có kích thước nhỏ nhất. Loài này có màu sắc rất đẹp, với bộ lông màu hồng thẫm, còn cẳng và bàn chân màu đỏ tươi. Loài hồng hạc lớn có kích thước gấp hai chim hồng hạc nhỏ và cao tới 140 centimét. Tất cả các loài hồng hạc đều có chung một đặc điểm—mỏ chim hơi cong ở giữa và quặp xuống tạo thành một hình dạng thật dễ thương.

Khi bắt đầu bay, chim nhẹ nhàng vỗ cánh và lướt nhanh qua mặt nước trên đôi chân nhanh nhẹn để lấy đà bay lên bầu trời. Với chiếc cổ dài và cái đầu rướn thẳng về đằng trước, đôi chân duỗi thẳng phía sau, nó duyên dáng giương cánh lướt ngang qua bầu trời. Người ta ước đoán có bốn triệu chim hồng hạc cư trú ở thung lũng Great Rift Valley thuộc Phi Châu.

Chim thanh nhã, môi trường khắc nghiệt

Đàn hồng hạc đông đảo cư trú ở thung lũng Rift Valley sinh sôi nảy nở trên những hồ xô-đa quả thật là độc nhất vô nhị. Về phương diện hóa học, nước hồ giàu muối cacbonat natri đến nỗi nếu đụng vào, bạn sẽ thấy nhờn và bị phỏng nhẹ. Nhiệt độ xung quanh các hồ xô-đa ở thung lũng này có thể lên tới 65 độ C. Mùi lưu huỳnh và nước mặn nồng nặc bốc lên từ mặt nước hồ sủi bọt và đọng lại trong làn không khí nóng. Hợp chất kiềm và muối trong nước cô đặc đến nỗi chúng kết tinh và tạo thành lớp chất lắng dòn màu trắng dọc theo bờ hồ.

Rất ít sinh vật có thể sống trong loại nước ăn da này. Tuy nhiên, một số sinh vật nhỏ li ti vẫn sống được—loài tảo cực nhỏ có màu lục thẫm. Cái nắng chói chang của vùng nhiệt đới khiến nước kiềm trong hồ luôn ấm, tạo  điều kiện lý tưởng cho loài tảo sinh sôi vô số. Chúng sinh sôi nhiều đến nỗi làm nước hồ biến thành màu lục. Như một chuỗi ngọc bích xinh đẹp, chuỗi hồ xô-đa này tô điểm cho những thung lũng và rặng núi chạy theo chiều dài thung lũng Great Rift Valley.

Điều đáng lưu ý là một sinh vật thanh nhã như chim hồng hạc lại có thể tồn tại được trong một môi trường khắc nghiệt đến như thế. Tuy nhiên, loài hồng hạc vẫn phát triển. Đôi chân khẳng khiu của chúng chịu được thứ nước ăn da này, và bàn chân có lớp màng giúp chúng không bị lún xuống lớp bùn mềm, nhão nhẹt. Loài hồng hạc nhỏ được trang bị đặc biệt để sống trong môi trường khắc nghiệt này. Mỏ của nó chứa những sợi li ti có thể hút nước và lọc những vi sinh vật tập trung trên mặt nước chừng năm đến bảy centimét. Khi ăn, chim hồng hạc lật ngược mỏ lên ngay dưới mặt nước. Cái lưỡi giống như pít-tông rút nước vào rồi phun ra, đi qua những sợi nhỏ li ti để lọc và giữ lại những vi sinh vật.

 Kiểu tìm bạn thú vị

Khi mặt trời ban mai nhô lên khỏi mặt nước hồ màu bích ngọc, quang cảnh hiện ra như thể một tấm màn vĩ đại được kéo lên. Dưới ánh sáng màu hoàng kim, một đàn vô số hồng hạc hiện ra rực rỡ như những ngọn lửa trên mặt hồ. Bầy chim tụ lại đông nghẹt. Với những chiếc cổ vươn thẳng lên, các chú chim múa tìm bạn diễu hành theo từng nhóm, hất mỏ từ phía nọ sang phía kia.

Khi các nhóm chim diễu hành ngược qua nhau, mặt trời chiếu trên những bộ lông vũ thanh thoát của chúng, tạo thành một bức khảm với những gam màu tương phản giữa màu đỏ chói và hồng. Bầy chim nhún nhảy trong điệu vũ, xòe rộng những đôi cánh để lộ màu lông đỏ sẫm. Phô trương màu sắc rực rỡ của mình, chúng chạy băng ngang mặt hồ lấy trớn bay lên rồi lại đậu xuống và cứ thế lặp đi lặp lại nghi thức ấy. Bầy hồng hạc đông chen chúc nhau đến nỗi không một con nào đứng bên trong có thể lấy trớn cất cánh bay lên được mà phải đợi tới khi những con ở ngoài bìa cất cánh bay trước. Tiếng kêu như tiếng ngỗng và luôn luôn ríu rít đầy phấn khích, chúng tạo nên một làn âm thanh liên tục và lớn đến điếc cả tai.

Rồi khi màn đêm buông xuống, những con hồng hạc thình lình cất cánh lên từng bầy và bay đi. Bay theo hàng dài hoặc tạo thành hình chữ V, chúng bay hàng trăm kilômét cho tới khi đến đích—một hồ xô-đa lý tưởng để làm tổ và nuôi con của chúng. Điều kỳ lạ là chim hồng hạc ở các hồ xô-đa khác ở Rift Valley đều di trú cùng lúc.

Từ xấu thành đẹp

Chim hồng hạc chọn làm tổ ở những hồ hẻo lánh và không thể đến được. Sự phân cách này là quan trọng, vì nhóm chim làm tổ hết sức nhạy cảm. Nếu bị khuấy động, các chim bố mẹ có thể bỏ trứng luôn và không bao giờ trở lại.

Nhóm chim làm tổ rất bận rộn. Lớp chim bố mẹ bắt đầu xây tổ một cách rất sôi nổi. Chúi cái cổ dài xuống, chúng vốc bùn, phân chim và một ít lông lên để làm thành một ụ đất hình chóp cao chừng 40 centimét. Trên đỉnh ụ hơi lõm xuống để giữ cho từng cái trứng tránh khỏi nước cạn, có chất kiềm. Chẳng bao lâu hàng trăm ngàn chim con bắt đầu nở. Lớp chim bố mẹ bay ra vào khu làm tổ theo từng bầy rất đông, bận rộn với công việc mệt nhừ vì nuôi và chăm sóc những chim con đang đòi ăn.

Sau đó, khi chim con đủ lớn biết đi, chim bố mẹ thình lình rời đàn chim con và bay đến nơi khác của hồ, nơi có loại tảo màu lục thẫm ngon bổ hơn và nhiều hơn. Ở đấy, không phải lo nhu cầu cho đàn con, chúng sẽ có thể bồi dưỡng và lấy lại năng lực. Trong khi đó, bầy chim non đông đúc được tập hợp lại dưới sự chăm sóc của vài chim trưởng thành còn ở lại. Dưới sự chăm sóc đầy quan tâm của những chim bảo mẫu này, bầy chim con ồn ào được lùa sang phía bên kia ruộng muối bằng phẳng do nước bốc hơi tạo nên cho tới khi được gặp lại cha mẹ chúng. Điều đáng kinh ngạc là trong tình trạng hết sức lộn xộn này, bố mẹ vẫn có thể nhận ra từng chim con của chúng để tiếp tục chăm sóc.

Các chim con trông đều xấu xí và khác xa vẻ lộng lẫy của cha mẹ chúng. Chân và cổ chim con thì ngắn, mỏ thẳng, còn lông màu trắng tuyền. Sau một thời gian, những đôi chân ngắn của chúng bắt đầu phát triển, cổ dài thêm và cong, mỏ của chúng bắt đầu cong xuống, tạo nên hình dáng có góc cạnh duyên dáng độc đáo của riêng loài hồng hạc. Sẽ phải mất hai tới ba năm chim con xấu xí mới trở thành một chim hồng hạc có bộ lông vũ rực lửa đẹp đẽ. Sau đó nó sẽ kết bạn và gia nhập những bầy hồng hạc lớn đượm sắc hồng rực rỡ tô điểm cho những hồ xô-đa thuộc thung lũng Rift Valley.

Vẻ thanh nhã và nét đẹp của chim hồng hạc là một thí dụ đáng kinh ngạc về đồ án thiết kế thông minh. Ngắm nhìn tạo vật đáng yêu này trong vùng hoang dã làm say mê thị giác và thính giác chúng ta. Nhưng còn hơn thế nữa, chúng làm tăng lòng biết ơn và tình yêu thương của chúng ta đối với Đấng Tạo Hóa tuyệt vời, Giê-hô-va Đức Chúa Trời.

[Hình nơi trang 17]

Loài hồng hạc lớn

[Hình nơi trang 17]

Loài hồng hạc nhỏ

[Các hình nơi trang 18]

Hồng hạc con khác xa vẻ lộng lẫy của cha mẹ chúng