THERO I RE KHA GWATI | MUVHUSO U SI NA VHUTSHINYI
Muvhuso Wa Mudzimu —Muvhuso U Si Na Vhutshinyi
“Tshiitisi tshihulwane tsha uri hu vhe na vhutshinyi ndi uri vhashumi vha muvhuso ndi vhadzulapo nahone arali vhadzulapo vha tshi tshinya na vhashumi vha muvhuso vha ḓo tshinya-vho.” Ndi zwe zwa ambiwa nga muphuresidennde ane a vha muṱolisisi wa zwa dzitshelede wa ngei Nicaragua, a tshi ṱalutshedza zwi itaho uri a vhone u nga a zwi konadzei u fhelisa vhutshinyi muvhusoni.
Naa a zwi tou vha khagala uri arali vhadzulapo vha tshi vhona muvhuso u tshi tshinya, na vhone vha ḓo tshinya-vho? Arali zwo ralo, vhathu vha nga si kone u vhumba muvhuso u si na vhutshinyi. Bivhili i ṱalusa muvhuso u si na vhutshinyi sa Muvhuso wa Mudzimu, muvhuso we Yesu a funza vhatevheli vhawe uri vha u rabelele.—Mateo 6:9, 10.
Muvhuso wa Mudzimu ndi muvhuso wa vhukuma une wa vhusa u ṱaḓulu. U ḓo fhelisa mivhuso yoṱhe ya vhathu. (Psalme ya 2:8, 9; Nzumbululo 16:14; 19:19-21) U fheliswa ha vhutshinyi ha muvhuso ndi iṅwe ya phaṱutshedzo dzine Muvhuso wa ḓo ḓisela vhathu. Ṱhogomelani zwithu zwa rathi zwine zwa khwaṱhisedza zwenezwi.
1. MAANḒA
THAIDZO: Mivhuso ya vhathu i wana tshelede kha vhadzulapo kanzhi vha tshi badela muthelo na tshumelo. Yeneyo tshelede i linga vhashumi uri vha tswe, ngeno vhaṅwe vha tshi ṱanganedza tshanḓanguvhoni kha vhathu vhane vha ṱoḓa u fhungudzelwa tshelede ya muthelo kana dziṅwe tshelede dzine vha dzi koloda muvhuso. Hu nga vha na mvelelo dzi si dzavhuḓi—muvhuso u gonyisa tshelede ya muthelo u itela u thivha yeneyo tshinyalelo, nahone zwenezwi zwi engedza vhutshinyi. Kha nyimelo yo raloho, vhathu vhane vha fulufhedzea vha nga tambula vhukuma.
THANDULULO: Muvhuso wa Mudzimu u wana maanḓa * (Nzumbululo 11:15) A u ḓitiki nga muthelo u itela u ṋea tshumelo. Nṱhani hazwo, “maanḓa [a Mudzimu] ndi mahulu” nahone mafunda awe a si na tseḓa a ṋea vhuṱanzi ha uri Muvhuso u ḓo swikelela ṱhoḓea dza vhadzulapo vhoṱhe nga vhuḓalo.—Yesaya 40:26; Psalme ya 145:16.
awo kha Yehova Mudzimu ramaanḓaoṱhe.2. MUVHUSI
THAIDZO: Susan Rose-Ackerman we a bulwa kha thero yo fhiraho o amba nga ha vhuḓidini ha u fhelisa vhutshinyi a ri: “Vhu fanela u thoma kha vhavhusi.” Mivhuso i ita uri i si fulufhelwe musi i tshi lingedza u fhelisa vhutshinyi kha mapholisa kana kha vhashumi vha muvhuso ngeno vha tshi vhu tendela kha vhashumi vhahulwane vha muvhuso. Na muvhusi a fulufhedzeaho vhukuma o mamela u sa fhelela. Samusi Bivhili i tshi ri, “a hu na muthu muvhuya, ane a ḓi ita zwavhuḓi.”—Muhuweleli 7:20.
Yesu o landula tshanḓanguvhoni tshihulwanesa tshi sa athu u vhuya tsha ṋewa muthu
THANDULULO: U fhambana na vhathu vha songo fhelelaho, Yesu Kristo, we a nangwa nga Mudzimu uri a vhe Muvhusi wa Muvhuso, a nga si lingee u ita zwo khakheaho. Yesu o sumbedza zwenezwi nga u landula tshanḓanguvhoni tshihulwanesa tshi sa athu u vhuya tsha ṋewa muthu—“mivhuso yoṱhe ya shango na vhugala hayo.” Yesu o fulufhedziswa zwenezwo arali a nga ita tshithu tshithihi tshine tsha vha u gwadamela muvhusi wa mazwifhi wa shango, Diabolo. (Mateo 4:8-10; Yohane 14:30) Naho Yesu o tambudzwa u swika a tshi fa, o vha o ḓiimisela u dzula a tshi fulufhedzea lwe a landula tshidzidzivhadzi tshe tsha vha tshi tshi nga ita uri a si tsha pfesa vhuṱungu, fhedzi tsho vha tshi tshi nga dovha tsha mu ita uri a si tsha humbula zwavhuḓi. (Mateo 27:34) Zwino ngauri Yesu o vuswa nga Mudzimu u itela u tshila ṱaḓulu zwenezwo zwi sumbedza uri u a fanelea u vhusa Muvhusoni.—Vhafilipi 2:8-11.
3. U SA SHANDUKA
THAIDZO: Mashango manzhi a fara khetho tshifhinga tshoṱhe, dzine dza ita uri vha bvise vhashumi vha muvhuso vhane vha ita vhutshinyi. Naho zwo ralo, ngoho ndi ya uri fulo na khetho zwo sendamela kha vhutshinyi, na mashangoni o bvelelaho. Vhapfumi vha nga ṱuṱuwedza vhane vha khou vhusa zwino na vhane vha ḓo vhusa tshifhingani tshi ḓaho, nga u bvisa tshelede u itela u tikedza fulo na maṅwe maitele.
Muhaṱuli wa Khothe Khulwane ane a pfi John Paul Stevens wa ngei U.S. o ṅwala uri yeneyo ṱhuṱhuwedzo a i shushedzi fhedzi “mulayo na pfanelo dza Muvhuso, fhedzi i dovha ya ita uri vhathu vha sa i fulufhele.” Nga zwenezwo, ndi ngazwo vhathu vhanzhi vha tshi humbula uri mahoro a politiki ndi one ane a vha na vhutshinyi u fhira madzangano oṱhe.
THANDULULO: Muvhusoni wa Mudzimu hu ḓo vha hu si na fulo kana khetho zwa vhufhura ngauri u ḓo Daniele 7:13, 14) Muvhuso wa Mudzimu a u ḓitiki nga khetho dza vhathu nahone u nga si dzhielwe vhudzulo nga muṅwe. Nga nṱhani ha uri a u shanduki, vhukando vhune wa vhu dzhia vhu ḓo dzula vhu tshi thusa vhathu.
vha u muvhuso wa tshoṱhe, u sa shanduki. (4. MILAYO
THAIDZO: Mathomoni, ni nga humbula u nga u vhewa ha milayo miswa zwi nga ita uri zwithu zwi vhe khwine. Naho zwo ralo, vhaḓivhi vho wanulusa uri u engedzwa ha milayo kanzhi zwi ṋaṋisa zwibuli zwa u ita vhutshinyi. Zwiṅwe hafhu, milayo ye ya itelwa u fhungudza vhutshinyi kanzhi i fhedza masheleni manzhi u itela uri i shume ngeno i tshi ḓisa tshanduko ṱhukhu.
THANDULULO: Milayo ya Muvhuso wa Mudzimu ndi mihulwane vhukuma u fhira milayo ya mivhuso ya vhathu. Sa tsumbo, nṱhani ha u ita mutevhe mulapfu wa milayo, Yesu o amba nga ha zwine kanzhi zwa vhidzwa Mulayo Muhulwane. O ri: “Nga zwenezwo, zwoṱhe zwine na ṱoḓa vhathu vha tshi ni ita, na inwi ni vha ite nga u ralo.” (Mateo 7:12) Zwa ndeme vhukuma, milayo ya Muvhuso i livhiswa kha zwiṱuṱuwedzi na mishumo. Yesu o ri: “U tea u funa wahau vhunga u tshi ḓifuna.” (Mateo 22:39) Vhukuma, Mudzimu a vhonaho zwi re mbiluni, a nga kombetshedza yeneyo milayo.—1 Samuele 16:7.
5. ZWIṰUṰUWEDZI
THAIDZO: Vhupangwa na tseḓa zwi ita uri hu vhe na vhutshinyi. Vhashumi vha muvhuso na vhadzulapo kanzhi vha sumbedza dzenedzo pfaneleo dzi si dzavhuḓi. Vhengele ḽa ngei Seoul ḽo bulwaho kha thero yo fhiraho, ḽo wa nga nṱhani ha uri vhashumi vha muvhuso vho ṱanganedza tshanḓanguvhoni kha vhafhaṱi vhe vha vha vha tshi ḓivha uri u bvisa tshanḓanguvhoni a zwi nga ḓuri u fhira u shumisa zwishumiswa zwa u fhaṱa zwo teaho na maitele a u fhaṱa.
Nga zwenezwo, u itela u fhelisa vhutshinyi, vhathu vha tea u gudiswa u kunda zwiṱuṱuwedzi zwi si zwavhuḓi zwi ngaho vhupangwa na tseḓa. Naho zwo
ralo, muvhuso wa vhathu a u na lutamo na vhukoni ha u ita yeneyo mbekanyo ya pfunzo.THANDULULO: Muvhuso wa Mudzimu u fhelisa vhutshinyi hoṱhe nga u gudisa vhathu nḓila ya u kunda zwiṱuṱuwedzi zwo khakheaho zwine zwa vhu vhanga. * Yeneyi pfunzo i vha thusa uri vha ‘itwe vhaswa maanḓani avho ane a ṱuṱuwedza muhumbulo.’ (Vhaefesa 4:23) Vha guda u fushea na u takalela vhaṅwe vhathu nṱhani ha u vha na vhupangwa na tseḓa.—Vhafilipi 2:4; 1 Timotheo 6:6.
6. VHAVHUSIWA
THAIDZO: Na kha mashango o itaho mvelaphanḓa na ane a vha na pfunzo yavhuḓi ya vhuḓifari, vhaṅwe vhathu vha khetha u sa fulufhedzea na u ita vhutshinyi. Vhaḓivhi vha tenda uri zwenezwo ndi zwine zwa ita uri mivhuso ya vhathu i sa kone u fhelisa vhutshinyi. Mivhuso i fulufhela uri i nga fhungudza vhutshinyi na u dovha ya ita uri vhutshinyi vhu si engedzee.
THANDULULO: Dzangano ḽa United Nations Convention Against Corruption ḽo amba uri u itela u thivhela vhutshinyi, mivhuso i fanela u ṱuṱuwedza u “konḓelela, u fulufhedzea na vhuḓifhinduleli.” Samusi zwenezwo zwi tshipikwa tshihulwane, Muvhuso wa Mudzimu u ita zwinzhi u fhira u sokou ṱuṱuwedza dzenedzo pfaneleo—u dzi ṱoḓa kha vhashumeli vhawo. Bivhili i ri “vhadzia-vhupangwa” na “vhadzia-u-zwifha” a vha nga fanelei u ḽa ifa ḽa Muvhuso.—1 Vhakorinta 6:9-11; Nzumbululo 21:8.
Vhathu vha guda u tevhela zwenezwo zwilinganyo zwa nṱha zwa vhuḓifari, samusi Vhakriste vha u thoma vho ita nga u ralo. Sa tsumbo, musi mufunziwa ane a pfi Simoni a tshi lingedza u renga muya mukhethwa kha vhaapostola, vho hana tshanḓanguvhoni nahone vha mu vhudza uri: “Rembuluwa u laṱe vhuvhi hau.” Musi Simoni a tshi vhona khombo ya nyemulo yawe, o humbela vhaapostola uri vha mu rabelele uri a kone u i kunda.—Mishumo 8:18-24.
NḒILA YA U VHA VHAVHUSIWA VHA MUVHUSO
Hu sa londwi vhubvo haṋu, ni na tshibuli tsha u vha muvhusiwa wa Muvhuso wa Mudzimu. (Mishumo 10:34, 35) Pfunzo ine ya wanala kha Muvhuso—ine ya wanala shangoni ḽoṱhe zwino—i ḓo ni sumbedza nḓila ine na nga zwi ita ngayo. Ṱhanzi dza Yehova dzi nga takalela u ni sumbedza nzudzanyo yavho ya pfunzo ya Bivhili ya hayani ya mahala, ine ya nga dzhia mimunithi ya fumi nga vhege. Zwiṅwe hafhu, ni nga guda zwo engedzeaho nga ha “mafhungo maḓifha a Muvhuso wa Mudzimu,” u katela na nḓila ine wa ḓo fhelisa vhutshinyi ha muvhuso. (Luka 4:43) Ri humbela uri ni kwamane na Ṱhanzi dzine dza wanala hune na dzula hone kana ni dalele Web site, ya jw.org/ve.