“Tshivhumbeo Tsha Ḽino Shango Tshi Khou Shanduka”
“Tshivhumbeo Tsha Ḽino Shango Tshi Khou Shanduka”
“Vharathu vhanga, ndi ri: tshifhinga tshi iteaho tsho no kuvhanganela hupfufhi.”—1 VHA-KORINTA 7:29.
1, 2. Ndi tshanduko dzifhio dze na dzi vhona misini yaṋu?
NDI tshanduko dzifhio dze na dzi vhona dzi tshi khou bvelela misini yaṋu? Naa ni nga anetshela dziṅwe dzadzo? Sa tsumbo, huna mvelaphanḓa dze dza itwa kha saintsi ya zwa ngalafho. Ri a livhuha vhukuma ṱhoḓisiso dze dza itwa kha ḽeneḽo sia, vhulapfu ha vhutshilo ha vhathu kha maṅwe mashango ho engedzea u bva kha miṅwaha ya 50 mathomoni a ḓana ḽa vhu-20 ḽa miṅwaha u ya kha miṅwaha ya 70 ṋamusi! Dovhani hafhu ni humbule nga ha nḓila dze ra vhuyelwa ngadzo nga u shumiswa ho teaho ha radio, thelevishini, ṱhingothendeleki, na mitshini ya fax. Zwiṅwe zwithu zwa ndeme hafhu ndi mvelaphanḓa dze dza itwa kha zwa pfunzo, zwiṋamelwa, ndugelo dza vhathu, zwithu zwe zwa khwinisa vhutshilo ha vhathu vha dzimilioni.
2 Vhukuma, a si tshanduko dzoṱhe dze dza ḓisa mvelelo dzavhuḓi. Zwi a kula nungo u sedza tshivhalo tshine tsha khou engedzea tsha vhutshinyi, u tshinyala ha vhuḓifari, u engedzea ha u shumisa luvhi zwidzidzivhadzi, nyengedzeo khulwane ya ṱhalano, u fhungudzea ha ndeme ya tshelede, na u engedzea ha vhutherorisi. Kha zwiimo zwoṱhe, zwi vhonala ni tshi ḓo tendelana na muapostola Paulo we a ṅwala kale a ri: “Tshivhumbeo tsha ḽino shango tshi khou shanduka.”—1 Vha-Korinta 7:31, vhambedzani NW.
3. Paulo o vha a tshi khou amba mini musi a tshi ṅwala uri “tshivhumbeo tsha ḽino shango tshi khou shanduka”?
3 Musi Paulo a tshi amba zwenezwo zwithu, o vha a tshi khou vhambedza shango na tshiṱeidzhi. Vhatambi tshiṱeidzhini tshenetsho—vhorapolitiki, vhurereli, vhathu vha bvumo—vha a ḓivhonadza, u tamba tshipiḓa tshavho, nahone nga murahu vha siela vhaṅwe tshiṱeidzhi. Hezwi zwo bvela
phanḓa zwo tou ralo miṅwaha minzhi. Zwifhingani zwo fhelaho, mahosi o vha a tshi vhusa miṅwaha minzhi vhukuma nahone tshanduko dzo vha dzi tshi ongolowa. Fhedzi a zwo ngo tsha ralo ṋamusi, hune zwithu zwa shanduka nga u ṱavhanya musi murangaphanḓa muhulwane a tshi vhulwahwa! Vhukuma, kha zwino zwifhinga zwa dzikhakhathi, a ri ḓivhi uri ḽa matshelo ḽo ri farela mini.4. (a) Ndi mavhonele afhio o linganyiselwaho ane Vhakriste vha tea u vha nao malugana na zwiitea zwa shango? (b) Ndi mbuno dzifhio mbili dzi ṋeaho vhuṱanzi dzine ra ḓo dzi haseledza zwino?
4 Arali shango ḽi tshiṱeidzhi nahone vharangaphanḓa vhaḽo vhe vhatambi, zwi amba uri Vhakriste ndi vhaṱaleli. * Naho zwo ralo, nga ṅwambo wa uri “a si vha shango ḽino,” a vha vhilaeli nga maanḓa nga ha zwine zwa khou itwa henefho kana uri vhatambi ndi vhonnyi. (Yohane 17:16) Nṱhani hazwo, vho sedza nga maṱo matswuku kha zwine zwa sumbedza uri ḽitambwa ḽi khou swika maṱhakheni aḽo—u fhela hu re na khombo—ngauri vha a zwi ḓivha uri ano maitele a fanela u fhela musi Yehova a sa athu ḓisa shango ḽiswa vho ḽi lindelaho kale ḽa zwivhuya. * Nga zwenezwo, kha ri ṱolisise mbuno mbili dzi ṋeaho vhuṱanzi vhu sumbedzaho uri ri khou tshila tshifhingani tsha vhufhelo na uri shango ḽiswa ḽi tsini. Dzenedzo mbuno ndi dza (1) u tevhekana ha zwiitea zwa Bivhili na (2) u tshinyala ha zwiimo zwa shango.—Mateo 24:21; 2 Petro 3:13.
Tshiphiri Tsho Fheleledza Tsho Bvela Khagala!
5. “Tshifhinga tsha vha-nnḓa” ndi mini, nahone ndi ngani tshi tsha ndeme kha riṋe?
5 Yesu o amba nga tshifhinga tshine vhavhusi vha ḓo vha vhatambi vhahulwane vha sa thithiswi nga Muvhuso wa Mudzimu. Yesu o vhidza tshenetsho tshifhinga uri ndi “tshifhinga tsha vha-nnḓa.” (Luka 21:24) Vhufheloni ha tshenetsho “tshifhinga tsha vha-nnḓa,” Muvhuso wa Mudzimu wa Ṱaḓulu u ḓo thoma u vhusa nahone Yesu a vha Khosi yawo yo lugaho. Mathomoni, Yesu u ḓo vhusa “vhukati ha maswina a[we].” (Psalme ya 110:2) Nga zwenezwo, u ya nga Daniele 2:44, wonoyo Muvhuso u ḓo ‘pwashekanya na u lozwa’ mivhuso yoṱhe ya vhathu, nahone wone uṋe wa ima lini na lini.
6. “Tshifhinga tsha vha-nnḓa” tsho thoma lini, tsho fhedza tshifhinga tshingafhani, nahone tsho fhela lini?
6 “Tshifhinga tsha vha-nnḓa” tshi ḓo fhela lini nahone ha thoma u vhusa Muvhuso wa Mudzimu? Phindulo, ye ya vha yo ‘dzumbiwa ya vhulungwa u vhuya u swika tshifhingani tsha vhufhelo,’ i katela u tevhekana ha zwifhinga zwa Bivhili. (Daniele 12:9) Musi tshenetsho ‘tshifhinga’ tshi tshi sendela, Yehova o dzhia vhukando u itela u dzumbululela yeneyo phindulo tshigwada tsha vhagudi vha Bivhili vha ḓiṱukufhadzaho. Nga thuso ya muya wa Mudzimu, vho thoma u ṱalukanya uri “tshifhinga tsha vha-nnḓa” tsho thoma musi hu tshi fheliswa Yerusalema nga 607 B.C.E. na uri tshenetsho “tshifhinga” tsho vha tsho lapfa miṅwaha ya 2520. Vha tshi shumisa zwenezwi, vho vhalela uri “tshifhinga tsha vha-nnḓa” tsho fhela nga 1914. Vho dovha vha vhona uri 1914 wo vha mathomo a vhufhelo ha ano maitele a zwithu. Samusi ni mugudi wa Bivhili, naa ni nga ṱalutshedza u bva maṅwaloni nḓila ine ha vhalelwa ngayo u swika kha 1914? *
7. Ndi maṅwalo afhio ane a ri thusa u vhona mathomo, vhulapfu, na magumo a zwifhinga zwa sumbe zwo bulwaho buguni ya Daniele?
7 Hu na iṅwe mbuno yo dzumbamaho buguni ya Daniele. Samusi Yehova o shumisa Khosi Nebukadanetsara wa Babele u fhelisa Yerusalema mathomoni a “tshifhinga tsha vha-nnḓa,” nga 607 B.C.E., o dzumbulula a tshi shumisa yeneyo khosi uri tshaka dzi ḓo bvela phanḓa dzi tshi vhusa zwifhinga zwa sumbe zwa pfanyisedzo Mudzimu a sa dzheneleli. (Hesekiele 21:26, 27; Daniele 4:16, 23-25) Zwenezwo zwifhinga zwa sumbe zwo lapfa lungafhani? U ya nga Ndzumbululo 11:2, 3, na 12:6, 14, zwifhinga zwiraru na tshipiḓa zwo lapfa maḓuvha a 1260. Nga zwenezwo, zwifhinga zwa sumbe zwi fanela u lapfa kavhili kha zwenezwo, kana maḓuvha a 2520. Naa zwi fhelela henefha? Hai, ngauri Yehova o ṋea muporofita Hesekiele, we a tshila misini ya Daniele, maanḓa a u ṱalutshedza luambo lwa pfanyisedzo: “Ṅwaha ndi ḓuvha ḽine nda U vhetshela.” (Hesekiele 4:6) Nga zwenezwo, zwifhinga zwa sumbe zwi ḓo vha miṅwaha ya 2520. Ri tshi thoma u vhalela u bva nga 607 B.C.E. nahone ra vhala miṅwaha ya 2520, ri phetha ngauri tshifhinga tsha vhannḓa tsho fhela nga 1914.
Tshifhinga Tsha “Vhufhelo” Tsho Khwaṱhisedzwa
8. Ndi vhuṱanzi vhufhio vhune na nga vhu sumba vhu sumbedzaho uri zwiimo zwa shango zwo ṋaṋa u bva nga 1914?
8 Zwiitea zwa shango u bva nga 1914 zwi khwaṱhisedza uri u pfesesa hu re afho nṱha ho thewaho kha u tevhekana ha zwifhinga ha Bivhili ndi ha vhukuma. Yesu o amba uri “vhufhelo ha ḽifhasi” ho vha hu tshi ḓo vhonala nga u vha hone ha dzinndwa, nḓala, na malwadze. (Mateo 24:3-8; Ndzumbululo 6:2-8) Zwenezwo zwo bvelela u bva nga 1914. Muapostola Paulo o engedza nga uri hu ḓo vha na phambano khulwane kha nḓila ine vhathu vha farana ngayo. Ṱhaluso yawe ya tshanduko dze roṱhe ra dzi vhona yo vha yo tea vhukuma.—2 Timotheo 3:1-5.
9. Vhe vha ṱhogomela zwiimo zwa shango u bva nga 1914 vho ri mini nga hazwo?
9 Naa “tshivhumbeo tsha ḽino shango” tsho shanduka zwa vhukuma u bva nga 1914? Buguni ine ya pfi The Generation of 1914, Muphurofesa ane a pfi Robert Wohl o ṱhogomela uri: “Vhathu vhe vha ponyoka yeneyo nndwa vha nga si hangwe uri ḽiṅwe shango ḽo fhela nahone ḽiṅwe ḽa thoma nga August 1914.” A tshi khwaṱhisedza zwenezwi, Dokotela Jorge A. Costa e Silva, mulanguli wa mutakalo wa muhumbulo wa World Health Organization, o ṅwala a ri: “Ri khou tshila tshifhingani tshine tsha shanduka nga u ṱavhanya vhukuma, lune zwa fheleledza zwi tshi khou bveledza mbilaelo kana mutsiko muhulwane vhukuma nga nḓila i sa athu vhonwa kha ḓivhazwakale ya vhathu.” Naa zwenezwo ndi zwe na ṱangana nazwo?
10. Bivhili i ri ṋea hani luvhonela lwa tshi bveledzi tsha zwiimo zwine zwa khou ṋaṋa u tshinyala u bva nga 1914?
10 Ndi nnyi ane a khou ṱuṱuwedza zwiimo zwa shango zwine zwa khou ṋaṋa? Ndzumbululo 12:7-9 i dzumbulula uri onoyo muthu ndi nnyi i tshi ri: “Ha vuwa nndwa ngei ṱaḓulu: Mikaele na vharuṅwa vhawe vha tshi lwa na ḽiḽa ḽigweṋa. Ḽiḽa ḽigweṋa ḽi tshi farisana na vharuṅwa vhaḽo u lwa. Vhone vha si zwi kone, hu si tsha wanala na huné vha nga ima hone ngei ṱaḓulu. Ha shakulwa ḽiḽa ḽigweṋa ḽihulu, . . . muxedzi wa shango ḽoṱhe.” Ngauralo Sathane Diabolo u na mulandu wa u vusa khakhathi dzoṱhe, nahone u pandelwa hawe ṱaḓulu nga 1914 zwo amba “yawee! ḽifhasi na lwanzhe! Ngauri Diabolo o tsela henengeo ha vho inwi e na mbiti khulu, a tshi zwi ḓivha zwauri o salelwa nga tshifhinga tshiṱuku.”—Ndzumbululo 12:10, 12.
Hu Ḓo Bvelela Mini Kha Tshipiḓa Tsha U Fhedza?
11. (a) Sathane u shumisa maitele afhio u itela u xedza “ḽifhasi ḽoṱhe”? (b) Muapostola Paulo o livhisa ṱhogomelo kha vhuḓidini vhufhio ho khetheaho ha Sathane?
11 A tshi ṱhogomela uri u fheliswa hawe hu tsini, 2 Timotheo 3:13; 1 Yohane 5:19) Tshiṅwe tsha zwipikwa zwawe ndi u fhura vhathu uri vha humbule uri nḓila ine a vhusa ngayo i nga ḓisa mulalo wa vhukuma. Nga u tou angaredza, tshipikwa tshawe tsho bvelela, ngauri vhathu vha a mu fulufhela hu sa londwi vhuṱanzi vhunzhi ha uri zwiimo zwi khou ṋaṋa u vhifha. Muapostola Paulo o dzula o amba uri musi ano maitele a zwithu a sa athu fheliswa, vhukwila ha Sathane vhu ḓo vhonala. O ṅwala a ri: “Arali hu tshi pfi: [“Mulalo na u tsireledzea,” NW], ndi hone ka-thihi fhedzi vha tshi ḓo ḓelwa nga tshínyalo, sa vhuṱungu vhu tshi wela musadzi we tshifhinga tshawe tsha swika.”—1 Vha-Thesalonika 5:3; Ndzumbululo 16:13.
u bva nga 1914 Sathane o khwaṱhisa vhuḓidini hawe u itela u xedza “ḽifhasi ḽoṱhe.” Sa mufhuri muhulwane tshifhinga tshoṱhe, Sathane u ita mishumo yawe o dzumbama, a tshi vhea luvhanḓeni vharangaphanḓa vha shango. (12. Ndi vhuḓidini vhufhio vhune ha khou bvela phanḓa u itela u ḓisa mulalo misini yashu?
12 Miṅwahani ya zwenezwino, vhorapolitiki kanzhi vho shumisa mubulo une wa ri “mulalo na u tsireledzea” vha tshi ṱalusa zwipikwa zwo fhambanaho zwa vhathu. Vho dovha vha vhidza ṅwaha wa 1986 sa Ṅwaha wa Mulalo wa Shango Ḽoṱhe, naho wonoyo ṅwaha u songo vha wa mulalo. Naa honoho vhuḓidini ha vharangaphanḓa vha shango hu ḓadzisa nga ho fhelelaho 1 Vha-Thesalonika 5:3, kana naa Paulo o vha a tshi khou ambela kha tshiitea tsho khetheaho tshine shango ḽoṱhe ḽa ḓo tshi ṱhogomela?
13. Musi Paulo a tshi dzula o amba nga ha u huwelela uri “Mulalo na u tsireledzea!,” u fheliswa he ha vha hu tshi ḓo tevhela o hu fanyisa na mini, nahone ri nga guda mini kha zwenezwi?
13 Samusi vhuporofita ha Bivhili kanzhi vhu tshi pfeseswa nga vhuḓalo musi ho no ḓadzea kana vhu vhukati na u ḓadzea, ri fanela u ima nahone ra vhona. Paulo o vusa dzangalelo musi a tshi vhambedza u fheliswa ha tshihaḓu hu tevhelwaho nga u huwelela hune ha ri “Mulalo na u tsireledzea!” na vhuṱungu vhune ha wela musadzi we tshifhanga tshawe tsha u beba tsha swika. Miṅwedzi ya ṱahe, mme u dzula o ṱhogomela vhukuma uri hu na ṅwana ane a khou aluwa ngomu hawe. A nga vha a tshi kona u pfa mbilu ya ṅwana i tshi khou bommba kana u pfa a tshi khou tsukunyea nga ngomu mbumbeloni. A nga ita na u mu raha. Zwenezwo zwiga zwi a bvela phanḓa zwi tshi hulela, u vhuya u swika ḽiṅwe ḓuvha a tshi pfa vhuṱungu vhuhulwane vhu sumbedzaho uri zwe a vha o zwi lavhelela—u bebwa ha ṅwana—zwo swika. Nga zwenezwo, hu sa londwi nḓila ine vhuporofita ha uri “Mulalo na u tsireledzea!” ha ḓo ḓadzea ngayo, hu fheleledza ho swika vhuṱungu nga u ṱavhanya, fhedzi nga murahu ha vha na dakalo—u fheliswa ha vhavhi na u thoma ha maitele maswa a zwithu.
14. Zwiitea zwa tshifhingani tshi ḓaho zwi ḓo bvelela hani nga u tevhekana, nahone zwa fheleledza zwo vha na mvelelo dzifhio?
14 Vhufhelo vhune ha khou ḓa vhu ḓo vha vhu ofhisaho kha Vhakriste vha fulufhedzeaho vhane vha ḓo vha vha tshi khou ṱalela. Tsha u thoma, mahosi a ḽifhasi (tshipiḓa tsha politiki tsha ndangulo ya Sathane) a ḓo vutshela vhatikedzi vha Babele Ḽihulu (tshipiḓa tsha vhurereli) nahone vha vha fhelisa. (Ndzumbululo 17:1, 15-18) Nga zwenezwo, nga u shanduka nga u bonya ha iṱo, muvhuso wa Sathane u ḓo fhandekana, tshiṅwe tshipiḓa tshawo tsha lwa na tshiṅwe, nahone Sathane ha nga ḓo vha na maanḓa a u zwi thivhela. (Mateo 12:25, 26) Yehova u ḓo ṱuṱuwedza mbilu dza mahosi a ḽifhasi u ‘ita tshe Ene a tshi elekanya.’ Musi vhurereli ha mazwifhi ho no fheliswa, Yesu Kristo u ḓo ranga phanḓa mmbi dzawe dza ṱaḓulu u itela u fhelisa ndangulo ya Sathane yo salaho—zwigwada zwa vhuvhambadzi na zwa politiki. Mafheleloni, Sathane u ḓo vhofhiwa. Nga zwenezwo, ḽitambwa ḽe ḽa vha ḽi tshi khou tamba tshifhinga tshilapfu ḽi ḓo vha ḽo fhela.—Ndzumbululo 16:14-16; 19:11-21; 20:1-3.
15, 16. Khumbudzo ine ya ri “tshifhinga tshi iteaho tsho no kuvhanganela hupfufhi” i fanela u kwama hani vhutshilo hashu?
15 Zwenezwi zwithu zwoṱhe zwi ḓo bvelela lini? A ri ḓivhi ḓuvha na tshikhathi. (Mateo 24:36) Fhedzi ri a ḓivha uri “tshifhinga tshi iteaho tsho no kuvhanganela hupfufhi.” (1 Vha-Korinta 7:29) Nga zwenezwo, ndi zwa ndeme uri ri shumise nga vhuṱali tshifhinga tsho salaho. Nga nḓila-ḓe? Samusi muapostola Paulo o ṱalusa, ri fanela u ‘bindulisa tshifhinga’ kha zwithu zwi si zwa ndeme u itela zwi re zwa ndeme nahone ri ite uri ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe ḽi vhe ḽa ndeme. Ndi ngani? “Ngauri maḓuvha ndi mavhi.” Nahone nga ‘u ṱalukanyana uri zwiné Murena a funa zwone ndi zwifhio’ kha riṋe, a ri nga ḓo tambisa tshifhinga tshiṱuku tsha ndeme tsho salaho.—Vha-Efesa 5:15-17; 1 Petro 4:1-4.
16 Nga u ḓivha uri ano maitele a zwithu a shango ḽoṱhe a ḓo fheliswa, ri fanela u kwamea hani? Muapostola Petro o ri ṅwalela u itela u ri vhuyedza a ri: “Zwino huufha hezwo zwoṱhe zwi tshi litshana, tshaṋu ndi u vha vhanzani kha matshimbilele makhethwa na kha u ofha Mudzimu?” (2 Petro 3:11) Vhukuma, ri fanela u tshimbila tshikhethwa na u ofha Mudzimu! U tendelana na nyeletshedzo ya Petro, ri fanela (1) u sedza vhukuma vhuḓifari hashu u itela uri ri vhe na vhuṱanzi ha uri ndi vhukhethwa na (2) u vha na vhuṱanzi ha uri mishumo yashu ya u fhisea tshumeloni ya Yehova tshifhinga tshoṱhe i sumbedza u mu funa hashu ho khwaṱhaho.
17. Vhakriste vha fulufhedzeaho vha fanela u ḓilinda kha zwikwekwe zwifhio zwa Sathane?
17 U funa hashu Mudzimu hu ḓo ri tsireledza uri ri si dzhenelele tshoṱhe kha ḽino shango nga ṅwambo wa zwithu zwaḽo zwi kungaho. Samusi ri tshi ḓivha zwo lindelaho ano maitele a zwithu, zwi na khombo kha riṋe u kungwa nga zwithu zwa shango, u dzhia u ḓitakadza hu tshithu tsha ndeme vhutshiloni. Naho ri tshi tshila na u shuma shangoni, ri fanela u thetshelesa tsevho ya vhuṱali ya u sa shumisa shango nga vhuḓalo. (1 Vha-Korinta 7:31, vhambedzani NW.) Zwi re zwone ndi uri ri fanela u lwa nga maanḓa uri ri sa xedzwe nga vhukwila ha ḽino shango. Ḽino shango ḽi nga si kone u piringulula vhuleme haḽo. A ḽi nga ḓo kona u dzula ḽi tshi ḓitikedza nga hu sa fheli. Ndi ngani ri na vhuṱanzi ha zwenezwo? Ndi ngauri Ipfi ḽa Mudzimu ḽo hevhedzwaho ḽi amba nga u ralo: “Shango ḽi a lovha na nyemulo dzaḽo, huno ane a ita zwiné Khotsi a zwi funa u ḓi dzula e hone na lini na lini.”—1 Yohane 2:17.
Zwavhuḓi Zwi Tshee Phanḓa!
18, 19. Ndi tshanduko dzifhio dze na dzi lavhelela shangoni ḽiswa, nahone ndi ngani zwi tshi ḓo vhuyedza u ḽi lindela?
18 Hu si kale Yehova u ḓo fhelisa Sathane na vhatevheli vhawe. Nga murahu ha zwenezwo, nga phaṱhutshedzo ya Mudzimu, vhapomoki vha fulufhedzeaho vha ano maitele a zwithu vha ḓo thoma u tshila “shangoni” nga hu sa fheli. Shangoni hu ḓo vha hu si tsheena nndwa; Mudzimu u ḓo “dzivhisa dzinndwa migumoni ya ḽifhasi.” (Psalme ya 46:9) Nṱhani ha u vha na ṱhahelelo ya zwiḽiwa, “shangoni hu ḓo vha na muḓalo wa mavhele; dziṱhohoni dza dzithavha hu ḓo guma maḓaka.” (Psalme ya 72:16) A hu tsha ḓo vha na dzi dzhele, zwiṱitshi zwa mapholisa, malwadze a u ṱangana nga dzimbeu, zwidzidzivhadzi, u ṱalana, ṱhahelelo ya zwa masheleni, na vhutherorisi.—Psalme ya 37:29; Yesaya 33:24; Ndzumbululo 21:3-5.
19 Vhathu vha zwigidi zwa dzimilioni vha ḓo vuswa zwaloni nahone hu ḓo vha na vhathu vhanzhi ḽifhasini. Ḽi ḓo vha dakalo ḽihulwane lungafhani musi muṅwe murafho u tshi dovha wa ṱangana na muṅwe na vhafunwa vhe vha fhambana kale vha tshi dovha vha kuvhatedzana nga dakalo nahone zwi tshi bva mbiluni! Mafheleloni, vhoṱhe vhane vha ḓo vha vha tshi khou tshila vha ḓo gwadamela Yehova. (Ndzumbululo 5:13) Musi ḽitambwa ḽo no fhela, ḽifhasi ḽoṱhe ḽi ḓo vha paradiso. Ni ḓo ḓipfa hani musi ni tshi khou sedza ḽeneḽo ḽifhasi? A zwi timatimisi uri ni ḓo sudzulusea u ri, ‘Ndi kale ndo ḽi lindela, fhedzi zwo vhuyedza vhukuma u lindela hanga!’
[Ṱhaluso dzi re magumoni a siaṱari]
^ phar. 4 Kha mafhungo o fhambanaho, Paulo o vhidza Vhakriste vho ḓodzwaho sa “bono ḽa shango na ḽa vharuṅwa na ḽa vhathu.”—1 Vha-Korinta 4:9.
^ phar. 4 Sa tsumbo, malugana na mbonalo ya “khosi ya Ḽivhuya,” yo bulwaho kha Daniele 11:40, 44, 45, sedzani bugu ine ya pfi Thetshelesani Vhuporofita ha Daniele, masiaṱari 280-1.
^ phar. 6 Bivhili i sumbedza uri Yerusalema wo wa nga phanḓa ha miṅwaha ya 70 musi Vhayuda vha sa athu vhuya vhuthubwani nga 537 B.C.E. (Yeremia 25:11, 12; Daniele 9:1-3) U itela nyambedzano yo khetheaho ya “tshifhinga tsha vha-nnḓa,” sedzani masiaṱari 95-7 a bugu Reasoning From the Scriptures, yo gandiswaho nga Ṱhanzi dza Yehova.
Ni Nga Fhindula Hani?
• Maipfi a muapostola Paulo ane a ri “tshivhumbeo tsha ḽino shango tshi khou shanduka” o sumbedza hani u vha a vhukuma misini yashu?
• U tevhekana ha zwifhinga ha Bivhili ho sumbedza hani vhufhelo ha “tshifhinga tsha vha-nnḓa”?
• U shanduka ha zwiimo zwa shango zwo khwaṱhisedza hani uri ṅwaha wa 1914 u swaya u thoma ha vhufhelo ha “tshifhinga tsha vha-nnḓa”?
• Mbuno ya uri “tshifhinga tshi iteaho tsho no kuvhanganela hupfufhi” i fanela u ri kwama hani?
[Mbudziso Dza Pfunzo]
[Tshifanyiso kha siaṱari 20]
Tshiphiri tsho fheleledza tsho bvela khagala!