“Bvumo Ḽaho Ḽo Ṱa̗hela Kha Shango Ḽothe”
“Bvumo Ḽaho Ḽo Ṱa̗hela Kha Shango Ḽothe”
“Ni ite vhathu vhoṱhe vhafunziwa nga u vha lovhedza dzinani ḽa Khotsi na ḽa Murwa na ḽa Muya-mukhethwa.”—MATEO 28:19.
1, 2. (a) Ndi mushumo ufhio we Yesu a u ṋea vhafunziwa vhawe? (b) Ndi ngani Vhakriste vha u thoma vho kona u ita mushumo munzhi?
NGA phanḓanyana a sa athu gonya ṱaḓulu, Yesu o ṋea vhafunziwa vhawe mushumo. O vha vhudza a ri: “Ni ite vhathu vhoṱhe vhafunziwa nga u vha lovhedza dzinani ḽa Khotsi na ḽa Murwa na ḽa Muya-mukhethwa.” (Mateo 28:19) Wonoyo mushumo wo vha u muhulwane vhukuma!
2 Edzani u humbula! Nga Pentekoste ya 33 C.E. hu ṱoḓaho u vha vhafunziwa vha 120 vho shululelwa muyamukhethwa nahone vha thoma u ita wonoyo mushumo nga u vhudza vhaṅwe uri Yesu o vha e Messia, we a vha o fulufhedziswa u bva kale ane ra nga wana u tshidzwa khae. (Mishumo 2:1-36) Tshenetsho tshigwada tshiṱuku tsho vha tshi tshi ḓo swikelela hani “vhathu vhoṱhe”? Vhathu vho vha vha nga si zwi kone, fhedzi “a konaho zwoṱhe ndi Mudzimu.” (Mateo 19:26) Vhakriste vha u thoma vho tikedzwa nga muyamukhethwa wa Yehova, nahone vho vha vhe na muya wa u ṱavhanyisa zwithu. (Sakaria 4:6; 2 Timotheo 4:2) Nga zwenezwo, maḓanani eneo a si gathi fhedzi, muapostola Paulo o amba uri mafhungo maḓifha o vha o no huwelelwa kha “zwivhumbwa zwoṱhe zwa tsini ha ḽiṱaḓulu.”—Vha-Kolosa 1:23.
3. Ndi mini tshe tsha ita uri Vhakriste vha ngoho vhane vha vha “mavhele” vha si vhonale?
3 Maḓanani manzhi a miṅwaha, vhurabeli ha ngoho ho bvela phanḓa vhu tshi engedzea. Naho zwo ralo, Yesu o porofita uri tshifhinga tshi ḓo ḓa tshine Sathane a ḓo zwala “mufhunga” nahone Vhakriste vha ngoho vhane vha vha “mavhele” vho vha vha sa ḓo vhonala maḓanani manzhi a miṅwaha u swika tshifhingani tsha khaṋo. Nga murahu ha u fa ha vhaapostola, honoho vhuporofita ho ḓadzea.—Mateo 13:24-39.
U Engedzea Nga U Ṱavhanya Ṋamusi
4, 5. U thoma nga 1919, ndi mushumo ufhio we Vhakriste vho ḓodzwaho vha thoma u shuma, nahone ndi ngani zwenezwo zwo ita uri hu vhe na vhuleme vhuhulwane?
4 Nga 1919, tsho vha tshi tshifhinga tsha uri Vhakriste vha ngoho vhane vha vha mavhele vha khethekanywe na mufhunga. Vhakriste vho ḓodzwaho vho vha vha tshi zwi ḓivha uri mushumo muhulwane wa Yesu u kha ḓi fanela u shumiwa. Vho vha vha tshi tenda vho khwaṱha uri vho vha vha tshi khou tshila “maḓuvhani a vhufhelo” nahone vho vha vha tshi ḓivha vhuporofita ha Yesu: “Huno mafhungo-maḓifha aya a muvhuso wa ṱaḓulu a ḓo ḓivhadzwa mashangoni oṱhe, uri a vhe thovhedzo kha dzitshakha dzoṱhe. Ndi hone hu tshi ḓo ḓa vhufhelo.” (2 Timotheo 3:1; Mateo 24:14) Vhukuma, vho vha vha tshi zwi ḓivha uri hu na mushumo munzhi une wa fanela u shumiwa.
5 Naho zwo ralo, u fana na vhafunziwa nga 33 C.E., vhenevho Vhakriste vho ḓodzwaho vho sedzana na mushumo muhulwane. Ho vha hu tshi tou vha na vha si gathi fhedzi vhe vha vha vha tshi dzula mashangoni a si gathi. Vho kona hani u huwelela mafhungo maḓifha “mashangoni oṱhe”? Humbulani uri vhathu vho engedzea khamusi u bva kha vha milioni dza 300 tshifhingani tsha Kesare vha vha milioni dzi ṱoḓaho u vha tshigidi nga murahu ha nndwa ya shango ya u thoma. Nahone ḓanani ḽa vhu-20 ḽa miṅwaha, tshivhalo tsho bvela phanḓa tshi tshi engedzea nga u ṱavhanya.
6. Ndi ifhio bvela phanḓa ya u ḓivhadza mafhungo maḓifha ye ya vha hone nga vho-1930?
6 Naho zwo ralo, vhashumeli vha Yehova vho ḓodzwaho, u fana na vhahavho vha ḓana ḽa u thoma ḽa miṅwaha, vho thoma u shuma wonoyo mushumo we vha ṋewa wone vhe na lutendo lwo fhelelaho kha Yehova, nahone muya wawe wo vha u navho. Vhukatini ha vho-1930, vhaevangeli vha ṱoḓaho u vha 56 000 vho huwelela mafhungo-ngoho a Bivhili mashangoni a 115. Naho ho vha ho no itwa mushumo munzhi, ho vha hu tshi kha ḓi vha na munzhi wo salaho.
7. (a) Ndi vhufhio vhuṅwe vhuleme he Vhakriste vho ḓodzwaho vha sedzana naho? (b) Nga thikhedzo ya vha “dziṅwe nngu,” mushumo wa u kuvhanganya wo bvela hani phanḓa u swika zwino?
7 Nga zwenezwo, u pfesesa nga ho dzikaho u ṱalulwa ha “gogo ḽihulu” ḽo bulwaho kha Ndzumbululo 7:9 zwo bveledza vhuṅwe vhuleme nahone zwa dovha zwa fulufhedzisa thuso kha vhenevho vhashumi vha biko vha Vhakriste. Gogo ḽi sa vhalei ḽa vha “dziṅwe nngu,” vhatendi vhane vha vha na fulufhelo ḽa u tshila kha ḽifhasi, vho vha vha tshi fanela u kuvhanganywa kha “tshakha na khoro, na mbeu na ndimi dzoṱhe.” (Yohane 10:16) Vhenevha vho vha vha tshi ḓo ‘shumela Yehova masiari na vhusiku.’ (Ndzumbululo 7:15) Zwenezwi zwi amba uri vho vha vha tshi ḓo thusa kha mushumo wa u huwelela na wa u funza. (Yesaya 61:5) Nga ṅwambo wa zwenezwo, Vhakriste vho ḓodzwaho vho takalela u vhona tshivhalo tsha vhaevangeli tshi tshi engedzea nga zwigidi zwa fumi nahone nga murahu nga zwa dzimilioni. Kha ṅwaha wa 2003, mbalo khulwane ntswa ya 6429 351 yo ṱanganela mushumoni wa u huwelela—nahone vhunzhi havho ndi vha gogo ḽihulu. * Vhakriste vho ḓodzwaho vha livhuha vhukuma yeneyi thuso, nahone vha dziṅwe nngu vha livhuha ndugelo ya u tikedza vhahavho vho ḓodzwaho.—Mateo 25:34-40.
8. Ṱhanzi dza Yehova vho aravha hani kha mutsiko muhulwane we wa vha hone tshifhingani tsha nndwa ya shango ya vhuvhili?
8 Musi tshigwada tsha mavhele tshi tshi dovha hafhu u vhonala, Sathane o lwa natsho. (Ndzumbululo 12:17) O dzhia vhukando vhufhio musi gogo ḽihulu ḽi tshi thoma u vhonala? Ho vha na vhuvemu ho kalulaho! Naa ri nga timatima zwa uri o vha a tshi khou tikedza u vutshelwa ha vhurabeli ha ngoho shangoni ḽoṱhe zwe zwa itea tshifhingani tsha nndwa ya shango ya vhuvhili? Kha masia oṱhe a nndwa, Vhakriste vho vha vha nga fhasi ha mutsiko muhulwane. Vhahashu vhanzhi vha funwaho vha tshisadzini na vha tshinnani vho lingwa lu vhavhaho vhukuma, vhaṅwe vho fela lutendo lwavho. Naho zwo ralo, vho sumbedza u vha na maḓipfele a fanaho na a mupsalme we a ri: “Mudzimu é na nṋe, ndi ḓo khoḓa fhungo ḽawe; ndó fulufhela Mudzimu, a thi tsha ofha; muthu u ḓo ṋyita’ni!” (Psalme ya 56:4; Mateo 10:28) Vha tshi khwaṱhiswa nga muya wa Yehova, Vhakriste vho ḓodzwaho na vha dziṅwe nngu, vhoṱhe vho ima vho khwaṱha. (2 Vha-Korinta 4:7) Nga ṅwambo wa zwenezwo, “fhungo ḽa Mudzimu ḽa hulela.” (Mishumo 6:7) Nga 1939, musi hu tshi vha na nndwa, Vhakriste vha fulufhedzeaho vha 72 475 vho vhiga nge vha ṱanganela kha mushumo wa u huwelela. Naho zwo ralo, muvhigo u songo fhelelaho wa 1945, ṅwaha we nndwa ya fhela ngawo, wo sumbedza uri Ṱhanzi dzi fhiseaho dza 156 299 dzo vha dzi tshi khou phaḓaladza mafhungo maḓifha. Sathane o kundwa vhukuma!
9. Ndi zwikolo zwifhio zwiswa zwe zwa ḓivhadzwa tshifhingani tsha Nndwa ya Shango ya Vhuvhili?
9 Zwi khagala uri bonyongo ḽa nndwa ya shango ya vhuvhili a ḽo ngo ita uri vhashumeli vha Yehova vha timatime uri mushumo wa u huwelela u ḓo khunyeledzwa. Vhukuma, nga 1943, musi nndwa i tshee yo tswuka, ho ḓivhadzwa zwikolo zwivhili zwiswa. Tsha u thoma, zwino tshi vhidzwa uri ndi Tshikolo tsha Vhuḓinḓa ha lwa Ṱaḓulu, tsho itelwa uri tshi vhe hone zwivhidzoni zwoṱhe u itela u gudisa Dziṱhanzi u huwelela na u ita vhafunziwa. Tshiṅwe, tshi vhidzwa Tshikolo tsha Bivhili tsha Watchtower tsha Gilead, tshe tsha itelwa u gudisa vharumiwa vhane vha ḓo engedza mushumo wa u huwelela mashangoni a sili. Ee, musi nndwa i tshi fhela, Vhakriste vha ngoho vho vha vho ḓilugisela mushumo wo engedzeaho.
10. U fhisea ha vhathu vha Yehova ho vhonala hani nga 2003?
10 Nahone ndi mushumo muhulwane lungafhani we vha u ita! Vho gudiswa kha Tshikolo tsha Vhuḓinḓa ha lwa Ṱaḓulu, vhoṱhe—vhaṱuku na vhahulwane, vhabebi na vhana, na vhalwadze—vho ṱanganela na u bvela phanḓa vha tshi ḓadzisa mushumo muhulwane wa Yesu. (Psalme ya 148:12, 13; Yoele 2:28, 29) Nga ṅwaha wa 2003, mbalotshikati ya 825 185 ya ṅwedzi muṅwe na muṅwe yo sumbedza muya wavho wa u ṱavhanyisa zwithu nga u ṱanganela, lwa tshifhinganyana kana u bvela phanḓa, kha tshumelo ya vhuvulanḓila. Kha wonoyo ṅwaha, Ṱhanzi dza Yehova, dzo fhedza awara dza 1234-796 477 vha tshi khou amba na vhaṅwe nga ha mafhungo maḓifha a Muvhuso. I ngoho Yehova u a takadzwa nga u fhisea ha vhathu vhawe!
Kha Tsimu Dzi Sili
11, 12. Ndi tsumbo dzifhio dzi sumbedzaho rekhodo yavhuḓi ya vharumiwa?
11 Miṅwahani yo fhiraho, vhagudiswa vho ṱhaphudzaho Gilead na vhaṅwe vhanzhi vho ṱhaphudzaho zwenezwino Tshikoloni tsha u Gudisela Vhuḓinḓa vho ita rekhodo khulwane vhukuma. Sa tsumbo, ngei Brazil, ho vha hu na vhahuweleli vha re nga fhasi ha 400 musi vharumiwa vha u thoma vha tshi swika nga 1945. Vhenevha vharumiwa na vhaṅwe vhe vha vha tevhela vho shuma nga maanḓa khathihi na vhahavho vha fhiseaho vha Brazil, nahone Yehova o fhaṱutshedza vhukuma vhuḓidini havho. Zwi nyanyula lungafhani kha muthu naho e ufhio ane a humbula eneo maḓuvha a u thoma a tshi vhona uri Brazil ḽo vhiga mbalo khulwane ntswa ya 607 362 nga 2003.
12 Ṱhogomelani Dzhapani. Nga phanḓa ha nndwa ya shango ya vhuvhili, ho vha hu na vhahuweleli vha Muvhuso vha ṱoḓaho u vha ḓana kha ḽeneḽo shango. Tshifhingani tsha nndwa, u tovholwa lwa tshiṱuhu ho fhungudza tshivhalo tsha vhahuweleli, nahone vhufheloni ha nndwa, ho vha hu na Ṱhanzi dzi si gathi dze dza vha dzi tshi kha ḓi tshila. (Mirero 14:32) Vhenevho vhathu vha fulufhedzeaho vhukuma vho vha vho takala vhukuma nga 1949 musi vha tshi ṱanganedza vharumiwa vha u thoma vha 13 vho gudiswaho Gilead, nahone vharumiwa vho takalela u fhisea na muya wa u ṱanganedza vhaeni zwa vhahavho vha Dzhapani. Miṅwahani ya 50 nga murahu, nga ṅwaha wa 2003, Dzhapani ḽo vhiga mbalo khulwane ya vhahuweleli vha 217 508! Vhukuma Yehova o fhaṱutshedza vhathu vhawe kha ḽeneḽo shango. Hu na mivhigo i fanaho i bvaho kha maṅwe mashango manzhi. Vhe vha kona u huwelela kha mashango a sili vho ita mushumo muhulwane vhukuma wa u phaḓaladza mafhungo maḓifha, lwe nga 2003 a pfiwa nga mashango a 235, zwiṱangadzime, na shangoni ḽoṱhe. Vhukuma, gogo ḽihulu ḽi khou bva kha ‘tshakha dzoṱhe.’
‘U Bva Kha Khoro, Na Mbeu Na Ndimi Dzoṱhe’
13, 14. Yehova o sumbedza ndeme ya u huwelela mafhungo maḓifha nga “ndimi dzoṱhe” nga nḓila ifhio?
13 Vhuṱolo ha u thoma u vhigwa musi vhaapostola vho no ḓodzwa nga muyamukhethwa nga Pentekoste ya 33 C.E. ho vha hu ha u amba havho nga dzindimi kha magogo e a vha o kuvhangana. Vhoṱhe vhe vha vha pfa vha nga vha vho vha vha tshi amba luambo lwe lwa vha lwo ḓowelea, khamusi lwa Lugerika. Nga u vha “vhanna vha ofhaho Mudzimu,” zwi vhonala uri vho kona u pfesesa tshumelo ya Tshiheberu henefho thembeleni. Fhedzi vho ṱuṱuwedzea musi vha tshi pfa mafhungo maḓifha nga luambo lwe vha lu guda u bva hanani.—Mishumo 2:5, 7-12.
14 Ṋamusi, nyambo nnzhi dzi khou shumiswa mushumoni wa u huwelela. Ho porofitiwa uri gogo ḽihulwane a ḽi nga bvi kha dzitshaka fhedzi, fhedzi na “kha khoro, na mbeu na ndimi dzoṱhe.” U tendelana na zwenezwi, Yehova o porofita a tshi shumisa Sakaria: “Misi iyo vhanna vha ná fumi vha mirafho-rafho ya vha-nnḓa, vha ḓo fara munna muthihi wa Yuda, vha tou mu fara nga dzinguvho, vha ri: Litshani ri tshimbile na vhoinwi, ngauri ro zwi pfa zwa uri Mudzimu u na vhoiwe.” (Sakaria 8:23) Naho Ṱhanzi dza Yehova vha si tsheena tshifhiwa tsha u amba nga dzindimi, vha a ḓivha ndeme ya u funza vhathu nga nyambo dzavho.
15, 16. Vharumiwa na vhaṅwe vho ṱanganedza hani vhuleme ha u huwelela nga nyambo dza henefho?
15 Ndi ngoho uri ṋamusi hu na nyambo dzi si gathi dzine dza shumiseswa, dzi ngaho Luisimane, Lufura, na Lupania. Naho zwo ralo, vhenevho vhe vha ṱutshela mashangohaya avho u itela u shuma kha maṅwe mashango vha lingedza u guda nyambo dza henefho uri mafhungo maḓifha a waniwe nga hu leluwaho nga vhenevho vho ‘vhetshelwaho vhutshilo vhu sa fheli.’ (Mishumo 13:48) Zwenezwo zwi nga konḓa. Musi vhahashu vha re Phasifiki Tshipembe ha lushaka lwa Vhatuvalu vha tshi ṱoḓa khandiso nga luambo lwavho, muṅwe wa vharumiwa o ṱanganedza mushumo wa u ḓadzisa zwenezwo. Samusi ho vha hu si na ṱhalusamaipfi, o mbo ḓi thoma u ita bugu ya maipfi a Lutuvalu. Nga u ya ha tshifhinga, ho gandiswa bugu ine ya pfi Ni Nga Tshila Tshoṱhe Paradisoni kha Ḽifhasi * nga luambo lwa Lutuvalu. Musi vharumiwa vha tshi swika Curaçao, ho vha hu si na khandiso ya Bivhili na ṱhalusamaipfi nga luambo lwa henefho, lwa Lupapiamento. Ho dovha ha vha na phambano nnzhi nga ha nḓila ine luambo lwa fanela u ṅwalwa ngayo. Hu sa londwi honoho vhuleme, hu sa athu fhela miṅwaha mivhili ho swika vharumiwa vha u thoma, ho mbo ḓi gandiswa tshibammbiri tsha u thoma tsha Vhukriste tshi ambaho nga Bivhili nga lwonolo luambo. Ṋamusi, Tshiingamo tsha Lupapiamento ndi tshiṅwe tsha nyambo dza 133 dzine dza gandiswa khathihi na tsha Luisimane.
16 Ngei Namibia, vharumiwa vha u thoma a vho ngo wana hu na Ṱhanzi ine ya nga vha thusa u ṱalutshedzela. Zwiṅwe hafhu, luṅwe luambo lwa henefho, lwa Lunama, lwo vha lu si na maipfi e a vha a tshi anzela u shumiswa kha khandiso dzashu, u fana na ipfi “u fhelela.” Muṅwe murumiwa o vhiga uri: “Kha u ṱalutshedzela ndo vha ndi tshi anzela u shumisa vhadededzi vhe vha vha vha tshi khou guda Bivhili. Samusi vho vha vhe na nḓivho ṱhukhu ya mafhungo-ngoho, ndo vha ndi tshi dzula navho u itela u vha na vhungoho uri mutaladzi muṅwe na muṅwe ndi wone.” Naho zwo ralo, tshibammbiri tshine tsha ri Life in a New World mafheleloni tsho ṱalutshedzelwa nga nyambo nṋa dza Namibia. Ṋamusi, Tshiingamo tshi gandiswa tshifhinga tshoṱhe nga Lukwanyama na Lundonga.
17, 18. Ndi vhuleme vhufhio vhune ha khou dzudzanywa ngei Mexico na kha maṅwe mashango?
17 Luambo luhulwane ngei Mexico, ndi Lupania. Musi vhathu vha Spain vha sa athu swika, ho vha hu tshi khou ambiwa nyambo nnzhi henefho, nahone dziṅwe dzi kha ḓi shumiswa. Zwiṅwe hafhu, khandiso dza Ṱhanzi dza Yehova zwino dzi gandiswa nga nyambo dza sumbe dza Mexico na nga Luambo Lwa Zwanḓa Lwa Mexico. Khandiso ya u thoma u gandiswa ho vha hu Vhuḓinḓa Ha Muvhuso ha Maya nga luambo lwa Luindia lwa Amerika. I ngoho, zwigidi zwinzhi zwa vhathu vha Maya, Aztecs, na vhaṅwe, vha tshipiḓa tsha vhahuweleli vha Muvhuso vha 572 530 ngei Mexico.
18 Zwenezwino, vhathu vhanzhi vho ya mashangoni a sili vhe dzitshavhi, kana vho pfuluwa nga ṅwambo wa zwiitisi zwa ekonomi. Nga ṅwambo wa zwenezwo, mashango manzhi zwino a na tsimu khulwane dza luambo lusili. Ṱhanzi dza Yehova vho ṱanganedza wonoyu mushumo. Sa tsumbo, ngei Italia hu na zwivhidzo na zwigwada nga nyambo dza 22 nga nnḓa ha Lutaliana. U itela u thusa vhahashu uri vha huwelele kha vhathu vhane vha amba dziṅwe nyambo, ho dzudzanywa kilasi zwenezwino u itela u funza nyambo dza 16, u katela na Luambo Lwa Zwanḓa Lwa Italia. Kha maṅwe mashango manzhi, Ṱhanzi dza Yehova vha khou ita vhuḓidini vhu fanaho u itela u swikelela tshavhi nnzhi. Ee, nga thuso ya Yehova, vhukuma gogo ḽihulu ḽi khou bva kha zwigwada zwinzhi-zwinzhi zwa dzinyambo.
“Migumoni Ya Ḽifhasi”
19, 20. Ndi maipfi afhio a muapostola Paulo ane a khou ḓadzea nga nḓila khulwane ṋamusi? Ṱalutshedzani.
19 Kha ḓana ḽa u thoma ḽa miṅwaha, muapostola Paulo o ṅwala a ri: “Kani a vho ngo zwi pfa? Iina nandi! Bvumo ḽaho ḽo ṱa̗hela kha shango ḽoṱhe, maambiwa a hone a ya migumoni ya ḽifhasi.” (Vha-Roma 10:18) Arali zwo vha zwo ralo kha ḓana ḽa u thoma ḽa miṅwaha, ndi ngoho lungafhani misini yashu! Vha dzimilioni—khamusi u fhira naho hu lini tshifhingani tsho fhiraho kha ḓivhazwakale—vha khou ri: “Thi fhidzi u renda Yehova; thendo dzawe a dzi fheli mulomoni wanga.”—Psalme ya 34:1.
20 Zwiṅwe hafhu, mushumo u khou engedzea. Tshivhalo tsha vhahuweleli vha Muvhuso tshi khou bvela phanḓa tshi tshi engedzea. Tshifhinga tshinzhi tshi fhedzwa mushumoni wa u huwelela. Hu itwa nyendo dza u vhuyelela dza dzimilioni na u farwa ha pfunzo dza Bivhili dza zwigidi zwa maḓana. Nahone vhaṅwe vhathu vha khou bvela phanḓa vha tshi sumbedza dzangalelo. Ṅwaha wo fhelaho, mbalo khulwane ntswa ya 16 097 622 yo vha i hone Tshihumbudzoni tsha lufu lwa Yesu. Zwi khagala uri hu kha ḓi vha na mushumo munzhi une wa fanela u itwa. U nga ri ri nga bvela phanḓa ri tshi edzisa u fulufhedzea ha vhahashu vhe vha konḓelela u tovholwa hu vhavhaho. Nahone u nga ri ri nga sumbedza u fhisea hu fanaho na ha vhahashu vhoṱhe vhe u bva nga 1919 vha fhedza tshifhinga tshavho vhe tshumeloni ya Yehova. Roṱhe kha ri bvumele luimbo lwa mupsalme lune lwa ri: “Zwoṱhe zwi femaho rendani Yehova. Haleluya.”—Psalme ya 150:6.
[Ṱhaluso dzi re magumoni a siaṱari]
^ phar. 7 Sedzani muvhigo wa ṅwaha muṅwe na muṅwe kha masiaṱari 18 u ya kha 21 a wonoyu magazini.
^ phar. 15 Yo gandiswa nga Ṱhanzi dza Yehova.
Ni Nga Ṱalusa?
• Ndi mushumo ufhio we vhahashu vha u thoma u bva nga 1919, nahone ndi ngani wo vha u tshi konḓa?
• Ndi vhafhio vhe vha kuvhanganywa u itela u tikedza mushumo wa u huwelela?
• Ndi rekhodo ifhio ye vharumiwa na vhaṅwe vhe vha shuma mashangoni a sili vha ita?
• Ndi vhuṱanzi vhufhio vhune na nga vhu ṋea u itela u sumbedza uri Yehova u khou fhaṱutshedza mushumo wa vhathu vhawe ṋamusi?
[Mbudziso Dza Pfunzo]
[Tshati kha siaṱari 18-21]
MUVHIGO WA ṄWAHA WA TSHUMELO WA 2003 WA ṰHANZI DZA YEHOVA SHANGONI ḼOṰHE
(Sedzani volumu)
[Zwifanyiso kha siaṱari 14, 15]
Bonyongo ḽa nndwa ya shango ya vhuvhili a ḽo ngo ita uri Vhakriste vha timatime uri mafhungo maḓifha a ḓo ḓivhadzwa
[Ṱhaluso ya Vhubvo ha Tshifanyiso]
Explosion: U.S. Navy photo; others: U.S. Coast Guard photo
[Zwifanyiso kha siaṱari 16, 17]
Gogo ḽihulu ḽi ḓo bva kha matsinde na ndimi dzoṱhe