Kuata Ocituwa ca Sunguluka

TONY, una wa tukuiwa vocipama catete nda wa lomboluile ocitangi caye coku nyua calua evi vi koluisa, nda wamamako lomuenyo. Pole, omo okuti ndaño wa nyua calua ka kolua, wa simĩle hati omuenyo waye u kasi oku enda ciwa. Momo lie ovisimĩlo viaye ka via sungulukilile?

Olondunge viaye via nyõlehele lovinyua vi koluisa. Ci kale okuti wa kuatele elomboloko liaco ale sio, owoño u songuila etimba liaye, utima, kuenda ovisimĩlo viaye, wa nyõlehele lovinyua vi koluisa. Osimbu a kala oku amamako loku nyua calua, owoño waye ka wa kuatele vali epondolo lioku u songuila ciwa.

Esunga likuavo lieci Tony a nyõlehela, lieli okuti, ka yonguile oku siapo ocituwa caco. Allen, una wa tukuiwa vocipama ca pita, kefetikilo ka tavele okuti o kuete ocitangi coku nyua calua evi vi koluisa. Eye wa popia hati: “Nda enda oku limbika ocitangi cange, kuenda nda sandiliya esunga lioku amamako locituwa caco. Nda kuata ocimãho coku teyuila ocituwa cange coku nyua calua evi vi koluisa.” Ndaño okuti omanu va mola ndomo Tony kuenda Allen va kala oku nyõleha luholua, pole, kavali kavo va simile okuti ocituwa cavo ca sunguluka. Omo liaco, va sukilile oku linga cimue ci vakuatisa oku siapo ocituwa caco. Cipi ocina caco?

Sanda Onjila Yoku Siapo Ocituwa Caco!

Omanu vana va siapo ocituwa coku nyua calua evi vi koluisa, va kuatisiwa lolondaka via Yesu vi popia hati: “Nda iso liove liondio li ku lingisa ekandu li upamo, li inasi; momo hĩse ocimatamata cove cimuamue oku nyõleha, etimba liove liosi oku imbiwa vonjembo ca kãla vali enene.”—Mateo 5:29.

Yesu ka vetiyile omanu oco va livalule katimba. Pole, vupopi wocindekaise wa lekisa okuti tu sukila oku yuvula ovina viosi vi nyõla ekalo lietu kespiritu. Poku siapo ovina viaco citava okuti tu yeva evalo. Pole, tu sukila oku pandikisa, momo ci tu teyuila kovisimĩlo vĩvi kuenda kovitangi vikuavo vi tuala kuholua. Omo liaco, nda vakuene va sakalala locituwa cove coku nyua calua evi vi koluisa, sandiliya onjila yoku siapo ocituwa caco. a Nda ku tẽla oku likandangiya, liwekapo oku nyua. Ndaño okuti pamue ka ca lelukile, likolisilako oku cilinga oco o teyuile omuenyo wove.

Ndaño okuti ove kuholuako, anga hẽ o kuete ocituwa coku nyua calua? Nye o sukila oku linga oco o kuate ocituwa ca sunguluka catiamẽla kovinyua vi koluisa?

Koku ku Sangiwa Ekuatiso

1.Kolela kunene wolohutililo, vi lingiwa lutima wosi. Embimbiliya li lungula omanu vosi va yongola oku sanjuisa Yehova Suku hati: “Lacimue ko ka ci kuateli ohele, puãi kovina viosi apingilo ene a sapuiwe ku Suku lolopandu volohutililo viene lalombelo ene. Kuenje ombembua ya Suku, yina ya piãla olondunge viosi, yi lava ovitima viene lovisimilo viene vu Kristu Yesu.” (Va Filipoi 4:6, 7) Nye o sukila oku pinga vohutililo oco o kuate ombembua yovutima?

Lutima wosi, lombolola okuti o kuete ocitangi coku nyua calua evi vi koluisa. Nda wa sapula ku Suku ovina o yongola oku linga oco o siepo ocituwa caco, eye oka sumũluĩsa alikolisilo ove oku sanga ekuatiso kuenda oku yuvula ovitangi vikuavo. Embimbiliya li popia hati: “U o limbika akandu aye ka tẽla oku sumũlũha, puãi u o litavela kuenje o tindukako eye o sanga ohenda.” (Olosapo 28:13) Yesu wa popiavo hati, tu sukila oku likutilila hati: “Ku ka tu songuile veyonjo, puãi tu popele kũvi.” (Mateo 6:13) O pondola ndati oku likolisilako oku linga ovina wa pinga volohutililo, kuenda pi ku sangiwa atambululo apulilo ove?

2.Kuatisiwa lunene Wondaka ya Suku. “Ondaka ya Suku yi kasi lomuenyo, haiyo yi kasi loku talavaya, ... yi limbuka ovisimilo lovipango viutima.” (Va Heveru 4:12) Omanu valua va kala oloholua, va kuatisiwa poku tanga Embimbiliya eteke leteke kuenda oku sokolola ovina va tanga. Ukualosamo wa soneha hati: “Wa sumũlũha omunu ka endaenda lalungulo olondingaĩvi, ka talayama vonjila ya vakuakandu, ka tumayala komangu ya vakuakupembula. Te ovihandeleko via Yehova ovio a sanjukila. O sokolola ovihandeleko viaye utanya luteke. . . . Cosi [a] linga o sumũlũha laco.”—Osamo 1:1-3.

Allen, una wa kuatisiwa lelilongiso Liembimbiliya a tambula Kolombangi via Yehova, wa popia hati: “Nda kolela okuti, nda ka ca kaile Embimbiliya kuenda olonumbi vialio vina via ñuatisa oku liwekapo oku nyua calua evi vi koluisa, nda nda fa.”

3.Kuata ocituwa coku likandangiya. Embimbiliya li lombolola okuti Akristão vekongelo lioko Korindo okuti kosimbu va kala oloholua, va sukuiwa ‘lespiritu lia Suku yetu.’ (1 Va Korindo 6:9-11) Ndamupi? Ovo va kuatisiwa kuenje va siapo uholua layele poku kuata ocituwa coku likandangiya, cina ci lekisiwa lekuatiso liespiritu sandu lia Suku. Embimbiliya li popia hati: “Ko ka kolui lovinyu, momo oco ci koka oku nyõleha, puãi yuki espiritu.” (Va Efeso 5:18; Va Galatia 5:21-23) Yesu Kristu wa likuminya hati, ‘Isia yo kilu eca espiritu sandu kuava vo pinga.’ Omo liaco, “pingi kuenje cu wihiwi.”—Luka 11:9, 13.

Vana va yongola oku fendela Yehova lonjila yi taviwa laye, va pondola oku kuata ocituwa coku likandangiya poku tanga kuenda poku lilongisa Embimbiliya loku amamako oku likutilila lutima wosi. Omo liaco, kuka konyõhe, pole, kolela kohuminyo Yondaka ya Suku yi popia hati: “U o kũlila etimba liaye o lombola okuvola kuetimba; u o kũlĩla espiritu o lombola omuenyo ko pui wespiritu. Ka tu ka kavi oku linga eci ciwa, momo kotembo yaco tu lombola nda ka tua leñelele.”—Va Galatia 6:8, 9.

4.Nõla akamba vawa. “U endaenda la vakualondunge o lingavo ukualondunge, u puãi endaenda laveke o yambuiwa.” (Olosapo 13:20) Sapuila akamba vove catiamẽla konjongole yove yoku likandangiya oku nyua calua evi vi koluisa. Ondaka ya Suku yi popia hati, eci o siapo ‘oku kolua ovinyu, layele, kuenda oku pilula,’ akamba vove va fetika oku ku suvuka kuenje ‘va ku fũkĩlisa.’ (1 Petulu 4:3, 4) Omo liaco, yuvula oku kuata ukamba lomanu vana va sepula onjongole yove yoku likandangiya koku nyua calua evi vi koluisa.

5.Kũlĩha onjongo yove. “Ko ka lisetahaisi loluali lulo, puãi kuati ovitima viokaliye okuti ovimuenyo vi pongoluiwa, kuenje vu limbuka ndeci ci kasi ocipango ca Suku, okuti ciwa, ca sunguluka, ca pua eko.” (Va Roma 12:2) Nda wa ecelela oku kuatisiwa Londaka ya Suku oco o kũlĩhe onjongo yove loku yuvula oku yapuisiwa lakamba ale “loluali lulo,” o ka ambata omuenyo u taviwa la Suku. Oco hẽ, o pondola ndati oku kũlĩha onjongo yove?

Onjongo yosi yovinyua vi koluisa okuti yi nyõla olondunge kuenda ovisimĩlo viove, yi lomboloka okuti yalua. Omo liaco, nda oyongola oku nyua evi vi koluisa, likandangiya koku nyua calua kuenda kuholua. Ndaño okuti ku kuete ocitangi caco, kũlĩhĩsa ciwa ocituwa cove catiamẽla kovinyua vi koluisa. Tumbika onjongo yiwa yi ku teyuila koku nyua calua kuenda kuholua.

6.Lilongisa oku likala. “Oku popia kuene ku linge nda oco, oco; nda hacoko, hacoko.” (Mateo 5:37) Lilongisa oku likala lesumbilo olombanjaile viosi ka via sungulukile vieciwa lomunu ukuacali. “Upopi wene u kale lumbombe loku singiwa lomongua, okuti vu kumbulula ciwa omunu omunu wo puli cimue.”—Va Kolosai 4:6.

7.Sandiliya ekuatiso. Sandiliya olonumbi viakamba vana va ku kuatisa oku likandangiya oku nyua calua evi vi koluisa kuenda konepa yespiritu. “Vavali kumuamue va velapo, umosi lika liaye o sule, momo va mola onima yupange wavo. Momo nda va kupuka ukuavo o pindula ukuavo.” (Ukundi 4:9, 10; Tiago 5:14, 16) Ocisoko Cupange u Lavulula Ovina vi Koluisa, ko Estados Unidos ca lungula hati: “Oku tepulula onjongo yove yoku nyua evi vi koluisa, olonjanja vimue ka ca lelukile. Omo liaco, pinga ekuatiso kepata liove kuenda kakamba oco o tẽlise ocimãho cove.”

8.Kakatela konjila wa nõlapo. Embimbiliya li popia hati: “Lingi vakuakulinga ondaka, vakuakuyeva lika, haivo va likembisa ño, hacoko. Puãi, u o vanja vanja sui vocihandeleko ca kanguka, haico ceca umãmãle, kuenje o pandikisa laco okuti ka lingi ukuakuyeva lika loku ivala, o linga puãi ukuakulinga, eye o sumũlũisua lokulingainga kuaye.”—Tiago 1:22, 25.

Oku Liyovola Kuholua

Havosiko va nyua calua evi vi koluisa okuti va linga oloholua. Pole, vamue omo lioku fetika oku nyua calua loku amamako locituwa caco, va pongoloka oloholua. Omo okuti omanu vana va linga oloholua etimba liavo li yongola lika ovinyua vi koluisa kuenda ovisimĩlo viavo viatiamẽla lika kovina viaco, ka va sukila lika ongusu yoku likandangiya kuenda ekuatiso liespiritu. Allen, wa popia hati: “Eci nda siapo oku nyua evi vi koluisa, nda yeva evalo lialua vetimba. Noke nda limbuka okuti sia sukilile lika ekuatiso liovina viespiritu, pole, nda sukililevo oku sakuiwa lovihemba.”

Omanu valua okuti oloholua, va sukila ovihemba vi likuatisa lovina viespiritu oco va siepo oku tiamisila utima wavo kovinyua vi koluisa. b Vamue va sukila oku kala kosipitali otembo yalua oco va sakuiwe ale oku tambula ovihemba vi tepulula onjongole yavo yoku nyua evi vi koluisa kuenda oku siapo uholua. Yesu Omõla a Suku wa popia hati: “Ava va vela ovo va posokela ondotolo, ava va ñuai havoko.”—Marko 2:17

Esilivilo Lioku Pokola Kolonumbi Via Suku

Elungulo Liembimbiliya liatiamẽla koku yuvula oku nyua calua evi vi koluisa, li tunda ku Suku yocili una o tu yonguila eci ciwa. Eye ka yongola lika okuti tu kala ciwa vokuenda kuotembo yimue, pole, o tu yonguila uwa wotembo ka yi pui. Allen, noke yoku pita akũi avali kanyamo, kanyamo akuãla tunde eci a siapo okunyua evi vi koluisa, wa popia hati: “Sia kuatele elavoko liokuti eteke limue ndika pongoloka, kuenda nda komõha calua oku kũlĩha okuti Suku wa yonguile oku ndi kuatisa oco ndi siepo ocituwa cange cĩvi, kuenda okuti eye . . .” Allen wa talamapo kamue, kuenje wa fetika oku lila poku sokolola omuenyo waye ndomo wa kala. Noke wamisako hati: “Akome, . . . oku kũlĩha okuti ovitangi vietu Yehova vio lomboloka ciwa, kuenda wa tu kapako, loku kũlĩha okuti o tu kuatisa, ci komõhisa calua.”

Omo liaco, nda o kasi oku liyaka locitangi coku nyua calua evi vi koluisa ale uholua, kuka tokoke loku pua elavoko. Allen kuenda omanu vakuavo voluali, va liyakavo locitangi ndeci o kasi oku liyaka laco kuenje va yula ocitangi caco. Ovo ka va siatele oku livela omo lionjila va nõlapo; cimuamue haico kokuove okuti, lalimue eteke oka livela.

Ci kale okuti wa nõlapo oku nyua evi vi koluisa lonjongo yiwa, ale wa nõlapo oku vi yuvula, pokola kelungulo lia Suku li popia hati: “Nda wa yevelile ovihandeleko viange! Nda ombembua yove nda ya lingile ndolui, kuenda esunga liove ndapuku okalunga.”—Isaya 48:18.

[Footnotes]

 [Okakasia/Ociluvialuvia kemẽla 8

 Anga hẽ o Kasi Oku Yapuisiwa Lovinyua vi Koluisa?

Li pula ndoco:

• Nda siata hẽ oku nyua calua evi vi koluisa?

• Olonjanja vimue, nda siata oku kolua?

• Onjongole yange yoku nyua evi vi koluisa, ya livokiya?

• Nda siata hẽ oku nyua evi vi koluisa oco ndi tulumũle asakalalo ange ale ovitangi?

• Anga hẽ akamba ale vakuepata liange, va siata oku ndi sapuila okuti ndi kasi oku nyua calua?

• Oku nyua kuange kua siata hẽ oku ndi nenela ovitangi vepata, kupange, ale kovipito?

• Anga hẽ kokuange ca tĩla calua oku pita osemana okuti si nyui evi vi koluisa?

• Eci ndi mola okuti vakuetu ka va kasi oku nyua, nda siata hẽ oku sumua?

• Nda siata oku limbika vakuetu onjongo yange yovinyua vi koluisa?

Nda wa siata oku linga ovina vimue via lekisiwa vapulilo ava, o sukila oku likandangiya kocituwa cove coku nyua evi vi koluisa.

 [Okakasia/Ociluvialuvia kemẽla 9

Kuata Olondunge Poku Nyua Evi Koluisa

Osimbu kua nyuile evi vi koluisa lipula ndoco:

• Anga hẽ ca sunguluka kokuange oku nyua, ale ndi sukila oku vi yuvula?

Onumbi: Omunu wosi ka kũlĩhĩle onjongo yaye yoku nyua evi vi koluisa, o sukila oku vi yuvula.

• Onjongo yipi ndi sukila oku nyua?

Onumbi: Osimbu kua koluele, sokiya onjongo yove o pondola oku nyua.

• Vepuluvi lipi ndi sukila oku nyua?

Olonumbi: Nda o laika oku endisa ocendelo ale oku linga upange umue u sukila utate, ale upange wetavo, ku ka nyue evi vi koluisa. Nda o kasi latimba avali, ale wa kisikiwa oku nyua ovihemba, ku ka nyue evi vi koluisa.

• Pi ndi sukila oku nyuila?

Olonumbi: Pocitumãlo ca sunguluka; kuka nyuile pokolika; kuka nyuile pokati komanu ka va sole ovinyua vikoluisa.

• Helie ndi nyua laye?

Olonumbi: O sukila oku nyua lakamba vawa ale lepata. Ku ka nyue lomanu vana okuti oloholua

 [Okakasia/Ociluvialuvia kemẽla 10]

Ondaka ya Suku ya Kuatisa Ulume Umue wa Kala Oholua

Supot, ulume umue kofeka yo Tailândia, wa kala oholua. Kefetikilo wa enda oku nyua lika koñolosi. Vokuenda kuotembo wa fetika oku nyua komẽle kuenda kowola yonanya. Olonjanja vimue wa enda oku nyua toke eci a kolua. Noke wa fetika oku lilongisa Embimbiliya Lolombangi Via Yehova. Eci a lilongisa okuti Yehova Suku ka sanjukila uholua, wa liwekapo oku nyua. Pole vokuenda kuotembo, wa fetika vali oku nyua calua. Kuenje wa nyõla omuenyo waye wepata.

Pole, Supot wa solele Yehova kuenda wa yonguile oku u fendela lonjila ya sunguluka. Akamba vaye vamamako oku u kuatisa kuenda va vetiya epata liaye oco va pesele otembo yalua laye okuti ka va liwekapo oku u kuatisa. Kotembo yaco elungulo a sanga kelivulu lia 1 Va Korindo 6:10 liokuti oloholua, ka vi piñala usoma wa Suku, lio kuatisa oku limbuka ohele yocitangi caye. Kuenje wa limbuka okuti wa sukilile oku likolisilako oco a siepo ocituwa caye cuholua.

Noke Supot wa nõlapo okuti ka nyui vali evi vikoluisa. Lunene wespiritu sandu lia Suku, lolonumbi Viondaka ya Suku, kuenda ekuatiso liepata liaye, lekongelo, Supot wa kuata ongusu yespiritu kuenje wa yula ocitangi caye coku nyua calua evi vi koluisa. Epata liaye lia kuata esanju eci a papatisiwa poku lekisa elitumbiko liaye ku Suku. Cilo Supot o kuete ukamba uwa la Suku una a yonguile tunde kosimbu, kuenje otembo yaye wa siata oku yi pesila koku kuatisa vakuavo konepa yespiritu.