Vakuakutanga va Pula

Anga Hẽ Eci Yesu A Citiwa Wa Nyuliwa Muẽle Lolonoño Vitatu?

Tunde Kombuelo yo Amerika toke Konano yo Europa kuenda ko Asia, vulandu wo Natale mua siata oku kongeliwa olosoma vitatu, ale olonoño via nena olombanjaile ku Yesu eci a citiwa. Anga hẽ, ulandu waco wocili? Ulandu waco hẽ, u likuata lovina via pita kotembo yaco? Tu kũlĩhĩsi Ulandu waco.

Evanjeliu lia Mateo kuenda Luka, a lombolola oku citiwa kua Yesu. Ovolandu aco a lekisa okuti angombo vana va kala oku lisa olomeme ocipepi limbo, ovo lika veyile oku nyula Yesu eci a citiwa. Olosoma viaco ale olonoño, va kala vakuakutãha olombungululu. Ovo ka va kale muẽle olosoma vi viala kuenda lomue wa kũlĩha etendelo liavo. Olonoño viaco ka via endele toke kocililo colongombe pana Yesu a kapiwile eci a citiwa. Pole, veya otembo yina okuti Yesu wa citiwa osimbu kuenda wa kula ale okuti wa linga omõla wovonjo. Handi vali, oku iya kuavo kua kapele omuenyo wa Yesu kohele!

Kũlĩhĩsa eci Embimbiliya li lombolola catiamẽla kovina viapita eci Yesu a citiwa, ndomo ca sonehiwa la Luka hati: “[Kua] kala ... ovangombo va lala lala vusenge oku lava olomeme viavo kuteke. Kuenje ungelo wa Yehova wa va tukulukila, ... wa popia lavo hati, ... Vu ka sanga oñaña ya vungiwa ponanga, ya pekela vocililo colongombe ... Oco va yayulako kuenje va sanga Maria la Yosefe kuenda oñaña ya pekela vocililo colongombe.”—Luka 2:8-16.

Yosefe la Maria kuenda angombo ovo lika va kalapo eci Yesu a citiwa. Lomue omunu ukuavo wa tukuiwa vali vulandu wa Luka.

Kaliye kũlĩhĩsa ulandu wa lekisiwa kelivulu lia Mateo 2:1-11. Kelivulu liaco ku popia hati: “Eci Yesu a citiwa vo Beteleme yo vo Yudea voloneke viosoma Herode, oco olonoño viokutundilo vieya ko Yerusalãi ... Kuenje, oku iñila vonjo, va mola okamõla kaco kumue la Maria inako.”

Ivaluka okuti, ulandu waco wa tukula lika “olonoño” pole, ka wa popele hati “olonoño vitatu.” Ovo va tunda kutundilo oku enda ko Yerusalãi, pole, ka va endele tete ko Beteleme, vimbo lina Yesu a citiwila. Noke oco veya ko Beteleme, okuti otembo yaco Yesu wa kula kuenda wa linga ale “okamõla.” Eye ka kaile oñaña ya langekiwa vocililo colongombe, pole, wa kala ale konjo yavo.

Ndaño okuti Embimbiliya li Kola li tukula “olonoño,” pole, Ambimbiliya akuavo va popia hati, “vakualumbu” ale “vakuakutãha olombungululu.” Elivulu limue li tukuiwa hati, Handbook on the Gospel of Matthew (Manual do Evangelho de Mateus) lia popia hati: Ondaka “olonoño,” yopiwa “kelimi lio Helasi okuti kosimbu ya lombolokele ovitunda vioko Persia vana va kala vakuakutãha olombungululu.” Elivulu likuavo li tukuiwa hati, The Expanded Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words, li popia hati, ondaka yaco yi lomboloka “ukualumbu, haeye ukuakutãha okuti o talavaya lumbanda.”

Ndaño okuti koloneke vilo alumbu kuenda oku tãha via siata calua voluali, pole, Embimbiliya li lungula omanu oku yuvula ovituwa viaco. (Isaya 47:13-15) Momo ovituwa viaco viatiamẽla kumbanda kuenda Yehova Suku o vi nyale. (Esinumuĩlo 18:10-12) Eli olio esunga lieci ungelo wa Suku ka sapuilile kolonoño oku citiwa kua Yesu. Pole, vonjoi yimue ya eciwa la Suku, va lunguiwa oco ka vaka tiukile kondingaĩvi Soma Herode oku u sapuila catiamẽla ku Yesu, momo wa yonguile oku u ponda. Omo liaco, “va enda lonjila yiñi kofeka yavo.”—Mateo 2:11-16.

Anga hẽ, Akristão vocili va tiamisila utima wavo kulandu wesanda una u pengisa ocili catiamẽla koku citiwa kua Yesu? Sio.