EMBIMBILIYA li popia hati: Ulume o sukila oku ‘sola ukãi waye, ndeci a lisole eye muẽle.’ Ukãi o sukilavo ‘oku sumbila ulume waye.’ Kavali kavo, va sukila oku tẽlisa ovikele viavo, momo va linga “etimba limuamue.” (Va Efe. 5:33; Efet. 2:23, 24) Osimbu va amamako oku kala pamosi, va pamisa ukamba wavo, kuenda va likuatela ocisola pokati. Ukamba wavo u sokisiwa lolombombo vioviti vivali vi kulila kumosi.

Nda umue pokati kolohueli wa fa, ukuavo o kala ndati? Ukamba wavo u nyolẽha. Omunu wa sala umbumba o sumua, o livetela evelo, kuenda o kuata onyeño. Manji Daniella okuti tunde eci a tokekisa olohuela viaye pa pita ale 58 kanyamo, wa kũlĩha omanu valua okuti, ovimbumba. a Pole, eci ulume waye a fa, wa popia hati: “Sia la kuata elomboloko liocitangi ndi kasi oku liyaka laco. Ka ca lelukile oku kuata elomboloko liocitangi caco.”

Akonomuiso amue a lingiwa lolonoño a lekisa okuti, nda pokati kolohueli pali umue wa fa, ohueli ya siala komuenyo, yi yeva esumuo limue ka li sokisiwa. Ukãi umue o tukuiwa hati, Millies okuti tunde eci ulume waye a fa pa pita ale anyamo alua, wa popia hati: “Ndahonguele calua” omo lioku siala umbumba. Eye wa popia olondaka evi omo okuti, tunde eci ulume waye a fa, pa pita ale 25 kanyamo.

 Ukãi umue o tukuiwa hati Susan wa simĩle okuti, ka ca sungulukile ovimbumba oku kala anyamo alua loku lila noke yolofa vialume vavo. Pole, ulume waye weya oku fa noke yoku kala 38 kanyamo tunde eci a kuela. Ndaño pa pita ale 20 kanyamo tunde eci ulume waye a fa, pole, wa popia hati: “Nda siata oku sokolola ulume wange oloneke viosi.” Olonjanja vimue wa siata oku lila omo lioku sokolola calua.

Embimbiliya li popia hati, nda umue pokati kolohueli wa fa, ukuavo wa siala komuenyo o pita otembo yalua lesumuo. Eci Sara a fa, ulume waye Avirahama ‘wa lila calua loku litetela.’ (Efet. 23:1, 2) Ndaño okuti Avirahama wa kuatele elavoko liepinduko, pole, wa yeva esumuo lialua eci ukãi waye a fa. (Va Hev. 11:17-19) Cimuamue haico ca pita la Yakoba okuti, eci ukãi waye Rahele a fa, ko wivalele. Kuenje, wa lekisa esumuo lialua poku sapuila komãla vaye ovina viatiamẽla kolofa via ina yavo.—Efet. 44:27; 48:7.

Ovolandu Embimbiliya a tukuiwa ndeti a tu longisa nye? Ovimbumba vimue, via siata oku pita anyamo alua lesumuo. Ndaño okuti vi pita anyamo alua loku lila, ka tu ka simi okuti, ka vi kuete ekolelo. Ovio via sumua omo liolohueli viavo via fa. Omo liaco, tu sukila oku vi lembeleka vokuenda kuotembo yalua.

Nda omunu ohueli yaye ya fa, ka kuata ekalo liwa ndeli a kuata osimbu ka kuelele. Noke lioku pita anyamo alua volohuela, ulume wa kũlĩha ndomo a pondola oku lembeleka ukãi waye nda wa Sumua. Nda ulume waco wa fa, ocisola a enda oku lekisa kukãi waye, ci imuha. Ukãi wa kũlĩhavo ndomo a lekisa ocisola kulume waye, oco a kuate esanju, momo ci kuete esilivilo lia velapo. Pole, nda ukãi wa fa, ulume waye o sumua calua. Omo liaco, vana okuti olohueli viavo via fa, va siata oku kuata usumba lovina vi keya kovaso yoloneke. Olonumbi vipi Viembimbiliya vi pondola oku va kuatisa oco va kuate ombembua loku kolapo?

Embimbiliya li popia hati: “Ko ka sakalali lovina vi keya eteke likuavo, momo eteke likuavo, li kuete asakalalo aco. Pole, sakalali lika lovina vieteke limuamue.” (Mat. 6: 34, NW) Ndaño okuti olondaka evi vi tiamisiwila kovina tu sukila eteke leteke, pole, via siata oku kuatisa omanu vana okuti, umue pokati kolohueli viavo wa fa. Manji Charles, noke yolosãi vimue tunde eci ukãi waye a fa, wa soneha ndoco: “Nda siata oku sumua calua tunde eci ukãi wange Monique a fa, kuenda esumuo liaco li kasi oku li vokiya toke cilo. Noke, nda limbuka okuti, ca sunguluka oku kuata esumuo, pole, vokuenda kuotembo, li pita.”

Ocili okuti, manji Charles wa “pandikisa vokuenda kuotembo yalua.” Nye co kuatisa oku pandikisa? Eye wa popia hati: “Lekuatiso lia Yehova, nda fetika oku sakalala lika lovina vieteke limuamue.” Manji Charles ka ecelele okuti, olofa viukãi waye vi honguisa ekolelo liaye. Ndaño okuti esumuo liaye ka lia pitile vonjanja yimosi, pole ka ecelele okuti, li tepulula esanju liaye. Nda ohueli yove ya fa, sakalala lika lovina vieteke limuamue. Momo, kua kũlĩhĩle ovina vi laika oku iya keteke likuavo.

Eci Yehova a lulika omanu, ka yonguile okuti, va fa, momo olofa vi panga onepa ‘kovilinga Vieliapu.’ (1 Yoa. 3:8; Va Rom. 6: 23) Satana wa siata oku vetiya omanu oku kuatela usumba olofa, oco ka va ka kuate elavoko.  (Va Hev. 2:14, 15) Satana o sanjuka calua eci a limbuka okuti, omunu ka kuete vali ekolelo kovina tu lavoka voluali luokaliye lua Suku. Esumuo omunu a yeva eci ohueli yaye yi fa, lia tunda kekandu tua piñala ku Adama, kuenda kovitangi Satana a siata oku kokela omanu. (Va Rom. 5:12) Yehova wa likuminya oku malako ovitangi viosi Satana a siata oku kokela omanu, oku kongelamo olofa. Satana wa siata oku vetiya omanu oku kuata usumba, eci umue pokati kohueli yavo a fa.

Omanu vana va ka pinduiwa voluali luokaliye palo posi, kuenda pokati kapata, pa ka pita apongoloko alua. Sokolola esanju tu ka kuata poku mola olonjali, va inakulu, kuenda apata akuavo a fa osimbu, va ka pinduiwa oco va kuate vali omuenyo. Kuenje, va ka amamako oku kala lomãla vavo kuenda olonekulu viavo toke eci va ka li pua. Lomue o ka kuka vali. Anga hẽ ovitumbulukila vio koloneke vilo vi ka lilongisa onjila ya litepa yoku tukula vakukululu yavo ndomo va siata oku ci linga koloneke vilo? Ka tu tava hẽ okuti, ovina viaco vi ka kuatisa apata oku linga apongoloko?

Kuli apulilo alua omanu va siata oku linga, atiamẽla kepinduko ndeci: Nye ci ka pita lomanu vana okuti, ohueli yatete a kuelele, leyi yavali, ale yatatu, viosi via fa? Va Sadokeo va linga epulilo eli, omo liukãi umue wa kuata alume vatãlo, kuenje, vosi va fa. (Luka 20:27-33)  Eci va ka pinduiwa voluali luokaliye, helie a ka kuela pokati kalume vaco? Ka tua kũlĩhĩle ndomo Yehova a ka tetulula ocitangi caco, kuenda ka tu sukila oku sakalala lovina ka tua kũlĩhĩle. Pole, tu sukila oku kolela ku Yehova Suku, kuenda kovina a ka linga kovaso yoloneke. Omo liaco, tu yuvuli oku kuatela usumba ovina viaco.

Embimbiliya li longisa okuti, omanu va fa, va ka pinduiwa. Ovolandu a tukuiwa Vembimbiliya atiamẽla ku vana va pinduiwa kosimbu, a lekisa okuti, ‘omanu vosi va kasi vayambo va ka yeva ondaka ya Yesu, kuenje, va ka tundamo.’ (Yoa. 5:28, 29) Omanu va ka kala voluali luokaliye kotembo yaco, va ka kuata esanju lialua, momo lomue o ka fa vali. Lomue pokati ketu o pondola oku lombolola esanju omanu va ka pinduiwa va ka kuata.

Omanu va ka kuata esanju vokuenda kuepinduko okuti, kosimbu ci sule, kuenje, va ka sanga olonjo va ka kala. (Mar. 5:39-42; Esit. 20:13) Oku sokolola ocikomo cepinduko Yehova a ka linga voluali luokaliye, ci lembeleka vana va kuete apata avo va fa.

Anga hẽ omanu va ka sumua vali eci epinduko li ka fetika? Embimbiliya li popia hati, ka va ka sumua. Momo, elivulu lia Isaya 25:8, li popia hati: ‘Yehova o ka malako olofa.’ Olondaka evi vi lomboloka okuti, ka ku ka kala vali olofa, ndomo ocitumasuku ci popia hati: ‘Yehova o ka puenya asuelẽla vovaso omanu vosi.’ Nda cilo wa sumua omo liohueli yove ya fa, ivaluka okuti, epinduko li ka ku nenela esanju lialua.

Lomue pokati ketu o pondola oku kuata elomboloko liovina Yehova a ka linga voluali luokaliye. Eye o tu sapuila hati: “Ndeci ilu li kasi kupãla longongo, haico ovituwa viange vi kasi kupãla lovituwa viene, lovisimĩlo viange vi kasi kupãla lovisimĩlo viene.” (Isa. 55:9)  Elavoko liepinduko, li tu ĩha epuluvi lioku kolela ku Yehova, ndeci Avirahama a linga. Omunu lomunu pokati ketu, o sukila oku linga ovina Suku a yongola. Nda tua ci linga, tu ka kala voluali luokaliye, kumue lomanu vana va ka pinduiwa.—Luka 20:35.

Yuvula esumuo, pole, kuata elavoko. Omanu valua, ka va kuete elavoko liovina vi keya kovaso yoloneke. Pole, Yehova o tu ĩha elavoko lia velapo. Ndaño ka tua kũlĩhĩle ndomo Yehova a ka tẽlisa ovina viosi tu sukila, pole, tu yuvuli oku kuata atatahãi atiamẽla kovina a ka linga. Upostolo Paulu wa soneha ndoco: “Velavoko omo tua popeliwila. Pole, nda tu lete ovina tu lavoka, ka ci lomboloka vali elavoko. Helie o lavoka vali ovina a lete ale? Nda tu lavoka cimue ka tu lete, tu ci talamẽla lepandi.” (Va Rom. 8:24, 25, NW) Elavoko o kuetele kolohuminyo via Suku, li ku kuatisa oku pandikisa kovitangi wa siata oku liyaka lavio. Nda wa ci linga, o ka tambula asumũlũho alua kovaso yoloneke. Momo Yehova o ka ku ĩha ‘ovina viosi o yongola,’ kuenda ‘o ka tẽlisa onjongole yovina viosi vi kasi lomuenyo.’—Osa. 37:4; 145:16; Luka 21:19.

Osimbu Yesu ka file handi, olondonge viaye via sumuile calua. Pole, Yesu wa vi lembeleka hati: Ovitima viene ka vi ka sakalale, koleli Suku, kuenda ñolelivo ame.’ Noke wa amisako hati. ‘Siu ku si olosiwe, ndiya vali kokuene.’ (Yoa. 14:1-4, 18, 27) Olondaka evi, via kuatisa olondonge viaye oku amamako loku pandikisa omo lielavoko via kuata. Omanu vana va lavoka epinduko lia vakuepata liavo va fa, va ka kuata esanju lialua. Yehova kumue la Yesu, ka va ka yanduluka vana va sumua, omo lia umue ukuepata liavo wa fa. Omo liaco, kolela okuti, vakuepata liove va fa, va ka pinduiwa!