OMANU vamue va siata oku popia vati, “olonjanja viosi va ivaluka ondalama yi tukuiwa hati: ‘Fotodrama da Criação.’” Momo ya pitĩla votembo yiwa, kuenda ya komohĩsa omanu valua va yi tala. Oyo, ya kuatisa omanu oku eca esivayo ku Yehova, osimbu handi Hitler ka tumbikile ocihandeleko coku lambalala Olombangi Via Yehova ko Europa. O “Fotodrama da Criação” yi lomboloka nye?

Kunyamo wo 1914, Ombala Yolombangi Via Yehova ko Brooklyn, Nova Yorke kofeka yo Estados Unidos, ya sandeka ondalama yi tukuiwa hati: “Foto-Drama da Criação.” Ondalama yaco, ya enda oku lekisiwa vokuenda kuolowola ecelãla okuti, yi kuete oviluvialuvia viavala a litepa, kuenda ocileñi. Omanu valua voluali, va kuata epuluvi lioku yi tala. Kunyamo wo 1914, kua sandekiwa ondalama yikuavo losapi hati, “Drama Eureka.” Oku upisa kunyamo wo 1920, olomakina vioku lekisa ondalama yaco, ka via kuatele vali esilivilo. Pole, omanu va kuata onjongole yoku tala o “Fotodrama.” Omo liaco, omanu va kala volupale luo Ludwigsburg ko Alemanya, va pula vati: “Eteke lipi ku ka lekisiwa vali o Fotodrama?” Nye tu sukila oku linga?

Oco vamanji va fetike vali oku lekisa Ondalama yaco, oku upisa kunyamo wo 1920, olonumiwa viepata lio Betele volupale luo Magdeburg, ko Alemanya, via landa olofilme viokaliye volupale luo Leipzig, kuenda luo Dresden kofeka yo Fransa. Noke, via kongeliwa lo “Fotodrama” yosimbu ya enda oku lekisiwa.

Omo okuti manji Erich Frost wa kuata uloño woku sika, wa kuatisa kupange woku sokiya ondalama yaco. Ulandu waco, wopiwa velivulu lietu losapi hati, Criação. Eli olio esunga lieci o “Fotodrama” yeya oku tukuiwila hati: “Fotodrama da Criação.”

Ondalama yokaliye ya endavo oku lekisiwa oloneke viosi koñolosi vokuenda kuolowola ecelãla, ndeci va enda oku lekisa Ondalama yosimbu. Oyo, ya enda oku lekisa ovolandu Embimbiliya, lovolandu amue oluali, kuenda ya lekisa okuti, atavo esanda a kasi oku longisa uhembi komanu. O “Fotodrama da Criação,” ya lekisiwa ko Austria, ko Alemanya, ko Luxemburg, ko Suisa, kuenda komanu vosi va vangula elimi lio Alemãu.

Manji Erich Frost wa popia hati: “Eci kua lekisiwa Ondalama, nda vetiya akamba vange, ca piãla enene vana tua enda oku sokiyila kumosi ovisikilo. Kuenje, tua enda oku pita layo volokololo, oco tu ece alivulu etu kumue lotuikanda komanu. Eliangiliyo liaco, lia tu kuatisa oku eca alivulu alua komanu okuti, ana tua enda oku eca konjo lanjo cisule.” Manji Johannes Rauthe, okuti wa linga  esokiyo lioku lekisa ondalama yaco ko Polonia, kuenda ko República Tcheca, wa popia hati, omanu valua va yi tala, va sia onumbi yonjo yavo oco va nyuliwe. Olonumbi violonjo via eciwa, via kuatisa vamanji oku nyula omanu vaco onjanja yikuavo.

Oku upisa kunyamo wo 1930, o “Fotodrama da Criação,” ya kuatisa omanu valua va enda oku iya volonjango Viusoma, kuenda Olombangi Via Yehova via enda oku linga olohundo volupale. Oku upisa kunyamo wo 1933, ci pitahãla ohuluwa yomanu, va tala ondalama yaco, ya lekisiwa la vamanji vo ko Betele yo Alemanya. Manji Käthe Krauss, wa popia hati: “Oco tu tale ondalama yaco voloneke vitãlo, tua enda oku linga ungende u soka 10 kolokilometulu okuti, tua pita vovisenge, lovolomunda, kuenda kovitumãlo vimue vioku teyuila ovinyama.” Manji Else Billharz, wa popiavo hati: “O Fotodrama da Criação,” ya ndi kuatisa oku sola ovina nda kala oku lilongisa.”

Manji Alfred Almendinger wa popia hati, eci inaye a endele oku tala Ondalama yaco, “wa komoha calua, kuenje, co vetiya oku landa Embimbiliya oco a kũlĩhĩse ondaka ‘o purgatoriu.’” Omo okuti ondaka yaco ka yi sangele Vembimbiliya, wa liwekapo oku endaenda ketavo liaye, kuenje wa linga Ombangi ya Yehova. Omo liaco, manji Erich Frost wa popia hati: “O ‘Fotodrama da Criação,’ ya vetiya omanu valua oku kũlĩha ocili.’”—3 Yoa. 1-3.

O “Fotodrama da Criação,” ya kuatisa omanu valua ko Alemanya okuti, ko Europa ci sule omo lielambalalo lia Hitler. Upange Wolombangi Via Yehova ko Alemanya, wa fetika oku tatekiwa oku upisa kunyamo wo 1933. Olombangi Via Yehova ko Europa via pita velambalalo lialua oku upisa kotembo yaco toke kunyamo wo 1945, eci uyaki wavali wa pita voluali luosi wa pitĩla kesulilo. Manji Erich Frost, wa kala vokayike vokuenda kuanyomo ecelãla. Pole, eci a tunda vokayike, wa talavaya ko Betele volupale luo Wiesbaden, ko Alemanya. Omo liaco, o “Fotodrama da Criação,” ya pitĩla votembo yiwa, momo ya pamisa ekolelo lia vamanji valua va liyaka lelambalalo vokuenda Kuyaki Wavali wa pita Voluali!—Ulandu wopiwa vociseleko cetu calivulu ko Alemanya.